КЪЭБАРЫШІУР*

МАТТЭ

КЪЫЗЭРИІОТАГЪЭР

 

АПЭРЭШЪХЬ

 

Исус лъэпкъэу къызхэкІыгъэр

(Лука 3:23-38)

 

Мыр Исус Христосэу Даутэ ыкъор* ыкІи Ибрахьимэ ыкъор* лъэпкъэу къызхэкІыгъэм итхылъ.

²Ибрахьимэ Исхьакъ къыфэхъугъ;

Йсхьакъ Якъубэ къыфэхъугъ; ащ Иудэрэ ышхэмрэ къыфэхъугъэх; ³Иудэ Фаресрэ Зарэрэ* къыфэхъугъэх; и тІумэ янэ

 

1:1 къэбарышІур – Исус Христос ехьылІэгъэ къэбарышІур ары. Тхьэм пегъымбархэм агущыІэкІэ цІыфхэр къызэригъэгугъэгъэ Іофхэр Исус Христос Іофэу ышІагъэмкІэ ыгъэшъыпкъэжьхэзэ ыгъэхъугъэх, арэу­щтэуи цІыфхэр мыкІодхэу къызэригъэнэжьынхэ гъогу афишІыгъ.

1:1 Даутэ ыкъор ыкІи Ибрахьимэ ыкъо – ахэмэ алъэпкъ къытехъу­кІыгъэ лІыр ары.

1:3 Фаресрэ Зарэрэ – Иудэ ыкъоу зэтІуазэхэр ары. Еплъ Пегъымбар Мусэ апэрэ тхылъэу ытхыгъэм 38:27-30.

 

Фамар ыцІагъ; Фарес Есром къыфэхъугъ; ащ Арам къыфэхъугъ; ⁴ащ Аминадав къыфэхъугъ; ащ Наасон къыфэхъугъ;

ащ Салмон къыфэхъугъ; ⁵ащ Вооз къыфэхъугъ; Вооз янэ Рахав ыцІагъ; Вооз Овид къыфэхъугъ; Овид янэ Руф ыцІагъ; Овид Иессе къыфэхъугъ; ⁶ащ пачъыхьэ Даутэ къыфэхъугъ.

Пачъыхьэу Даутэ Сэлмэн къыфэхъугъ; Сэлмэн янэ, Урие зыцІэм ишъузэу* щытыгъагъ.

⁷Сэлмэн Ровоам къыфэхъугъ; ащ Авие къыфэхъугъ;

ащ Асэ къыфэхъугъ; ⁸ащ Иосафат къыфэхъугъ; ащ Иорам къыфэхъугъ;

ащ Озие къыфэхъугъ; ⁹ащ Иоафам къыфэхъугъ; ащ Ахаз къыфэхъугъ; ащ Езекие къыфэхъугъ;

¹⁰ащ Манассие къыфэхъугъ; ащ Амон къыфэхъугъ;

ащ Иосие къыфэхъугъ;

¹¹ащ Иоаким къыфэхъугъ. Израил цІыфхэр Вавилон

къэлэшхом лІыгъэкІэ защэхэ лъэхъанэм* ыдэжь Иоаким Иехониерэ ышхэмрэ къыфэхъугъэх. ¹²Израил цІыфхэр Вавилоным защэхэ ужым,* Иехонием Салафиил къыфэхъугъ; ащ Зоровавел къыфэхъугъ;

¹³ащ Авиуд къыфэхъугъ; ащ Елиаким къыфэхъугъ;

ащ Азор къыфэхъугъ;

¹⁴ащ Садок къыфэхъугъ; ащ Ахим къыфэхъугъ; ащ

Елиуд къыфэхъугъ;

¹⁵ащ Елеазар къыфэхъугъ; ащ Матфан къыфэхъугъ;

ащ Якъубэ къыфэхъугъ;

¹⁶ащ Юсыф къыфэхъугъ. Ар ХристоскІэ заджэхэрэ

Исус къызфэхъугъэ Мерэм илІэу щытыгъ.

 

1:6 Урие зыцІэм ишъуз – Вирсавид (Батшэбэ) ары. Еплъ Пегъымбар Самуел икъэбархэр зэрыт ятІонэрэ тхылъым (2 Царств) 12:24.

1:11 Вавилон къэлэшхом лІыгъэкІэ защэхэ лъэхъанэм – Исус къэхъуным ыпэкІэ 598-рэ илъэсым пачъыхьэ Невукаднессэр идзэлІхэм Джурт цІыфхэр лІыгъэкІэ Вавилоным аригъэщагъэх.

1:12 Израил цІыфхэр Вавилоным защэхэ ужым – Исус къэхъуным ыпэкІэ 538-рэ илъэсым Персие хэгъэгум и Кайсарэу Кир зыцІэм джуртхэм яхэгъэгу къагъэзэжьынэу фит ышІыжьыгъэх.

 

¹⁷Арэущтэу Ибрахьимэрэ пачъыхьэ Даутэрэ азыфару лІы уж* пшІыкІуплІ дэлъыгъ; пачъыхьэ Даутэрэ Израил цІыф­хэр Вавилоным защэхэ лъэхъанэмрэ азыфару лІыуж пшІы­кІупчІ дэлъыгъ, Израил цІыфхэр Вавилон защэхэ лъэхъа­нэмрэ Христос* къызыхъугъэ лъэхъанэмрэ азыфагу лІыуж пшІыкІуплІи дэлъыгъ.

 

Исус къызэрэхъугъэр

(Лука 2:1-7)

 

¹⁸Исус Христос икъэхъукІэ зэрэхъугъэр мары: Юсыф Исус янэу Мерэм къыщэнэу ыгъэнэфэгъагъ*, ау зэрэ­щэнхэм ыпэкІэ, Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэ илъэкІыныгъэкІэ Мерэм сабый къызэрэфэхъущтыр нафэу къэхъугъ. ¹⁹Юсы­фэу Мерэм илІ шъыпкъагъэ зиІэ лІэу щытыгъэти, цІыф­мэ апашъхьэ Мерэм ынапэ щытырихынэу фэмыеу, шъэ­фэу ытІупщыжьынэу тыриубытагъ.

²⁰Ау Юсыф а Іофым егупшысэзэ, Зиусхьаным* имэлэІич­пкІыхьапІэкІэ къыфэкІуагъ.

–Даутэ ыкъо* Юсыф!– къыІуагъ ащ. –Мерэмыр шъузэу къэпщэнэу умыщын, сыда пІомэ ащ сабыеу къыфэхъу­щтыр къызхэкІырэр Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэ ары. ²¹Мерэм къо къыфэхъущт, о ащ цІэу фэуусыщтри Исус*, сыда пІомэ ащ ылъэпкъ ипсэкІодхэм ялъэкІыныгъэ къыІэкІи­хыжьынышъ, мыкІодхэу къыгъэнэжьыщтых.

²²А зэпстэури зыфэхъугъэр Зиусхьаным мы гущыІэ-

 

1:17 лІыуж – тымрэ ыкъомрэ азыфагу дэлъ уахътэр ары.

1:17 Христос – Мессихьыр ары. Пачъыхьэ Даутэ ылъэпкъ къытехъу­кІыгъэу, пегъымбархэм къызэраІуагъэм тетэу, Израил цІыфхэм шъхьа­фитныгъэрэ мамыр тетыгъомрэ аригъэгъотынхэу Тхьэм ахэр къызэ­ригъэгугъэгъэ пщы лъапІэр ары.

1:18 Юсыф къыщэнэу ыгъэнэфэгъагъ – джурт хабзэм тетэу лІы горэм ыгъэнэфэгъэ пшъашъэр къыщэнэу фэмыемэ, къэзыщагъэ лІым ишъуз зэритІупщыжьырэ хабзэм тетэу ытІупщыжьын фае.

1:20 Зиусхьан – Тхьэмэтэшхор ары.

1:20 Даутэ ыкъо – Даутэ ылъэпкъ къытехъукІыгъэ лІыр ары.

1:21 Исус – а цІэм къыкІырэр «цІыфхэр мыкІодхэу Къэзыгъэнэжьырэр» ары.

 

хэу* пегъымбарым ыгу къырилъхьэхи къыригъэІуагъэхэр къэшъыпкъэжьынхэр ары:

²³–Мары, пшъашъэр лъэрмыхьэ хъунышъ, къо къыфэ­хъущт. Ащ цІэу фаусыщтыр Еммануил. Ащ къи­кІырэр: Тхьэр тигъусэ.

²⁴Юсыф къызэущыжьым, Зиусхьаным имэлэІич къы­зэрэриІуагъэм тетэу зекІуагъэ, Мерэми шъузэу ыщагъ. ²⁵Ау ар ишъуз фэхъуным ыпэкІэ Мерэм апэрэ къор къыфэхъугъ. Юсыф ащ цІэу фиусыгъэри Исус.

 

 

ЯТЮНЭРЭШЪХЬ

 

Тхьэгурымагъохэр тыгъэ къыкъокІыпІэмкІэ къызэрикІыгъэхэр

 

Ирод пачъыхьэ* имафэхэм Иудей хэкум* щыщ Вифле­ем къалэм* Исус къызэхъу ужым, тхьэгурымагъохэр* тыгъэ къыкъокІыпІэмкІэ къикІыхи, къалэу Ерусалим къэкІуагъэх.

²–Тыдэ щыІа джуртхэм япачъыхьэу къэхъугъэр?– къа­Іуагъ. –Сыда пІомэ ащ ижъуагъо тыгъэ къыкъокІы­пІэмкІэ тэ щытлъэгъугъэти, ар дгъэлъэпІэнэу тыкъэкІуагъ.

³Ирод пачъыхьэм ар зызэхехым къэгумэкІыгъ, Еруса­лим зэкІэ дэс цІыфхэри ащ дэгумэкІыгъэх. ⁴Арыти, Ирод

 

1:22-23 Зиусхьаным мы гущыІэхэу ... – еплъ Пегъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 7:14.

2:1 Ирод пачъыхьэр – Ирод Иныр ары. Исус къэхъуным ыпэкІэ я 37-4 илъэсхэм къакІоцІ Израил хэгъэгум зэкІэ ипачъыхьэу щытыгъ.

2:1 Иудей хэкур – Израил хэгъэгум ихэкухэм ащыщыгъ.

2:1 Вифлеем – Бэтлэхьэм ары. Ерусалим километрийкІэ пэчыжьэу, икъыблэ лъэныкъомкІэ ит.

2:1 тхьэгурымагъохэр – пкІыхьапІэхэм къарыкІхэрэмрэ жъуагъохэм яІофрэ апылъхэзэ, пачъыхьэ горэм е пщы горэм фэлажьэхэзэ, акъылэгъу фэхъугъэхэр ары.

 

цІыфхэм зэкІэ ядин пэщэшхохэри*, я Тэурат егъэджэкІо пащэ* пстэури ыугъоихи яупчІыгъ:

–Тыда Христос* къызщыхъун фаер?

⁵–Иудей хэкум щыщ Вифлеем ары,– къыраІуагъ ахэмэ, –сыда пІомэ пегъымбарым мырэущтэу къытхыгъ:*

⁶«О, Иудей хэкум щыщ Вифлеем. Иудэ лъэпкъым ипащэхэм анахьи зыкІи уанахь цІыкІоп; сыда пІомэ зы пащэ о къыпхэкІыщт.

А пащэм мэлахъом мэлхэр зэрищэхэрэм фэдэу, слъэпкъ Израил ыщэщт».

⁷Арэущтэу къызыраІом, Ирод тхьэгурымагъохэм шъэфэу къяджи, жъуагъор къызыкъокІыгъэ охътэ дэдэр зэри­гъэшІагъэ. ⁸Ахэр Вифлеем ыгъакІохэзэ ариІуагъ:

–ШъукІохи, сабыим икъэбар дэгъоу къызэжъугъашІ. Ар къызыжъугъоткІэ, макъэ къысэжъугъэІу, сэри ар згъэлъэпІэнэу сыкІощт.

⁹Тхьэгурымагъохэр пачъыхьэм къариІуагъэм едэІухи ежьагъэх. Тыгъэ къокІыпІэмкІэ щалъэгъугъэ жъу­агъори ахэмэ апэ итэу кІозэ, сабыир зыдэщыІэ чІыпІэм зынэсым, къышъхьэщыуцуагъ. ¹⁰Жъуагъор залъэгъум, лъэш дэдэу гушІуагъэх. ¹¹Унэм зехьэхэм, сабыири ащ янэу Мерэми исхэу алъэгъугъэх. Залъэгъухэм, сабыим ыпашъхьэ лъэгонджэмышъхьэкІэ зыщырадзыхи, агъэлъэ­пІагъ. Япхъуантэхэр зэтырахыхи, тынхэу дышъи, ла­дэни*, смирни* сабыим ратыгъэх. ¹²Ирод дэжь амы­гъэзэжьынэу пкІыхьапІэкІэ Тхьэм къагуригъэІуагъэти, нэмыкІрэ гъогукІэ яхэгъэгу кІожьыгъэх.

 

2:4 дин пэщэшхохэр – дин пэщэшхор, дин пэщэшхоу щытыгъэхэр, дин пэщэшхохэм яунагъохэм ащыщхэр ары.

2:4 Тэурат егъэджэкІо пащэхэр – Тэурат хабзэм итхэмрэ джуртхэм адрэ тхылъ лъапІэхэу яІэхэм арытхэмрэ цІыфхэм агурызыгъаІоу щытыгъэ пащэхэр ары.

2:4 Христос – еплъ 1:17.

2:5-6 пегъымбарым къытхыгъ – еплъ Пегъымбар Михэ тхылъэу ытхы­гъэм 5:2; Пегъымбар Самуел икъэбархэр зэрыт ятІонэрэ тхылъым (2 Царств) 5:2.

2:11 ладан – мэ ІэшІу зыпыурэ Іугъо лъапІ.

2:11 смирнэ – мэ ІэшІу зыпихырэ уц гор.

 

Юсыфрэ Мерэмрэ сабыир ягъусэу Мысырым зэрэкІатхъужьыгъэр

 

¹³Тхьэгурымагъохэр зекІыжьхэм, Зиусхьаным имэлэІич пкІыхьапІэкІэ Юсыф къыфэкІуагъ.

–Къэтэджи,– къыІуагъ, –сабыимрэ ащ янэрэ зыда­щэхи, Мысырым кІэтхъужь. Макъи къыосэгъэІуфэ, ащ щыІ, сыда пІомэ Ирод сабыир ыукІынэу лъы-хъущт.

¹⁴Арэущтэу Юсыф тэджи, сабыимрэ ащ янэрэ чэщым зыдищэхи, Мысырым кІуагъэ. ¹⁵Ирод олІэфэкІэ ар ащ дэжьым щыпсэугъ. Арэущтэу зыфэхъугъэр Зиусхьаным мы гущыІэхэу* пегъымбарым къыригъэІуагъэхэр къэ­шъыпкъэжьынхэр ары: «Мысырым къикІыжьынэу Скъо сыкъеджагъ».

 

Ирод идзэлІхэм сабыйхэр зэраригъэукІыгъэхэр

 

¹⁶Тхьэгурымагъохэм къызэрагъэпцІагъэр Ирод зелъэ­гъум, лъэшэу къэгубжыгъ. Тхьэгурымагъохэм къыра­гъэшІэгъэ уахътэм тетэу, Вифлееми ащ зэкІэ иІэгъо –благъоми щыщ къэхъугъэкІэ сабыйхэр илъэситІу зыны­бжьым нэс аукІынхэу идзэлІхэр ыгъэкІуагъэх. ¹⁷Джащы­гъум мы гущыІэхэу пегъымбар Иеремие къыІуагъэхэр* къэшъыпкъэжьыгъэх:

¹⁸«Куохьао макъэ Рамэ къуаджэм* къыщыІугъ,

гъымэкъэшхорэ тхьаусыхэ мэкъэшхорэ ахэтэу.

Рахил зигъэсамбырыжьынэу фэмыеу, исабыйхэр

егъэежьых, сыда пІомэ ахэр щыІэжьыхэпышъ

ары».

 

2:15 Зиусхьаным мы гущыІэхэу... – еплъ Пегъымбар Осие тхылъэу ытхыгъэм 11:1.

2:17-18 пегъымбар Иеремие къыІуагъэхэр – еплъ Пегъымбар Иере­мие тхылъэу ытхыгъэм 31:15.

2:18 Рамэ къуаджэр – Ерусалим километрийкІэ пэчыжьэу, итемыр лъэ­ныкъомкІэ итыгъ. Темыр зыфаІорэр арапыбзэкІэ «шэмал», тыркубзэкІи «кузей» зэраІорэр ары.

 

Юсыфрэ Мерэмрэ сабыир ягъусэу Мысырым къызэрикІыжьыгъэхэр

 

¹⁹Ирод зэлІэ ужым, Зиусхьаным имэлэІич пкІыхьапІэ­кІэ Юсыф Мысырым къыщыфакІуи, ²⁰къыІуагъ:

–Къэтэджи, сабыимрэ ащ янэрэ зыдащэхи, Израил хэгъэгум кІожь, сыда пІомэ сабыим ыпсэ зыгъэгъун­хэу ыуж итыгъэхэр лІагъэхэшъ ары.

²¹Арэущтэу Юсыф тэджи, сабыимрэ ащ янэрэ зыди­щэхи, Израил хэгъэгум кІожьыгъэ. ²²Ау Ирод ичІыпІэ­кІэ ащ ыкъо Архелай* Иудей хэкум ипачъыхьэ хъугъэу Юсыф къэбар зызэхехым, ащ кІонкІэ щынагъэ. ПкІы­хьапІэкІэ Тхьэм къызыгурегъэІо ужым, Галилей хэкум* кІуи, ²³НазареткІэ заджэхэрэ къалэм* дэтІысхьагъ. Арэу­щтэу зыфэхъугъэр мы гущыІэхэу пегъымбархэм Исус ехьылІагъэу къаІуагъэхэр къэшъыпкъэжьынхэр ары: «На­зарет щыщкІэ еджэщтых».

 

 

ЯЩЭНЭРЭШЪХЬ

 

УмэхъэкІо Иуан Тхьэм игущыІэхэр зэригъэІущтыгъэхэр

(Марк 1:1-8; Лука 3:1-9, 15-17; Иуан 1:19-28)

 

А мафэхэм умэхъэкІо* Иуан къэлъагъуи, Иудей хэкум ишъоф нэкІ цІыфхэм Тхьэм игущыІэхэр щаригъэІу­хэзэ, ²мырэущтэу къыІощтыгъ:

 

2:22 Архелай – Ирод Иным ыкъохэм ащыщыгъ. Исус къэхъуным ыпэкІэ я 4-рэ илъэсым щегъэжьагъэу Исус къызэхъу нэужым я 6-рэ илъэсым нэсыфэ, хэкухэу Иудей, Самарие, Идумей япщэу щытыгъ.

2:22 Галилей хэкур – Израил хэгъэгум итемыр лъэныкъо ит. Архелай ышэу Ирод Антипэ зыцІэр а хэкум ипщэу щытыгъ.

2:23 НазареткІэ заджэхэрэ къалэр – Галилей псыхъураем икъыблэ цыпэ километр 26-кІэ пэчыжьэу, итыгъэ къохьапІэ лъэныкъокІэ ит.

3:1 умэхъыныр – «ШъуипсэкІодхэм шъуафыкІэгъожьи, зысэжъугъэу­мэхъ, Тхьэм ахэр къышъуфигъэгъунхэм пае», ыІоти, умэхъэкІо Иуан (Яхья) цІыфхэр псым чІигъаощтыгъэх (ыумэхъыщтыгъэх). Еплъ Марк

 

–ШъуипсэкІодхэм шъуафыкІэгъожь, сыда пІомэ Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо* къэблэгъагъэшъ ары.

³Иуан ары пегъымбар Исайас мырэущтэу зыфиІуагъэр:*

«Шъоф нэкІым зы джэ макъэ горэ къыщэІу:

Зиусхьаным игъогу фэжъугъэпси,

игъогу лъагъохэр зэшъхьэ-зашъоу фэшъушІых».

⁴Иуан мэхъшэцым хэшІыкІыгъэу щыгъын щыгъыгъ, ыбги шъо бгырыпх илъыгъ. Гъомлапхъэу иІагъэр мацІэхэмрэ шъоф шъоумрэ арыгъэ. ⁵Джащыгъум Ерусалим дэс цІыфхэри, Иудей хэкум зэкІэ ис цІыфхэри, Иордан псыхъом иІэгъо-благъом зэкІэ ис цІыфхэри Иуан ыдэжь кІощтыгъэх. ⁶ПсэкІодэу ашІагъэхэр Тхьэм ыпашъхьэ ралъхьахэти, Иордан псыхъом Иуан зыщырагъэумэхъыщтыгъ.

⁷Зырагъэумэхъынэу фарисейхэмрэ* саддукейхэмрэ* ащыщхэу бэу ыдэжь къакІохэу Иуан зелъэгъум, ахэмэ ариІуагъ:

–Шъо, блэщылъфхэр*! Тхьэм игубжэу къэкІощтым шъуІэкІэкІынэу хэт шъушъхьэ къизылъхьагъэр? ⁸Шъуипсэ-

 

1:4. Исус уашъом зыдэкІоежьыгъэм къыщегъэжьагъэу, цІыфхэм диным ехьылІагъэу тетыгъо зиІэ цІыф горэм зырагъэумэхъы – а цІыфым ахэр псым чІегъаох, е псы тІэкІу ашъхьэхэм атыреутхэ. Арэущтэу ИсускІэ шІошъхъуныгъэ яІэ зэрэхъугъэр къагъэлъагъо. Ащ нэмыкІэуи Исус лІи, лІагъэхэм къызэрахэтэджыкІыжьыгъэм пае, япсэкІодхэр къафэгъугъэхэу, мыкІодыжьын щыІэныгъэ яІэ зэрэхъугъэми шыхьат фэхъух.

3:2 Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо – Тхьэм мы дунаеми, мы дунаем ицІыфхэми тетыгъошхоуи лъэкІыныгъэшхоуи афыриІэр ары. Инджылыр Тхьэм и Тетыгъошхо зытегущыІэкІэ, зыфиІорэр загъорэ мы уахътэм Тхьэм тетыгъошхоу иІэр ары, загъори къэкІощт уахътэм тетыгъошхоу иІэщтыр ары, загъори Тхьэм ыдэжь мыкІодыжьын щыІэныгъэ щыуиІэныр ары.

3:3 пегъымбар Исайас зыфиІуагъэр – еплъ Пегъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 40:3. Пегъымбар Исайас, Исус къэхъуным ыпэкІэ 759-698-рэ илъэсхэм къакІоцІ псэугъагъ.

3:7 фарисейхэр – джуртхэм ащыщхэу диным рылажьэрэ цІыф купэу щытыгъэх. Ахэр Тэурат хабзэм итхэмрэ ятэжъхэм къакІэныжьыгъэ хабзэхэмрэ агу етыгъэу апылъыщтыгъэх.

3:7 саддукейхэр – дин пащэхэм ащыщхэу, диным пылъхэу зы тхьамэтэ купэу щытыгъэх. Ахэмэ тхылъ лъапІэхэу алъытагъэхэр Тэурат хабзэм ит тхылъитфыр ары ныІэп.

3:7 блэщылъф – блэм къыхэкІырэ лъфыгъэр ары.

 

кІодхэм шъуафыкІэгъожьыным фэшъошэ ІофышІухэр жъугъэцакІэх. ⁹«Ибрахьимэ тэ тятэ ары», шъугукІэ шъуІонэу шъуфитэу шъумыгугъ, сыда пІомэ сэ шъосэІо, Тхьэм мы мыжъохэм Ибрахьимэ пае бынхэр къахигъэхъукІын ылъэкІыщт. ¹⁰Ощыр чъыг лъапсэхэм атыраубытэгъах. Арэущтэу сыдрэ чъыгэу шІугъэ къызпымыкІэрэр раупкІынышъ, машІом падзэщт.

¹¹–ШъуипсэкІодхэм шъузэрафыкІэгъожьыгъэр къэжъугъэлъэгъонэу сэ псымкІэ шъусэумэхъы, ау саужкІэ къэ­кІощтым сэщ нахьи нахь лъэкІыныгъэшхо иІ. Ащ ицуакъэхэр фэсхьынхэуи сифэшъуащэп. Ащ Тхьэм Ыпсэ Лъа­пІэрэ машІомрэкІэ шъо шъуиумэхъыщт. ¹²Ащ ихьанцэ ыІэ кІэлъ, ихьамэщи ыукъэбзыжьынышъ, икоци кон­хэм аритэкъожьыщт, ау уарзэр мыкІосэжьын машІокІэ ыгъэстыщт.

 

Иуан Исус зэриумэхъыгъэр

(Марк 1:9-11; Лука 3:21-22)

 

¹³Джащыгъум Исус Галилей хэкум къикІи, Иордан псы­хъом къэкІуагъ Иуан зыригъэумэхъынэу. ¹⁴Ау Иуан ымыдэу, Исус мырэущтэу риІуагъ:

–О сэ сыуумэхъын фае. Сэ о усыумэхъынэу укъысфэ­кІуа?

¹⁵–Джы арэущтэу орэхъу,– ыІуи, Исус Иуан пэгъокІ ритыжьыгъ, –сыда пІомэ джаущтэу ары шъыпкъэгъэ пстэури зэрэдгъэцэкІэн фаер.

Исус аущтэу къызыреІом, Иуан къезэгъи ыумэхъыгъ.

¹⁶Исус Иуан зызэрэригъэумэхъэу, псым къыхэкІы­жьыгъ. Псым къызыхэкІыжьым, уашъор зэІукІи, Тхьэм ыпсэ ЛъапІэ тхьаркъом фэдэу ежьым къызэрэфехырэр ылъэгъугъ. ¹⁷ЕтІанэ уашъом зы макъэ къиІукІыгъ:

–Мары сэ шІу слъэгъурэ Скъо кІасэу сыгу зэГурэр.*

 

3:17 Мары сэ шІу слъэгъурэ Скъо кІасэу сыгу зэІурэр – еплъ Сэбур (Псалтыр) 2:7; Пегъымбар Мусэ апэрэ тхылъэу ытхыгъэм 22:2; Пе­гъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 42:1.

 

 

 

ЯПЛІЭНЭРЭШЪХЬ

Шэйтаныр Исус псэкІод ригъэшІэнэу ыуж зэритыгъэр

(Марк 1:12-13; Лука 4:1-13)

 

Джащыгъум Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэ Исус шъоф нэкІым ыщагъ. Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэ Исус ащ дэжьым зыфи­щагъэр шэйтаныр Исус псэкІод ригъэшІэнэу ыуж иты­ныр ары. ²Исус мэфэ тІокІитІурэ чэщ тІокІитІурэкІэ зенэкІы ужым, къэмэлэкІагъ. ³Шэйтанэу цІыфхэм псэ­кІод языгъэшІэнэу ыуж итыр Исус къыбгъодахьи къы­риІуагъ:

–О Тхьэм ури Къомэ, мы мыжъохэр хьалыгъу хъунхэу унашъо шІы.

⁴–Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт,*– къыІожьыгъ Исус,

–«Хьалыгъу закъор арэп цІыфыр зэрэпсэущтыр,

сыдрэ гущыІэу Тхьэм ыжэ къыдэкІырэр ары нахь».

⁵Ащ нэужым шэйтаным Исус къэлэ лъапІэм зыдищи, Тхьэм иунэшхо нахь лъэгапІэу иІэм тыригъэуцуи, ⁶къы­риІуагъ:

–О Тхьэм ури Къомэ, мыщ дэжьым зыщедзых; сыда пІомэ Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт:*

«Тхьэм имэлэІичхэм о къыохьылІагъэу унашъо къафишІыщт,

о плъакъокІи мыжъом уемыутэкІыным пае, аІэхэмкІэ уаІэтыщт».

⁷–Мырэущтэуи Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт, *–ри­Іожьыгъ Исус, –«Зиусхьанэу уи Тхьэ умыушэты».

⁸ЕтІани шэйтаным Исус Іошъхьэ лъэгэ дэдэ горэм дищаий, дунаем тет пачъыхьагъо пстэури, ахэмэ щытхъу­шхоу яІэри къыригъэлъэгъуи, ⁹къыриІуагъ:

 

4:4 Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт – еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 8:3

4:6 Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт – еплъ Сэбур (Псалтыр) 91:11-12 (урыс библиемкІэ 90:11-12).

4:7 Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт – еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 6:16.

 

–ЧІыгум зебдзыхызэ сэ сыбгъэлъапІэмэ, ахэр зэкІэ къы­остыщтых.

¹⁰–Сауж икІ, шэйтан!– риІожьыгъ Исус. –Сыда пІомэ Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт:* «Зиусхьанэу уи Тхьэ бгъэлъапІэзэ, ежьым изакъоу уфэлэжьэн фае».

¹¹Исус ар зыреІом, шэйтаныр ащ ыуж икІыжьыгъ, мэлэІичхэри къыфехыхи, Исус фэІофтабгэхэу аублагъ.

 

Исус иІоф Галилей хэкум зэрэщиублагъэр

(Марк 1:14-15; Лука 4:14-15)

 

¹²Иуан хьапсым чІадзагъэу* Исус къэбар зызэхехым, Галилей хэкум кІожьыгъэ. ¹³Назарет къалэм дэкІыжьи, хэкухэу Завулонрэ Неффалимрэ* зыцІэхэм ащыщэу псы­Іушъом Іут Капернаум къалэм кІуи, ащ дэтІысхьагъ. ¹⁴Исус арэущтэу зыфишІагъэр пегъымбар Исайас мы гу­щыІэхэу къыІуагъэхэр* къэшъыпкъэжьынхэр ары:

¹⁵«Завулон хэкур, Неффалим хэкур, псы Іушъом Іут хэкур, Иордан псыхъом иадрабгъу щыІэ хэкур, хымэ лъэпкъхэм яхэкоу Галилей!» (Ахэмэ атегущыІэу пегъымбарым мырэущтэу къыІуагъ:)

¹⁶«ЦІыфхэу шІункІыгъэм хэтхэм нэфынэшхо алъэгъугъ;

лІэныгъэм ищынагъо хэку шІункІым ис цІыфхэми нэфынэ къатридзагъ».

 

4:10 Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт – еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 6:13.

4:12 Иуан хьапсым чІадзагъэу – Ирод Антипэу Галилей хэкумрэ Перей хэкумрэ япщ иунашъокІэ умэхъэкІо Иуан хьапсым чІадзагъ. Еплъ Маттэ 14:3-4.

4:13 хэкухэу Завулонрэ Неффалимрэ – Завулонрэ Неффалирэ Израил лъэпкъым щыщ лІэкъуитІоу (унэгъо лъэпкъитІоу) щытыгъэх. Ахэмэ яхэкухэр Галилей псыхъураем итыгъэ къохьэпІэ лъэныкъокІи итемыр лъэныкъокІи итыгъэх. Темыр зыфаІорэр арапыбзэкІэ «шэмал», ты­ркубзэкІи «кузей» зэраІорэр ары.

4:14-16 пегъымбар Исайас мы гущыІэхэу къыІуагъэхэр... – еплъ Пе­гъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 9:1-2.

 

¹⁷А лъэхъанэм къыщегъэжьагъэу Исус Тхьэм игущы­Іэхэр цІыфхэм аригъэІухэу къыублагъ:

–ШъуипсэкІодхэм шъуафыкІэгъожь, сыда пІомэ Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо* къэблэгъагъэшъ ары.

 

Исус пцэжъыяшэ нэбгыриплІ игъогу рыкІонхэу къызэряджагъэр

(Марк 1:16-20; Лука 5:1-11)

 

¹⁸Исус Галилей псыхъураем* иІушъо рекІокІызэ, зэ­къошитІу ылъэгъугъ. Ахэр Симонэу ПетрэкІэ заджэхэ­рэмрэ ащ ыш Индрысрэ арыгъэ. Ахэмэ хъытыур псыхъу­раем хадзэщтыгъэ, сыда пІомэ пцэжъыяшэхэу щытыгъэ­хэти ары. ¹⁹Исус ахэмэ ариІуагъ:

–Сауж шъукъырыкІу. Пцэжъые къэшъуубытыным пае, ыуж шъузэритыгъэм фэдэу, цІыфхэр сэ сигъогу къытежъу­гъэхьанхэм пае ауж шъузэрихьащтыр шъозгъэшІэщт.

²⁰Ахэмэ а гущыІэхэр зэрэзэхахэу, яхъытыухэр къа­бгынэхи, Исус ыуж ихьагъэх.

²¹Исус нахь чыжьэу кІозэ, ахэмэ анэмыкІэу зэкъоши­тІоу Зеведей ыкъохэу Якъубэрэ Иуанрэ ылъэгъугъэх. Ахэм ятэ Зеведей ягъусэу, къуашъом исхэу яхъытыухэр агъэхьазырыщтыгъэх. Исус ахэми яджагъ. ²²Ахэмэ зэ­ряджэу, къуашъори яти къабгынэхи, Исус ыуж ихьагъэх.

 

Исус Галилей хэкум цІыф купышхом Тхьэм

игущыІэхэр зэрэщаригъашІэщтыгъэхэр

ыкІи зэрэщигъэхъужьыщтыгъэхэр

(Лука 6:17-19)

 

²³Исус зэкІэ Галилей хэкур къыкІухьэзэ, синэгогухэм* цІыфхэм Тхьэм игущыІэхэр щаригъашІэщтыгъэх, Тхьэм

 

4:17 Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо – еплъ 3:2.

4:18 Галилей псыхъураер – Галилей хэкум ит псыхъурай. ИкІыхьагъэ километрэ 21-рэ мэхъу, инахь шъомбгъуапІэр километрэ 13 мэхъу.

4:23 синэгогу – джуртмэ ятхьэлъэІупІ ары.

 

 

и Тетыгъошхо ехьылІэгъэ къэбарышІури аригъэІущтыгъ, цІыфхэм ащыщэуи хэтрэ сымаджи гъойщаий ыгъэ­хъужьыщтыгъ. ²⁴Арышъ, Исус икъэбар Сирие хэкум* тыдэкІи щыІугъ. Сымэджэ зэфэшъхьафи уз зэфэ­шъхьафи зиІэ пстэури Исус къыфащэщтыгъэх; джына­пцІэ зыхэсхэри, къытефэхэрэри, зыІэпкъ-лъэпкъ узым зэкІиубытагъэхэри ыгъэхъужьыщтыгъэх. ²⁵ Галилей хэ­куми, КъэлипшІ* зыцІэ хэкуми, Ерусалими, Иудей хэкуми, Иордан псыхъом иадрабгъуи щыщхэр купышхохэу Исус ыуж ихьащтыгъэх.

 

 

 

ЯТФЭНЭРЭШЪХЬ

 

Исус Іуашъхьэм тетэу Тхьэм игущыІэхэр зэригъэІугъэхэр

(Маттэ 5-7)

 

Исус цІыф купышхохэр зелъэгъухэм, Іуашъхьэм дэ­кІуаий, тІысыгъэ. ЗэтІысым, игъогу рыкІохэрэр ежьым къыбгъодахьэхи, ²Исус ахэмэ Тхьэм игущыІэхэр аригъа­шІэхэу ыублагъ:

 

Сыхьатмафэ ежьагъэхэр

(Лука 6:20-23)

 

³–Гурэ псэрэкІэ тхьамыкІэхэу щытхэр* сыхьатмафэ ежьагъэх, сыда пІомэ ахэр Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо* ыІэчІэгъ чІэтых.

 

4:24 Сирие хэкур – Рим (Рум) къэралыгъошхом щыщ хэкоу щытыгъ. Израил хэгъэгур Сирие хэкум щыщыгъ.

4:25 КъэлипшІ – ахэр хымэ къалэхэу щытыгъэх. Ахэм анахьыбэхэр Джалил псыхъураем икъыблэ тыгъэ къыкъокІыпІэ лъэныкъомкІэ итыгъэх.

5:3 гурэпсэрэкІэ тхьамыкІэхэу щытхэр – Тхьэр зэрящыкІагъэр зыдэзы­шІэжьхэрэр ары.

5:3 Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо – еплъ 3:2.

 

⁴Гукъао зиІэхэр сыхьатмафэ ежьагъэх, сыда пІомэ ахэмэ ягукъао Тхьэм ашъхьэщихыщт.

⁵Зыгу пэгагъэ имылъхэр сыхьатмафэ ежьагъэх, сыда

пІомэ ахэмэ ІэхьышІоу къалъысыщтыр чІылъэр ары.

⁶Шъыпкъагъэм фэзэщхэу, фалІэхэрэр сыхьатмафэ

ежьагъэх, сыда пІомэ ахэмэ афырикъун шъыпкъагъэ агъотыжьыщт.

⁷ГукІэгъу зыгу илъхэр сыхьатмафэ ежьагъэх, сыда пІомэ ахэмэ гукІэгъу агъотыжьыщт.

⁸3ыгу къабзэхэр сыхьатмафэ ежьагъэх, сыда пІомэ

ахэмэ Тхьэр алъэгъущт.

⁹ЗэшІуныгъэ цІыфмэ ахэзылъхьэхэрэр сыхьатмафэ ежьагъэх, сыда пІомэ ахэмэ Тхьэм ибынхэкІэ яджэщтых.

¹⁰Шъыпкъагъэм пае цІыфхэу къин зэрагъэщэчхэрэр сыхьатмафэ ежьагъэх, сыда пІомэ ахэр Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэтых.

¹¹–Сэ сигъогу шъузэрэрыкІорэм пае, цІыфхэр къышъо­хъонхэмэ, къин шъуагъэщэчмэ, къышъуфэмышъуашэу Іэегъэ пстэури къышъуаІуалІэмэ, сыхьатмафэ шъуе­жьагъ. ¹²Шъутхъэжь, инэуи шъугушІу, сыда пІомэ Тхьэм уашъом ІэхьышІоу къыщышъуфигъэшъошэщтыр инышъ ары. Арэущтэу шъо шъуапэкІи пегъымбархэм къин ара­гъэщэчыщтыгъ.

 

Щыгъумрэ нэфынэмрэ

(Марк 9:50; Лука 14:34-35)

 

¹³–ЧІылъэм ищыгъур шъоры. Ау щыгъум ищыугъэ хэкІымэ, сыдэущтэу ащ ищыугъэ хэплъхьажьыщта? Зы­кІи ишІуагъэ къэкІожьыщтэп. Ар ратэкъужьынышъ, цІыфмэ аулъэгущт.

¹⁴–Дунаем инэфынэр шъоры. Іуашъхьэм тет къалэр гъэбылъыгъэу хъушъурэп. ¹⁵3ыми остыгъэ хигъанэу, ар щэлъэ чІэгъым чІигъэуцорэп, итетыпІэ лъагэ тыре­гъэуцо нахь. ЕтІанэ унэм ис пстэуми ащ инэфынэ анэсы. ¹⁶Арышъ, цІыфмэ апашъхьэ шъуинэфынэ щэрэнэф, шъуишІушІагъэхэр алъэгъунхэшъ, Шъуятэ лъапІэу уа­шъом щыІэм щытхъу фашІыным пае.

Тэурат хабзэм ехьылІагъ

 

¹⁷–Муса и Тэурат хабзэ* итхэмрэ пегъымбархэм атхы­гъэ тхылъхэм* арытхэмрэ згъэкІодынхэу сыкъэкІуагъэу шъумыгугъ. Ахэр згъэкІодынхэу арэп сыкъызфэкІуа­гъэр, изгъэкъунхэу ары нахь. ¹⁸Шъыпкъэр шъосэІо, уашъомрэ чІылъэмрэ щэІэхэфэ, Мусэ и Тэурат хабзэ итхэу хьарыфхэм анахь цІыкІуи зы уцупІи хэкІодыкІы­щтэп, ащ ит пстэури къэшъыпкъэжьыфэ. ^І9 ЦІыфэу мы унашъохэм анахь цІыкІухэм ащыщэу зыгорэм емыдэІоу, адрэ цІыфхэри а унашъом емыдэІунхэу языгъашІэрэм Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэт цІыфхэм анахь цІыкІу дэдэкІэ еджэщтых. Ау мы унашъохэр зыгъэца­кІэу, цІыфмэ ахэр языгъашІэрэр Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэт цІыф инхэм ащыщкІэ еджэ­щтых. ²⁰Шъыпкъэр шъосэІо, шъуишъыпкъагъэ Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ* фарисейхэмрэ* яшъыпкъагъэ нахьи нахь ин мыхъумэ, Тхьэу уашъом щыІэм и Теты­гъошхо ыІэчІэгъ шъучІэхьащтэп.

 

Губжыным ехьылІагъ

 

²¹–Пэсэрэ цІыфхэм зэрараІуагъэр* шъо зэхэшъухыгъ: «ЦІыф умыукІ. ЦІыф зыукІырэр хьыкумышІэм* ыпашъ­хьэ ращэщт». ²²Ау сэ шъосэІо, хэтми ежь ышы* фэ­губжырэр хьыкумышІэм ыпашъхьэ ращэщт. Ежь ышы

 

5:17 Тэурат хабзэр – пегъымбар Мусэ тхылъитфэу ытхыгъэхэр ары. Тэурат хабзэр джуртхэм ятхылъ лъапІэхэм ащыщэу апэрэ Іахьэу мэхъу.

5:17 пегъымбархэм атхыгъэ тхылъхэр – джуртхэм ятхылъ лъапІэхэм ащыщхэу ятІонэрэ Іахьэу мэхъу.

5:20 Тэурат егъэджэкІо пащэхэр – еплъ 2:4.

5:20 фарисейхэр – еплъ 3:7.

5:21 цІыфхэм зэрараІуагъэр – еплъ Пегъымбар Мусэ ятІонэрэ тхылъэу ытхыгъэм 20:13.

5:21 хьыкумышІэр – зы цІыф горэ хыеу е мысэу щытмэ, хабзэм иунашъо тетэу зэхэзыфырэр ары.

5:22 шыхэр – зы диным рылажьэхэрэр ары.

 

 

«О ушъхьэнэкІ!» езыІорэр Тхьэмэтэ Хэсэшхом* ыпашъ­хьэ ращэщт. Ау ышы «О удел!» езыІорэр джэхьнэмы машІом кІоныр фэшъуашэу мысэ хъущт.

²³–Арышъ, Тхьэм ептынэу тыныр къурмэн шІыпІэм зыпхьыкІэ, о пшы гукъанэ горэ къыпфыриІэу угу къэ­кІыжьмэ, ²⁴уитын къурмэн шІыпІэм ыпашъхьэ къыщы­гъани, ыпэрапшІэу кІуи, пшы ешІужь. ЕтІанэ къакІуи, уитын тыжь.

²⁵–О уидэогъу псынкІэу ешІужь, уригъусэу гъогум утетыфэ. Армырмэ хьыкумышІэм ыпашъхьэ урищэщт. ХьыкумышІэми иІофшІакІо уІэкІилъхьащт, хьапсыми учІадзэщт. ²⁶Шъыпкъэр осэІо, аужырэ чапычыр* оты­жьыфэ, хьапсым укъычІэкІыжьыщтэп.

 

Зинэ шІэным ехьылІагъ

 

²⁷–ЗэраГуагъэр* зэхэшъухыгъ: «Зинэ умышІэ». ²⁸Ау сэ шъосэІо, хэти зы бзылъфыгъэ горэм енэцІэу еплъымэ, ыгукІэ зинэ ышІэгъах. ²⁹Арышъ, о унэ джабгъу псэ­кІод пшІэнэу удихьыхмэ, къитхъыжьи чІэдз. О ппкъы зэкІэ джэхьнэмым хадзэным нахьи, о пІэпкълъэпкъхэм ащыщэу зы пшІокІодыныр оркІэ нахьышІу. ³⁰О пІэ джабгъуи псэкІод пшІэнэу удихьыхмэ, пыупкІыжьи чІэдз. О ппкъы зэкІэ джэхьнэмым кІоным нахьи, пІэпкъ-лъэпкъ­хэм ащыщэу зы пшІокІодыныр оркІэ нахьышІу.

 

5:22 Тхьэмэтэ Хэсэшхор – дин Іофхэм яхьылІагъэу хьыкум зышІэу, анахь тетыгъо зиІэ хасэу джуртхэм яІагъэр ары. Тхьэмэтэ нэбгырэ 70-рэ Тхьэмэтэ Хэсэшхом щыщыгъэх. А хэсэшхом итхьаматэр дин пэщэшхор арыгъэ. Тхьэмэтэ Хэсэшхом загъорэ «СинедрионкІэ» еджэх.

5:26 чапыч – арапыбзэкІи тыркубзэкІи «хъурышэ» мэхъу.

5:27 зэраІуагъэр – еплъ Пегъымбар Мусэ ятІонэрэ тхылъэу ытхыгъэм 20:14.

 

Шъхьэгъусэ тІупщыжьыным ехьылІагъ

(Маттэ 19:9; Марк 10:11-12; Лука 16:18)

 

³¹–Пасэм мыри аІуагъ:* «Зишъуз зытІупщыжьырэм къызэритІупщыжьырэ тхылъ рерэт». ³²Ау сэ шъосэІо, ишъуз зинэ ымышІагъэу, хэтми зытІупщыжьырэм шъу­зым зинэ ригъэшІагъэу мэхъу, (етІанэ шъузыр джыри дэкІожьмэ). Ащ фэдэу хэтми лІы горэм къытІупщы­жьыгъэ шъуз къэзыщэжьырэм зинэ ышІагъэу мэхъу.

 

ТхьарыІоным ехьылІагъ

 

^З3–Джыри пэсэрэ цІыфхэм зэрараІуагъэр* шъо зэхэ­шъухыгъ: «ЗыкІи пцІыкІэ тхьарыІо умышІы, ау Зиус­хьаным фэпшІыгъэ тхьарыІохэр бгъэшъыпкъэжьынхэ фае». ³⁴Ау сэ шъосэІо, шъо тхьарыІо зыкІи шъушІы хъущтэп, уашъомкІи тхьарыІо шъумышІы, сыда пІомэ уашъор Тхьэм итІысыпІэ лъапІэу щытышъ ары. ³⁵ ЧІы­лъэмкІи тхьарыІо шъумышІы, сыда пІомэ ар Тхьэм ылъакъохэр зытет лъэгукІэтын лъапІэу щытышъ ары. ЕрусалимкІи тхьарыІо шъумышІы, сыда пІомэ ар пачъыхьэшхом икъалэшъ ары. ³⁶0 пшъхьэкІи тхьарыІо умышІы, сыда пІомэ, зы шъхьац налъэ нэмыІэми, шІуцІи фыжьи пшІын плъэкІыщтэп. ³⁷Ау шъуигущыІэ «Ары» шъуІоу щытмэ, ар жъугъэцакІэ, шъуигущыІи «Хьау, арэп» шъуІоу щытмэ, ари жъугъэцакІэ. Ащ блэкІырэр шэйтаным иІоф щыщ.

 

ЦІыф бзаджэм шъупэмыуцужь

(Лука 6:29-30)

 

³⁸–Мыри зэраІуагъэр* зэхэшъухыгъ: «О унэ къеІэрэм ынэ еІэжь, о пцэ къеорэм ыцэ еожь», ³⁹ау сэ шъо-

 

5:31 мыри аІуагъ – еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 24:1.

5:33 цІыфхэм зэрараІуагъэр – еплъ Пегъымбар Мусэ ящэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 19:12, яплІэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 30:2, ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 23:21.

5:38 зэраІуагъэр – еплъ Пегъымбар Мусэ ятІонэрэ тхылъэу ытхыгъэм 21:24.

 

сэІо, цІыф бзаджэм шъупэмыуцужь. Ау хэти о унэкІушъо джабгъу къеорэм адрэ нэкІушъори фэгъаз. ⁴⁰3ыгорэ уиджанэ пІихынэу къыодэонэу фаемэ, уищыгъын кІы­Іутелъи къыфэгъан. ⁴¹Лъэубэкъу мин дэпкІунэу уез­гъэзырэм лъэубэкъу минитІу дэкІу. ⁴²О зыгорэкІэ къыо­лъэІурэм ет, чІыфэ пІызыхынэу фаеми уакІыб фэмыгъаз.

 

Шъуипыйхэр шІу шъулъэгъух

(Лука 6:27-28, 32-36)

 

⁴³–ЗэраІуагъэр* зэхэшъухыгъ: «Уигъунэгъу шІу лъэ­гъу, уипый уджэгъу». ⁴⁴Ау сэ шъосэІо, шъуипыйхэр шІу шъулъэгъух, цІыфхэу къин шъозыгъэщычыхэрэм Тхьэм шІукІэ шъуафелъэІу, ⁴⁵Шъуятэ лъапІэу уашъом щыІэм ибынхэу шъухъуным пае. Ащ итыгъэ цІыф бзаджэ­хэми цІыфышІухэми къафыкъуегъэкІы, шъыпкъагъэ зиІэ­хэми зимыІэхэми ощх къафырегъэщхы. ⁴⁶ІПІу шъузылъэ­гъухэрэм язакъоу шІу шъулъэгъухэмэ, сыд фэдэ Іэхьы­шІуа шъузщыгугъырэр? Хьакъулахь ахъщэр* хэзыххэрэм а дэдэр арыба ашІэрэр? ⁴⁷Шъо шъушыхэм анэмыкІ зыми ыІапэ шъумыубытмэ, илыягъэу сыда шІугъэу шъу­шІэрэр? Хымэ лъэпкъхэми а дэдэр ашІэба? ⁴⁸Арышъ, Шъуятэ лъапІэу уашъом щыІэм ишъыпкъагъэ щыкІа­гъэ зи имыІэу, ежьыр икъугъэу зэрэщытым фэдэу, шъори зишъыпкъагъэ щыкІагъэ зи имыІэу, цІыф икъу­гъэхэу шъущытын фае.

 

5:43 зэраІуагъэр – еплъ Пегъымбар Мусэ ящэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 19:18. ГущыІэхэу «уипый уджэгъу» зыфаІохэрэр а тхылъым итхэп.

5:46 хьакъулахь ахъщэр – цІыфхэр къалэ горэм зыдахьэхэкІэ е зыдэ­кІхэкІэ, псэуалъэхэу, хьапщыпхэу, лэжьыгъэхэу яІэхэм Рим (Рум) къэралыгъошхом (хьыкумэтым) ахъщэу атырилъхьащтыгъэр ары. ЦІы­фхэм, анахьэу дин тхьаматэхэм, хьакъулахь ахъщэр хэзыххэрэр зэрапэ­сыщтыгъэхэп, гъэнэфэгъэу дин унашъохэм ахэр ямыдэІоу зэрэщыты­гъэхэм пае.

 

 

ЯХЭНЭРЭШЪХЬ

 

Сэдакъэм ехьылІагъ

 

–Шъо шІушІагъэр зышъушІэкІэ, цІыфхэм тагъэшІэ­гъощт шъуІоу, ахэмэ алъэгъоу зэрэшъумышІэнхэм шъу­фэсакъ. Армырмэ шъуЯтэ лъапІэу уашъом щыІэм Іэхьы­шІу къышъуфигъэшъошэщтэп.

²–Арышъ, сэдакъэ зыптыкІэ, цІыфхэм къэбар ямы­гъашІ, синэгогухэм* ачІэсхэу, урамхэми атетхэу нэпитІу зиІэ цІыфхэм адрэ цІыфхэм къэбар зэрарагъашІэрэм фэдэу, ежьхэм зыщагъэтхъужьынхэм пае. Шъыпкъэр шъосэІо, арэущтэу зышІэхэрэм яІахьэ агъотыгъах. ³Ау о сэдакъэ зыптыкІэ, о пІэ джабгъу Іофэу ышІырэр пІэ сэмэгу ымышІэу орэхъу, ⁴сэдакъэу о птыгъэр шъэфэу къэнэным пае. Ащыгъум Уятэ лъапІэу цІыфхэм шъэфэу ашІэрэр зылъэгъурэм уиІэхьэшІу къыуитыщт.

 

Тхьэм елъэІугъэным ехьылІагъ

(Лука 11:2-4)

 

⁵–Тхьэм шъуелъэІу хъумэ, нэпитІу зиІэ цІыфхэм зэра­шІырэм фэдэу шъумышІы. ЦІыфхэм зарагъэлъэгъуным пае, Тхьэм елъэІухэзэ, синэгогухэми урам къуапэхэми къащыуцунхэр якІас. Шъыпкъэр шъосэІо, ахэмэ яІахьэ агъотыгъах. ⁶Ау о Тхьэм уелъэІу зыхъукІэ, уи­унэ кІоцІы ихьажьи, пчъэр къыфэшІи, Уятэ лъапІэу цІыфхэм амылъэгъурэм елъэІу. Ащыгъум Уятэ лъапІэу цІыфхэм шъэфэу ашІэрэр зылъэгъурэм уиІэхьышІу къы­уитыщт. ⁷Тхьэм шъузелъэІукІэ, бащэ шъумыІо, хымэ лъэпкъхэм зэрашІырэм фэдэу; сыда пІомэ ахэмэ гущы­Іабэ къаІомэ, ятхьэлъэІухэмэ Тхьэр къядэІунэу мэгугъэх. ⁸Арышъ, ахэмэ зэрашІырэм фэдэу шъумышІы; сыда пІомэ шъо шъуелъэІуным ыпэкІэ шъуищыкІагъэр шъу­Ятэ лъапІэм ешІэшъ ары.

⁹–Мырэущтэу Тхьэм шъуелъэІу:

 

6:2 синэгогур – еплъ 4:23.

 

«О Тятэ лъапІэу уашъом щыІэр!

ПцІэ цІыфхэм агъэлъапІэу орэхъу.

¹⁰Уи Тетыгъошхо* къэрэкІу.

Узыфаер уашъом зэрэщыхъурэм фэдэу, чІылъэми щэрэхъу.

¹¹Хьалыгъоу тищыкІагъэр непэ къытэт.

¹²Мыхъунэу тшІагъэхэр къытфэгъэгъух,

тэ мыхъун къытэзышІагъэхэм зэрафэдгъэгъурэм фэдэу.

¹³ Шэйтаным псэкІод тигъэшІэнэу фит умышІы, ащи тыщыухъум. МыкІодыжьын тетыгъошхори,

лъэкІыныгъэшхори, щытхъушхори оуиех. Амин».

¹⁴–ЦІыфмэ мыхъунэу ашІагъэхэр зафэжъугъэгъухэкІэ, Шъуятэ лъапІэу уашъом щыІэм шъори мыхъунэу шъу­шІагъэхэр къышъуфигъэгъущтых,– къыпигъэхъожьыгъ Исус. ¹⁵–Ау цІыфмэ мыхъунэу ашІагъэхэр шъо зафэ­шъумыгъэгъухэкІэ, Шъуятэ лъапІи шъо мыхъунэу шъушІагъэхэр къышъуфигъэгъущтхэп.

 

НэкІыным ехьылІагъ

 

¹⁶–Ащ фэдэу шъунэкІы зыхъукІэ, нэпитІу зиІэ цІыф­хэм афэдэу зышъумыгъэнэшхъэй; сыда пІомэ зэрэнэкІ­хэрэр цІыфмэ арагъэлъэгъуным пае, ахэмэ анахэ зэха­гъахьэ. Шъыпкъэр шъосэІо, ахэмэ яІахьэ агъотыгъах. ^{17, 18}Ду o унэкІы зыхъукІэ, цІыфхэм ащ гу лъамытэу, Уятэ лъапІэу цІыфхэм амылъэгъурэм изакъоу зэрэунэ­кІырэм гу лъитэным пае, дэгъэ лъапІэ пшъхьэ щыф, унэгуи тхьакІы. Ащыгъум Уятэ лъапІэу цІыфхэм шъэ­фэу ашІэрэр зылъэгъурэм уиІэхьышІу къыуитыщт.

 

6:10 уи Тетыгъошхо – еплъ 3:2.

 

Уашъом мылъкушхо щышъуугъой

(Лука 12:33-34)

 

¹⁹–ЧІылъэм мылъкушхо щышъумыугъой, сыда пІомэ хъунэмрэ улъыинымрэ чІылъэм щыІэр щагъэкІоды, тыгъуакІохэми чІылъэм щыІэхэр атІэкІых ыкІи аты­гъух. ²⁰Ау уашъом мылъкушхо щышъуугъой. Хъунэми улъыиными ащ дэжьым щагъэкІодырэп, тыгъуакІохэми щатІэкІырэп ыкІи щатыгъурэп. ²¹Сыда пІомэ о уимы­лъкушхо зыдэщыІэм угуи щыІэщт.

 

Пкъым иостыгъэ

(Лука 11:33-36)

 

²²–Пкъым иостыгъэр нэр ары. Арышъ, о унэ псаумэ, о ппкъи зэкІэ нэфынэщт. ²³Ау о унэ дэимэ, о ппкъи зэкІэ шІункІыщт. Арышъ, о пхэлъ нэфынэр шІункІымэ, а шІункІыгъэр сыдэу шІункІыгъэшху!

 

Тхьэмрэ ахъщэмрэ

(Лука 16:13)

 

²⁴–Зы цІыфыр тхьэмэтитІум афэлэжьэн ылъэкІыщтэп, е зыр ыуджэгъунышъ, адрэр шІу ылъэгъущт, е зым шъыпкъэу фыщытынышъ, адрэр зэрипэсыщтэп. Шъо Тхьэми ахъщэми шъуафэлэжьэн шъулъэкІыщтэп.

 

ГумэкІыным ехьылІагъ

(Лука 12:22-34)

 

²⁵–Арышъ, шъосэІо, «Сыда тшхыщтыр, сыда тешъо­щтыр?» шъуІоу, шъуищыІэныгъэ пае шъумыгумэкІ. «Сы­да тщыгъыщтыр?» шъуІоу, шъупкъы паий шъумыгумэкІ. Гъомылэм нахьи щыІэныгъэр нахь лъапІэба, щыгъыным нахьи пкъыр нахь лъапІэба? ²⁶Ошъогум щыбыбырэ бзыу­хэм шъуяплъ. Ахэмэ чылапхъи апхъырэп, лэжьыгъи къа­хыжьырэп, конхэм аратэкъожьырэп, ау щытми Шъуятэ лъапІэу уашъом щыІэм ахэр егъашхэх. Шъо ахэмэ ана­хьи бэкІэ шъуанахь лъапІэба? ²⁷ГумэкІынымкІэ хэта

 

шъо шъуащыщэу зищыІэныгъэ зы сыхьат закъокІэ зезыгъэукІыхьан зылъэкІыщтыр?

²⁸–Щыгъыным пае сыда шъузкІэгумэкІырэр? Губгъо къэгъагъэхэм якъэкІыкІэ шъуеплъ. Ахэр лажьэхэрэп, ци аджырэп, ²⁹ау сэ шъосэІо, ежь пачъыхьэ Сэлмэн сыд фэдизэу дахэу кІэракІэщтыгъэми, ахэмэ ащыщэу зыго­рэм фэдэу фэпагъэу щытыгъэп. ³⁰А уцэу губгъом непэ итэу, неущ хьакум радзэжьыщтыр Тхьэм арэущтэу зи­гъэкІэракІэкІэ, ащ нахьи шъо бэкІэ нахь шъуигъэкІэ­рэкІэнба, шъо шІошъхъуныгъэ зимакІэхэр? ³¹Арышъ, «Сыда тшхыщтыр?» е «Сыда тешъощтыр?» е «Сыда тщы­гъыщтыр?» шъуІоу шъумыгумэкІ. ³²Сыда пІомэ ащ фэдэ Іоф пстэури ары дунаем тет лъэпкъхэр зылъыхъухэрэр. А зэпстэури шъо зэрэшъуищыкІагъэр Шъуятэ лъапІэу уа­шъом щыІэм ешІэ. ³³Ау ыпэрапшІэу Тхьэм и Тетыгъо­шхо иІофхэмрэ Тхьэм ишъыпкъагъэрэ ауж шъуит, етІанэ а Іоф пстэури къышъуІэкІэхьащтых. ³⁴Арышъ, неущырэ мафэм шъуфэмыгумэкІ. Неущырэ мафэр ежь ышъхьэ фэ­гумэкІыжьыщт, сыда пІомэ зыфэгумэкІыжьын икъун Іоф сыдрэ мафи иІэшъ ары.

 

 

 

ЯБЛЭНЭРЭШЪХЬ

 

Зыми хьыкум тешъумышІыхь

(Лука 6:37-38, 41-42)

 

–Зыми хьыкум тешъумышІыхь, Тхьэм хьыкум къы­шъутыримышІыхьаным пае. ²Сыда пІомэ шъо цІыфхэм хьыкум зэратешъушІыхьарэм фэдэу, Тхьэм шъори хьыкум къышъутыришІыхьащт, шъо шапхъэу зэрышъу­шырэм фэдэ шапхъэкІи Тхьэм шъо къышъуфишы­жьыщт.

³–О унэ пкъэоу кІэлъым гу лъымытэу, пхъэцалэу о пшы* ынэ кІэлъыр сыд пае плъэгъура? ⁴Пкъэур о унэ кІэлъ пэтызэ, сыдэущтэу пшы епІон плъэкІыра:

 

7:3 о пшы – еплъ 5:22.

 

«Пхъэцалэу о унэ кІэлъыр къычІэсэгъэх» пІоу? ⁵О нэпитІу зиІэр, ыпэрапшІэу пкъэоу о унэ кІэлъыр къыкІэхыжьи, етІанэ пхъэцалэу пшы ынэ кІэлъыр къызэрэкІэпхыжьы­щтыр нафэу плъэгъущт.

⁶–Іофхэу шъо шъугухэмкІэ лъапІэу щытхэр хьэхэмэ яшъумыт. Налмэс-налкъутэхэр къохэмэ апашъхьэ щи­шъумыпхъыхь. Армырмэ ахэмэ ахэр аулъэгунхэшъ, зы­къызэрагъэзэкІынышъ, шъори шъузэхацунтхъэжьыщт.

 

Тхьэм шъуелъэІу, шъулъыхъу, къэлапчъэм шъутеу

(Лука 11:9-13)

 

⁷–ШъуелъэІуи, Тхьэм къышъуитыщт; шъулъыхъуи, къэжъугъотыщт; къэлапчъэми шъутеуи, Тхьэм къы­шъуфыІуихыщт; ⁸сыда пІомэ хэтми Тхьэм елъэІурэр зыкІэлъэІурэр иІэ хъущт, лъыхъурэми зылъыхъурэр къыгъотыщт; къэлапчъэм теорэми Тхьэм къыфыІуи­хыщт.

⁹–Е цІыф къышъухэта, зыкъо хьалыгъу пае къелъэ­Іумэ, мыжъо езытыщтыр? ¹⁰Е пцэжъые пае къелъэІумэ, блэ езытыщтыр? ¹¹Арэущтэу шъо шъубзаджэ пэтми, шъуибынхэм шІу яшъутын шъулъэкІымэ, ащ нахьи нахьыбэу Шъуятэ лъапІэу уашъом щыІэм ежьым елъэІухэрэм ІофышІухэр къаритыщтхэба? ¹² Арэущтэу цІыфхэр къыжъудэзекІонхэу шъо шъузэрэфаем фэдэу, шъори ахэмэ сыдигъуи шъуадэзекІу. Джары Тэурат хабзэм итхэми пегъымбархэм атхыгъэхэми къарыкІырэр.

 

Къэлэпчъэ зэжъур

(Лука 13:24)

 

¹³–Къэлэпчъэ зэжъумкІэ шъудахь; сыда пІомэ кІоды­пІэм икъэлапчъэ шъуамбгъо, ащ кІорэ гъогури гъо­гушхошъ ары. А гъогум рыкІохэрэри бэ мэхъух. ¹⁴Ау щы­Іэныгъэм икъэлапчъэ зэжъу, ащ кІорэ гъогури бгъузэ. Ар къэзыгъотхэрэри макІэх.

 

Чъыгыр зыфэдэр къыпыкІэрэмкІэ къэпшІэщт

(Лука 6:43-44)

 

¹⁵–Пегъымбар нэпцІхэм шъуафэсакъ. Ахэмэ мэлышъо щыгъын ащыгъэу, ау агухэмкІэ тыгъужъ цунтхъакІо­хэм афэдэхэу шъуадэжь къэкІох. ¹⁶Чъыгыр зыфэдэр къыпыкІэрэмкІэ зэрэпшІэрэм фэдэу, а цІыфхэм Іофхэу агъэцакІэхэрэмкІэ ахэр зыфэдэхэр къэшъушІэщтых. Пырэжъые куандэм сэнашъхьэ къыпача, е шхъум ынджыр къыпача? ¹⁷Ащ фэдэу сыдрэ чъыгышІум шІу къыпэкІэ, ау чъыг дэим дэй къыпэкІэ. ¹⁸ЧъыгышІум дэй къыпыкІэн ылъэкІыщтэп, чъыг дэими шІу къыпыкІэн ылъэкІыщтэп. ¹⁹Сыдрэ чъыгэу шІу къызыпымыкІэрэр раупкІынышъ, ма­шІом падзэщт. ²⁰Арышъ, а цІыфхэм Іофхэу агъэцакІэ­хэрэмкІэ ахэр зыфэдэхэр къэшъушІэщтых.

 

ЕгъашІэми шъо шъусшІэщтыгъэп

(Лука 13:25-27)

 

²¹–Хэтрэ цІыфэу «Зиусхьан! Зиусхьан!» сызыгъэлъа­пІэу къысэзыІорэр арэп Тхьэу уашъом щыІэм и Теты­гъошхо* ыІэчІэгъ чІэхьащтыр, Сятэ лъапІэу уашъом щыІэр зыфаер зыгъэцакІэрэр ары нахь. ²²А мафэм цІыфыбэмэ мырэущтэу къысаІощт: «Зиусхьан! Зиусхьан! Тхьэм ежь игущыІэхэр тэ тыгухэм къарилъхьэхэу, ахэр о пцІэкІэ къатІощтыгъэхэба, джынапцІэхэри о пцІэкІэ цІыфмэ ахэтфыщтыгъэхэба, Іодышхо гъэшІэгъон Іаджы­хэри о пцІэкІэ тшІэщтыгъэхэба?» ²³Ау сэ ахэмэ занкІэу ясІощт: «ЕгъашІэми шъо шъусшІэщтыгъэп. СанэІу шъуикІ, шъо бзэджашІэхэр».

 

7:21 Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо – мыщ дэжьым ащ къикІырэр Тхьэм ицІыф лъапІэхэр игъусэхэу зыдэщыІэр ары.

 

Унэ зышІырэ лІы Іушымрэ унэ зышІырэ лІы акъылынчъэмрэ

(Лука 6:47-49)

 

²⁴–Арышъ, хэти сэ сигущыІэхэр зэхэзыхэу, ахэри зы­гъэцакІэрэр зыфэдэр лІы Іушэу зиунэ мыжъо пытэм тезышІыхьагъэр ары. ²⁵Ощхыр къещхыгъ, псыхэри къи­угъэх, жьыбгъэхэри къепщэхэзэ, а унэм тезэрэхьагъэх, ау а унэр къызэхэуагъэп, сыда пІомэ мыжъом тыра­шІыхьагъэти ары. ²⁶Ау хэти сигущыІэхэр зэхэзыхэу, ахэри зымыгъэцакІэрэр зыфэдэр лІы акъылынчъэу, зиунэ пшахъом тезышІыхьагъэр ары. ²⁷Ощхыр къе­щхыгъ, псыхэри къиугъэх, жьыбгъэхэри къепщэхэзэ а унэм тезэрэхьагъэх. А унэр къызэхэуагъ, къызызэхаоми, Іае дэдэу къызэхэуагъ.

²⁸Исус мы гущыІэхэр къызеІохэм ыуж, цІыф купы­шхохэм Іофхэр зэраригъашІэщтыгъэ шІыкІэр агъэшІэ­гъуагъ, ²⁹сыда пІомэ Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ фарисейхэмрэ афэмыдэу, тетыгъошхо иІэу, цІыфхэм Іофхэр аригъашІэщтыгъэхэти ары.*

 

 

 

ЯЕНЭРЭШЪХЬ

 

Исус шъоджэ уз Іае зиІэ лІы горэ зэригъэхъужьыгъэр

(Марк 1:40-45; Лука 5:12-16)

 

Исус Іуашъхьэм къызехыжьым, цІыф купышхуабэхэр ыуж итхэу кІощтыгъэх. ²Ащ дэжьым шъоджэ уз Іае зиІэ лІы горэ Исус къыбгъодахьи, лъэгонджэмышъхьэкІэ ыпа­шъхьэ къитІысхьи къыІуагъ:

–О тхьаматэ, уфаемэ сыбгъэхъужьын плъэкІыщт.

 

7:29 тетыгъошхо иІэу, цІыфхэм Іофхэр аригъашІэщтыгъэхэти ары – Исус Тэурат егъэджэкІо пащэхэм афэдэу щытыгъэп. Ахэм пэсэрэ дин пащэ еджэгъэшхохэм ягущыІэхэмкІэ ежьхэм къаІуагъэхэр агъэшъыпкъэ­жьынхэм пылъыщтыгъэх.

 

³Исус ыІэ ыщэий, теІаби* къыІуагъ:

–Ары, сыфай, псаоу къэхъужь!

Ардэдэм шъоджэ узыр а лІым хэкІыжьи, къабзэу хъу­жьыгъэ. ⁴Ащ дэжьым Исус а лІым риІуагъ:

–Фэсакъ, мыр зыми емыІотэжь, ау дин пащэм ыдэжь кІуи зегъэлъэгъу. ЕтІанэ пегъымбар Мусэ иунашъо тетэу къурмэн шІы. Ар узэрэхъужьыгъэмкІэ цІыфхэм апа­шъхьэ шыхьат щыхъущт.

 

Исус дзэ пащэм иунэІут зэригъэхъужьыгъэр

(Лука 7:1-10; Иуан 4:43-54)

 

⁵ЕтІанэ Исус Капернаум къалэм* дэхьагъ. Зыда­хьэм, дзэ пащэ горэ къыбгъодахьи къелъэІугъ:

⁶–O тхьаматэ, сиунэІут ыІэпкъ-лъэпкъ узым зэкІиубы­тагъэу, гугъушхо ыхьэу, унэм илъ.

⁷–Сэ сыкъэкІонышъ, ар згъэхъужьыщт,– Исус ащ риІуагъ.

⁸–O тхьаматэ, о сиунэ укъихьанэу сифэшъуашэп,– къы­Іожьыгъ дзэ пащэм, –ау зы гущыІэ закъо къаІуи, унашъо шІи, сиунэІут хъужьыщт. ⁹Сыда пІомэ сэри лІы горэм иунашъо ыІэчІэгъ сычІэт, сэ сиунашъоми ыІэчІэгъ дзэ­лІхэр чІэтых. Зыгорэм «КІо» есІомэ, кІощт. Адрэми «КъакІо» есІомэ, къэкІощт. СиунэІути «Мыр шІэ» есІомэ, ышІэщт.

¹⁰Исус ар зызэхехым, ыгъэшІагъуи, игъусэхэм ариІуагъ:

–Шъыпкъэр шъосэІо, мыщ фэдэ шІошъхъуныгъэ зиІэ цІыф закъо Израил хэгъэгум изгъотагъэп. ¹¹Ау сэ шъосэІо, тыгъэ къыкъокІыпІэмкІи тыгъэ къохьапІэмкІи цІыфы­бэхэр къикІынхэшъ, Ибрахьимэ, Исхьакъ, Якъубэ яъу­сэхэу Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо иешхэ- ешъо­шхо чІыпІэхэр щаубытыщтых. ¹²Ау мы пачъыхьагъом ицІыфхэр шІункІыгъэм икуупІэ хадзэщтых. Ащ дэжьым куохьауныгъэрэ цэ зэрэгъэшхыныгъэрэ щыхъущтых.

 

8:3 теІаби – шъоджэ уз Іае зиІэм утеІабэ хъущтыгъэп.

8:5 Капернаум къалэр – Галилей псыхъураем итемыр-тыгъэ къохьапІэ Іушъом Іут.

 

¹³ЕтІанэ Исус дзэ пащэм риІуагъ:

–КІо, о пшІошъ зэрэхъугъэм фэдэу къыбдэхъущт.

А сыхьат дэдэм пащэм иунэІут хъужьыгъэ.

 

Исус цІыфыбэхэр зэригъэхъужьыгъэхэр

(Марк 1:29-34; Лука 4:38-41)

 

¹⁴ЕтІанэ Исус Петрэ иунэ ихьи, Петрэ ишІугуащэ плъы­рстыркІэ сымаджэу, пІэм хэлъэу ылъэгъугъ. ¹⁵Исус ащ ыІапэ нэсыгъ, плъырстырыри хэкІыжьыгъ. ШІугуащэр къэ­тэджыжьи, Исус къыхьакІэу ыублагъ.

¹⁶Пчыхьашъхьэр къызэсым, джынапцІэ зыхэс цІыфы­бэхэр Исус ыдэжь къащагъэх. Исус джынапцІэхэр зы гущыІэкІэ цІыфмэ ахифыхи, сымэджэ пстэури ыгъэхъу­жьыгъэх. ¹⁷Арэущтэу зыфэхъугъэр пегъымбар Исайас мы гущыІэхэу къыІуагъэхэр* къэшъыпкъэжьынхэр ары:

«Тэ тигъойщаехэр ттырихи,

тиузхэр ежьым зытырилъхьажьыгъэх».

 

Исус игъогу рыкІоным къин щэчыныгъэу хэлъыр

(Лука 9:57-62)

 

¹⁸ЦІыф купышхуабэхэу къеуцокІыгъэхэр Исус зелъэ­гъухэм, игъогу рыкІохэрэм ариІуагъ:

–НекІо псыхъураем иадрабгъу тызэпырыжъугъэкІ.

¹⁹Джащыгъум зы Тэурат егъэджэкІо пащэ* горэ Исус къыбгъодахьи къыриІуагъ:

–Дин гъэсакІу, тыдэ укІоми, уауж сыкъырыкІощт.

²⁰–Баджэхэм исынхэу бы яІ, ошъогу бзыухэми набгъо яІ, ау ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо* ышъхьэ зэрихьылІэжьын чІы-

 

8:17 пегъымбар Исайас мы гущыІэхэу къыІуагъэхэр... – еплъ Пе­гъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 53:4.

8:19 Тэурат егъэджэкІо пащэ – еплъ 2:4.

8:20 ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо – «ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо фэдэу уашъом

 

пІэ иІэп,– риІожьыгъ Иисус.

²¹ЕтІанэ игъогу рыкІохэрэм ащыщэу нэмыкІ зыгорэм Исус къыриІуагъ:

–Тхьаматэ, ыпэрапшІэу сыкІонышъ, сятэ чІэслъхьа­жьынэу фит сыкъэшІ.

²²–ЛІагъэхэу щытхэм ежьхэм ялІагъэхэм яхьадэхэр чІа­рэлъхьажьых, ау о сауж къырыкІу,– риІожьыгъ Исус.

 

Исус жьыбгъэ щынэгъошхор зэригъэуцугъэр

(Маркъэ 4:35-41; Лукъэ 8:22-25)

 

²³Исус зы къуашъо горэм зетІысхьэм, игъогу рыкІохэ­рэри ыуж итхэу къуашъом итІысхьагъэх. ²⁴ОшІэ-дэмы­шІэу жьыбгъэ щынэгъошхо псыхъураем къыщыхъуи, псыорхэр къуашъом къиохэу хъугъэ. Ау Исус чъыещты­гъэ. ²⁵Джащыгъум ахэр Исус къыбгъодахьэхи, къагъэущи аІуагъ:

–Зиусхьан, тымыкІодэу тыкъэгъэнэжь, тэкІоды.

²⁶–Сыда шъузкІэщынэрэр, шІошъхъуныгъэр зимакІэ­хэр?– ариІуагъ Исус ахэмэ. ЕтІанэ къэтэджи, жьыбгъэ­шхоми псыми ягыий, кІым-сым дэдэу къэхъугъ.

²⁷–Хэта мыр жьыбгъэшхори псыри зыгъэдаІорэр?– аІуагъ цІыфхэмэ агъэшІагъоу.

 

Исус джынапцІэ зыхэс нэбгыритІу зэригъэхъужьыгъэхэр

(Марк 5:1-20; Лука 8:26-39)

 

²⁸ЕтІанэ псыхъураем иадрабгъу ит хэкоу Гергесэ зыцІэ къалэм епхыгъэм Исус зынэсым, джынапцІэ зыхэс нэбгы­ритІу къэунэхэм къачІэкІыхи, къыпэгъокІыгъэх. А гъогум зы цІыфи бламыгъэкІэу, лІы ябгэхэу щытыгъэх.

 

иошъуапщэхэм ахэтэу, зыгорэ къехыгъ», пегъымбар Данил къыІогъэгъэ гущыІэхэр Исус ежь ышъхьэ пае ыІожьыгъэх. ЦІыф Лъэпкъым Ыкъоу зиунэ уашъом щыІэу, уашъом къехыгъэр Исус ары (Иуан 3:13). Гъощагъэхэм алъыхъузэ, мыкІодхэу къыгъэнэжьынхэм пае, ЦІыф Лъэ­пкъым Ыкъо къэкІуагъ (Лука 19:10). ЦІыфыбэмэ апае шъхьэщэфы­жьэу ыпсэ ытыным пае, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо къэкІуагъ (Марк 10:45). ЛІагъэхэм къахэтэджыкІыжьын фэягъ (Маттэ 17:9). Ежь Ятэ ищытхъушхо иІэу, дунаем ицІыфхэм хьыкум атришІыхьаным пае, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо дунаем къэкІожьыщт (Маттэ 25:31).

 

²⁹–Тхьэм Ыкъу, сыда о уиІофэу къытхэлъыр? Игъо къэ­мысэу къин тэбгъэщэчынэу укъэкІуагъа?– аІозэ къэкууа­гъэх.

³⁰Ау ахэмэ апэчыжьэу къо Іэхъогъушхо щыхъущтыгъ. ³¹Джащыгъум джынапцІэхэр Исус къелъэІугъэх:

–Мы лІыхэм тызахэпфыкІэ, мо къо Іэхъогъум тыгъа­кІуи, къохэмэ апкъыхэм тахэгъахь.

³²–ШъукІу!– ариІуагъ Исус ахэмэ. Арэущтэу зеІом, джынапцІэхэр лІыхэм ахэкІыжьхи, къохэм апкъыхэм ахэ­хьагъэх. Къохэм апкъыхэм захахьэхэм, Іэхъогъур зэкІэ Іошъхьэ нэпкъым къечъэхи, псыхъураем хэлъадэхи, псым хэлІыхьагъэх. ³³Ау къуахъохэр хэхьажьхи, къалэм кІохи, хъугъэ-шІэгъэ пстэури, джынапцІэ зыхэс лІитІум къащы­шІыгъэри щаІотагъ. ³⁴Къэбарыр заІуатэм, къалэм дэс цІыф пстэури Исус пэгъокІынхэу дэкІыгъэх. Исус залъэ­гъум, яхэку ыбгынэнэу къелъэІугъэх.

 

 

 

ЯБГЪОНЭРЭШЪХЬ

 

Исус лІы горэу зыІэпкъ-лъэпкъ узым зэкІиубытагъэр зэригъэхъужьыгъэр

(Марк 2:1-12; Лука 5:17-26)

 

ЕтІанэ Исус къуашъо горэм итІысхьи, псыхъураем къы­зэпырыкІыжьи, икъалэ къэкІожьыгъ. ²Джащыгъум лІы лІы горэу зыІэпкъ-лъэпкъ узым зэкІиубытагъэр пІуаблэм телъэу Исус ыдэжь къахьыгъ. Исус ахэмэ яшІошъхъуныгъэ зелъэгъум, лІэу зыІэпкъ-лъэпкъ узым зэкІиубытагъэм риІуагъ:

–Угу умыгъэкІоды, сикІал! УипсэкІодхэр къыпфэгъугъэх.

³Исус ар къызеІом, Тэурат егъэджэкІо пащэхэм ащы­щэу заулэмэ агукІэ аІуагъ:

–Мы лІым Тхьэр егъэпцІы.

⁴Исус ахэмэ агухэм арылъыр ешІэти къыІуагъ:

–Шъугухэм мыщ фэдэ гукъэкІ бзаджэхэр сыда зыкІары­лъыр? ⁵Тара нахь псынкІагъор, «УипсэкІодхэр къыпфэ­гъугъэх», пІоныр ара, хьауми «Къэтэджи, къэкІухь»,

 

пІоныр ара? ⁶Ау къэшъушІэным пае, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо* псэкІодхэр ыгъэгъунхэу дунаем тетыгъо зэрэщы­риІэр, – джащыгъум Исус лІэу зыІэпкъ-лъэпкъ узым зэ­кІиубытагъэм риІуагъ: –Къэтэджи, уипІуаблэ къашти, шъуадэжь кІожь.

⁷А лІыр къэтэджи, ядэжь кІожьыгъэ.⁸ЦІыф купышхохэм ар залъэгъум, агъэшІэгъуагъ. Тхьэу цІыфхэм ащ фэдэ тетыгъо къязытыгъэми щытхъу фашІыгъ.

 

Исус игъогу рыкІонэу Маттэ къызэреджагъэр

(Марк 2:13-17; Лука 5:27-32)

 

⁹Исус нахь чыжьэу кІозэ, хьакъулахь ахъщэр* зыщы­хахырэ унэм Іусэу, Маттэ зыцІэ зы лІы горэ ылъэгъугъ.

–Сауж къырыкІу,– риІуагъ Исус. Маттэ къэтэджи, Исус ыуж ихьагъ.

¹⁰ЕтІанэ Исус Маттэ иунэ щышхэщтыгъ. Хьакъулахь ахъщэр хэзыххэрэмрэ псэкІод зышІэхэрэмрэ бэ хъухэу къэкІуагъэхэу, Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ адашхэщты­гъэх. ¹¹Фарисейхэм* ар залъэгъум, Исус игъогу рыкІо­хэрэм араІуагъ:

–Шъо шъуидин гъэсакІо хьакъулахь ахъщэр хэзыххэ­рэмрэ псэкІод зышІэхэрэмрэ сыда зыкІадашхэрэр ыкІи зыкІадешъорэр?

¹²Ау Исус ар зызэхехым, къыІуагъ:

–Псаухэр арэп Іазэ зищыкІагъэхэр, сымаджэхэр ары нахь. ¹³ШъукІуи, мы гущыІэхэу Тхьэм къыІуагъэхэм* къарыкІырэр къызэжъугъашІ: «КъурмэншІыныр арэп сызыфаер, гукІэгъур ары нахь». Сыда пІомэ шъыпкъагъэ зиІэ цІыфхэм сяджэнэу арэп сыкъызфэкІуагъэр, псэкІод зышІэхэрэр япсэкІодхэм афыкІэгъожьынхэм пае, сяджэ­нэу ары нахь.

 

9:6 ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо – еплъ 8:20.

9:9 хьакъулахь ахъщэр – еплъ 5:46.

9:11 фарисейхэр – еплъ 3:7.

9:13 мы гущыІэхэу Тхьэм къыІуагъэхэр – еплъ Пегъымбар Осие тхылъэу ытхыгъэм 6:6.

 

 

Джурт тхьаматэхэр нэкІыным ехьылІагъэу Исус къызэреупчІыгъэхэр

(Марк 2:18-22; Лука 5:33-39)

 

¹⁴Джащыгъум Иуан игъогу рыкІохэрэр Исус ыдэжь къа­кІохи къыраГуагъ:

–Тэррэ фарисейхэмрэ бэрэ тэнэкІы*. О уигъогу рыкІо­хэрэм сыда зыкІамынэкІырэр?

¹⁵–Шъаор ягъусэфэкІэ, шъаом игъусэхэр шъыгъон алъэкІына?– ариІожьыгъ Исус ахэмэ. –Ау шъаор заты­рахыщт мафэхэр къэкІощтых. А мафэхэр къызыкІохэкІэ, анэкІыщт.

¹⁶–ШэкІыкІэм щыщ идэжьын щыгъыныжъым зыми ты­ридэрэп, сыда пІомэ шэкІыкІэм щыщ идэжьыным щы­гъыныжъыр зэІитхъынышъ, гъуанэр нахь ин ышІыщт. ¹⁷Джащ фэдэу, сэнэпс шІыгъакІэр шъонтыжъхэм арагъа­хъорэп. Арэущтэу ашІымэ, шъонтхэр къызэготхъынхэшъ, сэнэпсыр къичъыжьыщт, шъонтхэри кІодыщтых. Сэнэпс шІыгъакІэр шъонтыкІэх зэрарагъахъорэр. Ащыгъум тІури мыкІодхэу къэнэжьыщтых.

 

Исус тхьаматэ горэм ыпхъоу лІагъэр

къызэригъэтэджыжьыгъэр; Исус ищыгъын кІапэ

къынэсыгъэ бзылъфыгъэр зэригъэхъужьыгъэр

(Марк 5:21-43; Лука 8:40-56)

 

¹⁸Исус цІыфхэм а гущыІэхэр ариІохэзэ, тхьаматэ горэ къыбгъодахьи, лъэгонджэмышъхьэкІэ Исус ыпашъхьэ къи­тІысхьи къыІуагъ:

–Сэ спхъу джы дэдэм лІагъэ, ау о къакІори, пІэ телъхьи къэхъужьыщт.

¹⁹Джащыгъум Исус къэтэджи, игъогу рыкІохэрэр игъу­сэхэу а тхьаматэм ыдэжь кІуагъэ.

²⁰Зы бзылъфыгъэ горэ, илъэс пшІыкІутІу хъугъэу, лъыбэ къыкІэкІэу гуІэщтыгъэ. Ар Исус ыкІыбкІэ къе­кІуалІи, ищыгъын кІапэ къынэсыгъ; ²¹сыда пІомэ ыгу­кІэ мыщ фэдэу ыІуагъэти ары: «Исус ищыгъыным сынэс нэмыІэми сыхъужьыщт».

 

9:14 тэнэкІы – агухэмкІэ фаехэу, ахэм тхьамафэ къэс мэфитІо анэкІы­щтыгъ.

 

²²Исус зыкъызэригъэзэкІи, бзылъфыгъэр къызелъэ­гъум, къыІуагъ:

–Угу умыгъэкІоды, сипшъашъ. УишІошъхъуныгъэ уигъэ­хъужьыгъ.

А сыхьат дэдэм къыщегъэжьагъэу а бзылъфыгъэр хъу­жьыгъэ.

²³ЕтІанэ Исус тхьаматэм иунэ ихьи, къамыл сырынэхэм япщэрэ цІыфхэри, цІыф купышхори бырсырхэу, хьада­гъэ ашІэу зелъэгъум, ²⁴къыІуагъ:

–ШъуикІых, пшъэшъэжъыер лІагъэп, мэчъые нахь.

Исус ар къызеІом, къыдэхьащхыгъэх. ²⁵Исус цІыф ку­пышхор зырегъэкІы ужым, пшъэшъэжъыем ыдэжь ихьи, ыІэ ыубытыгъ. Зеубытым, пшъэшъэжъыер къэтэджыгъ. ²⁶А къэхъугъэм икъэбар а хэкум зэкІэ ис цІыфхэм зэ­лъашІэ хъугъэ.

 

Исус лІы нэшъуитІу зэригъэхъужьыгъэр

 

²⁷Исус а чІыпІэм къызекІыжьым, лІы нэшъуитІу ыуж къихьагъэу къылъыджэщтыгъ:

–Даутэ Ыкъу,* гукІэгъу къытфэшІ!

²⁸ЕтІанэ Исус унэм зехьэм, а лІы нэшъуитІур къы­бгъодэхьагъ. Исус ахэмэ ариІуагъ:

–Ар сэ сшІэн зэрэслъэкІыщтымкІэ шІошъхъуныгъэ шъуиІа?

–ШІошъхъуныгъэ тиІ, о тхьаматэ,– къыраІожьыгъ ахэмэ.

²⁹ЕтІанэ Исус ахэмэ анэхэм анэси къыІуагъ:

–Шъо шъушІошъ зэрэхъугъэм фэдэу, къыжъудэрэхъу.

³⁰Исус арэущтэу къызеІом, ахэмэ анэхэр къэплъэжьы­гъэх.

–Шъуфэсакъ, мыр зыми ешъумыІу,– ыІуагъ Исус ахэмэ унэшъо пытэ афишІэу. ³¹Ау ахэр унэм къызекІыжьхэм, а къэбарыр хэкум зэкІэ изы ашІыгъ.

 

9:27 Даутэ Ыкъу – цІыфхэр мыкІодхэу Къэзыгъэнэжьырэр пачъыхьэ Даутэ иунэгъо лъэпкъы зэрэщыщым пае, джуртхэр ащ «Даутэ ЫкъокІэ» еджэх.

 

Исус бзакоу, джынапцІэ зыхэс лІы горэ зэригъэхъужьыгъэр

 

³²Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ унэм икІыжьхэ зэхъум, бзакоу, джынапцІэ зыхэс лІы горэ цІыфхэм Исус ыдэжь къащагъ. ³³Исус джынапцІэр а лІым хифи, лІэу бзакоу щытыгъэр къэгущыІагъ. Ар залъэгъум, цІыф купышхом ыгъэшІагъуи ыІуагъ:

–Мыщ фэдэ Іоф Израил хэгъэгум тэ ныбжьи щытлъэ­гъугъэп.

³⁴Ау фарисейхэм аІуагъ:

–ДжынапцІэхэм япащэ илъэкІыныгъэ ары мы лІым джынапцІэхэр цІыфмэ зэрахифырэр.

 

Исус цІыф купышхом ыгу зэрэфэгъугъэр

 

³⁵Исус къэлэ пстэури, къоджэ пстэури къыкІухьащты­гъэх. Синэгогухэм цІыфхэм Тхьэм игущыІэхэр щаригъа­шІэщтыгъэх, Тхьэм и Тетыгъошхо ехьылІэгъэ къэбары­шІури аригъэІущтыгъ, хэтрэ сымаджи гъойщаий ыгъэ­хъужьыщтыгъ. ³⁶Мэлахъо зимыІэ мэл Іэхъогъум фэдэу улэугъэхэу, заухъумэжьын амылъэкІэу цІыф купышхохэр зелъэгъухэм, Исус ыгу афэгъугъ. ³⁷ЕтІанэ игъогу ры­кІохэрэмэ ариІуагъ:

–Лэжьыгъэр бэ, ау лэжьакІохэр макІэх. ³⁸Арышъ, лэ­жьыгъэр къахыжьыным пае, лэжьакІохэр къыгъэкІонхэу лэжьыгъэр зием шъуелъэІу.

 

 

 

ЯПШІЭНЭРЭШЪХЬ

 

Апостол пшІыкІутІур

(Марк 3:13-19; Яука 6:12-16)

 

Исус игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІутІумэ къяджи, ахэмэ джынэпцІэ Іаехэр цІыфмэ ахафынхэу тетыгъо ари­тыгъ, хэтрэ сымаджи гъойщаий агъэхъужьынэуи лъэ­кІыныгъэ аритыгъ.

 

²А апостол* пшІыкІутІумэ ацІэхэр мары: Апэу Симонэу ПетрэкІэ заджэхэрэр; ащ ышэу Индрыс; Зеведей ыкъуитІоу Якъубэрэ Иуанрэ; ³Филипп, Варфоломей, Фомэ, Маттэу хьакъулахь ахъщэр хэзыхыщтыгъэр, Алфей ыкъо Якъуб, Фаддей; ⁴Симонэу зихэгъэгу ыгу етыгъэу фэлажьэщты­гъэр,* Иудэ Искариот; а Иудэр ары нэужым Исус тетыгъо зиІэхэм аІэкІэзыгъэхьанэу щытыгъэр.

 

Исус апостол нэбгырэ пшІыкІутІур Тхьэм фэлэжьэнхэу зэрэдигъэкІыгъэхэр

(Марк 6:7-13; Лука 9:1-6)

 

⁵А апостол пшІыкІутІур Исус зыдегъэкІхэм, мы уна­шъор афишІыгъ:

–Хымэ лъэпкъхэм адэжь шъумыкІу, Самарие хэкум* щыщ къалэ горэми шъудэмыхь. ⁶Ащ нахьи Израил ицІы­фэу мэл кІодыгъэхэм афэдэхэм адэжь шъукІу. ⁷ШъукІуи, «Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо* къэблэгъагъ», шъу­Іуи, къэбар яжъугъэІу. ⁸Сымаджэхэр жъугъэхъужьых, лІагъэхэри къэжъугъэтэджыжьых, шъоджэ уз Іаер зиІэ­хэри псаохэу, къабзэхэу жъугъэхъужьых, джынапцІэхэри цІыфхэм ахэшъуфых. Уасэ хэмылъэу къышъуІэкІэхьагъ, шъори уасэ хэмылъэу яшъутыжь. ⁹Шъуибгырыпхыхэм арылъэу дышъи, тыжьыни, гъоплъэ ахъщи зыдэшъу­мышт. ¹⁰Гъогум шъузытехьэкІэ, Іалъмэкъи, джэнитІуи, цуакъи, бэщи зыдэшъумыштэх. Сыда пІомэ лэжьакІом ишхын ифэшъуашэшъ ары.

¹¹–Къалэми, къуаджэми, тыдэ шъудахьэми, къышъу­фэшъуашэ цІыф горэм шъукІэупчІ. А чІыпІэм шъукъе-

 

10:2 апостол – нэмыкІ цІыф горэм ыцІэкІэ гущыІэнэуи Іоф ышІэнэуи фитыныгъэ зиІэр ары. Исус игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІутІум «апостолхэкІэ» яджэх. Ахэр Исус илІыкІохэу тетыгъо зэритыгъэхэр ары.

10:4 Симонэу зихэгъэгу ыгу етыгъэу фэлажьэщтыгъэр – ар Фалестин хэгъэгум фэлажьэрэ цІыф куп горэм щыщыгъэнкІи мэхъу. Рим (Рум) къэралыгъошхом щыщхэу яхэгъэгу ашІозыубытыгъэхэм къатырахы­жьыным а купым хэтхэр ыуж итыгъэх.

10:5 Самарие хэкур – Иудей хэкумрэ Галилей хэкумрэ азыфагу дэлъ хэкур арыгъэ. Джуртхэмрэ Самарие цІыфхэмрэ алъэпкъхэри, яхабзэхэри, ядинхэри зэфэшъхьафхэу зэрэщытыгъэхэм пае зэпыищтыгъэх.

10:7 Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо – еплъ 3:2.

 

 

кІыжьыфэ нэс, а цІыфым иунэ шъуис. ¹²Унэм шъузихьэ­кІэ, «Тхьэм шъо мы унэм исхэм гупсэфыныгъэ къы­шъуерэт», шъуІуи, шІуфэс яшъух. ¹³Унэм исхэр а шІуфэс гущыІэм фэшъуашэхэмэ, Тхьэм гупсэфыныгъэ ахэмэ къа­ритыщт, ау фэмышъуашэхэу къычІэкІымэ, гупсэфыны­гъэр шъуадэжьы къерэгъэзэжь. ¹⁴Ау зы унэ горэм исхэм, е зы къалэ горэм дэсхэм ащыщэу зыми шъуримыгъэбла­гъэмэ, е шъуигущыІэхэм ямыдэІумэ, а унэм шъукъызи­кІыжькІэ, е а къалэм шъукъызыдэкІыжькІэ, шъулъа­къохэм акІэрылъ сапэр акІэрыжъугъэтэкъужь. ¹⁵Шъы­пкъэр шъосэІо, ахърэт мафэм а къалэм къинэу ыщэчы­щтым нахьи, къалэхэу Содомрэ Гоморрэрэ* къинэу ащэ­чыщтыр нахь мэкІэщт.

 

Сэ сигъогу шъузэрэрыкІорэм пае, цІыфхэм къин шъуагъэщэчыщт

(Марк 13:9-13; Лука 21:12-17)

 

¹⁶–Мары, мэлхэм шъуафэдэу тыгъужъхэм шъуахэсэ­гъахьэ. Арышъ, блэхэм афэдэу Іушэу шъущыт, гъэпцІэ­ныгъэ зыхэмылъ тхьаркъохэм афэдэуи шъущыт. ¹⁷ЦІыф­мэ шъуафэсакъ, сыда пІомэ тхьамэтэ хасэхэм апашъхьэ шъуращэщт, ясинэгогухэми къамыщкІэ къащышъоощтых. ¹⁸Сэ сигъогу шъузэрэрыкІорэм пае, Іэшъхьэтетхэмрэ па­чъыхьэхэмрэ апашъхьэ шъуращэщт. ШъузыращэкІэ, ахэ­ми хымэ лъэпкъхэми апашъхьэ къэбарышІум шыхьат шъу­фэхъунэу игъо шъуфифэщт. ¹⁹ХьыкумышІэм* ыпа­шъхьэ шъузыращэкІэ, «Сыда тІощтыр?» е «Сыдэущтэу тІо­щта», шъуІоу шъумыгумэкІ; сыда пІомэ шъуІон фаер Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэм ащ дэжьым шъугухэм къарилъхьащт. ²⁰КъэгущыІэщтыр шъорэп, Шъуятэ лъапІэ Ыпсэ Лъа­пІэу шъугухэм арылъыр ары нахь.

²¹–Шым ежь ышы, тым ежь ибын тетыгъо зиІэхэм ари­гъэукІыным пае, аІэкІигъэхьащт. Бынхэри ятэ-янэхэм апэуцущтых, тетыгъо зиІэхэми арагъэукІыщтых. ²²Шъо

 

10:15 къалэхэу Содомрэ Гоморрэрэ – ахэр Хы ЛІагъэм иІушъо Іутыгъэх. Ахэмэ адэс цІыфхэм ябзэджагъэ пае Тхьэм а къэлитІур машІокІэ ыгъэ­кІодыгъагъэх. Еплъ Пегъымбар Мусэ апэрэ тхылъэу ытхыгъэм 19:24-28.

10:19 хьыкумышІэр – зы цІыф горэ хыеу е мысэу щытмэ, хабзэм иунашъо тетэу зэхэзыфырэр ары.

сэ сцІэ зэрэжъугъэлъапІэрэм пае, цІыф пстэуми шъуа­уджэгъущт. Ау кІэухым нэсыфэ теубытэныгъэ зиІэр мы­кІодэу Тхьэм къыгъэнэжьыщт. ²³3ы къалэм къин щы­шъуагъэщэчмэ, нэмыкІрэ къалэ горэм кІэшъуІэжь. Сыда пІомэ, шъыпкъэр шъосэІо, Израил хэгъэгум икъалэхэр къэшъукІухьанхэу игъо шъуимыфэзэ, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо* къэкІожьыщт.

²⁴–ЕджакІор езыгъаджэрэм нахьи нахь инэп, Іофта­бгэри итхьаматэ нахьи нахь инэп. ²⁵ЕджакІор езыгъа­джэрэм фэдэ хъумэ, ащ ар фырикъущт, унэІутри итхьаматэ фэдэ хъумэ, ащи ар фырикъущт. Унэр зием ВелзевулкІэ* зеджэхэкІэ, унагъом исхэми ащ нахьи нахь Іае афаІонба?

 

Шъузщыщынэн фаер

(Лука 12:4-7)

 

²⁶–Арышъ, ахэмэ шъуащымыщын, сыда пІомэ къэмы­лъэгъожьынэу чІэухъумагъэу зи щыІэп, цІыфхэм къамы­шІэнэуи гъэбылъыгъэу зи щыІэп. ²⁷Мэзахэм щышъуа­сІорэр мэфэ нэфынэм къыщышъуІотэжь. ШъутхьакІумэхэм къяІушъашъэхэу къышъуаІорэм икъэбар унашъхьэхэм шъуатетэу цІыфхэм яжъугъэІу. ²⁸Псэр зыукІын зымы­лъэкІэу, пкъыр зыукІыхэрэм шъуащымыщын. Ащ нахьи, псэри пкъыри джэхьнэмым щызыгъэкІодышъущтым шъу­щыщын. ²⁹Бзыу цІыкІуитІур зы чапычкІэ ащэрэба? Ау щытми, Шъуятэ лъапІэ фэмыеу, ахэмэ ащыщэу зи чІыгум къытефэщтэп. ³⁰Ау шъо шъушъхьэ тет шъхьац налъэ пстэури лъытагъэ. ³¹Арышъ, шъумыщын. Шъо бзыу­бэхэм анахьи шъуанахь лъапІ.

 

Христос игъогу рыкІохэрэм узэращыщыр цІыфхэм ябгъэшІэныр

(Лука 12:8-9)

 

³²–Зыгорэм цІыфмэ апашъхьэ сэ сигъогу рыкІохэрэм зэращыщыр щиІомэ, ар сигъогу рыкІохэрэм зэращыщыр

 

10:23 ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо – еплъ 8:20.

10:25 Велзевул – джынапцІэхэм япащэу шэйтаныр ары.

 

Сятэу уашъом щыІэм ыпашъхьэ сэри щысІощт. ³³Ау хэтми сэ сигъогу рыкІохэрэм ащымыщэу цІыфмэ апашъ­хьэ щызыІорэр, ар сигъогу рыкІохэрэм зэращымыщыр Сятэу уашъом щыІэм ыпашъхьэ сэри щысІощт.

 

Зэзэгъыныгъэр чІылъэм къыфэсхьынэу арэп

сыкъызфэкІуагъэр, сэшхор къыфэсхьынэу ары нахь

(Лука 12:51-53; 14:26-27)

 

³⁴–Зэзэгъыныгъэр чІылъэм къыфэсхьыным пае, сэ сы­къэкІуагъэу шъумыгугъ. Зэзэгъыныгъэр къэсхьынэу арэп сыкъызфэкІуагъэр, сэшхор къэсхьынэу ары нахь; ³⁵сыда пІомэ сэ сыкъызфэкІуагъэр къор ятэ, пхъури янэ, нысэри игуащэ пэзгъэуцужьынэу ары. ³⁶ЦІыфым ипый­хэри ежь иунагъо исхэр ары.

³⁷–Хэтми сэ шІу сызэрилъэгъурэм нахьи, зятэ е зянэ нахьышІоу зылъэгъурэр сфэшъуашэу щытэп. Ащ фэдэуи хэтми сэ шІу сызэрилъэгъурэм нахьи, е зыкъо е зыпхъу нахьышІоу зылъэгъурэр сфэшъуашэу щытэп. ³⁸Хэтми зи­къащ къэзыштэу, сэ сауж къырымыкІорэр сфэшъуашэу щытэп. ³⁹Хэтми зыпсэ мыкІодэу, къызэригъэнэжьыщтым ыуж итым ыпсэ шІокІодыщт, ау хэтми сэщ пае зыпсэ зы­шІокІодрэм ыпсэ мыкІодэу къыгъэнэжьыщт.

 

ІэхьышІу бгъотыныр

(Марк 9:41)

 

⁴⁰–Шъо шъуезыгъэблагъэрэм сэри сыригъэблэгъагъэу мэхъу, сэ сезыгъэблагъэрэми сэ сыкъэзыгъэкІуагъэри ригъэблэгъагъэу мэхъу. ⁴¹Хэти зы пегъымбар горэ зэрэпе­гъэмбарым пае езыгъэблагъэрэм пегъымбарым иІэхьы­шІу къыгъотыжьыщт, хэти шъыпкъагъэ зиІэ цІыфыр ащ ишъыпкъагъэ пае езыгъэблагъэрэми шъыпкъагъэ зиІэ цІыфым иІэхьышІу къыгъотыжьыщт. ⁴²Хэти мы цІыф цІыкІухэм ащыщэу зыгорэ сэ сигъогу зэрэрыкІорэм пае, зы псы чъыІэ шъоныбжъэ нэмыІэми езыгъашъорэм, шъы­пкъэр шъосэІо, ащ ифэшъошэ ІэхьышІу шІокІодыщтэп.

 

 

ЯПШІЫКІУЗЭНЭРЭШЪХЬ

 

Исус игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІутІум унашъохэр зафешІыхэ ужым, а чІыпІэм икІи, джуртмэ якъалэхэм цІыфхэм Тхьэм игущыІэхэр щаригъэшІэнхэу ыкІи щари­гъэІунхэу кІуагъэ.

 

УмэхъэкІо* Иуан лІыкІохэр Исус ыдэжь зэригъэкІуагъэхэр

(Лука 7:18-35)

 

²Иуан хьапсым чІэсэу* Христос Іофэу ышІагъэхэм якъэбар зызэхехым, игъогу рыкІохэрэм ащыщэу нэбгы­ритІу ыгъакІуи, ³ригъэупчІыгъ:

–Ора къэкІон фаер, хьауми нэмыкІ горэм тыпэплъэн фая?

⁴–Жъугъэзэжьи,– ариІожьыгъ Исус ахэмэ, –Іофэу зэ­хэшъухыхэрэмрэ шъулъэгъухэрэмрэ Иуан ешъуІо­тэжьых: ⁵Нэшъухэр къэплъэжьых, лъащэхэр тэрэзэу мэзекІожьых, шъоджэ уз Іае зиІэхэр псаохэу, къабзэ­хэу мэхъужьых, дэгухэм зэхахыжьы, лІагъэхэр къэтэ­джыжьых, тхьамыкІэхэми къэбарышІур зэхахы. ⁶Сэщ пае зыгу мыхъун къизымыгъахьэрэр сыхьатмафэ ежьагъ.

⁷Иуан игъогу рыкІохэрэр зежьэжьхэм, Исус цІыф купышхохэм Иуан ехьылІагъэу ариІоу ыублагъ:

–Шъоф нэкІым шъузыдэкІым, сыда шъулъэгъунэу шъузыфэягъэр? Жьыбгъэм ыгъэсысырэ къамыл шъу­лъэгъунэу арыгъа? ⁸Армырмэ, сыда шъулъэгъунэу шъу­зыфэягъэр ащ дэжьым шъузыдэкІым? Щыгъын дахэхэр зыщыгъ зы лІы горэ арыгъа? Щыгъын дахэхэр зы­щыгъхэр зэрысхэр пачъыхьэхэм яунэшхохэр ары. ⁹Адэ, сыда шъулъэгъунэу шъузыфэягъэр ащ дэжьым шъу­зыдэкІым? Пегъымбара? Сэ шъосэІо, ар пегъымбар къодыеп, ар пегъэмбарым нахьи нахь ин. ¹⁰Ар лІы­кІоу Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм* зикъэбар мырэущтэу

 

11:2 умэхъакІо – еплъ 3:1.

11:2 Иуан хьапсым чІэсэу – еплъ 14:3-4.

11:10 Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арытыр – еплъ Пегъымбар Малахие тхылъэу ытхыгъэм 3:1.

 

арытыр ары:

«Мары уапэрапшІэу силІыкІо къэсэгъакІо, ащ уигъогу пфигъэпсыщт».

¹¹–Шъыпкъэр шъосэІо, бзылъфыгъэхэм къакІэхъуагъэ­хэм ащыщэу умэхъэкІо Иуан нахьи нахь ин щыІэп. Арэу щытми, Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэт цІыфхэм ащыщэу анахь цІыкІури Иуан нахьи нахь ин. ¹²УмэхъэкІо Иуан имафэхэм къащегъэжьагъэу джы нэсы, цІыфхэм Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо ыІэ­чІэгъ чІэт цІыфхэм къин арагъэщэчыгъ, бзэджашІэхэми а тетыгъошхор лІыгъэкІэ аубытынэу ыуж итых; ¹³сыда пІомэ умэхъэкІо Иуан имафэхэм нэсыфэ, пегъымбархэр зэкІэ пегъымбар Мусэ и Тэурат хабзэ итхэмкІи а теты­гъошхор къызэрэкІощтым къытегущыІагъэх. ¹⁴Ар шъу­штэнэу шъуфаемэ, умэхъэкІо Иуаныр къэкІонэу щытыгъэ пегъымбар Иляс* ары. ¹⁵РыдэІонэу тхьакІумэ зиІэм зэ­херэх!

¹⁶–Джырэ цІыфхэр сыда зыфэзгъэдэщтыр? Урамым тес кІалэхэу мырэущтэу зыІохэу, яныбджэгъумэ яджэ­хэрэм афэдэх:

¹⁷«Къамылым тышъуфепщагъэ пэтми, шъо шъу­къэшъуагъэп; тэ гъыбзэ орэд къышъуфэтІуагъэ пэтми, шъо шъугъыгъэп».

¹⁸–Сыда пІомэ Иуан къэкІуагъ. Ар мэнэкІы, сэнэпси ешъорэп. «Ащ джынапцІэ хэс», аІо. ¹⁹ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо къэкІуагъ. Ар машхэ ыкІи ешъо, «Шхэн ешъоныр зикІасэу, хьакъулахь ахъщэр* хэзыххэрэмрэ псэкІод зышІэхэрэмрэ яныбджэгъу», аІо. Ау Тхьэм изэхэ­шІыкІыныгъэшхо къыхэкІыгъэ хъугъэ-шІагъэхэм азэхэ­шІыкІыныгъэшхор къагъэшъыпкъэжьы.

 

Сыхьатмыгъо уежьагъ, Хоразин къалэ! Сыхьатмыгъо уежьагъ, Вифсаидэ къалэ!

(Лука 10:13-15)

 

²⁰Джащыгъум Исус къалэхэу ежь иІофышхо гъэшІэ­гъонхэм анахьыбэхэр зыщишІагъэхэм ягыеу ыублагъ,

 

11:14 къэкІонэу щытыгъэ пегъымбар Иляс – еплъ Пегъымбар Мала­хие тхылъэу ытхыгъэм 4:5-6.

11:19 хьакъулахь ахъщэр – еплъ 5:46.

 

 

ахэр япсэкІодшІагъэхэм зэрафыкІэмыгъожьыгъэхэм пае.

²¹–Сыхьатмыгъо уежьагъ, Хоразин къалэ! Сыхьатмыгъо уежьагъ, Вифсайдэ къалэ! Сыда пІомэ шъуадэжь сэ щысшІэгъэ Іофышхо гъэшІэгъонхэр къалэхэу Тиррэ Сидонрэ* ащысшІагъэхэу щытыгъэмэ, бэшІагъэу шъыгъо­ныгъэ щыгъын ащыгъэу.. анэкІухэр яжьэкІэ цІэлагъэхэу япсэкІодшІагъэхэм афыкІэгъожьыщтыгъэх. ²²Ау сэ шъо­сэІо, ахърэт мафэм шъо къинэу шъущэчыщтым нахьи, Тиррэ Сидонрэ къинэу ащэчыщтыр нахь мэкІэщт. ²³О Капернаум къалэ, уашъом удэкІоена? Джэхьнэмым икуу­пІэ нэсыфэ укІоцІырызыщт нахь,* сыда пІомэ уадэжь щысшІэгъэ Іофышхо гъэшІэгъонхэр Содом къалэм* щы­сшІагъэхэу щытыгъэмэ, ар джы нэсыфэ щытэу къэнэ­щтыгъ. ²⁴Ау сэ шъосэІо, ахърэт мафэм къинэу о пщэчыщтым нахьи, Содом къинэу ыщэчыщтыр нахь мэкІэщт.

 

Садэжь шъукъакІуи, гупсэфыныгъэ шъостыщт

(Лука 10:21-22)

 

²⁵ Ащ дэжьым Исус игущыІэ лъигъэкІуатэу ыІуагъ:

–Сят, уашъоми чІылъэми я Зиусхьан мы Іофхэр цІыф Іушхэмрэ цІыф губзыгъэхэмрэ ашІоушъэфыгъэу, сабый­хэм зэрябгъэшІагъэмкІэ щытхъур пфэсэшІы. ²⁶Ары, Сят, о ар арэущтэу пшІоигъуагъ.

²⁷–Сятэ щыІэ пстэури къысІэкІилъхьагъ. Къо лъапІэр зыфэдэр Ты лъапІэм нэмыкІ зыми ышІэрэп. Ты лъапІэр зыфэдэри Къо лъапІэмрэ Къо лъапІэм ар зэригъэшІэнхэу фэе цІыфхэмрэ анэмыкІ зыми ышІэрэп.

²⁸–ЗэкІэ улэугъэхэу, хьылъэ онтэгъу зытелъхэр, садэжь шъукъакІуи, гупсэфыныгъэ шъостыщт. ²⁹Сэ сибжьы* зытешъулъхьи, сэ къасІорэр зэжъугъашІэ, сыда пІомэ сэ сыгу шъабэ, пэгагъи зи илъэп. ЕтІанэ шъугухэмкІэ гупсэфыныгъэ жъугъотыщт; ³⁰сыда пІомэ сэ сибжьы щэчыгъошІоу, сихьылъи псынкІэу щытышъ ары.

 

11:21 къалэхэу Тиррэ Сидонрэ – ахэр хымэ къалэхэу Галилей хэкум итемыр лъэныкъокІэ хыІушъом Іутыгъэхэр ары.

11:23 О Капернаум къалэ . . . укІоцІырызыщт нахь – еплъ Пегъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 14:13,15.

11:23 Содом къалэр – еплъ 10:15.

11:29 бжьы – цухэр е псыцухэр кум зыкІашІэкІэ, апшъэ тыра­лъхьэрэ пхъэр ары.

 

 

ЯПШІЫКІУТЮНЭРЭШЪХЬ

 

Исус игъогу рыкІохэрэм шэмбэт мафэм коцышъхьэхэр къызэрэпачыгъэхэр

(Марк 2:23-28; Лука 6:1-5)

 

А лъэхъанэм Исус зы шэмбэт мафэ* горэм коц хьасэ­хэм ахэтэу кІощтыгъ. Игъогу рыкІохэрэр мэлакІэ лІа­гъэхэти, коцышъхьэхэр къыпачыхэзэ ашхыхэу аублагъ. ²Фарисейхэм* ар залъэгъум, Исус къыраІуагъ:

–Еплъ, шэмбэт мафэм хабзэкІэ пшІэ мыхъущтыр* уигъогу рыкІохэрэм ашІэ.

³–Даутэрэ игъусэхэмрэ мэлакІэ лІэхэ зэхъум, ащ ышІа­гъэм* шъуеджагъэба?– ариІожьыгъ Исус. ⁴–Ар Тхьэм иунэ ихьи, цІыфхэм Тхьэм ыпашъхьэ агъэтІылъыгъэ хьалыгъур* ежьыми игъусэхэми ашхыгъ. А хьалыгъур дин пащэхэм анэмыкІ хабзэкІэ зыгорэм ышхы мыхъу­нэу щытыгъ, ау Даути игъусэхэми ашхыгъ. ⁵Е дин пащэхэр Тхьэм иунэшхо чІэтхэу, шэмбэт мафэм лажьэ­хэу, а мафэр амыгъэлъапІэ пэтми,* лажьэ ямыІэу къы­зэрэнэрэр Мусэ и Тэурат хабзэ зэритхагъэм шъуеджа­гъэба? ⁶Ау сэ шъосэІо, Тхьэм иунэшхо нахьи нахь инэу зыгорэ къышъухэт. ⁷«КъурмэншІыныр арэп сызыфаер, гукІэгъур ары нахь», ыІуи, Тхьэм къыІогъэ гущыІэхэм*

 

12:1 шэмбэт мафэр – джуртхэм ямэфэ лъапІ ары. А мафэм хэти Іоф ышІэнэу фитэп.

12:2 фарисейхэр – еплъ 3:7.

12:2 пшІэ мыхъущтыр – Мусэ и Тэурат хабзэ иунашъо тетэу, шэмбэт мафэм лэжьыгъэ къэпхыныр мыхъунэу щытыгъ. Еплъ Пегъымбар Мусэ ятІонэрэ тхылъэу ытхыгъэм 34:21.

12:3-4 ащ ышІагъэр – еплъ Пегъымбар Самуел икъэбархэр зэрыт апэрэ тхылъым (1 Царств) 21:1-6.

12:4 цІыфхэм Тхьэм ыпашъхьэ агъэтІылъыгъэ хьалыгъур – еплъ Пегъымбар Мусэ ящэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 24:5-9.

12:5 дин пащэхэр шэмбэт мафэм лажьэхэу, а мафэр амыгъэлъапІэ пэтми – ахэмэ Тхьэм къурмэн фашІызэ, Іоф ашІэщтыгъ. Еплъ Пегъымбар Мусэ яплІэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 28:9-10.

12:7 Тхьэм къыІогъэ гущыІэхэр – еплъ Пегъымбар Осие тхылъэу ытхыгъэм 6:6.

 

къарыкІырэр шъушІэщтгъэмэ, лажьэ зимыІэхэрэр жъугъэмысэщтгъэхэп; ⁸сыда пІомэ ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо* шэмбэт мафэм итхьамат.

 

Исус зыІэ лъэныкъор пыгъукІыгъэу щыт лІы горэ зэригъэхъужьыгъэр

(Марк 3:1-6; Лука 6:6-11)

 

⁹ЕтІанэ Исус а чІыпІэм икІи, ахэмэ ясинэгогу* чІэхьагъ. ¹⁰ЗыІэ лъэныкъор пыгъукІыгъэу щыт лІы горэ ащ дэ­жьым чІэтыгъ. Арэущтэу зэхъум, Исус зэрагъэмысэн Іоф горэ къагъотыным пае, мырэущтэу къеупчІыгъэх:

–Шэмбэт мафэм сымаджэр бгъэхъужьыныр хабзэкІэ хъущта, мыхъущта?

¹¹–Хэта шъуащыщэу мэлы закъоу иІэр шэмбэт ма­фэм машэм зифэкІэ, къыубытыжьэу, къизымыхыжьы­щтыр?– ариІуагъ Исус ахэмэ. ¹²–ЦІыфыр мэлым нахьи бэкІэ нахь лъапІэба? Арышъ, шэмбэт мафэм шІу пшІэ­ныр хабзэкІэ хъущт.

¹³ЕтІанэ Исус а лІым риІуагъ:

–О пІэ къэщэй.

ЛІым ыІэ къыщэий, адрэ Іэм фэдэу хъужьыгъэ. ¹⁴Джащыгъум фарисейхэр синэгогум чІэкІыжьхи, Исус агъэкІодынэу гухэлъ ашІызэ, зэрагъэкІодыщт шІыкІэм­кІэ зэупчІыжьыгъэх.

 

Тхьэм ежьым фэлэжьэнэу къыхихыгъэр

 

Ау Исус ахэмэ ягухэлъ къызешІэм, а чІыпІэм икІы­жьыгъ. ¹⁵ЦІыфыбэхэр ыуж итхэу кІуагъэх, ахэмэ ахэт сымаджэхэри зэкІэ ыгъэхъужьыгъэх. ¹⁶Ау Исус ежьыр хэт щыщми ахэмэ цІыфмэ къарамыгъэшІэнэу унашъо пытэ афишІыгъ. ¹⁷Арэущтэу зыфэхъугъэр пегъымбар

 

12:8 ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо – еплъ 8:20. 12:9 синэгогу – еплъ 4:23.

 

Исайас итхылъ итхэу, Тхьэм мы гущыІэхэу* Христосым ехьылІагъэу къыІуагъэхэр къэшъыпкъэжьынхэр ары:

¹⁸«Мыры къысфэлэжьэнэу къыхэсхыгъэр. Ар сэ шІу слъэгъоу, сикІасэу сыгу зэІурэр ары. Сэ спсэ ащ ыгу ислъхьанышъ, ащ шъыпкъагъэр хымэ лъэпкъхэм аригъэІущт.

¹⁹Ащ бырсыр макъэ къиІэтыщтэп ыкІи куощтэп.

Ащ ымакъэ урамхэми зыми щызэхихыщтэп.

²⁰Къамыл ныкъо зэпыкІ* зэпикІыжьыщтэп, макІэу блэрэ шъагъэри* ыгъэкІосэщтэп, шъыпкъагъэр тыригъэкІоным нэсыфэ.

²¹Лъэпкъхэр зыщыгугъыхэу зыпаплъэхэрэр ежьыр ары».

 

Исусрэ джынапцІэхэм япащэу Велзевулырэ

(Марк 3:20-30; Лука 11:14-23; 12:10)

 

²²Ащ дэжьым нэшъоу ыкІи бзакоу джынапцІэ зыхэс лІы горэ цІыфхэм Исус ыдэжь къащагъ. Къызащэм, Исус лІы бзакор гущыІэшъоу ыкІи ылъэгъушъоу ыгъэ­хъужьыгъ. ²³ЦІыф купышхохэм зэкІэ лъэшэу агъэ­шІагъоу аІуагъ:

–Мыр Даутэ Ыкъоу* Христос* арын фаеба?

²⁴Ау фарисеймэ ар зызэхахым, мырэущтэу аГуагъ:

–Велзевулэу* джынапцІэмэ япащэ илъэкІыныгъэ ары джынапцІэхэр цІыфхэм зэрахифырэр.

²⁵Ахэмэ ягухэлъхэр Исус ышІэхэзэ ариІуагъ:

 –Сыд фэдэрэ пачъыхьагъор лъэныкъуитІоу зигощымэ, зэхэтэкъощт. Ащ фэдэуи сыд фэдэрэ къали, сыд фэдэрэ

 

12:17-21 Тхьэм мы гущыІэхэу ... – еплъ Пегъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 42:1-4.

12:20 Къамыл ныкъо зэпыкІ . . . макІэу блэрэ шъагъэр – заухъумэжьын зымылъэкІэу, лъэкІыныгъэ зимыІэ цІыфхэр ары.

12:23 Даутэ Ыкъо – еплъ 9:27.

12:23 Христос – еплъ 1:17.

12:24 Велзевул – еплъ 10:25.

 

уни лъэныкъуитІоу гощыгъэ хъумэ, щыІэжьын ылъэ­кІыжьыщтэп. ²⁶Шэйтаными зы цІыф горэм шэйтаныр хифымэ, ащыгъум ежь ышъхьэкІэ лъэныкъуитІоу зэ­рэгъэхъугъэу мэхъу. Сыдэущтэу етІанэ ащ итетыгъо щыІэжьын ылъэкІына? ²⁷Адэ, Велзевул илъэкІыныгъэ­кІэ сэ джынапцІэхэр цІыфхэм ахэсэфыхэмэ, шъо шъу­ицІыфхэм джынапцІэхэр цІыфхэм зэрахафырэр хэт илъэ­кІыныгъэу хъура? Арышъ, ахэр шъо шъуихьыкумы­шІэхэу* хъущтых. ²⁸Ау сэ джынапцІэхэр цІыфхэм зэра­хэсфырэр Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэ арышъ, Тхьэм и Теты­гъошхо* къызэрэшъухэхьагъэр ары ащ къикІырэр.

²⁹–Ащ фэдэу, кІуачІэ зиІэ лІы горэм иунэ ихьэу, ащ ихьапщыпхэр къытыгъун хэта зылъэкІыщтыр, ыпэра­пшІэу а лІэу кІуачІэ зиІэр зэкІоцІимыпхэмэ? Ау а лІыр зэкІоцІипхэмэ, иунэ къыхъункІэн ылъэкІыщт.

³⁰–Сэ симыгъусэр къыспэуцу, къыздэзымыугъуоирэми ретэкъухьэ. ³¹Арышъ, сэ шъосэІо, цІыфхэм сыдрэ псэкІодэу ашІагъэри, сыд фэдэу Тхьэр агъапцІыгъэми афэгъушъущтых, ау хэти Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэ зыгъэ­пцІырэм къыфэгъущтэп. ³²Хэти ІДІыф Лъэпкъым Ыкъо гущыІэ Іае фэзыІорэм фэгъущт, ау Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэ гущыІэ Іае фэзыІорэм мы дунаеми адрэ дунаеми къы­щыфэгъущтэп.

 

Чъыгыр зыфэдэр къыпыкІэрэмкІэ къэпшІэщт

(Лука 6:43-45)

 

^З3–Чъыгыр шІумэ, къыпыкІэрэри шІу; чъыгыр дэймэ, къыпыкІэрэри дэи; сыда пІомэ чъыгыр зыфэдэр къы­пыкІэрэмкІэ къэпшІэщт. ³⁴Шъо, блэщылъфыхэр, шъо шъуибзэджагъэкІэ сыдэущтэу шІу къэшъуІон шъулъэ­кІына? Сыда пІомэ жэм къыдэкІырэр гум илъыр ары.

³⁵ЦІыфышІум ыгу илъ шІугъэм шІугъэ къыхехы, цІыф бзаджэми ыгу илъ бзэджагъэм бзэджагъэ къыхехы.

³⁶Сэ шъосэІо, цІыфхэм сыдрэ гущыІэу, пкІэ зимыІэу къаІорэм ипэгъокІ ахърэт мафэм Тхьэм ратыжьын фаеу хъущт; ³⁷сыда пІомэ уигущыІэхэм яхьылІагъэу Тхьэм уигъэхыещт, уигущыІэхэм яхьылІагъэуи уигъэмысэщт.

 

12:27 хьыкумышІэр – зы цІыф горэ хыеу е мысэу щытмэ, хабзэм иунашъо тетэу зэхэзыфырэр ары.

12:28 Тхьэм и Тетыгъошхо – еплъ 3:2.

 

Зы нэшэнэ гъэшІэгъонышхо горэ уашъом

къафыригъэхынэу фарисейхэр Исус къызэрелъэІугъэхэр

(Марк 8:11-12; Лука 11:29-32)

 

³⁸Ащ дэжьым Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ фарисей­хэмрэ ащыщхэм Исус къыраГуагъ:

–Дин гъэсакІу, зы нэшэнэ гъэшІэгъонышхо горэ тэбгъэлъэгъунэу тыфай.

³⁹–Джырэ цІыф бзаджэхэу Тхьэр зымышІэхэрэр нэ­шэнэ гъэшІэгъонышхо фаех, – ариІожьыгъ Исус ахэмэ, –ау пегъымбар Юныс инэшанэ нэмыкІ Тхьэм ахэмэ къаритыщтэп; ⁴⁰сыда пІомэ Юныс* пцэшхо джадэм ыныбэ мэфищырэ чэщищырэ зэрилъыгъэм фэдэу, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо мэфищырэ чэщищырэ чІылъэм икуупІэ чІэлъыщт. ⁴¹Ниневие къалэм дэсыгъэ цІыфхэр ахърэт мафэм къэтэджыжьынхэшъ, джырэ цІыфхэм къядэо­щтых ыкІи къагъэмысэщтых, сыда пІомэ ахэмэ Тхьэм игущыІэхэр Юныс аригъэІухэу зызэхаххэм, япсэкІод­шІагъэхэм афыкІэгъожьыгъэх, ыкІи мары, пегъымбар Юныс нахьи нахь инэу зыгорэ къышъухэт. ⁴²Джащ фэдэу къыблэ хэгъэгум щыщэу бзылъфыгъэ пачъыхьэр* ахърэт мафэм къэтэджыжьынышъ, джырэ цІыфхэм къядэощт ыкІи къыгъэмысэщтых, сыда пІомэ а бзы­лъфыгъэ пачъыхьэр пачъыхьэ Сэлмэн* изэхэшІыкІы­ныгъэ едэІунэу чІылъэм икъуапэ къикІи къэкІуагъ, ыкІи мары, пачъыхьэ Сэлмэн нахьи нахь инэу зыгорэ къы­шъухэт.

 

ДжынэпцІэ Іаем къызэригъэзэжьырэр

(Лука 11:24-26)

 

⁴³–Зы джынэпцІэ Іае горэ цІыф горэм зыхэкІыкІэ, псы зэрымыт шъоф нэкІым макІошъ, зыгъэпсэфыпІэ горэм лъыхъоу къекІухьэ, ау ыгъотырэп. ⁴⁴Зыгъэпсэ-

 

12:40 Юныс – еплъ Пегъымбар Юныс икъэбар зэрыт тхылъым (Иона) 1:17.

12:42 бзылъфыгъэ пачъыхьэр – еплъ Пачъыхьэхэм якъэбархэр зэрыт апэрэ тхылъым (3 Царств) 10:1-10.

12:42 пачъыхьэ Сэлмэн – Сулиман ары.

 

фыпІэ ымыгъотэу, «Сызыхэсыгъэ цІыфэу сэ сиунэу щыты-гъэм ыдэжь згъэзэжьыщт», еІо. Ащ ыдэжь къегъэзэ-жьышъ, унэр нэкІэу, пхъэнкІыгъэу, зэлъыІухыгъэу къе-гъотыжьы. ⁴⁵Джащыгъум макІо, джынэпцІибл ежьым нахьи нахь бзаджэхэу къызыдещэхэшъ, унэм ехьэхэшъ, етІысхьэх. Аужыпкъэм а лІым иІоф ыпэрэм нахьи нахь дэи мэхъу. Джары джырэ цІыфхэм къяхъулІэщтыр.

 

Исус янэрэ ышхэмрэ

(Марк 3:31-35; Лука 8:19-21)

 

⁴⁶Исус а гущыІэхэр цІыф купышхохэм ариІохэзэ, ежь янэрэ ышхэмрэ къэкІуагъэхэу, къыдэгущыІэхэмэ ашІоигъоу щагум дэтыгъэх. ⁴⁷Зыгорэм Исус къыри-Іуагъ:

–КъэдаІолъ, о уянэрэ пшыхэмрэ къэкІуагъэхэу, къы-бдэгущыІэхэмэ ашІоигъоу щагум дэтых.

⁴⁸–Хэта сянэри, хэта сшыхэри?– риІожьыгъ Исус а къезыІуагъэм. ⁴⁹ЕтІанэ игъогу рыкІохэрэм Іапэ афишІи къыІуагъ:

–Мыхэр ары сэ сянэри сшыхэри; ⁵⁰сыда пІомэ хэти сэ Сятэу уашъом щыІэр зыфаер зыгъэцакІэрэр ары сэ сшыри, сшыпхъури, сянэри.

 

 

 

ЯПШІЫКІУЩЭНЭРЭШЪХЬ

 

Чылапхъэр зыпхъырэм ехьылІэгъэ гъэсэныгъэ тхыдэр

(Марк 4:1-9; Лука 8:4-8)

 

А мэфэ дэдэм Исус унэм къикІи, псыхъурэе Іушъом ІутІысхьагъ. ²ЦІыф купышхохэу ежь ыдэжь къыщызэрэу-гъоигъэхэр зэрэбагъэм пае, ежьыр зы къуашъо горэм итІысхьагъ. ЦІыфхэр зэкІэ псыхъураем Іутыгъ. ³ЕтІа-нэ Исус гъэсэныгъэ тхыдэхэмкІэ цІыфхэм Іофыбэхэр ариІуагъэх:

 

–ШъукъэдаІу. Зы лІы горэ чылапхъэ ыпхъынэу дэкІыгъ. ⁴Чылапхъэр ыпхъызэ, ащ щыщ тІэкІу гъогум тетэ­къуагъ. Бзыухэр къэбыбыхи, ар ашыпыгъ. ⁵Ау зы тІэ­кІуи ятІэ макІэ зыхэлъ чІыгу мыжъуалъэм тетэкъуагъ. ЧІыгур куугъэпти, шІэх дэдэу къыхэкІыгъ, ⁶ау тыгъэр къызыдэкІуаем пыгъукІыгъ, лъапсэ куу зэрямыІагъэм паий, гъугъэх. ⁷НэмыкІ тІэкІуи панэхэм ахэтэкъуагъ. Панэхэр къэкІыхи, чылапхъэу къыхэкІыгъэхэр атхьала­гъэх. ⁸Ау етІани зы тІэкІу чІыгу дэгъум хэтэкъуагъ, шъхьэхэри къапыкІагъэх. Зы шъхьэ налъэм коцишъэ къикІагъ, адрэм тІокІищ, адрэми щэкІ къикІагъ.

⁹ЕтІанэ Исус къыпигъэхъожьыгъ:

–РыдэІонэу тхьакІумэ зиІэм зэхерэх.

 

Исус цІыфхэм Іофхэр аригъашІэхэзэ, гъэсэныгъэ тхыдэхэр къызыкІафиІотэщтыгъэхэр

(Марк 4:10-12; Лука 8:9-10)

 

¹⁰Ащ нэужым игъогу рыкІохэрэр Исус къыбгъодахьэхи къеупчІыгъэх:

–ЦІыфхэм уадэгущыІэзэ, гъэсэныгъэ тхыдэхэр сыда зы­кІафэпІуатэрэр?

¹¹–Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо ишъэфхэр шъу­шІэнхэу Тхьэм фитыныгъэ къышъуитыгъ, ау ахэмэ къа­ритыгъэп,– ариІожьыгъ Исус ахэмэ. ¹²–Тхьэм зиІэм нахьыбэ къыритыщт, къелыжьынэуи бэ иІэщт, ау Тхьэм зимыІэм иІэ тІэкІури Іихыжьыщт. ¹³Сэ цІыфхэм садэ­гущыІэзэ, гъэсэныгъэ тхыдэхэр зыкІафэсІуатэрэр мары:

Ахэр еплъыхэ пэтми, алъэгъурэп, даІохэ пэтми, зэхахырэп ыкІи къагурыІорэп.

¹⁴–Іофэу ахэмэ къяхъулІэрэмкІэ Тхьэм ежь игущыІэхэу пегъымбар Исайас ыгу къырилъхьэхи, къыригъэІуагъэ­хэр* къэшъыпкъэжьыгъэх:

«Шъо егъашІэм зэхэшъухы зэпытыщт, ау къыжъугурыІощтэп;

шъо егъашІэм шъулъэгъу зэпытыщт, ау гу лъы­шъутэщтэп.

 

13:14-15 Тхьэм . . . пегъымбар Исайас . . . къыригъэІуагъэхэр – еплъ Пегъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 6:9-10. Пегъымбар Исайас, Исус къэхъуным ыпэкІэ 759-698 илъэсхэм къакІоцІ псэугъагъ.

 

¹⁵Сыда пІомэ мы цІыф лъэпкъым щыщхэм агухэм гулъытэ ямыІэ хъугъэ.

Ахэмэ атхьакІумэхэмкІэ жъажъэу зэхахы, анэхэри аупІыцІагъэх.

Арэущтэу щымытыгъэмэ, анэхэмкІэ алъэгъу­щтыгъ,

атхьакІумэхэмкІи зэхахыщтыгъ, агухэмкІи къагу­рыІощтыгъ,

садэжьи къагъэзэжьыгъэмэ, сэ ахэр згъэхъужьы­щтгъэх».

¹⁶–Ау шъо шъунэхэри шъутхьакІумэхэри сыхьатмафэ ежьагъэх, ахэмэ ыкІи алъэгъу ыкІи зэхахы. ¹⁷Шъыпкъэр шъосэІо, пегъымбар Іаджи шъыпкъагъэ зиІэ цІыф Іаджи шъо шъулъэгъурэр алъэгъумэ ашІои­гъуагъ, ау алъэгъугъэп, шъо зэхэшъухырэри зэхахынэу ашІоигъуагъ, ау зэхахыгъэп.

 

Чылапхъэр зыпхъырэм ехьылІэгъэ гъэсэныгъэ тхыдэм

къикІырэр Исус игъогу рыкІохэрэм къызэрагуригъэІуагъэр

(Марк 4:13-20; Лука 8:11-15)

 

¹⁸–Ащыгъум чылапхъэр зыпхъырэм ехьылІэгъэ гъэсэ­ныгъэ тхыдэм къикІырэм шъукъедэІу: ¹⁹Тхьэм и Теты­гъошхо икъэбар зыгорэм зэхихэу, ау ар къызыгурымы­ІокІэ, Шэйтаныр къэкІошъ, чылэпхъэшІоу а цІыфым ыгу илъ хъугъэр рехыжьы. Мыр чылапхъэу гъогум тепхъагъэм фэд. ²⁰Адрэ цІыфыри мыжъуабэ зэрылъ чІыгум тепхъэгъэ чылапхъэм фэд. А цІыфыр ары Тхьэм игущыІэхэр зэрэзэхиххэу, а гущыІэхэр гушІуагъокІэ зы­штэрэр. ²¹Ау ащ ыгукІэ лъапсэ зэримыІэм пае, шІошъ­хъуныгъэм игъогу бэрэ тетыжьрэп. Тхьэм игущыІэхэм апаекІэ, е гузэжъогъу зэрэхафэу, е цІыфхэм ащ къин зэрэрагъэщэчэу, шІошъхъуныгъэм игъогу текІыжьы. ²²ЕтІани зы цІыф панэхэм ахэпхъэгъэ чылапхъэм фэд. Ащ Тхьэм игущыІэхэр зэхехых, ау мы дунаем игугъу­хэмрэ баиныгъэм игъэпцІэныгъэрэ Тхьэм игущыІэхэу ыгу илъхэр атхьалэхэшъ, ащ зи шІугъэ къыпыкІырэп. ²³ЕтІани нэмыкІ зы цІыф чІыгу дэгъум хэпхъэгъэ чы­лапхъэм фэд. Ар ары Тхьэм игущыІэхэр зэхэзыхэу, зэхэ­зышІыкІырэр. Ащ шІугъэ къыпэкІы, е фэдишъэ, е фэдэ тІокІищ, е фэдэ щэкІ.

 

Уц шІоеу коцым ыгузэгу пый горэм щипхъыгъэм ехьылІэгъэ гъэсэныгъэ тхыдэр

 

²⁴Исус нэмыкІ гъэсэныгъэ тхыди ахэмэ къафиІотагъ:

–Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо зыфэдэр лІэу чылэпхъэшІу зихьасэ хэзыпхъагъэр ары. ²⁵Ау цІыфхэр чъыехэзэ, ипый къакІуи, уц шІой коцым ыгузэгу хипхъи ІукІыжьыгъ. ²⁶А чылапхъэр къэкІэу, къыпы­кІэнэу зыфежьэм, ащ игъусэу уц шІоири къыхэкІыгъ.

²⁷–Хьасэр зием ыдэжь илэжьакІохэр кІохи раІуагъ: «Тхьаматэ, чылэпхъэшІу уихьасэ хэупхъагъэба? Адэ, мы уц шІоир тыдэ къикІыгъа?»

²⁸–«Ар пый горэм ышІагъ», къариІожьыгъ тхьаматэм. «Тэ тыкІонышъ, ар къыхэтчынэу уфая?» аІуи, лэжьа­кІохэр тхьаматэм еупчІыгъэх.

²⁹–Ау ежьым къыІуагъ: «Хьау, ар хъущтэп, сыда пІомэ уц шІоим игъусэу коцыри къыхэшъучынкІэ мэхъу. ³⁰ТІу­ри зэгъусэу хыныгъом нэсыфэ къызэдэрэкІ. Къахыжьын зыхъукІэ, хынакІомэ сэ ясІощт: Уц шІойхэр ыпэрапшІэу къыхэшъухи шъупхых, машІокІэ жъугъэстынхэм пае; етІанэ коцыр къэшъухи, сиконхэм арышъутакъу».

 

Горчицацэмрэ тэджэпсымрэ яхьылІэгъэ гъэсэныгъэ тхыдэхэр

(Марк 4:30-32; Лука 13:18-21)

 

³¹Ащ нэмыкІэуи зы гъэсэныгъэ тхыдэ Исус ахэмэ къафи­Іотагъ:

–Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо* зыфэдэр гор­чицацэр* ары. А цэр зы лІы горэм ихьасэ щишІагъ. ³²Цэ пстэуми анахь цІыкІу пэтми, ар къызыкІырэ ужым, зы илъэс зыныбжь къэкІыгъэ пстэуми анахь инэу щыт. Ошъогу бзыухэри къэбыбыхэзэ, ащ икъутамэхэм ате­сынхэу чъыгы мэхъу.

³³ЕтІанэ Исус нэмыкІ гъэсэныгъэ тхыди къафиІотагъ:

–Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо зыфэдэр тэджэ­псыри ары. Зы бзылъфыгъэ горэм тэджэпсыр къышти,

 

13:31 Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо – еплъ 3:2. 13:31 горчицэ – арапыбзэкІи тыркубзэкІи «хъардэл» ары.

 

хьаджыгъэ ІанлъищымкІэ зэхипшыхьагъ, зэрэщытэу къэ­тэджыфэ.

³⁴А зэпстэури Исус гъэсэныгъэ тхыдэхэмкІэ цІыф ку­пышхохэмэ къафиІотагъ. Гъэсэныгъэ тхыдэ хэмытэу адэ­гущыІэщтыгъэп. ³⁵Исус цІыфхэм адэгущыІэзэ, гъэсэныгъэ тхыдэхэр зыфафиІотагъэр пегъымбарым мы гущыІэхэу къыІуагъэхэр къэшъыпкъэжьынхэр ары:

«Гъэсэныгъэ тхыдэхэр къэсІуатэхэу сыжэ къызэ­тесхынышъ,

дунаер къызыхъугъэм щегъэжьагъэу аушъэфыщтыгъэ Іофхэр къэсІощтых».

 

Уц шІоеу коцым ыгузэгу пыим щипхъыгъэм ехьылІэгъэ

гъэсэныгъэ тхыдэм къикІырэр Исус игъогу рыкІохэрэм

къызэрагуригъэІуагъэр

 

³⁶Ащ нэуж Исус цІыф купышхохэм къахэкІи, унэу зэрысыгъэм ихьагъ. Игъогу рыкІохэрэр къыбгъодахьэхи къыраІуагъ:

–Хьасэм къыхэкІэгъэ уц шІоим ехьылІэгъэ гъэсэныгъэ тхыдэм къикІырэр къыдгурыгъаІу.

³⁷–ЧылэпхъэшІур зыпхъырэр ЦІыф Лъэпкъым Ыкъу* ары,– къыІожьыгъ Исус. ³⁸–Хьасэм къикІырэр дунаер ары. ЧылэпхъэшІуми къикІырэр Тхьэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэт цІыфхэр ары. Уц шІоими къикІырэр шэй­таным ицІыфхэр ары. ³⁹ЕтІанэ пыеу а уцыр коц гузэ­гум хэзыпхъагъэм къикІырэр шэйтаныр ары. Хыны­гъоми къикІырэр мы дунаем икІэух ары, хынакІохэми къарыкІырэр мэлэІичхэр ары.

⁴⁰–Уц шІоир къыхачэу, машІомкІэ зэрагъэстырэм фэдэу ары зэрэхъущтыр мы дунаем икІэух дэжь: ⁴¹ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо имэлэІичхэр ыгъэкІонхэшъ, уц шІоир лэжьыгъэм зэрэхачырэм фэдэу, цІыфхэм псэкІод языгъа­шІэрэ цІыфхэри, нэмыкІ цІыфхэу бзэджагъэ зышІэхэ­рэри Тхьэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІаукъэбзыкІыщтых. ⁴²МэлэІичхэм а цІыфхэр аугъоинхэшъ, мэшІошхом ихьаку радзэщтых. Ащ дэжьым куохьауныгъэрэ цэ зэрэ­гъэшхыныгъэрэ щыхъущтых. ⁴³Джащыгъум шъыпкъа­гъэ зиІэ цІыфхэр тыгъэ нэбзыйхэм афэдэу, Ты лъапІэм

 

13:37 ЦІыф Лъэпкъым Ыкъу – еплъ 8:20.

 

и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэтхэу къыщынэфыщтых. РыдэІонэу тхьакІумэ зиІэм зэхерэх.

 

Гъэсэныгъэ тхыдищ

 

⁴⁴–Ащ нэмыкІэуи Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо зыфэдэр мылъкушхоу хьасэм щыгъэбылъыгъэу щыты­гъэр ары. А мылъкушхор зы цІыф горэм къызегъотым, ыгъэбылъыжьи, гушІозэ кІуи, иІэр зэкІэ ыщэжьи, а хьасэр къыщэфыгъ.

⁴⁵–ЕтІанэ Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо зыфэдэр налмэс-налкъутэ дэгъухэм алъыхъурэ сатыушІэр* ары. ⁴⁶Налмэс-налкъутэ лъапІэ зегъотым, кІуи иІэр зэкІэ ыщэжьи, ар къыщэфыгъ.

⁴⁷–Джыри Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо зыфэдэр хъытыоу хым хадзагъэу, пцэжъые зэмылІэужыгъуабэ къэзыубытыгъэр ары. ⁴⁸Ащ изы зэхъум, пцэжъыяшэ­хэм ар хыІушъом къытыралъэшъожьыгъ. ЕтІанэ ахэр тІысхи, пцэжъые дэгъухэр щалъэхэм аралъхьэхи, пцэ­жъые дэйхэри чІадзыжьыгъэх. ⁴⁹Джащ фэдэу ары зэрэ­хъущтыр мы дунаем икІэух дэжь. МэлэІичхэр къехын­хэшъ, шъыпкъагъэ зиІэ цІыфхэм цІыф бзаджэхэр къахащынхэшъ, ⁵⁰мэшІошхом ихьаку радзэщтых. Ащ дэжьым куохьауныгъэрэ цэ зэрэгъэшхыныгъэрэ щыхъу­щтых.

 

МылъкукІэмрэ мылъкужъымрэ

 

⁵¹Ащ нэуж Исус игъогу рыкІохэрэмэ яупчІыгъ:

–А пстэури шъо шІоу къыжъугурыІуагъа?

–ПІІоу къыдгурыІуагъэх, Зиусхьан,– аІуи, ахэмэ пэгъокІ къатыжьыгъ.

⁵²–Ащ къыхэкІыкІэ хэтрэ Тэурат егъэджэкІо пащэу* Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІахьэрэр унэ зие горэм фэд,– ариІуагъ Исус ахэмэ. –Ащ мы­лкъу гъэтІылъыпІэу иІэм мылъкукІи мылъкужъи къы­чІехы.

 

13:45 сатыушІэр – щэн-щэфакІор ары. 13:52 Тэурат егъэджэкІо пащэ – еплъ 2:4.

 

Назарет дэс цІыфхэм Исус зэрамыштагъэр

(Марк 6:1-6; Лука 4:16-30)

 

⁵³А гъэсэныгъэ тхыдэхэр якъыІотэн Исус къызе­ухым, а чІыпІэм икІыжьыгъ. ⁵⁴Янэ икъалэ къэкІожьи, ясинэгогу цІыфхэм Тхьэм игущыІэхэр щаригъашІэхэу ыублагъ. ЦІыфхэм зэраригъашІэщтыгъэ шІыкІэр агъэ­шІагъоу къаІуагъ:

–Мы лІым мыщ фэдиз зэхэшІыкІыныгъэшхо тыдэ къы­рихыгъа? Мы лъэкІыныгъэ зыхэлъ Іофышхохэр тыдэ къикІыгъэха? ⁵⁵ПхъашІэм ыкъор арыба мыр? Мыщ янэба МерэмкІэ заджэхэрэр? Якъуб, Иосый, Симон, Иудэ мы лІым ышхэба? ⁵⁶Ышыпхъухэри зэкІэ тэ къыт­хэсхэба? Арэущтэу зыщыткІэ, мы лІым мы Іоф пстэури тыдэ къырихыгъа?

⁵⁷Арэущтэу Исус пае агу мыхъун къырагъэхьагъ.

–Пегъымбарым лъытэныгъэ фэзымышІыхэрэр ежь янэ икъалэ дэсхэмрэ ежь иунагъо щыщхэмрэ арых ныІэп,– ариІуагъ Исус ахэмэ.

⁵⁸Ахэмэ шІошъхъуныгъэ зэрямыІэм пае, Исус Іофы­шхо гъэшІэгъоныбэхэр ащ щищІагъэхэп.

 

 

 

ЯПШІЫКІУПЛІЭНЭРЭШЪХЬ

 

УмэхъэкІо Иуан ышъхьэ зэрэпаупкІыгъэр

(Марк 6:14-29; Лука 9:7-9)

 

А мафэхэм пщэу Ирод* Исус икъэбар зэхихыгъэти, ²Іофтабгэхэмэ ариІуагъ:

–Ар умэхъэкІо Иуан арын фае. Ар лІагъэхэм къа­хэтэджыкІыжьыгъ, джари ащ фэдэ лъэкІыныгъэ зыхэлъ Іофышхохэр ыІэ къызкІикІыхэрэр.

^{3, 4}Ирод ар зыкІиІуагъэр мары: Ежьым ышэу Филипп зыцІэр псаоу пэтми, Ирод а Филипп ишъузэу Иродиадэ

 

14:1 пщэу Ирод – Ирод Антипэ ары. Исус къэхъуным ыпэкІэ я 4-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу Исус къызэхъу нэужым я 39-рэ илъэсым нэсы, ар Галилей хэкумрэ, Перей хэкумрэ япщэу щытыгъ.

 

зыцІэр къыщэжьыгъ. Ащ къызэрищэжьыгъэм пае, Иуан Ирод риІощтыгъ: «О пшы ишъуз къэпщэжьыныр хабзэкІэ хъущтэп». Ащ нэужым Иродиадэ ихьатыркІэ Ирод идзэлІхэм Иуан аригъэубыти, Іэхъу-лъэхъу тыраригъалъхьи, хьапсым чІаригъэдзагъ. ⁵ Ирод Иуан ыукІынэу фэягъ, ау цІыфхэм ащыщынэщтыгъ, сыда пІомэ ахэмэ Иуан пегъымбаркІэ алъытэщтыгъэти ары.

⁶Ау Ирод къызыхъугъэ мафэр загъэлъапІэм, Иродиадэ ыпхъу утыгум къиуцуи, къафашъуи, пщы Ирод ыгу еІугъ. ⁷Ыгу еІугъэти, пшъашъэм тхьарыІо фишІи ыІуагъ:

–Сыд щыщми узыфаер остын.

⁸Янэ ыгъэІушыгъэти, пшъашъэм къыІуагъ:

–УмэхъэкІо Иуан ышъхьэ лэгъэшхо горэм илъэу къысэт.

^9,10Пачъыхьэм ар зызэхехым, ыгу лъэшэу къеуагъ, арышъхьакІэ хьакІэхэм апашъхьэ пшъашъэм тхьарыІоу фишІыгъэм пае зыфаер ратынэу унашъо ышІи, Иуан ышъхьэ хьапсым къыщыпиупкІынэу зы дзэлІ горэ ыгъэкІуагъ. ¹¹Иуан ышъхьэ лэгъэшхом илъэу къахьи, пшъашъэм ратыгъ, пшъашъэми янэ фихьыгъ. ¹²ЕтІанэ Иуан игъогу рыкІохэрэр къакІохи, Иуан ихьадэ хьапсым чІахы-жьи, чІалъхьажьыгъ. ЗычІалъхьажьы ужым, кІохи къэбарыр Исус фахьыгъ.

 

Исус нэбгырэ минитф зэригъэшхагъэр

(Марк 6:30-44; Лука 9:10-17; Иуан 6:1-14)

 

¹³Исус а къэбарыр зызэхехым, цІыфхэм ахэкІи, къуашъомкІэ чІыпІэ Іудзыгъэ горэм изакъоу кІуагъэ. Ау цІыф купышхохэм ар зызэхахым, къалэхэм къадэкІыхи, лъэсэу Исус лъыкІуагъэх. ¹⁴Исус къуашъом къикІи, цІыф купышхор зелъэгъум, ыгу афэгъуи, сымаджэхэу ахэтхэр ыгъэхъужьыгъэх.

¹⁵ Пчыхьэ зэхъум, игъогу рыкІохэрэр Исус къыбгъодахьэхи къаГуагъ:

–Мы чІыпІэр нэкІы, мафэри хэкІотэгъах. Къуаджэхэм кІонхэшъ, гъомлапхъэ къызфащэфыжьыным пае, цІыф купышхохэр тІупщыжьых.

¹⁶–3ыми кІонхэу ящыкІагъэп. Шъо ахэр жъугъашхэх,–ариІуагъ Исус ахэмэ.

¹⁷–Тэ хьалыгъуитфрэ пцэжъыитІурэ нахь зи тиІэп,– къыраІожьыгъ адрэхэм.

¹⁸ –Мо сэ ахэр къысфэшъухьых,– къыІожьыгъ Исус. ¹⁹ЕтІанэ Исус цІыф купышхохэр уцым хэтІысхьанхэу ариІуагъ. Хьалыгъуитфымрэ пцэжъыитІумрэ къыштэхи, уашъом дэплъыий, Тхьэм щытхъу фишІыгъ. ЕтІанэ хьалыгъухэр зэгуичыхи, игъогу рыкІохэрэм аритыгъэх; ахэми цІыф купышхохэм афагощыгъэх. ²⁰ЦІыф пстэури шхагъэх ыкІи загъэшхэкІыгъ. Ащ нэужым хьалыгъу такъырхэу къялыжьыгъэхэр мэтэ пшІыкІутІу арызэу аугъоижьыгъэх. ²¹ Шхагъэхэр зэкІэ, бзылъфыгъэхэмрэ сабыйхэмрэ хэмытхэу, нэбгырэ минитф фэдиз хъущтыгъэх.

 

Исус псы кІыІум тетэу зэрэкІуагъэр

(Марк 6:45-52; Иуан 6:16-21)

 

²²ЕтІанэ Исус цІыф купышхохэр ытІупщыжьыхэфэ, игъогу рыкІохэрэр ежьым ыпэрапшІэу псыхъураем иадрабгъу зэпырыкІынхэу къуашъом ригъэтІысхьагъэх. ²³ЦІыф купышхохэр зетІупщыжьыхэ ужым, изакъоу Тхьэм елъэІунэу Іуашъхьэм дэкІоягъ. Пчыхьашъхьэр къызэсым, ащ дэжьым изакъоу къытенагъ. ²⁴Ау къуашъор псыхъураем ыгузэгу нэсыгъагъ, жьыбгъэри къыпеоти, хыорхэм къуашъор къин хадзагъ.

²⁵ АтэкъэІогъум дэжь къуашъом исхэм алъэныкъокІэ псы кІыІум тетэу Исус къэкІуагъ. ²⁶Исус псы кІыІум тетэу къакІоу игъогу рыкІохэрэмэ залъэгъум, хьадэ джадэу аІуи, лъэшэу щтагъэхэу къэкууагъэх.

²⁷ Ау къызэкуохэм, Исус къариІуагъ:

–Шъугу шъумыгъэкІоды, сэры ар, шъумыщын.

²⁸–Зиусхьан,* орымэ ар, псы кІыІум сытетэу, уадэжь сыкъэкІонэу къысаІу,– риІуагъ Петрэ Исус.

²⁹–КъакІо,– къыІуагъ Исус.

Петр къуашъом икІи, псы кІыІум тетэу Исус ыдэжь кІоу ыублагъ. ³⁰Ау жьыбгъэшхоу къепщэрэм гу зылъетэм, къэщтагъ. Псым чІэбэу зеублэм, къэкууагъ:

–Зиусхьан, сымытхьалэу сыкъэгъэнэжь.

 

14:28 Зиусхьан – Тхьэмэтэшхор ары.

 

³¹ Петрэ ар къызэриІоу, Исус ыІэ ыщэий, къыубыти къыриІуагъ:

–О шІошъхъуныгъэ зимакІэр, сыда узкІехъырэхъышагъэр?

³²ЕтІанэ а нэбгыритІур къуашъом адитІысхьажьхи, жьыбгъэр уцужьыгъэ. ³³3эуцужьым, къуашъом исхэр лъэгонджэмышъхьэкІэ Исус ыпашъхьэ къитІысхьэхи раІуагъ:

–Шъыпкъэу о Тхьэм ури Къоу ущыт.

 

Исус Геннисарет хэкум сымаджэхэр зэрэщигъэхъужьыгъэхэр

(Марк 6:53-56)

 

³⁴Псыхъураем зызэпырэкІыхэм, Геннисарет хэкум нэсыгъэх. ³⁵А чІыпІэм ис цІыфхэмэ Исус къызашІэжьым, а хэкум зэрэщытэу макъэ щагъэІуи, сымаджэхэр зэкІэ Исус къыфахьыгъэх. ³⁶3и мыхъуми, Исус ищыгъын кІапэ нигъэсынхэу къелъэІугъэх, ищыгъын кІапэми нэсыгъэ пстэури хъужьыгъэх.

 

 

ЯПШІЫКІУТФЭНЭРЭШЪХЬ

 

Тыжъхэм къакІэныжьыгъэ хабзэхэр

(Марк 7:1-23)

 

Джащыгъум Ерусалим къикІыгъэ фарисейхэмрэ Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ Исус ыдэжь къакІохи къеупчІыгъэх:

²–O уигъогу рыкІохэрэр тятэжъхэм къытфагъэнэгъэ хабзэхэм сыда зыкІатекІыхэрэр? Сыда пІомэ ахэмэ аІэхэр амытхьакІыхэу машхэх!

³–Шъо шъуятэжъхэми яхабзэхэм шъуатетыным пае, Тхьэм иунашъо сыда шъузыкІытекІырэр?– ариІожьыгъ

Исус. ⁴–Сыда пІомэ Тхьэм ыІуагъ:* «Уятэрэ уянэрэ лъытэныгъэ афэшІ», ыкІи «Хэти щэрэт зятэ е зянэ ІэягъэкІэ тегущыІэрэр шъуукІын фае». ^5,6Ау шъо шъоІо: «Зы цІыф горэм ежьым ятэ е янэ мырэущтэу риІомэ: Сэ тынэу шъо шъостын слъэкІыщтгъэр джы Тхьэм пае тын сшІыщт, ыІоу, ащыгъум ятэ-янэхэм лъытэныгъэ афимышІыми хъущт». Арэущтэу шъушІэзэ, шъуятэжъхэм къышъуфагъэнэгъэ хабзэхэмкІэ Тхьэм игущыІэхэр зы лъэныкъокІэ ешъогъэзых. ⁷Шъо, нэпитІу зиІэхэр! Пасэм пегъымбар Исайас шъыпкъэр къышъуиІолІагъ мырэущтэу зеІом:*

⁸ «Мы цІыфхэм аІупэхэмкІэ сагъэлъапІэ,

ау агухэмкІэ спэчыжьэх.

⁹Ахэмэ цІыфхэм Іофхэр арагъашІэхэзэ,

цІыфхэм яхабзэ Тхьэм иунашъо зэрэфагъадэрэм пае,

сызэрагъэлъапІэрэр хьаулый».

¹⁰ Ащ нэужым Исус цІыф купышхомэ къяджи ариІуагъ:

–ШъукъэдаІу ыкІи зыгурыжъугъаІу. ¹¹ЦІыфыр мыкъабзэу зышІырэр ыжэ дахьэрэр арэп, ыжэ къыдэкІырэр ары нахь.

¹²Джащыгъум игъогу рыкІохэрэр Исус къыбгъодахьэхи къеупчІыгъэх:

–Фарисейхэм* а къэпІуагъэхэр зызэхахым, агу мыхъун къызэрэрагъэхьагъэр ошІа?

¹³ –Сыдрэ къэкІыгъэу Сятэу уашъом щыІэм чІым химыгъэтІысхьагъэр къыхэтхъыжьыгъэу хъущт,– ариІожьыгъ Исус. ¹⁴–Ахэмэ ауж шъуикІ. Мы фарисейхэр цІыф нэшъухэм япэрыт нэшъух. Зы нэшъум адрэ нэшъур зэрищэн хъумэ, тІури машэм ифэщтых.

¹⁵Арэущтэу зеІом, Петр Исус къыриІожьыгъ:

–А гъэсэныгъэ тхыдэу къэпІотагъэм къикІырэр къыдгурыгъаІу.

¹⁶ –Джыри зи къыжъугурымыІоу ара?– къыІожьыгъ Исус

 

15:4 Тхьэм ыІуагъ – еплъ Пегъымбар Мусэ ятІонэрэ тхылъэу ытхыгъэм 20:12; 21:17.

15:7-9 пегъымбар Исайас зеІом – еплъ Пегъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 29:13.

15:12 фарисейхэр – еплъ 3:7.

 

¹⁷–Жэм дахьэрэ пстэури ныбэм зэрихьэу, пкъым къызэрэхэкІыжьырэр къыжъугурыІорэба? ¹⁸Ау жэм къыдэкІыхэрэр гу кІоцІым къекІых. Ахэр ары цІыфыр мыкъабзэу зышІыхэрэр; ¹⁹сыда пІомэ гум къикІыхэрэр мыхэр ары: гупшысэ бзаджэхэр, цІыф укІыныр, зинэ шІэныр, тыгъоныр, цІыфхэм пцІы ателъхьаныр, ІэягъэкІэ цІыфхэм атегущыІэныр. ²⁰Ахэр ары цІыфыр мыкъабзэу зышІыхэрэр. Ау Іэ мытхьакІыгъэхэмкІэ шхэным цІыфыр мыкъабзэу ышІырэп.

 

Ханаан хэкум щыщ бзылъфыгъэм шІошъхъуныгъэу иІагъэр

(Марк 7:24-30)

 

²¹ ЕтІанэ Исус а чІыпІэм икІи, къалэхэу Тиррэ Сидонрэ* яІэгъо-благъо кІуагъэ. ²²Джащыгъум а лъэныкъом къикІыгъэу, Ханаан хэкум щыщэу зы бзылъфыгъэ горэ* Исус ыдэжь къакІуи къэкууагъ:

–Тхьаматэу Даутэ Ыкъу,* гукІэгъу къысфэшІ. Зы джынапцІэ горэм сэ спхъу Іаеу ригъэзыгъэу щыт.

²³ Ау Исус а бзылъфыгъэм зы гущыІи риІуагъэп, зы пэгъокІи ритыжьыгъэп. Игъогу рыкІохэрэр Исус къыбгъодахьэхи къаІуагъ:

–Мыр куозэ, тауж итышъ, ІугъэкІ.

²⁴–Израил цІыфхэу мэл кІодыгъэхэм афэдэхэр ары ныІэп сыкъызфэкІуагъэхэр,– къыІожьыгъ Исус.

²⁵ Ау бзылъфыгъэр Исус къыбгъодахьи, лъэгонджэмышъхьэкІэ ыпашъхьэ къитІысхьи къыІуагъ:

–О тхьаматэ, къыздэІэпыІ!

²⁶–Хьалыгъур сабыйхэм аІыпхэу хьэхэм ябгъэшхыныр тэрэзэп,– пэгъокІ ытыжьыгъ Исус.

²⁷–Шъыпкъэ, тхьаматэ,– къыІожьыгъ бзылъфыгъэм, –ау хьэхэми ятхьаматэхэм яІанэ къетэкъохырэ шкъойхэр ашхых.

²⁸–О бзылъфыгъ, шІошъхъуныгъэу уиІэр ины,– ри-

 

15:21 къалэхэу Тиррэ Сидонрэ – еплъ 11:21.

15:22 Ханаан хэкум щыщэу зы бзылъфыгъэ горэ – а бзылъфыгъэр мыджуртэу, Рим (Рум) къэралыгъошхом щыщ Сирие хэкум къыщыхъугъ. Еплъ Марк 7:26.

15:22 Даутэ Ыкъу – еплъ 9:27.

 

Іуггъ Исус. –О зэрэпшІоигъом тетэу къыбдэрэхъу.

А сыхьатым къыщегъэжьагъэу а бзылъфыгъэм ыпхъу хъужьыгъэ.

 

Исус цІыфыбэхэр зэригъэхъужьыгъэхэр

 

²⁹ Ащ нэужым Исус а чІыпІэм икІи, Галилей псыхъураем рекІокІыгъ. Іуашъхьэм дэкІуаий, ащ дэжьым тетІысхьагъ. ³⁰ЦІыф купышхуабэхэм цІыф лъащэри, Іащэри, нэшъури, дэгури, нэмыкІрэ уз зиІэхэри къыздащэхи, Исус ыдэжь къакІохи, сымаджэхэр ащ ылъакъохэм адэжь щагъэтІылъыгъэх. ЗагъэтІылъхэм, Исус ахэр ыгъэхъужьыгъэх. ³¹ Бзакохэр гущыІэхэу, Іащэхэр псаохэу, лъащэхэр тэрэзэу зекІожьхэу, нэшъухэр къэплъэжьыгъэхэу цІыфхэм залъэгъум, агъэшІэгъуи, Израил и Тхьэ щытхъу фашІыгъ.

 

Исус нэбгырэ миниплI зэригъэшхагъэхэр

(Марк 8:1-10)

 

³²Исус игъогу рыкІохэрэм къяджи къыІуагъ:

–Мы цІыфхэм сыгу ягъу, сыда пІомэ мэфищ хъугъэу сигъусэх, ашхыни яІэп. МэлакІэ лІэхэу стІупщыжьынхэкІэ сыфаеп. Гъогум щызэхэфэнхэкІи мэхъу.

³³ –Мыщ фэдиз цІыф купышхом афырикъун хьалыгъу шъоф нэкІым тыдэ къитхын тлъэкІына?– аІуи, игъогу рыкІохэрэм Исус къыраГуагъ.

³⁴–Хьалыгъу тхьапша шъуиІэр?– ариІуагъ Исус ахэмэ.

–Хьалыгъуиблырэ пцэжъые тІэкІурэ тиІ,– къаІожьыгъ ахэмэ.

³⁵Джащыгъум Исус цІыф купышхор чІыгум етІысэхынхэу унашъо афишІыгъ. ³⁶ Хьалыгъуиблымрэ пцэжъыехэмрэ къыштэхи, Тхьэм щытхъу фишІыгъ. ЕтІанэ хьалыгъухэр зэгуичыхи, игъогу рыкІохэрэм аритыгъэх. Ахэми цІыфхэм афагощыгъэх. ³⁷ ЦІыф пстэури шхагъэх ыкІи загъэшхэкІыгъ. Ащ нэужым хьалыгъу такъырхэу къялыжьыгъэхэр мэтибл арызэу аугъоижьыгъэх. ³⁸Шхагъэхэр, бзылъфыгъэхэмрэ сабыйхэмрэ хэмытхэу, нэбгырэ

миниплІ фэдиз хъущтыгъэх. ³⁹ЕтІанэ Исус цІыф купышхор ытІупщыжьи, къуашъом итІысхьи, Магадан хэкум кІуагъэ.

 

 

ЯПШІЫКІУХЭНЭРЭШЪХЬ

 

Зы нэшэнэ гъэшІэгъонышхо горэ уашъом къафыригъэхынэу фарисейхэр Исус къызэрелъэІугъэхэр

(Марк 8:11-13; Лука 11:29-32)

 

Фарисейхэмрэ саддукейхэмрэ* Исус ыдэжь къакІохи, ежьыр агъэунэфыным пае, зы нэшэнэ гъэшІэгъонышхо горэ уашъом къафыригъэхынэу къелъэІугъэх.

²Ау Исус ахэмэ ариІожьыгъ:

–Пчыхьашъхьэм мырэущтэу шъоІо: «Уашъор шэплъышъ, мафэр ошІу хъущт». ³Пчэдыжьыми мырэущтэу шъоІо: «Уашъом ошъуапщэр тиз ыкІи шэплъышъ, непэ оешхо хъущт». Уашъом итеплъэ къикІырэр къыжъугурэІо, ау мы лъэхъанэм инэшанэхэм къарыкІырэр къыжъугурыІон шъулъэкІырэп. ⁴Джырэ цІыф бзаджэхэу Тхьэр зымышІэхэрэр нэшэнэ гъэшІэгъонышхо фаех, ау пегъымбар Юныс инэшанэ* нэмыкІ Тхьэм ахэмэ къаритыщтэп.

Ар къызеІом, Исус ахэмэ ахэкІи ІукІыжьыгъ.

 

Фарисейхэмрэ саддукейхэмрэ ятэджэпс

(Марк 8:14-21)

 

⁵ЕтІанэ псыхъураем иадрабгъу зызэпырэкІыжьхэм, игъогу рыкІохэрэм хьалыгъу къыздахьынэу ащыгъупшэгъагъ. ⁶Исус ахэмэ ариІуагъ:

–Шъуфэсакъ. Фарисейхэмрэ саддукейхэмрэ ятэджэпсы зыщышъуухъум.

⁷–Хьалыгъу тиІэпышъ ары ащ зыкІиІорэр,– зэраІозэ, игъогу рыкІохэрэр а Іофым тегущыІагъэх.

 

16:1 Фарисейхэмрэ саддукейхэмрэ – еплъ 3:7. 16:4 пегъымбар Юныс инэшанэ – еплъ 12:39-40.

 

⁸Исус ахэмэ аГуагъэм гу лъити къыІуагъ: –ШІошъхъуныгъэ зимакІэхэр, хьалыгъу зэрэшъуимыІэм сыд пае шъутегущыІэра? ⁹Джыри зи къыжъугурымыІоу ара? Шъугу къэкІыжьырэба, хьалыгъуитфыр цІыф минитфым зафызэгосэчым, хьалыгъу шкъойхэр арызэу сыд фэдиз матэхэу шъуугъоижьыгъэхэр? ¹⁰ Хьалыгъуиблыри цІыф миниплІым зафызэгосэчым, хьалыгъу такъыр матэхэу сыд фэдиза арызэу шъуугъоижьыгъэхэр? ¹¹Фарисейхэмрэ саддукейхэмрэ ятэджэпс зыщышъуухъум», сІуи зэсэІом, хьалыгъур арэп сэ зыфэсІогъагъэр, ар сыдэущтэу къыжъугурымыІора?

¹²Исус зыфиІогъагъэр хьалыгъу тэджэпсыр арыгъэп, ау Фарисейхэмрэ саддукейхэмрэ цІыфхэм Іофхэу арагъашІэхэу щытыгъэхэр ары нахь. Ащ зыщаухъумэн зэрэфаер Исус игъогу рыкІохэрэм джы къагурыІуагъ.

 

«Оры Христосэу Тхьэм Ыкъор» ыІуи, Петр Исус зэрэриІуагъэр

(Марк 8:27-30; Лука 9:18-21)

 

¹³ЕтІанэ Кайсарфилипие къалэм* иІэгъо-благъо Исус къызэкІом, игъогу рыкІохэрэм яупчІыгъ:

–Сэ ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо* хэт сыщыщэу цІыфхэм аІора?

¹⁴ –Зы купым о уумэхъэкІо Иуанэу аІо,– къаІожьыгъ ахэмэ. –НэмыкІхэми о упегъымбар Илясэу* аІо. ЕтІанэ адрэхэми о упегъымбар Иеремиеу е пегъымбархэмэ уащыщ горэу аІо.

¹⁵ –Адэ шъори, сэ хэт сыщыщэу шъуІора?– яупчІыгъ Исус ахэмэ.

¹⁶ –Оры Христосэу* щыІэныгъэр къыздикІырэ Тхьэм Ыкъор,– къыІожьыгъ Симон Петр.

 

16:13 Кайсарфилипие къалэр – Галилей псыхъураем километрэ 40-кІэ пэчыжьэу, итемыр лъэныкъомкІэ итыгъ.

16:13 ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо – еплъ 8:20.

16:14 пегъымбар Иляс – ар чІылъэм къыгъэзэжьынышъ, Христос игъогу фигъэпсынэу джуртхэр паплъэхэу щытыгъэх. Еплъ Пегъымбар Малахие тхылъэу ытхыгъэм 4:5-6.

16:16 Христос – еплъ 1:17.

 

¹⁷ –Сыхьатмафэ уежьагъ, о Юныс ыкъо Симон,– ыІуи, Исус ащ риІожьыгъ. –Сыда пІомэ мыр зэхэозыгъэшІыкІыгъэр цІыфыр арэп, Сятэу уашъом щыІэр ары нахь. ¹⁸ Сэ осэІо, о у Петрэ, мыжъом уфэд, сэ сичылыс о къыптесшІыхьащт, лІэныгъэм ыкІуачІэхэри а чылысым текІонхэ алъэкІыщтэп. ¹⁹Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо* иІункІыбзэхэр остыщтых; чІылъэм сыд щыщми о фит умышІырэр уашъоми фиты щыхъущтэп; чІылъэм сыд щыщми о фит пшІырэри уашъоми фиты щыхъущт.

²⁰ЕтІанэ ежьыр зэрэ Христосыр зыми рамыІотэжьынэу Исус игъогу рыкІохэрэм унашъо пытэ афишІыгъ.

 

Исус ежьыр зэраукІыщтри, лІагъэхэм къызэрахэтэджыкІыжьыщтри къызэриІуагъэр

(Марк 8:31-9:1; Лука 9:22-27)

 

²¹А лъэхъанэм къыщегъэжьагъэу Исус игъогу рыкІохэрэм къагуригъаІоу ыублагъ:

–Сэ Ерусалим сыкІон фаеу щыт. Нахьыжъхэми*, дин пэщэшхохэми, Тэурат егъэджэкІо пащэхэми* къиныбэ сагъэщэчын ыкІи саукІын фаеу щыт, ящэнэрэ мафэми лІагъэхэм сыкъахэтэджыкІыжьын фаеу щыт.

²²Арэущтэу зеІом, Петрэ Исус зы лъэныкъокІэ Іуищи, фимыдэу фежьагъ:

–Зиусхьан, Тхьэм ар ерэмыд. Ар зыкІи къыохъулІэ хъущтэп.

²³Исус Петрэ зыкъыфигъази риІуагъ:

–Сауж икІ, шэйтан. Сэ сигъогукІэ пэрыохъу укъысфэхъу, сыда пІомэ, о уигупшысакІэ Тхьэм игупшысакІэу щытэп, цІыфым игупшысакІэу щыт нахь.

²⁴Джащыгъум Исус игъогу рыкІохэрэм ариІуагъ:

–Зыгорэ сэ сауж къырыкІонэу фаемэ, ежьыр зыфэе Іофхэр къерэгъанэхи, лІэныгъэм икъащ къерэшти, сауж къырэрэкІу; ²⁵сыда пІомэ хэти зыпсэ мыкІодэу къэзыгъэнэжьынэу фаем ыпсэ шІокІодыщт, ау хэти сэщ пае

 

16:19 Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо– еплъ 3:2.

16:21 нахьыжъхэр – лъытэныгъэ зиІэ джурт дин тхьэмэтэ купэу щытыгъэх. Ахэмэ ащыщхэу заулэ Тхьэмэтэ Хэсэшхом щыщыгъэх.

16:21 дин пэщэшхохэмрэ Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ – еплъ 2:4.

 

зыпсэ зышІокІодрэм ыпсэ мыкІодэу къыгъэнэжьыщт. ²⁶Дунаер зэкІэ зы цІыфым ие хъоу, ежьыр кІодмэ, а цІыфым ишІуагъэу къэкІощтыр сыда? Хьауми цІыфым ыпсэ пае уасэу сыда ытышъущтыр? ²⁷ Сыда пІомэ ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо имэлэІичхэр игъусэхэу ежь Ятэ ищытхъушхо фэдэ щытхъушхо иІэу къэкІожьыщт. Ащыгъум хэти ышІагъэм фэшъуашэу ригъэгъотыжьыщт. ²⁸ Шъыпкъэр шъосэІо, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо и Тетыгъошхо иІэу къакІоу алъэгъуфэ, мыщ дэжьым щыт цІыфхэм ащыщхэу заулэм лІэныгъэр алъэгъущтэп.

 

 

ЯПШІЫКІУБЛЭНЭРЭШЪХЬ

 

Исус итеплъэ зэрэзэрихъокІыгъэр

(Марк 9:2-13; Лука 9:28-36)

 

Мэфих зытешІэ ужым, Исус Петри, Якъуби, ащ ышы Иуани зидищэхи, Іошъхьэ лъагэм язакъоу дищэягъэх. ²Джащыгъум ахэмэ апашъхьэ Исус итеплъэ щызэрихъокІыгъ. Ынэгу тыгъэм фэдэу къэлыдыгъ, ищыгъынхэри осым фэдэу фыжьыбзэу хъугъэх. ³3эплъэхэм, пегъымбархэу Мусэрэ Илясрэ Исус къыдэгущыІэхэу ащ игъогу рыкІорэ нэбгырищым къафэлъэгъуагъэх.

⁴–Зиусхьан, мыщ дэжьым тызэрэщыІэр дэгъу,– ыІуи, Петр Исус къыриІуагъ. –Уфаемэ, чэлищ мыщ дэжьым щызгъэІэн, ощ пае зы, Мусэ паий зы, Иляс паий зы.

⁵Петр гущыІэзэ, ошІэ-дэмышІэу ошъопщэ нэфынэ къакІуи, ахэмэ къашъхьэщыхьагъ. Ошъуапщэм зы макъэ горэ къыхэІукІыгъ:

–Мары сэ шІу слъэгъурэ Скъо кІасэу сыгу зэГурэр.* Ащ ыІорэм шъуедэІу.

⁶Ар зызэхахым, Исус игъогу рыкІохэрэр лъэшэу щтагъэхэу чІыгум бгъэгукІэ зырадзэхыгъ. ⁷Ау Исус ахэмэ абгъодахьи, ІапэкІэ анэси къыІуагъ:

–Шъумыщын, шъукъэтэдж.

⁸ Къыздэплъыехэм, Исус нэмыкІ зи алъэгъужьыгъэп.

 

17:5 Мары сэ шІу слъэгъурэ Скъо кІасэу сыгу зэІурэр – еплъ 3:17.

⁹Ахэр Іуашъхьэм къехыжьхэзэ, Исус ахэмэ унашъо афишІыгъ:

–ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо* лІагъэхэм къахэтэджыкІы-жьыфэ, шъулъэгъугъэр зыми ешъумыІотэжь.

¹⁰Игъогу рыкІорэ нэбгырищыр Исус къеупчІыгъэх:

–Адэ, Тэурат егъэджэкІо пащэхэм, «ЫпэрапшІэу пегъымбар Иляс къэкІон фае»,* сыда зыкІаІорэр?

¹¹–Шъыпкъэ, Иляс къэкІонышъ, Іоф пстэури тэрэзэу зэтыригъэуцожьын фае,– ариІожьыгъ Исус. ¹²–Ау сэ шъосэІо, Иляс къэкІогъах, ари къашІэжьыгъэп, ау Іоф бзэджагъэу ащ рашІэнхэу зыфэягъэхэр рашІагъэх. Ащ фэдэу ахэмэ ЦІыф Лъэпкъым Ыкъуи къин рагъэщэ-чыщт.

¹³Джащыгъум Исус зыфиІогъагъэр умэхъэкІо Иуан арэу Исус игъогу рыкІохэрэм къагурыІуагъ.

 

Исус джынапцІэ зыхэс кІалэ горэ зэригъэхъужьыгъэр

(Марк 9:14-29; Лука 9:37-43а)

 

¹⁴ Ащ нэужым Исусрэ игъусищымрэ цІыф купышхом адэжь къызагъэзэжьым, зы лІы горэ Исус къыбгъода-хьи, ыпашъхьэ лъэгонджэмышъхьэкІэ къитІысхьи, ¹⁵ къы-Іуагъ:

–Тхьаматэ, скъо гукІэгъу къыфэшІ, сыда пІомэ мэза-кІэр къызихьэкІэ, лъэшэу къин ещэчы. Бэрэ машІом е псым хэфэ. ¹⁶0 уигъогу рыкІохэрэм адэжь сщагъэ, арышъхьакІэ, ахэмэ агъэхъужьын алъэкІыгъэп.

¹⁷–Еоой, шІошъхъуныгъэ зимыІэхэу, джырэ цІыф къуанчэхэр,– къыІожьыгъ Исус. –Сыд фэдизрэ сышъу-хэтын фая? Сыд фэдизрэ шъусщыІэн фая? А кІалэр къысфашъущ.

¹⁸Къызыфащэм, Исус джынапцІэм егыигъ, джынапцІэ-ри кІалэм хэкІыжьыгъ. А сыхьатым щегъэжьагъэу кІа-лэр хъужьыгъэ.

¹⁹ЕтІанэ Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ язакъоу къы-зэнэжьхэм, ахэр Исус къыбгъодахьэхи къеупчІыгъэх:

 

17:9 ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо – еплъ 8:20.

17:10 ЫпэрапшІэу пегъымбар Иляс къэкІон фае – еплъ 16:14.

 

–Сыд пае а джынапцІэр тэ хэтфын тымылъэкІыгъа?

²⁰–Шъо шъуишІошъхъуныгъэ зэрэмакІэр арышъ ары,– ариІожьыгъ Исус. –Шъыпкъэр шъосэІо, горчицацэм* фэдизэу шІошъхъуныгъэ шъуиІэмэ, мы Іуашъхьэм, «ІукІи модэ кІо!» зешъуІокІэ, ар ІукІынышъ кІощт. Ащыгъум шъо къыжъудэмыхъун Іоф зи къэнэжьыщтэп.

²¹–Мыщ фэдэ джынапцІэр тхьэлъэІумрэ нэкІынымрэ афэшъхьафкІэ цІыфым хэпфышъущтэп,– къыпигъэхъо-жьыгъ Исус.

 

Исус ежьыр зэраукІыщтри, лІагъэхэм къызэрахэтэджыкІыжьыщтри ятІонэрэу къызэриІуагъэр

(Марк 9:30-32; Лука 9:43-45)

 

²²Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ Галилей хэкум зыщы-зэрэугъоижьхэм, Исус ариІуагъ:

–ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо цІыфхэм аІэкІэхьанышъ, ²³ахэмэ ежьыр аукІыщт, ящэнэрэ мафэми лІагъэхэм къа-хэтэджыкІыжьыщт.

Исус ар зареІом, агу лъэшэу къеуагъ.

 

Исусрэ Петрэрэ Тхьэм иунэшхо пае хьакъулахь ахъщэр зэратыгъэр

 

²⁴Капернаум къалэм къызэкІохэм, Тхьэм иунэшхо пае хьакъулахь ахъщэу дидрахм зыцІэр* хэзыхыхэрэр Петрэ ыдэжь къакІохи къаГуагъ:

–Тхьэм и унэшхо пае хьакъулахь ахъщэу дидрахмэр шъуи-дин гъэсакІом ета?

²⁵–Ары, еты,– къыІожьыгъ Петрэ.

ЕтІанэ Петрэ унэм зехьэм, ар къэмыгущыІэу Исус ащ дэгущыІагъ:

–О сыдэу ухаплъэра, Симон? Дунаем тет пачъыхьэмэ хьакъулахьэу хьапщыпхэм атыралъхьэрэмрэ хьакъула-

 

17:20 горчицэ – арапыбзэкІи тыркубзэкІи «хъардэл» ары.

17:24 Тхьэм иунэшхо пае хьакъулахь ахъщэу (еплъ 5:46) дидрахм зыцІэр – хэтрэ зы джуртэу зыныбжь икъугъэм илъэс къэс лэжьакІом имэфэпкІитІум фэдиз ахъщэ Тхьэм иунэшхо пае ытын фаеу щытыгъ.

 

хьэу цІыфмэ атыралъхьарэмрэ хэта къызыІахырэр? Ежьхэмэ акъохэр ара, хьауми нэмыкІ цІыфхэр ара?

²⁶–НэмыкІ цІыфхэр ары,– къыІожьыгъ Петр.

–Джащыгъум ежьхэм акъохэм хьакъулахь атыралъ-хьарэп, арыба?– ыІуи, Исус ащ риІожьыгъ. ²⁷–Ау мы цІыфхэм агу къетымыгъэоным пае, псыхъураем кІуи, уипцэкъэнтф хадзи, апэрэ пцэжъыеу къыхэбдзырэр къа-шти, ыжэ зэтехи, тыжьын ахъщэ дэбгъотэщт. Ар шти, хьакъулахьэу сэщ паий ощ паий ят.

 

 

ЯПШІЫКЮЕНЭРЭШЪХЬ

 

Тхьэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэт цІыфхэм ащыщэу хэта анахь ин дэдэр?

(Марк 9:33-37; Лука 9:46-48)

 

А мафэхэм игъогу рыкІохэрэр Исус къыбгъодахьэхи къеупчІыгъэх:

–Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэт цІыфхэм ащыщэу хэта анахь ин дэдэр?

²Исус сабый горэм къеджи, азыфагу дигъэуцуи, ^Зкъы-Іуагъ:

–Шъыпкъэр шъосэІо, шъугухэм арылъыр зэшъухъо-кІэу, сабыйхэм шъуафэдэу шъумыхъумэ, Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ шъучІэхьащтэп. ⁴Арышъ, мы сабыим фэдэу хэти зышъхьэ зыгъэцІыкІужьырэр ары Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэт цІыфхэм анахь ин дэдэр. ⁵ Хэти мыщ фэдэ сабыир сэ сцІэкІэ къезыгъэблагъэрэм сэ сыригъэблэгъагъэу мэхъу.

 

ЦІыфхэм псэкІод ашІэнэу дэзыхьыхырэ Іофхэр

(Марк 9:42-48; Лука 17:1-2)

 

⁶–Ау мы цІыкІухэм ащыщэу сэркІэ шІошъхъуныгъэ зиІэм псэкІод ышІэнэу хэти дэзыхьыхрэм ыпшъэтыкъ мыжъо шъхьал кІэрашІэу, хы куупІэм хадзэу рагъэ-тхьэлагъэмэ, ежьымкІэ нахьышІущтыгъ. ⁷ЦІыфхэм псэ-

кІод ашІэнэу дэзыхьыхырэ Іофхэм апаекІэ дунаер сыхьат-мыгъо ежьагъ. Шъыпкъэ, ащ фэдэ Іофхэр къэхъунхэ фае, ау цІыфэу къызыпкъырыкІырэр сыхьатмыгъо ежьагъ. ⁸Е о пІэ орэхъу, е о плъакъо орэхъу псэкІод пшІэнэу удихьыхмэ, пыупкІыжьи чІэдз. ІитІури е лъэ-къуитІури уиІэхэу мыухыжьын машІом упадзэным нахьи, уІащэу е улъащэу мыкІодыжьын щыІэныгъэ бгъотыныр оркІэ нахьышІу. ⁹Ащ фэдэуи, о унэ псэкІод пшІэнэу удихьыхмэ, къитхъыжьи, чІэдз. УнитІу псаоу джэхьнэ-мым имашІо упадзэным нахьи, зы нэ нахь уимыІэми, мыкІодыжьын щыІэныгъэ бгъотыныр оркІэ нахьышІу.

¹⁰–Шъуфэсакъ, мы цІыкІухэм ащыщэу зыгори зэшъу-мыпэсэу шъущымыт; сыда пІомэ сэ шъосэІо, мы цІы-кІухэмэ ямэлэІичхэу уашъом щыІэхэм Сятэу уашъом щыІэм ынэгу щалъэгъу зэпыт. ¹¹Сыда пІомэ ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо къызыфэкІуагъэр цІыф кІодыгъэм лъыхъунышъ, мыкІодэу къыгъэнэжьыныр ары.

 

Мэлэу кІодыгъэм ехьылІэгъэ гъэсэпэ тхыдэр

(Лука 15:3-7)

 

¹²–Шъо сыдэущтэу шъухаплъэра? Зы цІыф горэм мэли-шъэ иІэу тІон. Ахэмэ ащыщэу зыр гъуащэмэ, адрэ тІо-кІиплІырэ пшІыкІубгъурэр Іуашъхьэмэ къатыринэн-хэшъ, кІонышъ, мэлэу гъощагъэм лъыхъущтба? ¹³Шъы-пкъэр шъосэІо, а мэлыр къызигъотыжькІэ, мэл тІокІи-плІырэ пшІыкІубгъурэу ныбжьи мыгъощагъэхэм анахьи, а мэлым нэхь щыгушІукІыщт. ¹⁴Ащ фэдэу Шъуятэ лъа-пІэу уашъом щыІэр мы цІыкІухэм ащыщэу зыгори кІо-дынэу фаеп.

 

Шэу псэкІод зышІэрэр

(Лука 17:3)

 

¹⁵–О пшы* оркІэ псэкІод ышІэмэ, ыдэжь кІуи, ар зэрэпсэкІодыр шъуизакъо зыхъукІэ гурыгъаІу. Къы-зыодэІукІэ, ащыгъум о пшы къыпфэнэщт. ¹⁶Ау къызыо-мыдэІукІэ, зы нэбгырэ е нэбгыритІу пшы ыдэжь зыдащ.

 

18:15 шы – еплъ 5:22.

 

Ащыгъум «шыхьатитІумэ е шыхьатищымэ къаІорэмкІэ* сыдрэ гущыІи гъэшъыпкъагъэу хъущт». ¹⁷Ахэмэ ядэІу-нэу ымыдэмэ, чылыс зэІукІэм щыщхэм апашъхьэ Іофыр илъхь. Чылыс зэІукІэми едэІунэу ымыдэмэ, хымэ лъэпкъ-хэм ащыщэу зыгорэм фэдэу, е хьакъулахь ахъщэр хэзы-хырэм* фэдэу оркІэ орэхъу.

¹⁸–Шъыпкъэр шъосэІо, чІылъэм сыд щыщми шъо фит шъумышІырэр уашъоми фиты щыхъущтэп; чІылъэм сыд щыщми шъо фит шъушІырэри уашъоми фиты щыхъущт.*

¹⁹–Джыри шъосэІо, чІылъэм шъуащыщэу нэбгыритІу шъузэгурыІоу, сыд щыщкІи шъуелъэІумэ, Сятэу уашъом щыІэм ар къышъуфишІэщт. ²⁰Сыда пІомэ сэ сцІэкІэ нэбгыритІу е нэбгырищ зызэрэугъоихэкІэ, сэри ахэмэ сахэт.

 

ГукІэгъу зыхэмылъ унэІутым ехьылІэгъэ гъэсэныгъэ

тхыдэр

 

²¹ Джащыгъум Петр Исус къыбгъодахьи къеупчІыгъ:

–Зиусхьан, сэ сшы сэркІэ псэкІод ышІэмэ, тхьапшырэ фэзгъэгъун фая? Гъогогъуиблым нэса?

²²–Сэ осэІо, гъогогъуибл къодыеп, гъогогъуиблыр тІо-кІищырэ пшІырэкІэ штагъэу нахь,– риІожьыгъ Исус.

²³–Арышъ, Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо зыфэ-дэр пачъыхьэу зиунэІутмэ ателъ чІыфэр зылъытэнэу фэягъэр ары. ²⁴Ылъытэнэу зыфежьэм, талант* минипшІ чІыфэ зытелъэу зыгорэ къыфащагъ. ²⁵Ау къыритыжьы-нэу амал иІэпти, ари, ащ ишъузи, ибынхэри, иІэр зэкІэ ащэхэзэ, чІыфэр ригъэпщыныжьынэу пачъыхьэм уна-шъо ышІыгъ.

 

18:16 шыхьатитІумэ е шыхьатищымэ къаІорэмкІэ ... – еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 19:15.

18:17 хьакъулахь ахъщэр хэзыхырэр – еплъ 5:46.

18:18 Еплъ 16:19.

18:24 талант – зы талант динар минихым фэдиз мэхъу. Зы динар лэжьакІом имэфапкІэщтыгъ.

 

²⁶–Джащыгъум а унэІутым лъэгонджэмышъхьэкІэ пачъы-хьэм ыпашъхьэ зыщыридзыхи риІуагъ: «Семыгъэз. ЗэкІэ остыжьыщт». ²⁷Пачъыхьэм ыгу унэІутым егъуи, чІыфэр фигъэгъуи ытІупщыжьыгъ.

²⁸–А унэІутыр зыІокІыжьым, адрэ унэІутмэ ащыщэу динаришъэ чІыфэ зытелъым ІукІи, «Сэ сичІыфэу пте-лъыр къысэтыжь», ыІуи ытхьалэу ыублагъ.

²⁹–Джащыгъум адрэ унэІутым ащ ыпашъхьэ зыщыри-дзыхи, елъэІузэ къыІуагъ: «Семыгъэз, остыжьыщт».

³⁰–Ау мыдрэм ымыдэу, кІуи, хьапсым чІаригъэдзагъ, чІыфэр къыретыжьыфэ. ³¹Адрэ унэІутхэу ар зылъэгъу-гъэмэ лъэшэу агу къеуагъэти, тхьаматэм ыдэжь кІохи, къэхъугъэр зэкІэ раІотэжьыгъ.

³²–Тхьаматэм а унэІутыр къаригъащи риІуагъ: «Унэ-Іут бзадж, укъысэлъэІугъэти, сичІыфэу птелъыгъэр зэ-кІэ пфэзгъэгъугъ. ³³Сэ о гукІэгъу къызэрэпфэсшІыгъэм фэдэу, ори адрэ унэІутым гукІэгъу фэпшІын фэягъэба?» ³⁴Тхьаматэр лъэшэу къэгубжыгъэ, ичІыфэу телъыри зэкІэ къыретыжьыфэ, аІыгъынэу а унэІутыр хьапс ухъумакІо-хэмэ аритыгъ.

³⁵ (ЕтІанэ Исус къыпигъэхъожьыгъ:) –Шъуащыщэу хэти ыгукІэ ышы фэзымыгъэгъурэм сэ Сятэу уашъом щыІэр ащ фэдэу къыдэзекІощт.

 

 

ЯПШІЫКІУБГЪОНЭРЭШЪХЬ

 

Шъхьэгъусэ тІупщыжьыным ехьылІагъ

(Марк 10:1-12)

 

Исус а гущыІэхэр къызеІохэм ыуж, Галилей хэкум икІи, Иудей хэкоу Иордан псыхъом иадрабгъу щыІэм кІуа-гъэ. ²ЦІыф купышхохэри ыуж итхэу кІуагъэх, ахэмэ ясымаджэхэри а чІыпІэм щигъэхъужьыгъэх.

³Джащыгъум фарисей заулэ Исус къыбгъодахьэхи, хагъэукъоным пае къеупчІыгъэх:

–Сыд фэдэ шхьаусыгъом къыхэкІыкІэ лІым ишъуз ытІу-пщыжьыныр хабзэкІэ хъущта?

⁴–Тхьэу щыІэр зэкІэ къэзыгъэхъугъэм ублапІэм дэжь

цІыфхэр «хъулъфыгъэрэ бзылъфыгъэрэ къыгъэхъу-гъэх», ыІоу, Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арытхэм* шъуя-джагъэба?– пэгъокІ ытыжьыгъ Исус. ⁵–«Ащ къыхэкІы-кІэ лІыр ятэ-янэхэм ахэкІынышъ, ишъуз гъусэ фэхъу-нышъ, итІур зыпкъы хъущтых», ыІоу, Тхьэм зэриІуа-гъэм* шъуеджагъэба? ⁶Арэущтэу ахэр зыпкъых нахь, пкъитІоу хъужьхэрэп. Арышъ, а тІоу Тхьэм гъусэ зэфи-шІыгъэхэр цІыфым зэгуигъэкІыжьы хъущтэп.

⁷–Адэ, «Зы лІы горэм зэритІупщыжьырэ тхылъ ишъуз ритымэ, шъузыр ытІупщыжьы хъущт», ыІуи, пегъдмбар Мусэ сыд пае унашъо къышІыгъа,*– къыраІуагъ фари-сейхэм Исус.

⁸–Шъуигуркъагъэ* пае шъуишъузхэр шъутІупщы-жьынхэу пегъымбар Мусэ фит шъуишІыгъ,– ариІожьыгъ Исус. –Ау ублапІэм дэжь арэущтэу щытыгъэп. ⁹Ау сэ шъосэІо, ишъуз зинэ ымышІагъэу хэтми зытІупщыжьэу, нэмыкІ бзылъфыгъэ къэзыщэжьырэм зинэ ышІагъэу мэхъу. Ащ фэдэу хэтми лІы горэм ытІупщыжьыгъэ шъуз къэзыщэжьырэм зинэ ышІагъэу мэхъу.

¹⁰–ЛІымрэ шъузымрэ зэрэзэфыщытыр арэу щытмэ, ащыгъум къэмыщэныр нахьышІу,- аГуи, игъогу рыкІо-хэрэмэ Исус къыраІуагъ.

¹¹–Сэ къэсІуагъэр хэти ыштэн ылъэкІыщтэп,- ариІо-жьыгъ Исус. –Ар зыштэн зылъэкІхэрэр Тхьэм лъэкІы-ныгъэ къызэритыгъэхэр ары ныІэп; ¹²сыда пІомэ цІыф-хэм ащыщхэу зы куп янэмэ къызэралъфэу къащэни дэкІони амылъэкІынэу къэхъухэшъ, къащэни дэкІони алъэкІырэп. НэмыкІхэми къащэн амылъэкІынэу цІыф-хэм ашІыгъэх. ЕтІанэ нэмыкІхэми Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэтынхэм пае, ежьхэм къа-щэни дэкІони адэрэп. Ар зыштэн зылъэкІырэм ерэштэ.

 

19:4 Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арытхэр – еплъ Пегъымбар Мусэ апэрэ тхылъэу ытхыгъэм 1:27.

19:5 Тхьэм зэриІуагъэр – еплъ Пегъымбар Мусэ апэрэ тхылъэу ытхы-гъэм 2:24.

19:7 пегъымбар Мусэ унашъо къышІыгъ – еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 24:1.

19:8 гуркъагъэ – къаигъагъэкІэ къыбгурыІонэу умыдэныр, пІуагъэми утемыкІыныр ары.

 

Исусрэ сабыйхэмрэ

(Марк 10:13-16; Лука 18:15-17)

 

¹³Джащыгъум цІыфхэм сабыйхэр Исус къыфащагъэх, Тхьэм ынэшІу къащифэным пае, Исус ыІэхэр атырилъ-хьанхэуи Тхьэм афелъэІунэуи. Ау Исус игъогу рыкІо-хэрэм афадагъэп. ¹⁴Ау Исус къыІуагъ:

–Сабыйхэр мо садэжь къэрэкІох, зи яшъумыІоу, сыда пІомэ ащ фэдэхэр Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэтых.

¹⁵ЕтІанэ Исус ыІэхэр ахэмэ атрилъхьагъэх. Ащ нэ-ужым а чІыпІэм икІыжьыгъ.

 

КІэлэ баир

(Марк 10:17-31; Лука 18:18-30)

 

¹⁶ Зы лІы горэ Исус къыбгъодахьи къыІуагъ:

–Дин гъэсакІу, мыкІодыжьын щыІэныгъэ згъотыным пае, сыд дэгъоу сшІэщтыр?

¹⁷ –ДэгъумкІэ сыд пае укъысэупчІыра?– риІожьыгъ Исус а лІым. -Тхьэм нэмыкІ дэгъу зи щыІэп. МыкІо-дыжьын щыІэныгъэ бгъотынэу уфаемэ, Тхьэм иуна-шъохэр гъэцакІэх.

¹⁸–Сыд унашъоха?*– къыриІожьыгъ адрэм Исус.

–«ЦІыф умыукІы, зинэ умышІэ, умытыгъу, нэмыкІ цІыфхэм пцІы атемылъхь, ¹⁹уятэрэ уянэрэ лъытэны-гъэ афэшІ, о пшъхьэ шІу зэрэплъэгъурэм фэдэу, уигъу-нэгъури шІу лъэгъу»,– къыІожьыгъ Исус.

²⁰–СикІэлэгъу къыщегъэжьагъэу ахэр зэкІэ сэгъэца-кІэх,– къыриІожьыгъ кІалэм Исус. –Сыда джыри сищы-кІагъэр?

²¹–Зишъыпкъагъэ щыкІагъэ зи зимыІэ цІыф икъугъэу ухъунэу уфаемэ, кІуи, уимылъку щэжьи, ахъщэр тхьа-мыкІэхэм ят,– риІожьыгъ Исус. –Джащыгъум мылъку-шхо уашъом щыуиІэ хъущт. ЕтІанэ къакІуи, сауж къы-рыкІу.

19:18-19 Сыд унашъоха – еплъ Пегъымбар Мусэ ятІонэрэ тхылъэу ытхыгъэм 20:12-16 ыкІи ящэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 19:18.

²²КІалэм ар зызэхехым, ыгу къеоу ІукІыжьыгъ, сыда пІомэ мылъкушхо иІагъэти ары.

²³–Шъыпкъэр шъосэІо, Тхьэу уашъом щыІэм и Теты-гъошхо ыІэчІэгъ чІэхьаныр баимкІэ къин,– ариІуагъ Исус игъогу рыкІохэрэм. ²⁴–Джыри шъосэІо, баир Тхьэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэхьаным нахьи, махъ-шэр мэстанэм икІыныр нахь ІэшІэх.

²⁵Исус къыІуагъэр игъогу рыкІохэрэм зызэхахым, ар лъэшэу агъэшІагъоу къеупчІыгъэх:

–Арэущтэу щытмэ, ежьым зимыгъэкІодэу, хэта зыкъэ-зыгъэнэжьын зылъэкІыщтыр?

²⁶Исус ахэмэ яплъи ариІуагъ:

–ЦІыфхэм ежьхэм замыгъэкІодэу, зыкъагъэнэжьын алъэкІырэп, ау Тхьэм ымылъэкІын Іоф зи щыІэп.

²⁷–Мо къэдаІолъ, тэ тиІэгъэ пстэури къэдгъани, о уауж тыкъырыкІуагъ,– къыриІуагъ Петр Исус. –Сыда ащыгъум ІэхьышІоу тэ къэдгъотыщтыр?

²⁸–Шъыпкъэр шъосэІо,– ариІуагъ Исус, –адрэ дунаем ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо щытхъушхо иІэу итІысыпІэ лъа-пІэ зытетІысхьэкІэ, шъо сауж къырыкІуагъэхэр тІы-сыпІэ лъапІэ пшІыкІутІум шъуатетІысхьанышъ, мысэ-хэмрэ хыехэмрэ зэхэжъудзыхэзэ, Израил иунэгъо лъэпкъ пшІыкІутІумэ хьыкум атешъушІыхьащт. ²⁹Хэт щыщми е зиунэхэр, е зышхэр, е зышыпхъухэр, е зятэ, е зянэ, е зибынхэр, е чІыгухэр сэщ пае къэзыгъэнагъэм фэдишъэу къыгъотыщт, мыкІодыжьын щыІэныгъи ІэхьышІоу къылъысыщт. ³⁰Ау апэ итхэм ащыщхэу бэхэр ауж къи-нэщтых, ауж итхэри апэу хъущтых.

 

 

ЯТЮКІЭНЭРЭШЪХЬ

 

СэнэшъхьашІэхэм* яхьылІэгъэ гъэсэпэ тхыдэр

 

–Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо* зыфэдэр мары. Зы сэнэшъхьэ хатэ зие горэм пчэдыжьым жьэу лэжьа-кІохэр исэнэшъхьэ хатэм щигъэлэжьэнхэм пае алъыхъунэу дэкІыгъ. ²ЛэжьакІохэр къызегъотхэм, адэгущыІи, мафэм динар зырыз аритынэу зэгурыІохи, Іоф ашІэнэу исэнэ-шъхьэ хатэ ыгъэкІуагъэх.

³–Пчэдыжьым сыхьатыр бгъум дэжь* сэнэшъхьэ хатэр зиер дэкІи, ахэмэ анэмыкІхэу Іоф зимыІэ лІыхэр бэдзэ-рым дэжь Іутхэу ылъэгъугъэх. ⁴ Зелъэгъухэм мырэущтэу ариІуагъ: «Шъори сисэнэшъхьэ хатэ шъукІу, къышъу-тефэрэр шъостын». Арэущтэу зареІом, ахэри кІуагъэх.

⁵–Щэджагъом дэжьи,* сыхьатыр щым дэжьи,* сэнэ-шъхьэ хатэр зиер джыри дэкІи, ыпэрэм фэдэу ышІагъ. ⁶ЫкІэм ыкІэжьым сыхьатыр тфым дэжь* дэкІи, нэмыкІ-хэри щытхэу зегъотхэм, ариІуагъ: «Мэфэ реным зи шъу-мышІэу, мыщ дэжьым сыда шъузыкІыщытыр?»

⁷–Адрэмэ къыраІожьыгъ: «Іоф тэзыгъэшІэн дгъоты-гъэп».

–Арэущтэу къызаІом, сэнэшъхьэ хатэр зием ариІо-жьыгъ: «Шъори шъукІуи, сисэнэшъхьэ хатэ шъущылажь. Къышъутефэрэр къышъостын».

⁸–Пчыхьашъхьэр къызэсым, сэнэшъхьэ хатэр зием лэжьакІохэмэ япащэ риІуагъ: «ЛэжьакІохэм къяджи,

 

20:1 сэнэшъхьашІэхэр – сэнэшъхьэ хатэм щылажьэхэрэр ары.

20:1 Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо – еплъ 3:2.

20:3 пчэдыжьым сыхьатыр бгъум дэжь – гущыІэ-гущыІэу зэбдзэкІымэ, «ящэнэрэ сыхьатыр» мэхъу. Ащ къикІырэр пчэдыжьым сыхьатыр бгъур ары.

20:5 щэджагъом дэжь – гущыІэ-гущыІэу зэбдзэкІымэ, «яхэнэрэ сыхьа-тыр» мэхъу. Ащ къикІырэр щэджагъор ары.

20:5 сыхьатыр щым дэжь – гущыІэ-гущыІэу зэбдзэкІымэ, «ябгъонэрэ сыхьатыр» мэхъу. Ащ къикІырэр щэджэгъоужым сыхьатыр щыр ары.

20:6 сыхьатыр тфым дэжь – гущыІэ-гущыІэу зэбдзэкІымэ, «япшІы-кІузэнэрэ сыхьатыр» мэхъу. Ащ къикІырэр щэджэгъоужым сыхьатыр тфыр ары.

 

ауж къэкІуагъэхэмкІэ къэубли, апэрэхэм анэсэу мэфа­пкІэр ят».

⁹–Сыхьатыр тфым Іофыр зыублагъэхэр къызэкІохэм, лэжьакІомэ япащэ динар зырыз аритыгъ. ¹⁰ЕтІанэ Іофыр апэу зыублагъэхэр къызэкІохэм, нахьыбэ ариты­нэу гугъагъэх, ау ахэми динар зырыз аритыгъ. ¹¹Ахъщэр заштэм, сэнэшъхьэ хатэр зием фэтхьаусыхагъэх. ¹²«Тэ мэфэ реным фэбэ Іаем тыхэтэу, къин тщэчызэ Іоф тшІагъэ пэтми, мы лІыхэу ауж къэкІуагъэхэу, зы сыхьат нахь Іоф зымышІагъэмэ тафэбгъэдагъ», къаІуагъ.

¹³–Ау сэнэшъхьэ хатэр зием ахэмэ ащыщэу зыгорэм риІуагъ: «Синыбджэгъу. Мыхъун зи къыуасшІэрэп. Зы динарба тызэрэзэгурыІуагъэр? ¹⁴УимэфапкІэ шти, кІожь. Мы лІэу ауж къэкІуагъэми о остыгъэм фэдиз естынэу сыфай. ¹⁵Сэ сызыфаер сиахъщэ есшІэн сыфитба? Хьауми о ошъугъуа, сэ сыгу шІугъэ зэрилъым пае?»

¹⁶(ЕтІанэ Исус къыпигъэхъожьыгъ:) –Арэущтэу ауж итхэр апэу хъущтых, апэ итхэри ауж къинэщтых; сыда пІомэ, къеблэгъагъэхэр бэ, ау къыхэхыгъэу щытхэр макІэх.

 

Исус ежьыр зэраукІыщтри, лІагъэхэм къызэрахэтэджыкІыжьыщтри ящэнэрэу къызэриІуагъэр

(Марк 10:32-34; Лука 18:31-34)

 

¹⁷ЕтІанэ Исус Ерусалим дэкІуаеу, гъогум зытетым, игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІутІур зы лъэныкъокІэ язакъоу Іуищыхи ариІуагъ:

¹⁸–Мары тэ джы Ерусалим тыдэкІуае. Ащ дэжьым ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо* дин пэщэшхохэмрэ Тэурат егъэ­джэкІо пащэхэмрэ аІэкІэхьащт. Ахэмэ ежьым укІ къы­тыралъхьащт, ¹⁹къыкІэнэкІэнхэуи, къамыщкІэ къеон­хэуи, къащым раІулІынэуи хымэ лъэпкъхэм* аГэкІалъ­хьащт; ящэнэрэ мафэми ежьыр лІагъэхэм къахэтэджы­кІыжьыщт.

 

20:18 ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо – еплъ 8:20.

20:19 хымэ лъэпкъхэр – Рим (Рум) цІыфхэу тетыгъо зиІэхэр ары.

 

Зеведей ыкъохэм янэ Исус Іофэу зыкІелъэІугъэр

(Марк 10:35-45)

 

²⁰Джащыгъум Зеведей ыкъохэм* янэ, ыкъохэри игъу­сэхэу, Исус къыбгъодахьи, лъэгонджэмышъхьэкІэ ыпа­шъхьэ къитІысхьи, зыгорэкІэ къелъэІунэу фэягъ.

²¹–Сыда узыфаер?– риІуагъ Исус бзылъфыгъэм.

–О уитетыгъошхо къызысыкІэ, мы скъуитІу зыр уиджабгъукІэ, адрэри уисэмэгубгъукІэ къэтІысынхэу фит шІы,– къыриІожьыгъ бзылъфыгъэм.

²²–Шъо шъузыкІэлъэІурэр шъушІэрэп,– къыІожьыгъ Исус. –Сэ сызэшъощт къиныгъэм ишъуалъэ итым шъо шъуешъон шъулъэкІыщта, хьауми цІыфхэм Іаеу сызэрау­мэхъыщт* шІыкІэм фэдэу, зяжъугъэумэхъын шъулъэ­кІыщта?

–ТлъэкІыщт,– къыраІожьыгъ ахэмэ.

²³–Сэ сызэшъощт къиныгъэм ишъуалъэ итым шъори шъуешъощт,– ариІуагъ Исус. –ЦІыфхэм сэ Іаеу сызэ­раумэхъыщт шІыкІэм фэдэу, шъори шъуаумэхъыщт. Ау сэ сиджабгъукІэ ыкІи сисэмэгубгъукІэ шъукъэтІы­сынэу фит шъусшІын слъэкІыщтэп. А тІысыпІэхэр цІыф­хэу Сятэ зыфигъэхьазырыгъэхэм яй.

²⁴ Адрэ нэбгырипшІэу Исус игъогу рыкІохэрэм ар зызэхахым, зэшитІумэ афэгубжыгъэх. ²⁵ Ау Исус игъогу рыкІохэрэм къяджагъ.

–Шъо шъошІэ,– ариІуагъ Исус, –мы дунаем тет пщыхэр цІыфхэм апшъэ зэрэдэсхэрэр, тхьаматэхэм цІыфхэм тетыгъо зэрафыряІэри шъошІэ. ²⁶Ау шъо шъуазыфагу арэп зэрэщытын фаер. Шъуащыщэу ин хъунэу фаер Іофтабгэу къышъуфэхъун фае. ²⁷ Шъуащыщэу апэ иты­нэу фаери пщылІ къышъуфэхъун фае. ²⁸Ащ фэдэу ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо цІыфхэм яшІуагъэ ежьым зэригъэкІы­жьыныр арэп къызфэкІуагъэр, ежьым ишІуагъэ цІыфхэм аригъэкІыныр, цІыфыбэхэми апае ыпсэ шъхьэщэфы­жьэу ытыныр ары нахь.

 

20:20 Зеведей ыкъохэр – апостолхэу Якъубэрэ Иуанрэ ары. Еплъ Марк 10:35.

20:22 умэхъыныр – еплъ 3:1.

 

 

Исус лІы нэшъуитІур зэригъэхъужьыгъэхэр

(Маркъэ 10:46-52; Лукъэ 18:35-42)

²⁹ Ащ нэуж Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ Ерихон къа­лэм* къызыдэкІыжьхэм, цІыф купышхо ыуж итэу кІо­щтыгъ. ³⁰А чІыпІэм лІы нэшъуитІу гъогу напцэм Іусы­гъэх. Ахэмэ Исус зэрэблэкІырэр зызэхахым, мэкъэ­шхокІэ къаджэхэу къаублагъ:

–Тхьаматэу Даутэ Ыкъу*, гукІэгъу къытфэшІ!

³¹ Ау цІыф купышхом хэтхэм амыдэу, «Щыжъугъэт!» аІуи араІуагъ, ауми лІы нэшъуитІур джыри нахь мэкъэ­шхокІэ къэджагъэх:

–Тхьаматэу Даутэ Ыкъу, гукІэгъу къытфэшІ!

³² Исус къызэтеуцуи, къяджи ариІуагъ: –Сыда шъуфэсшІэнэу шъузыфаер?

^З3–Тхьаматэ, тынэхэр къэгъэплъэжьых,– къыраІо­жьыгъ ахэмэ.

^З4Исус ыгу ахэмэ акІэгъуи, анэхэм атеІэбагъ. Ардэдэми ахэмэ анэхэр къэплъэжьыгъэх, Исуси ыуж ихьагъэх.

 

 

 

ЯТЮКІЫРЭ ЗЫНЭРЭШЪХЬ

 

Щытхъушхо иІэу, Исус Ерусалим зэрэдэхьагъэр

(Марк 11:1-11; Лука 19:28-38; Иуан 12:12-19)

 

Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ Ерусалим игъунэгъу хъугъэх. Елеон зыцІэ Гуашъхьэм* Іус Виффагие къуа­джэм къызынэсхэм, Исус игъогу рыкІохэрэм ащыщхэу нэбгыритІу апэ ыгъэкІуагъэх, ²мырэущтэу ариІозэ:

 

20:29 Ерихон къалэр – Ерусалим итемыр тыгъэ къыкъокІыпІэ лъэны­къомкІэ, километрэ 24-кІэ пэчыжьэу, Иордан псыхъом итыгъэ къохьэ­пІэ лъэныкъокІэ ит.

20:30 Даутэ Ыкъу – еплъ 9:27.

21:1 Елеон зыцІэ Іуашъхьэр – Зейтун Іуашъхьэр ары. Ерусалим игъунэгъубзэу, итыгъэ къыкъокІыпІэ лъэныкъокІэ Кедрон къула-джэм иадрабгъу ит.

 

–ШъуапэкІэ ит къуаджэм шъудахь. Шъузэрэдахьэу щы­дыбз горэ, ищыд къунан игъусэу, епхыгъэу шъуапэ къи­фэщт. Ахэр къыкІэрышъутІэтыкІхи, къысфашъущэх. ³3ы­горэм зыгорэ къышъуиІомэ, «Тхьаматэр мыхэм афай», ешъуІуи, занкІэу къэшъущэнхэу фит шъуишІыщт.

⁴ Арэущтэу зыфэхъугъэр пегъымбарым мы гущыІэхэу къыІуагъэхэр* къэшъыпкъэжьынхэр ары: ⁵ «Къалэу Сион* пхъум фэдэм ешъуІу: Еплъ, гушъэбагъэ иІэу ыкІи щыдым тесэу, уипачъыхьэ къыпфэкІо; ар зытесыр щыдыбзым икъунан ары». ⁶Игъогу рыкІохэрэр кІохи, Исус зэрариІуагъэм тетэу ашІыгъ. ⁷Щыдыбзымрэ щыд къунанымрэ къащэхи, ящы­гъынхэр атыралъхьагъэх, щыгъынхэми акІыІу Исус те­тІысхьагъ. ⁸ ЦІыф купышхомэ ящыгъынхэр гъогум тырау­бгъощтыгъэх, нэмыкІхэми къутамэхэр чъыгымэ къа­паупкІыхэти, гъогум тыралъхьэщтыгъэх. ⁹ЦІыф купы­шхохэу Исус ыпэ итхэу кІощтыгъэхэми, ыуж итхэу кІощтыгъэхэми мэкъэшхокІэ аІощтыгъ:* –Хьусаннэ*, Даутэ Ыкъо ыдэжь! Зиусхьаным ыцІэкІэ къакІорэм щытхъушхор ий! Хьусаннэ! Анахь Иным щытхъушхор ий! ¹⁰ЕтІанэ Исус Ерусалим зыдахьэм, зэрэкъалэу къэбы­рысыри, цІыфмэ къаІощтыгъ: –Мыр хэта?

¹¹–Ар Исус ары, Галилей хэкум щыщ Назарет къалэм къикІыгъэ пегъымбарыр,– къаІощтыгъэ цІыф купы­шхохэм.

 

21:4-5 пегъымбарым мы гущыІэхэу къыІуагъэхэр – еплъ Пегъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 62:11; Пегъымбар Зэкъарие тхылъэу ытхы­гъэм 9:9.

21:5 къалэу Сион – Ерусалим къалэр ары.

21:9 мэкъэшхокІэ аІощтыгъ – еплъ Сэбур (Псалтыр) 118:25-26 (урыс библиемкІэ 117:25-26).

21:9 Хьусаннэ – щытхъу гущыІэр ары.

 

Исус щэн-щэфакІохэр Тхьэм иунэшхо къызэрэчІифыгъэхэр

(Марк 11:15-19; Лука 19:45-48; Иуан 2:13-22)

 

¹²Ащ нэужым Исус Тхьэм иунэшхо чІахьи, щэн-щэ­факІохэу ащ чІэтхэр* зэкІэ къычІифыхэу ыублагъ; ахъщэ зыхъожьхэрэм* яІанэхэмрэ тхьаркъо зыщэхэрэм япхъэнтІэ­кІухэмрэ зэпыригъэзагъэх. ¹³ Исус ахэмэ ариІуагъ:

–Тхьэм къызэриІорэр игущыІэ тхыгъэхэм арыт,* «Сэ сиунэ тхьэлъэІупІэу щытыщт», ау шъо «хъункІэкІо гъэбылъыпІэм»* фэдэу шъошІы.

¹⁴Исус Тхьэм иунэшхо чІэтэу, нэшъухэмрэ лъащэхэмрэ ыдэжь къакІохи, ежьым ащ дэжьым ахэр щигъэхъу­жьыгъэх. ¹⁵Ау дин пэщэшхохэмрэ Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ* Исус ышІэгъэ Іоф гъэшІэгъонхэр залъэгъу­хэм, сабыйхэр Тхьэм иунэшхо чІэтхэу, «Хьусаннэ Даутэ Ыкъо* ыдэжь!» аІоу, къэзэрэджагъэхэри зызэхахым, амыдэу, ¹⁶ Исус къыраІуагъ:

–Ахэмэ къаІохэрэр зэхэоха?

–Зэхэсэхы,– ариІожьыгъ Исус, –ау ныбжьи шъуеджа­гъэба Даутэ мыщ фэдэу Тхьэм зэрэриІуагъэм:* «Сабыйхэмрэ сабый быдзашъохэмрэ аІупІэхэмкІэ щытхъу къызфябгъэшІыгъ».

¹⁷ЕтІанэ Исус ахэмэ ахэкІи, къалэм дэкІи, Вифа­ние къуаджэм* кІуи, ащ чэщыр щырихыгъ.

 

21:12 щэн-щэфакІохэу ащ чІэтхэр – ахэмэ къурмэныпхъэ былымхэр Тхьэм иунэшхо ищагу щащэщтыгъэх.

21:12 ахъщэ зыхъожьхэрэр – Тхьэм иунэшхо пае хьакъулахь ахъщэр зытырэхэми, къурмэныпхъэ былымхэр къэзыщэфыхэрэми апае ахэмэ хымэ ахъщэхэр ахъожьыщтыгъэх.

21:13 Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт – еплъ Пегъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 56:7.

21:13 хъункІэкІо гъэбылъыпІэ – еплъ Пегъымбар Иеремие тхылъэу ытхыгъэм 7:11.

21:15 дин пэщэшхохэмрэ Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ – еплъ 2:4.

21:15 Даутэ Ыкъо – еплъ 9:27.

21:16 Тхьэм зэрэриІуагъэр – еплъ Сэбур (Псалтыр) 8:2 (урыс библием-кІэ 8:3).

21:17 Вифание къуаджэр – Ерусалим километрищкІэ пэчыжьэу, итыгъэ къыкъокІыпІэ лъэныкъокІэ ит.

 

Исус ынджыр чъыгым зэребгыгъэр

(Марк 11:12-14, 20-24)

 

¹⁸Нэф къызэшъым, Ерусалим къэкІожьызэ, Исус къэмэлэкІагъ. ¹⁹Гъогум Іутэу ынджыр чъыг зелъэ­гъум, ащ къыІухьагъ, ау тхьапэ нэмыкІ зи пымытэу зелъэгъум, мырэущтэу чъыгым риІуагъ:

–ЕгъашІэми о зи къыппымыкІэжьынэу орэхъу!

Ар къызэриІоу ынджыр чъыгыр гъугъэ. ²⁰Ар залъэ­гъум, игъогу рыкІохэрэм агъэшІагъоу аІуагъ:

–Сыдэущтэу ынджыр чъыгыр ащ фэдэу псынкІэу гъугъа?

²¹–Шъыпкъэр шъосэІо,– ариІуагъ Исус ахэмэ, –шъу­гу щэч къишъумыгъахьэу, шІошъхъуныгъэ шъуи­Іэмэ, ынджыр чъыгым къехъулІагъэм имызакъоу шъу­шІэн шъулъэкІыщт, мы Іуашъхьэми, «ЗыкъэІэти, хым зыхадз», зешъуІокІэ, арэущтэу хъущт. ²² ШІошъхъуныгъэ шъуиІэмэ, сыд щыщкІи шъуелъэІумэ, Тхьэм ар къы­шъуфишІэщт.

 

Джурт тхьаматэхэр Исус итетыгъо къезытыгъэмкІэ къызэреупчІыгъэхэр

(Марк 11:27-33; Лука 20:1-8)

 

²³ ЕтІанэ Исус Тхьэм иунэшхо чІахьи, цІыфхэм Тхьэм игущыІэхэр аригъашІэхэу ыублагъ. Ахэмэ аригъашІэхэ зэхъум, дин пэщэшхохэмрэ цІыфхэм янахьыжъхэмрэ къыбгъодахьэхи къаІуагъ:

–Мы Іофхэр пшІэнхэу фитыныгъэр тыда къыздипхы­гъэр? Ахэр пшІэнхэу тетыгъор хэта о къыозытыгъэр?

²⁴ –Сэри шъо зы Іоф горэкІэ сышъоупчІыщт,– ари­Іожьыгъ Исус. –ПэгъокІ къысэшъутыжьмэ, сэри шъо­сІон мы Іофхэр сшІэнхэу фитыныгъэр къыздисхыгъэр. ²⁵ Иуан цІыфхэр ыумэхъынхэу* хэт къэзыгъэкІуа­гъэр? ЦІыфхэр ара, хьауми Тхьэр ара?

–«Тхьэр ары Иуан къэзыгъэкІуагъэр», тІомэ, ежьым къытиІожьыщт: «Адэ, сыд пае Иуан къыІуагъэхэр

 

21:25 умэхъыныр – еплъ 3:1.

 

шъушІошъ мыхъугъа?»– аІозэ, ахэр зэупчІыжьыгъэх. ²⁶–Ау «Щыфхэр ары Иуан къэзыгъэкІуагъэхэр», тІомэ, цІыфхэм тащыщынэн фае, сыда пІомэ цІыф пстэуми Иуан пегъымбарэу зэрэщытыгъэр алъытэшъ ары.

²⁷Арыти, –ТшІэрэп,– аІуи, Исус къыраІожьыгъ.

–Ащыгъум сэри шъосІощтэп мы Іофхэр сшІэнхэу фитыныгъэр къыздисхыгъэр,– ыІуи, Исус ахэмэ ариІо­жьыгъ.

 

КъуитІумэ яхьылІэгъэ гъэсэныгъэ тхыдэр

 

²⁸ЕтІанэ Исус къыІуагъ:

–Сыдэущтэу шъо шъухаплъэра? ЛІы горэм къуитІу иІагъ. А лІыр апэрэм бгъодахьи риІуагъ: «СикІал, кІуи, непэ сисэнэшъхьэ хатэ щылажь».

²⁹–Ау ащ пэгъокІ къыритыжьыгъ: «Сыфаеп», арышъ­хьакІэ ащ нэужым кІэгъожьи кІуагъэ.

³⁰–ЕтІанэ тыр адрэ кІалэми бгъодахьи, а дэдэр риІуагъ. Ащ къыІожьыгъ: «СыкІощт, тхьаматэ», ау кІуагъэп.

³¹–Хэта тІумэ язэу ятэ шІоигъор зыгъэцэкІагъэр?

–Апэрэр ары,- къыраІожьыгъ ахэмэ.

–Шъыпкъэр шъосэІо,– ариІуагъ Исус, –хьакъулахь ахъщэр хэзыххэрэмрэ бзылъфыгъэ хэтакІохэмрэ шъо шъуапэу Тхьэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэхьащтых. ³²Сыда пІомэ Иуан шъыпкъагъэм игъогу шъутыригъэ­хьанэу къэкІуагъ, ау шъо Иуан цыхьэ фэшъушІыгъэп, арышъхьакІэ хьакъулахь ахъщэр хэзыххэрэмрэ бзы­лъфыгъэ хэтакІохэмрэ Иуан ыІуагъэр ашІошъ хъугъэ. Шъо ахэмэ ашІошъ зэрэхъугъэр шъулъэгъугъэ пэтми, шъукІэгъожьыгъэп, Иуани цыхьэ фэшъушІыгъэп.

 

СэнэшъхьэшІэ бзаджэхэм яхьылІэгъэ гъэсэныгъэ тхыдэр

(Марк 12:1-12; Лука 20:9-19)

 

³³–НэмыкІ гъэсэныгъэ тхыдэми шъукъедэІу. Унэ зие го­рэм сэнэшъхьэ хатэ ыгъэтІысхьагъ. Мыжъо чэукІэ къы­шІыхьи, сэнэшъхьэ фызалъэ хишІыхьи, унэ плъэпІэ лъаги дишІыхьагъ. ЕтІанэ сэнэшъхьэшІэ* горэхэм хатэр аІэ-

 

21:33 сэнэшъхьашІэхэр – еплъ 20:1.

 

кІилъхьи, хымэ хэгъэгу горэм кІуагъэ. ³⁴ЕтІанэ сэнэ­шъхьэ пычыжьыгъор къызэсым, исэнэшъхьэ Іахьэ къа­Іахынэу сэнэшъхьашІэхэм адэжь унэІутхэр ыгъэкІуагъэх.

³⁵–Ау сэнэшъхьашІэхэм унэІутхэр къаубытхи, зыми къе­уагъэх, адрэр къаукІыгъ, ящэнэрэми мыжъохэмкІэ ео­хэзэ, къаукІыгъ. ³⁶ Сэнэшъхьэ хатэр зием джыри зэ унэ­Іутхэр ыгъэкІуагъэх, апэу ыгъэкІуагъэхэм анахьи нахьы­бэжьэу. СэнэшъхьашІэхэм ахэми а дэдэр къарашІагъ. ³⁷ЫкІэм ыкІэжьым сэнэшъхьэ хатэр зием, «Сэ скъо лъы­тэныгъэ къыфашІын», ыІуи, ыкъо ахэмэ адэжь ыгъэ­кІуагъ.

³⁸–Ау сэнэшъхьашІэхэм сэнэшъхьэ хатэр зием ыкъо залъэгъум, зэраІожьыгъ: «Мыры сэнэшъхьэ хатэр къы­зыфэнэжьыщтыр. Ар тэжъугъэукІи, сэнэшъхьэ хатэр тэ къытфэнэжьыщт». ³⁹Арэущтэу ари къаубыти, сэнэ­шъхьэ хатэм къыдадзыжьи къаукІыгъ.

⁴⁰–Арышъ, сэнэшъхьэ хатэр зиер къызыкІожькІэ, а сэнэшъхьашІэмэ сыд аришІэщтыр?– къыпигъэхъожьыгъ Исус.

⁴¹ Зэхэзыхыгъэхэм Исус мырэущтэу къыраІуагъ:

–Сэнэшъхьэ хатэр зием а бзэджашІэхэр Іаеу ыгъэ­кІодынхэшъ, нэмыкІ сэнэшъхьашІэхэу сэнэшъхьэ пычы­жьыгъор къызыскІэ, исэнэшъхьэ Іахьэ къезытыжьы­щтхэм хатэр аІэкІилъхьащт.

Унэ зышІыхэрэм зэрамыпэсэу чІадзыжьыгъэ мыжъор

⁴²ЕтІанэ Исус ариІуагъ:

–Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм* мырэущтэу зэрарытым шъуеджагъэба:

«Унэ зышІыхэрэм зэрамыпэсэу чІадзыжьыгъэ

мыжъор мыжъо лъэпсэ дэдэу унэм фэхъугъ. Мыр Зиусхьаным иІэшІагъэ Іоф, ари тэ гъэшІэгъонэу къытфэлъагъо»? ⁴³–Арышъ, шъосэІо,– къыпигъэхъожьыгъ Исус. –Тхьэм и Тетыгъошхо* ыІэчІэгъ шъучІэхьаным ифиты-

 

21:42 Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэр – еплъ Сэбур (Псалтыр) 118:22-23 (урыс библиемкІэ 117:22-23).

21:43 Тхьэм и Тетыгъошхо – еплъ 3:2.

 

ныгъэ шъо шъутырихынышъ, и Тетыгъошхо фэшъуашэу шІугъэ зыгъэцакІэрэ нэмыкІ лъэпкъ горэм ритыщт. ⁴⁴Мы мыжъом тефэрэр зэпкъыриутыщт, ау зытефэрэр мыжъом ыщытІэщт.

⁴⁵Мы гъэсэпэ тхыдэхэр дин пэщэшхохэмрэ фари­сейхэмрэ зызэхаххэм, ахэмэ яхьылІагъэу Исус ахэр къызэриІуатэхэрэр къагурыІуагъэти, ⁴⁶ежьыр къаубыты­нэу пылъыгъэх, ау цІыф купышхохэм ащыщынэщты­гъэх, сыда пІомэ ахэмэ Исус пегъымбаркІэ алъытэщты­гъэти ары.

 

 

ЯТЮКІЫРЭ ТІУНЭРЭШЪХЬ

 

Нысэщэ джэгушхом ехьылІэгъэ гъэсэныгъэ тхыдэр

(Лука 14:15-24)

 

Джыри зэ Исус гъэсэныгъэ тхыдэхэмкІэ цІыфхэм ари­Іуагъ:

²–Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо* зыфэдэр мары. Зы пачъыхьэ горэм ыкъо къыригъащи, нысэщэ джэ­гушхо фишІыгъ. ³Къыригъэблэгъэнхэу зэриІогъэгъэ цІыфхэм пачъыхьэм иунэІутхэр алъигъэкІуагъэх, ау къэ­кІонхэу фэягъэхэп.

⁴–ЕтІанэ пачъыхьэм ахэмэ анэмыкІ унэІутхэр ыгъа­кІохи, мырэущтэу ариІуагъ: «Къезгъэблэгъэнхэу зэсІо­гъагъэхэм яшъуІу: Іанэр хьазыр, сицухэри сибылымхэу джэгушхом фэзгъэшхагъэхэри шІуязгъэбзыгъэх, зэкІэри хьазыр; джэгушхом шъукъеблагъ».

⁵–Ау унэІутхэм къаІуагъэм а цІыфхэр ымыгъапэхэу зэбгырыфыгъэх, зыр ихьасэ кІуагъэ, адрэри иІоф ыуж ихьа­жьыгъ. ⁶Адрэхэм пачъыхьэм иунэІутхэр аубытхи, лые арахызэ, къаукІыгъэх. ⁷Пачъыхьэм ар зызэхехым, къэ­губжи, идзэ ыгъакІуи, а цІыф укІакІохэр аригъэгъэ­кІодхи, якъали машІокІэ аригъэгъэстыгъ.

⁸–ЕтІанэ пачъыхьэм иунэІутхэм ариІуагъ: «Джэгу­шхор ашІынэу хьазыр, ау къезгъэблэгъэнхэу зэсІогъэ­гъэ цІыфхэр къэкІонхэу яфэшъуашэп. ⁹Арышъ, гъогу

22:2 Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо – еплъ 3:2.

зэхэкІыпІэхэм шъукІуи, хэт щыщ жъугъотми, джэ­гушхом къежъугъэблагъ». ¹⁰А унэІутхэр гъогухэм ате­хьэхи, агъотыгъэхэр зэкІэ, цІыф дэгъуи цІыф бзаджи, къырагъэблэгъагъ; арэущтэу джэгу зыщашІырэ унэм изы хъугъэ.

¹¹–Ау етІанэ пачъыхьэм хьакІэхэр зэригъэлъэгъунхэу къызехьэм, нысащэм фэшъошэ щыгъын щымыгъэу лІы горэ ылъэгъугъ. ¹²3елъэгъум, а лІым еупчІыгъ: «Си­ныбджэгъу, мырэущтэу уфэпагъэу сыдэущтэу укъи­хьагъа?» Ау адрэм зиушъэфыгъ.

¹³–Джащыгъум пачъыхьэм иунэІутмэ ариІуагъ: «Іэхъу-лъэхъу а лІым тешъулъхьи, шІункІыгъэм икуу­пІэ хашъудз. Ащ дэжьым куохьауныгъэрэ цэ зэрэгъэ­шхыныгъэрэ щыхъущтых».

¹⁴–Сыда пІомэ къеблэгъагъэхэр бэ, ау къыхэхыгъэу щытхэр макІэх,– къыпигъэхъожьыгъ Исус.

 

Хьакъулахь ахъщэм ехьылІагъ

(Марк 12:13-17; Лука 20:20-26)

 

¹⁵Джащыгъум фарисейхэр* кІохи, Исус игущыІэ горэм зэрэтыраубытэн шІыкІэмкІэ зэупчІыжьыгъэх. ¹⁶Арэу­щтэу фарисейхэм ежьхэм ягъогу рыкІохэрэр Исус ыдэжь агъэкІуагъэх, пщэу Ирод ыуж рыкІохэрэр* ягъусэхэу. Ахэмэ къаІуагъ:

–Дин гъэсакІу, шъыпкъагъэ зиІэ лІэу узэрэщытри, шъыпкъагъэм тетэу Тхьэм игъогу цІыфхэм зэрябгъа­шІэрэри тэшІэ. ЦІыфхэм аІорэми уигъапэрэп, сыда пІомэ цІыфмэ ятеплъэ уемыплъэу, цІыф пстэури уизэ­фэдэхэу щытых. ¹⁷Арышъ, къытаІу, сыд фэдэу уха­плъэра? Кайсарым* хьакъулахь ахъщэр* етты хъущта, мыхъущта?

¹⁸ Ау Исус ахэмэ ябзэджагъэ гу лъитагъэти къыІуагъ:

 

22:15 фарисейхэр – еплъ 3:7.

22:16 пщэу Ирод ыуж рыкІохэрэр – ахэр Рим (Рум) Іэшъхьэтетым фэмыехэу, пачъыхьэ Ирод Иным къытехъукІыгъэ цІыфхэм ащыщэу зыгорэ пщы афэхъунэу фэягъэх.

22:17 Кайсар – а лъэхъанэм, Исус къызэхъу нэужым 14-37 илъэсхэм къакІоцІ, Тиверый зыцІэр Рим Кайсарэу щытыгъ.

22:17 хьакъулахь ахъщэр – еплъ 5:46.

 

–Сыд пае сыхэжъугъэукъонэу шъупылъа, шъо нэпитІу зиІэхэр? ¹⁹Мо хьакъулахь ахъщэр сэжъугъэлъэгъу.

Арэущтэу динар ахъщэ Исус къыфахьыгъ.

²⁰–Хэта зисурэт мыщ итыри, хэта зыцІэ мыщ тетха­гъэри?– ариІуагъ Исус.

²¹–Кайсарыр ары,– къаІуагъ ахэмэ.

–Ащыгъум Кайсарым иер Кайсарым ешъутыжь, Тхьэм иери Тхьэм ешъутыжь,– ариІуагъ Исус.

²² Ар зызэхахым ахэмэ агъэшІэгъозэ, Исус къагъани ІукІыжьыгъэх.

 

Саддукейхэр лІагъэхэм якъэтэджыжьын ехьылІагъэу Исус къызэреупчІыгъэхэр

(Марк 12:18-27; Лука 20:27-40)

 

²³ А мэфэ дэдэм саддукейхэу* лІагъэхэр къызэрэтэджы­жьыщтхэр зышІошъ мыхъухэрэм ащыщхэу заулэ Исус къыбгъодахьэхи къеупчІыгъэх:

²⁴–Дин гъэсакІу, пегъымбар Мусэ ыІуагъ:* «Зы лІы горэм бын имыІэу лІэмэ, а лІым унагъор фишІыным пае, ышы шъузабэр къыщэжьын фае». ²⁵Тэ зэкъошибл къытхэтыгъ. Ахэмэ ащыщэу апэрэм шъуз къыщагъэу дунаем ехыжьыгъ. Бын иІагъэпти, шъузыр ышы къы­фигъэнагъ. ²⁶Ащ фэдэуи ятІонэрэми, ящэнэрэми, яблэ­нэрэм нэс ар къяхъулІагъ. ²⁷3эпстэуми ауж дэдэу шъузыри дунаем ехыжьыгъ. ²⁸Джы лІагъэхэр къызы­тэджыжьхэкІэ, мы зэкъошиблымэ ащыщэу хэта зишъузы­щтыр ар? ЗэкІэми шъузэу яІагъэба?

²⁹–Шъухэукъо,– ариІожьыгъ Исус ахэмэ. –ШъузкІы­хэукъорэр Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэмрэ Тхьэм илъэкІы­ныгъэшхомрэ зэрэшъумышІэхэрэр ары. ³⁰ЛІагъэхэр къы­зытэджыжьхэкІэ, шъуз къащэжьыщтэп, лІыми дэкІо­жьыщтхэп, уашъом щыІэ мэлэІичхэм афэдэхэу щытыщтых нахь. ³¹Ау шъыпкъэу лІагъэхэр къэтэджыжьыщтха, шъуІоу шъукъэупчІымэ, мы гущыІэхэу Тхьэм ыІуагъэ­хэм* шъуяджагъэба: ³²«Сэры Ибрахьими, Исхьакъи,

 

22:23 саддукейхэр – еплъ 3:7.

22:24 пегъымбар Мусэ ыІуагъ – еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 25:5-6.

22:31-32 мы гущыІэхэу Тхьэм ыІуагъэхэр – еплъ Пегъымбар Мусэ ятІонэрэ тхылъэу ытхыгъэм 3:2-6.

 

Якъуби я Тхьэр»? Ащ къикІырэр Тхьэр псэухэмрэ лІа­гъэхэу зыфаІохэрэмрэ я Тхьэу зэрэщытыр ары.

³³ЦІыф купышхохэм ар зызэхахым, Исус Іофхэу ари­гъашІэхэрэр агъэшІэгъуагъэх.

 

Тхьэм иунашъохэм ащыщэу анахь ин дэдэр

(Марк 12:28-34; Лука 10:25-28)

 

³⁴Исус саддукеймэ ажэхэр аригъэубытыгъэхэу фари­сеймэ зызэхахым, зэрэугъоигъэх. ³⁵Ахэмэ ащыщэу зы Тэурат егъэджэкІо пащэ горэ Исус ыгъэунэфыным пае къеупчІыгъ:

³⁶–Дин гъэсакІу, Тхьэм иунашъохэм ащыщэу анахь ин дэдэр* тары?

³⁷–«ЗэкІэ о угурэ упсэрэкІи, зэкІэ уизэхэшІыкІыны­гъэкІи о Зиусхьанэу уи Тхьэ шІу лъэгъу»,– риІожьыгъ Исус. ³⁸–Анахь ин дэдэу, апэрэ унашъор джары. ³⁹ЯтІо­нэрэ унашъори* ащ фэд: «О пшъхьэ шІу зэрэплъэгъурэм фэдэу, уигъунэгъуи шІу лъэгъу». ⁴⁰Мы унэшъуитІум пегъымбар Мусэ и Тэурат хабзэ итхэмрэ зэкІэ адрэ пегъымбархэм аІуагъэхэмрэ зэкІэ къырагъэубытых.

 

Христос хэта зыкъор?

(Марк 12:35-37; Лука 20:41-44)

 

⁴¹ Фарисейхэр къызызэрэугъоихэм, Исус ахэм яупчІыгъ:

⁴²–Христос сыда ешъуІуалІэрэр? Хэты ыкъу ар?

–Даутэ ыкъу ар,– къыраІожьыгъ фарисеймэ.

⁴³–Арэущтэу щытмэ, Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэ Даутэ ыгу къырилъхьи, Христос ехьылІагъэу «Си Зиусхьан» ыІозэ, къызэрэригъэІуагъэр сыдэущтэу хъугъа?– ари­Іожьыгъ Исус. –Даутэ ыІуагъэба:*

⁴⁴«Тхьэу Зиусхьаным сэ си Зиусхьан къыриІуагъ:

 

22:36-37 Тхьэм иунашъохэм ащыщэу анахь ин дэдэр – еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 6:5.

22:39 ятІонэрэ унашъор – еплъ Пегъымбар Мусэ ящэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 19:18.

22:43-44 Даутэ ыІуагъэба – еплъ Сэбур (Псалтыр) 110:1 (урыс библием­кІэ 109:1).

 

О уипыйхэр плъэкъо чІэгъ къычІэсэгъэуцохэфэ, сэ сиджабгъукІэ къызготІысхь»? ⁴⁵Ежь Даутэ Христос «си ЗиусхьанкІэ» еджэ,– къы­пигъэхъожьыгъ Исус. –Арэу зыхъукІэ, сыдэущтэу Хри­стос Даутэ ыкъоу хъура?

⁴⁶3ыми Исус зы гущыІэ къыриІожьын ылъэкІыгъэп. А мафэм къыщегъэжагъэу ащ нэмыкІыкІэ Исус къеупчІы­жьынэу хэти тегушхуагъэп.

 

 

 

ЯТЮКІЫРЭ ЩЫНЭРЭШЪХЬ

 

Исус Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ фарисейхэмрэ ямысагъэ къызэригъэлъэгъуагъэр

(Марк 12:38-40; Лука 11:37-52; 20:45-47)

 

Джащыгъум Исус цІыф купышхохэмрэ игъогу рыкІохэрэмрэ ариІуагъ:

²–Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ фарисейхэмрэ пегъым­бар Мусэ итІысыпІэ лъапІэ тетІысхьагъэх. ³Арышъ, зэкІэ шъушІэн фаеу ыкІи жъугъэцэкІэн фаеу ахэмэ къышъуаІорэр жъугъэцакІэ, арышъхьакІэ ашІэрэр шъу­мышІэ, сыда пІомэ ахэмэ аІо нахь, агъэцакІэрэп. ⁴Хьылъэу зехьэгъуаехэр зэкІоцІапхэзэ, цІыфхэм атамэ­хэм атыралъхьэ, ау ежьхэр цІыфхэм адэІэпыІэнхэу зы Іэхъуамби агъэхъыерэп.

⁵ –Ахэмэ яшІушІэгъэ пстэури цІыфхэм арагъэлъэгъу­ным пае ашІэ. Ахэмэ янэмаз къэмлэнэжьыехэр* агъэшъуамбгъох, яшъошэ кІыхьэхэм якІапэхэри агъэ­кІыхьэх. ⁶ Ешхэ-ешъошхохэм адэжьи синэгогухэм цІыф­хэр защызэІукІэхэкІи, тхьэмэтэ тІысыпІэхэр аубытын­хэри шІу алъэгъу. ⁷ЗэІукІэхэми ежьхэм аІэхэм цІыф­хэр ащарагъэбэунхэри, «дин гъэсакІокІэ» зэрагъэджэн­хэри якІас.

 

23:5 янэмаз къэмлэнэжьыехэр – къэмлэнэжьыехэу (шъом хэшІы­кІыгъэ дэлъхьапІэ цІыкІужьыехэр) ятхылъ лъапІэхэм арытхэм ащы­щхэр зыдэлъхэр джуртхэм шъо кІапсэкІэ анатІэхэмрэ аІапшъэхэмрэ аращэкІых. Еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 6:8; 11:18.

 

⁸–Ау шъо «дин гъэсакІокІэ» зэшъумыгъаджэх, сыда пІо­мэ дин гъэсакІоу шъуиІэ закъор Христос ары, шъо зэ­кІэри шъузэкъошых. ⁹ШъуятэкІэ зыми чІылъэм шъуще­мыдж, сыда пІомэ шъо шъуятэу шъуиІэ закъор уашъом щыІэ Шъуятэ лъапІэр ары. ¹⁰Ащ фэдэуи «ушъыякІокІэ» зэшъумыгъаджэх, сыда пІомэ ушъыякІоу шъуиІэ закъор Христос* ары. ¹¹Шъо шъуащыщэу анахь ин дэдэр Іоф­табгэу къышъуфэхъун фае. ¹²Сыда пІомэ хэти ежь ышъ­хьэ зыгъэиныжьырэр Тхьэм ыгъэцІыкІущт, хэти ежь ышъ­хьэ зыгъэцІыкІужьырэри Тхьэм ыгъэиныщт.

¹³–Сыхьатмыгъо шъуежьагъ, Тэурат егъэджэкІо пащэ­хэри,* фарисейхэри,* шъо нэпитІу зиІэхэр! Тхьэу уа­шъом щыІэм и Тетыгъошхо* икъэлапчъэ цІыфмэ апа­шъхьэ щэшъогъэпытэ. Шъо а тетыгъошхом ыІэчІэгъ шъучІахьэрэп, чІэхьанхэу фаехэри чІэхьанхэу фит шъу­шІыхэрэп. ¹⁴Сыхьатмыгъо шъуежьагъ, Тэурат егъэджэ­кІо пащэхэри, фарисейхэри, шъо нэпитІу зиІэхэр! Шъузабэхэм яунэхэр къатешъохых, цІыфмэ зыкъяжъу­гъэгъэшІэгъоным паий, тхьэлъэІухэр шъогъэкІыхьэх. Ащ пае Тхьэм инэу шъуигъэпщыныжьыщт.

¹⁵–Сыхьатмыгъо шъуежьагъ, Тэурат егъэджэкІо пащэ­хэри, фарисеАхэри, шъо нэпитІу зиІэхэр! Шъо чІыгуми хыми къащышъокІухьэ, зы цІыф закъо шъуидин къи­жъугъэхьаным пае. Ар къызэжъудэхъукІэ, шъощ нахьи фэдитІукІэ нахь Іаеу, джэхьнэм бынэу ар шъогъэхъу.

¹⁶–Сыхьатмыгъо шъуежьагъ, шъо пэщэ нэшъухэу мырэущтэу зыІохэрэр: «Тхьэм иунэшхо ыцІэкІэ зыго­рэм тхьэ ыІомэ, ащ зи къикІырэп, ау Тхьэм иунэшхо идышъэ ыцІэкІэ зыгорэм тхьэ ыІомэ, тхьарыІуагъэу мэхъу». ¹⁷Шъо акъыл зимыІэхэу цІыф нэшъухэр! Тара нахь лъапІэр: дышъэр ара, хьауми Тхьэм иунэшхоу ды­шъэр лъапІэу зышІырэр ара? ¹⁸Мырэущтэуи шъоІо: «Къурмэн шІыпІэм ыцІэкІэ зыгорэм тхьэ ыІомэ, ащ зи къикІырэп, ау къурмэныпхъэу къурмэншІыпІэм телъым ыцІэкІэ зыгорэм тхьэ ыІомэ, тхьарыІуагъэу мэхъу».

 

23:10 Христос – еплъ 1:17.

23:13 Тэурат егъэджэкІо пащэхэр - еплъ 2:4.

23:13 фарисейхэр – еплъ 3:7.

23:13 Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо – еплъ 3:2.

 

¹⁹Шъо цІыф нэшъухэр! Тара нахь лъапІэр, къурмэны­пхъэр ара, хьауми къурмэншІыпІэу къурмэныпхъэр лъа­пІэу зышІырэр ара? ²⁰Арышъ, къурмэншІыпІэм ыцІэкІэ тхьэ зыІорэм къурмэншІыпІэм ыцІэкІи, ащ телъ пстэумэ ацІэкІи тхьэ ыІуагъэу мэхъу. ²¹Джащ фэд Тхьэм иунэ­шхо ыцІэкІэ тхьэ зыІорэми Тхьэм иунэшхо ыцІэкІи, ащ чІэсым ыцІэкІи тхьэ ыІуагъэу мэхъу. ²²Уашъом ыцІэкІэ тхьэ зыІорэми Тхьэм итІысыпІэ лъапІэ ыцІэ­кІи, ащ тесым ыцІэкІи тхьэ ыІуагъэу мэхъу.

²³–Сыхьатмыгъо шъуежьагъ, Тэурат егъэджэкІо пащэ­хэри, фарисейхэри, шъо нэпитІу зиІэхэр! Хатэм къы­дэкІагъэхэм анахь пыутэхэм ащыщэу зы пшІанэр Тхьэм пае шъоты, ау Тэурат хабзэм итхэу, нахь Іофхэу жъу­гъэцэкІэн фаехэу, зэфагъэр, гукІэгъуныгъэр, Тхьэм фэшъыпкъэныгъэр къэшъогъанэх. Ахэр ары жъу­гъэцэкІэн фаехэр, адрэ Іофхэри къэшъумыгъанэхэу. ²⁴Шъо пэщэ нэшъухэр! Шъузашъорэм аргъоир хэшъу­хызэ, махъшэу хэлъыр шъодыры.

²⁵–Сыхьатмыгъо шъуежьагъ, Тэурат егъэджэкІо пащэ­хэри, фарисейхэри, шъо нэпитІу зиІэхэр! Шъо шъуи­шъуалъэхэмрэ шъуилагъэхэмрэ акІыбхэр шъогъэкъа­бзэх, ау акІоцІхэм нэйпсыягъэрэ зымыщыІэныгъэрэ нахь зи арылъхэп. ²⁶O фарисей нэшъур! ЫпэрапшІэу шъуалъэмрэ лагъэмрэ акІоцІ гъэкъабзэ, джащыгъум акІыбхэри къабзэу хъущтых.

²⁷–Сыхьатмыгъо шъуежьагъ, Тэурат егъэджэкІо пащэ­хэри, фарисейхэри, шъо нэпитІу зиІэхэр. Шъо фыжьэу зыкІыІу гъэлагъэ къэунэхэм шъуафэд. Ахэр дахэу къэлъа гъох, арышъхьакІэ акІоцІыкІэ хьэдэкъупшъхьэрэ сыдрэ зы шІоигъэрэ ачІизых. ²⁸Ащ фэдэу шъори шъуитеплъэкІэ шъыпкъагъэр зиІэ цІыфхэм шъуафэдэу цІыфхэм шъукъа фэлъагъо, ау шъукІоцІыкІэ нэпитІугъэрэ бзэджагъэрэ шъу кІоцІизых.

²⁹–Сыхьатмыгъо шъуежьагъ, Тэурат егъэджэкІо пащэ­хэри, фарисейхэри, шъо нэпитІу зиІэхэр! Пегъымбархэм апае къэунэхэр шъогъэуцух, шъыпкъагъэ зиІэ цІыфхэм якъэнэтІэхэсхэри шъогъэкІэракІэх. ³⁰Ау щытми, «Тятэ­жъхэм ямафэхэм тэ тыщыІагъэмэ, ахэмэ пегъымбармэ алъ загъачъэм, гъусэ тафэхъущтгъэп», шъоІо. ³¹Джау­щтэу шъоІозэ, пегъымбархэр зыукІыгъэмэ акъохэу шъу­зэрэщытыр шъор-шъорэу къэшъоушыхьатыжьы. ³²Дэгъуба ащыгъум, шъуятэжъхэм къаублэгъэ Іофыр ижъугъэкъужь.

³³–Шъо блэхэр! Шъо блэщылъфэхэр*! Джэхьнэмым шъукІонэу Тхьэм къышъутырилъхьащтым сыдэущтэу шъуІэкІэкІын? ³⁴Ащ пае мары пегъымбархэри, зэхэ­шІыкІыныгъэ зиІэ цІыфхэри, дин гъэсакІохэри сэ къы­шъуфэсэгъакІох. Ахэмэ ащыщэу зы купыр къащым ешъуІулІынышъ, шъуукІыщтых; адрэ купми шъуисинэ­гогухэм къамыщкІэ шъущяощт, зы къалэм дэшъуфы­хэзэ адрэ къалэм шъуфыщтых. ³⁵Арэущтэу дунаем щагъэ­чъэгъэ лъы хыер зэкІэ шъо къышъутефэщт, шъыпкъа­гъэ зиІэу пегъымбар Авел ылъ щегъэжьагъэу пегъым­бар Зэкъариеу Варахый ыкъо ылъ къыхиубытэу. Пегъым­бар Зэкъариер ары Тхьэм иунэшхорэ къурмэн шІы­пІэмрэ азыфагу щышъуукІыгъагъэр. ³⁶Шъыпкъэр шъо­сэІо, мы мыхъомышІэ Іоф пстэуми ямысагъэ джырэ цІыфхэм къатефэщт.

 

Ей Ерусалим!

(Лука 13:34-35)

 

³⁷–Ей Ерусалим, Ерусалим! УицІыфхэм пегъымбархэр аукІых, Тхьэм илІыкІохэми мыжъохэмкІэ яохэзэ аукІых. Бзыум ищырхэр ытамэмэ ачІэгъ зэрэщычІиугъуаехэрэм фэдэу, сыд фэдизрэ уибынхэр зэсыугъоилІэнхэу сэ сыфэ­ягъ, ау шъо шъуфэягъэп. ³⁸Мо зэ шъуеплъ, Тхьэр шъуикъалэ нэшІукІэ къеплъыжьыщтэп. ³⁹Сэ шъосэІо, «Зиусхьаным ыцІэкІэ къэкІорэм щытхъушхор ий!» зы­щышъуІощт мафэм нэсыфэ, сышъулъэгъужьыщтэп.

 

 

 

ЯТЮКІЫРЭ ПЛІЫНЭРЭШЪХЬ

 

Исус Тхьэм иунэшхо зэрэзэхакъутэщтыр къызэриІуагъэр

(Марк 13:1-2; Лука 21:5-6)

 

Исус Тхьэм иунэшхо къычІэкІыжьи, ІукІыжьы зэхъум, Тхьэм иунэшхо хэт унэхэр Исус рагъэлъэгъунэу игъогу рыкІохэрэр къыбгъодэхьагъэх.

 

23:33 блэщылъф – блэм къыхэкІырэ лъфыгъэр ары.

 

²–Мы пстэури шъолъэгъуа?– ариІуагъ Исус ахэмэ. –Шъыпкъэр шъосэІо, мыжъуитІу къызэтемынэжьэу, пстэури къызэхэтэкъощтых.

 

Къиныбэ щэчыныгъэм иублапІ

(Марк 13:3-13; Лука 21:7-19)

 

³Ащ ыужым Исус Елеон зыцІэ Гуашъхьэм* тесэу, игъогу рыкІохэрэм язакъоу къыбгъодахьэхи къеупчІы­гъэх:

–КъытаІу, о зыфэпІогъэ Іофхэр сыдигъо къэхъущтых, о дунаем укъызэрэкІожьыщтымрэ дунаем икІэух къы­зэрэкІощтымрэ янэшанэхэри сыд фэдэха?

⁴–Зыми шъукъызэримыгъэпцІэщтым шъуфэсакъ,– ариІожьыгъ Исус. ⁵–Сыда пІомэ сэ сцІэкІэ зэджэжь­хэу, «Сэры Христос*», аІоу, цІыфхэу къэкІощтхэр бэу хъущтых, цІыфыбэхэри агъэпцІэщтых. ⁶Благъэми чы­жьэми зэо къэбар зэхэшъухыщт, ау шъо шъущынэнэу ищыкІагъэп. А Іофхэр къэхъунхэ фае, ау дунаем икІэух къэсыгъэу щытыгоп. ⁷3ы лъэпкъыр адрэ лъэ-пкъым, зы пачъыхьагъори адрэ пачъыхьагъом езэонэу къэтэджыщт. Гъаблэхэри къэхъущтых, чІыпІэ-чІыпІэ­хэмкІи чІыгур инэу щысысыщт. ⁸А Іофхэр зэкІэ къи­ныбэ щэчыныгъэм иублапІэ ныІэп.

⁹–ЦІыфхэм шъо къин шъуагъэщэчыным пае, тетыгъо зиІэхэм шъуаІэкІагъэхьанышъ, шъуарагъэукІыщт, сэ сцІэ зэрэжъугъэлъапІэрэм паий, лъэпкъ пстэуми шъуа­уджэгъущт. ¹⁰Джащыгъум цІыфыбэ шІошъхъуныгъэм игъогу текІыщтых; зым адрэр тетыгъо зиІэхэм ари­гъэубытыщт, зым адрэри ыуджэгъущт. ¹¹Пегъымбар нэпцІыбэхэр къэлъэгъощтых, цІыфыбэхэри къагъэпцІэ­щтых. ¹²Бзэджагъэм къызэрэхэхъощтым къыхэкІэу, цІыфыбэмэ яшІулъэгъуныгъэ чъыІэу хъущт. ¹³Ау кІэ­ухым нэсыфэ теубытэныгъэ зиІэр мыкІодэу Тхьэм къы­гъэнэжьыщт. ¹⁴Ау сэ къысфэлажьэрэ цІыфхэм Тхьэм и Тетыгъошхо ехьылІэгъэ къэбарышІур чІылъэм тыдэкІи щагъэІун фаеу щыт, цІыф лъэпкъ пстэуми апашъхьэ шыхьатхэу щыхъунхэм пае. Ащ нэужым дунаем икІэух къэсыщт.

 

24:3 Елеон зыцІэ Іуашъхьэр – еплъ 21:1. 24:5 Христос – еплъ 1:17.

 

Гузэжъогъушхор

(Марк 13:14-23; Лука 21:20-24)

 

¹⁵–Арышъ, «Зэхэзыкъутэрэ ГущыкІыгъоу»* пегъым­бар Данил зытегущыІагъэр чІыпІэ лъапІэм щытэу зы­шъулъэгъукІэ, (еджэрэм къыгурэрэІу), ¹⁶ащыгъум Иудей хэкум ис цІыфхэр Іуашъхьэхэм ярэкІолІэжьых. ¹⁷Унашъхьэм тетыри къызехыкІэ, зыгорэ зыдихьынэу унэм ерэмыхьажь. ¹⁸Губгъом итыми ищыгъын кІыІутелъ зыдихьынэу къерэмыгъэзэжь. ¹⁹А мафэхэм бзылъфыгъэ лъэрмыхьэхэмрэ сабый быдзашъо зиІэхэмрэ сыхьатмы­гъо ежьэщтых. ²⁰Шъузхэхьажьыщт мафэр кІымафэм е шэмбэт мафэм темыфэнэу Тхьэм шъуелъэІу; ²¹сыда пІомэ гузэжъогъушхо а мафэхэм хъущт. Ащ фэдэ гузэжъогъушхо дунаер къызыхъугъэм щегъэжьагъэу джырэ нэсыфэ щыІагъэп ыкІи щыІэжьыщтэп. ²²А мафэ­хэр нахь макІэ мыхъугъэхэмэ, зы цІыфи мыкІодэу къэ­нэжьыщтгъэп. Ау ежьым къыхихыгъэ цІыфхэм яхьатыр­кІэ Тхьэм а мафэхэр нахь макІэ ышІыщтых. ²³А мафэ­хэм «Мары Христос мыщ дэжьым щыІ», ыІоу, е «Христос модэ щыІ», ыІоу зыгорэм къышъуиІомэ, шъушІошъ шъу­мыгъэхъу; ²⁴сыда пІомэ Христос нэпцІхэмрэ пегъым­бар нэпцІхэмрэ къэлъэгъощтых. Ахэмэ нэшэнэ гъэ­шІэгъонышхохэри, Іофышхо гъэшІэгъонхэри къагъэ­лъэгъощтых, алъэкІымэ, Тхьэм къыхихыгъэ цІыфхэри агъэпцІэнхэм пае. ²⁵Джары а Іофхэр къэхъунхэм ыпэ якъэбар шъосІуагъэ.

²⁶–Арышъ, «Мары, Христос шъоф нэкІым щыІ», къы­зышъуаІокІэ, ащ дэжьым шъумыкІу. «Мары, Христос ыкІоцІырэ унэм щыІ», аІоми, шъушІошъ шъумыгъэхъу; ²⁷сыда пІомэ, тыгъэ къыкъокІыпІэм къыщытэджырэ пчыкІэм* тыгъэ къохьапІэм нэсы дунаер зэригъэнэ-

 

24:15 «Зэхэзыкъутэрэ ГущыкІыгъор» – Исус «Зэхэзыкъутэрэ Гущы­кІыгъор» зыфиІогъэ гущыІэхэр пегъымбар Данил икъэбар зэрыт тхылъым 9:27; 11:31; 12:11 итых. Пегъымбар Данил зытегущыІагъэр къурмэншІыпІэу пачъыхьэ Антиок Епифан тхьэ нэпцІхэм апае Тхьэм иунэшхо щигъэуцугъагъэр ары. Ар къызыхъугъэр Исус къэхъуным ыпэ 167-рэ илъэсыр ары. Ау Исус «Зэхэзыкъутэрэ ГущыкІыгъом» зытегущыІэм, зыфиІуагъэр Тхьэм ищынагъо зыгу имылъэу, бзэджэ дэдэ цІыф гъэнэфагъэ горэу ары. Дунаем иаужырэ мафэхэм а цІы­фыр къэлъэгъон фаеу щыт.

24:27 пчыкІэ – шыблэм инэфынэ ары.

 

фырэм фэдэу, мафэу ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо къызы­кІожьыщтри хъущт. ²⁸ШъушІэрэба, хьэйуан псэхалІэр зыдэщыІэм бгъэжъхэри зэрэщызэрэугъоищтхэр.

 

ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо дунаем къызэрэкІожьыщтыр

(Марк 13:24-27; Лука 21:25-28)

 

²⁹–А гузэжъогъушхо мафэмэ ауж ошІэ-дэмышІэу тыгъэр ушІункІыжьыщт, мазэри къэнэфыжьыщтэп. Жъуагъохэри уашъом къефэхыщтых, уашъом щыІэ кІуачІэхэри хъыещтых. ³⁰Джащыгъум ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо инэшанэ уашъом къыщылъэгъощт, дунаем тет лъэпкъ пстэури гъыхэу абгъэгу еожьыщтых. ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо ошъуапщэхэм ахэтэу, лъэкІыныгъэ­шхорэ щытхъушхорэ иІэхэу, къакІоу алъэгъущт. ³¹ЕтІанэ бжъэмыешхом ымакъэ чан къэІунышъ, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо имэлэІичхэр ыгъэкІощтых, дунай лъэ­ныкъуиплІым, зы ошъо чапэм къыщегъэжьагъэу адрэ ошъо чапэм нэс, ицІыфхэу къыхихыгъэхэр къахищы­хэзэ, ежьым къыфаугъоижьынхэу.

 

Ынджыр чъыгым шъыпкъагъэу къыдгуригъаІорэр

(Марк 13:28-31; Лука 21:29-33)

 

³²–Ынджыр чъыгым къехъулІэрэмкІэ Іоф горэ зэжъу­гъашІэ: Икъутамэхэм псы къахахьэу, итхьапэхэр къы­пыкІэхэ зыхъукІэ, гъэмафэр къызэрэблагъэр шъошІэ.³³Ащ фэдэу шъори мы Іофхэр зэкІэ зышъулъэгъухэкІэ, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо гъунэгъоу, къэлапчъэм дэжь зэрэщытыр шъушІэ. ³⁴Шъыпкъэр шъосэІо, мы Іофхэр зэкІэ къэ­хъунхэм ыпэкІэ, мы лъэпкъыр кІодыщтэп. ³⁵Уашъомрэ чІылъэмрэ кІодыжьыщтых, ау сэ сигущыІэхэр кІодыжьы­щтхэп.

 

А мафэри а сыхьатри къызысыщтыр зыми ышІэрэп

(Марк 13:32-37; Лука 17:26-30, 34-36)

 

³⁶–Ау а мафэри а сыхьатри къызысыщтыр зыми ышІэрэп. Уашъохэм ащыІэ мэлэІичхэм ашІэрэп, Тхьэм

Ыкъоми ышІэрэп. Ты лъапІэм изакъоу ары ныІэп зышІэрэр. ³⁷ Пегъыбар Нухьэ имафэхэм адэжь Іофхэр зэрэщыты­гъэхэм фэдэу, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо дунаем къызы­кІожьыщтым ыдэжь Іофхэр щытыщтых. ³⁸Сыда пІомэ псы къиугъэшхор* къэмыкІуагъэу, а мафэхэм цІыфхэр шхэщтыгъэх ыкІи ешъощтыгъэх, къащэщтыгъэх ыкІи дакІощтыгъэх, Нухьэ къухьэм зитІысхьэгъэ мафэм нэсы­фэкІэ. ³⁹Къэхъущтыр амышІэу псы къиугъэшхор къа­кІуи, ахэр зэкІэ ыхьыгъэх ыкІи ытхьалагъэх. Ащ фэдэу ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо дунаем къызыкІожьы­щтым ыдэжь Іофхэр щытыщтых. ⁴⁰Ащ дэжьым нэбгы­ритІу губгъом итыщтых, язырэр мэлэІичхэм уашъом дахьыещт, адрэр къагъэнэщт. ⁴¹ БзылъфыгъитІу зы шъхьа­лым щыхьаджэщт, язырэр мэлэІичхэм уашъом дахьыещт, адрэр къагъэнэщт.

⁴²–Арышъ, шъумычъыеу шъусакъ, сыда пІомэ Зиу­схьаныр дунаем къызыкІожьыщт. мафэр шъушІэрэпышъ ары. ⁴³Ау мыр зэжъугъашІэ: унэр зием тыгъуакІор къызыкІощт сыхьатыр ышІэщтыгъэмэ, чъыещтгъэп, иуни къыригъхьэу илъыр рыригъэтыгъукІыщтгъэп. ⁴Арышъ, шъори шъухьазырын фае, сыда пІомэ ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо къэкІожьынэу шъузымыгугъэрэ сыхьат горэм дунаем къэкІожьыщт.

 

Узщыгугъышъун унэІут е узщымыгугъышъун унэІут

(Лука 12:41-48)

 

⁴⁵–Хэта адэ зэхэшІыкІыныгъэ зиІэу, зыщыгугъышъунэу унэІутэу тхьаматэм адрэ унэІутхэу иІэхэм пащэу афишІы­гъэр, игъом ашхын аритынэу? ⁴⁶А унэІутыр сыхьатмафэ ежьагъ, итхьаматэ къэкІожьыгъэу, арэущтэу ышІэу къы­зигъотыжькІэ. ⁴⁷Шъыпкъэр шъосэІо, тхьаматэм имы­лъку зэкІэ а унэІутым ыІэ рилъхьащт. ⁴⁸ Ау а унэ­Іутым бзэджагъэ зэрихьэзэ, «Ситхьаматэ шІэхэу къэ­кІожьыщтэп», ыгукІэ ыІоу, ⁴⁹адрэ унэІутхэм яоу ыкІи ешъуакІомэ адашхэу ыкІи адешъоу зиублэкІэ, ⁵⁰а унэ­Іутыр зымыгугъэрэ мафэ горэм ыкІи зыщимышІэрэ сыхьат горэм итхьаматэ къэкІожьыщт. ⁵¹А унэІутыр

24:38-39 псы къиугъэшхор – еплъ Пегъымбар Мусэ апэрэ тхылъэу 6:13-7:24.

укІыкІаеу ыукІыщт, нэпитІу зиІэхэм къиныгъэ зыщади­щэчыщт чІыпІэми ыгъэкІощт. Ащ дэжьым куохьауны­гъэрэ цэ зэрэгъэшхыныгъэрэ щыхъущтых.

 

 

 

ЯТЮКІЫРЭ ТФЫНЭРЭШЪХЬ

 

ПшъэшъипшІымэ яхьылІэгъэ гъэсэныгъэ тхыдэр

 

–А мафэм Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо* зыфэ­дэу щытыщтыр мары. ПшъэшъипшІмэ яостыгъэхэр аштэхи, шъаом пэгъокІынхэу дэкІыгъэх. ²Ахэмэ ащы­щэу тфым акъыл ямыІэу щытыгъэх, тфыр Іушхэу щытыгъэх. ³Акъыл зимыІэ пшъашъэхэм яостыгъэхэр заштэхэм, дагъэ зыдаштагъэп. ⁴Пшъэшъэ Іушхэм яосты­гъэмэ ягъусэу, дагъэ зэрыт дагъалъэхэри зыдаштагъэх. ⁵Шъаор къызэгужъом, пшъэшъэ пстэури шъхьаукъэхи хэчъыягъэх.

⁶–Ау чэщныкъом дэжь зы макъэ горэ къэІугъ: «Мары шъаор къакІо! ШъукъыпэгъокІ!»

⁷–Джащыгъум а пшъашъэхэр зэкІэ къэтэджыхи, яосты­гъэхэр агъэхьазырыгъэх. ⁸Акъыл зимыІэ пшъашъэхэр пшъэшъэ Іушхэм ялъэІугъэх: «Шъуидагъэ щыщ къытэ­шъут, сыда пІомэ, тиостыгъэхэр мэкІуасэх».

⁹–Ау пшъэшъэ Іушхэм къаІожьыгъ: «Шъори тэри ар тфырикъухэнэп. Дагъэ зыщэрэмэ адэжь шъукІоу къы­зфэшъущэфымэ нахьышІу».

¹⁰–Къащэфынэу ахэр зэкІохэм, шъаор къэкІуагъ, хьазырэу щытыгъэ пшъэшъитфыри игъусэхэу джэгу зыщашІырэ унэм ихьэхи, къэлапчъэри къыфашІыжьыгъ.

¹¹–Ащ нэуж адрэ пшъашъэхэри къэкІожьхи, мырэу­щтэу аІуагъ: «Титхьаматэу титхьаматэ! Къэлапчъэр къытфэІух!»

¹²–Ау ащ къыІожьыгъ: «Шъыпкъэр шъосэІо, шъо хэтми шъузщыщыр сшІэрэп».

¹³–Арышъ, шъумычъыеу шъусакъ,– къыпигъэ­хъожьыгъ Исус, –сыда пІомэ ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо дунаем къызыкІожьыщт мафэри сыхьатри шъушІэрэпышъ ары.

25:1 Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо – еплъ 3:2.

 

Талант зыцІэ ахъщэхэм яхьылІэгъэ гъэсэныгъэ тхыдэр

(Лука 19:11-27)

 

¹⁴–Джыри Тхьэу уашъом щыІэм и Тетыгъошхо къызэ­рэкІощтыр зыфэдэр мары. Зы лІы горэ хымэ хэгъэгу горэм кІонэу зэхъум, иунэІутмэ къяджи, имылъку аІэ­кІилъхьагъ. ¹⁵Зым талантитф* ритыгъ, нэмыкІми талан­титІу ритыгъ, етІанэ нэмыкІми зы талант ритыгъ. Хэти лъэкІыныгъэу иІэм фэшъуашэу рити, гъогум техьагъ. ¹⁶Талантитф зэритыгъэр занкІэу кІуи, ахэр ыгъэлажьэхи, джыри талантитф къыхьыжьыгъ. ¹⁷Джащ фэдэу талан­титІу зэритыгъэми джыри талантитІу къыхьыжьыгъ. ¹⁸Ау тхьаматэм зы талант зэритыгъэр кІуи, ар чІы­гум чІитІи, итхьаматэ иахъщэ ыгъэбылъыгъ.

¹⁹–Бэ тешІагъэу а унэІутмэ ятхьаматэ къэкІожьыгъ, иунэІутхэм ахъщэр зэрагъэлэжьагъэмкІи яупчІынэу ыублагъ. ²⁰Талантитф зэритыгъагъэр тхьаматэм бгъо­дахьи, адрэ талантитфэу къыхьыгъэхэр къыфихьыхи къыІуагъ: «Тхьаматэ, талантитф къысІэкІэплъхьагъ. Мары, ахэмкІэ джыри талантитф къэсхьыжьыгъ».

²¹–Тхьаматэм ащ риІуагъ: «Дэгъоу пшІагъэ. О сып­щыгугъышъунэу уунэІут дэгъу! Іоф макІэхэмкІэ сызщы­гугъышъунэу лІэу узэрэщытыгъэм пае, Іофыбэхэр къы­пІэкІэслъхьащтых. КъакІуи, уитхьаматэ игушІуагъо къы­хахь!»

²²–Джаущтэу талантитІу зэритыгъагъэри тхьаматэм бгъодахьи къыІуагъ: «Тхьаматэ, талантитІу къысІэкІэ­плъхьагъ. Мары, ахэмкІэ джыри талантитІу къэсхьы­жьыгъ».

²³–Тхьаматэм ащ риІуагъ: «Дэгъоу пшІагъэ. О сып-щыгугъышъунэу уунэІут дэгъу! Іоф макІэхэмкІэ сыз­щыгугъышъунэу лІэу узэрэщытыгъэм пае, Іофыбэхэр къыпІэкІэслъхьащтых. КъакІуи, уитхьаматэ игушІуагъо къыхахь!»

²⁴–ЕтІанэ зы талант зэритыгъагъэри тхьаматэм бгъо­дахьи къыІуагъ: «Тхьаматэ, о узэрэлІы пхъашэр сшІэ­щтыгъэ, чылапхъэ зыхэмыпхъагъэм лэжьыгъэр къы­щыохыжьы, зыхэмысагъэми къыщыоугъоижьы. ²⁵Сыщы­нэти сыкІуи, уиталант чІыгум чІэзгъэбылъхьагъ. Мары, оуиер осэтыжьы».

 

25:15 талант – еплъ 18:24.

²⁶–Тхьаматэм ащ риІуагъ: «О уунэІут бзадж ыкІи уунэ­Іут фэмыф! О пшІэщтыгъэ сэ чылапхъэр зыхэсымыпхъа­гъэм лэжьыгъэ къызэрэщысхыжьырэри, зыхэсымыса­гъэм къызэрэщысыугъоижьырэри. ²⁷Арэущтэу зыхъукІэ, сэ сиахъщэ банкым ептын фэягъэба? Ащыгъум къызы­сэгъэзэжьым, сиахъщэ хэхъуагъэу къычІэсхыжьыщтыгъ».

²⁸–«Мы лІым италант Іышъухи, талантипшІ зиІэм ешъут. ²⁹Сыда пІомэ Тхьэм хэт щыщми зиІэм нахьыбэ къыритыщт, къелыжьынэуи бэ иІэщт. Ау Тхьэм зимыІэм иІэ тІэкІури Іихыжьыщт. ³⁰Ау мы унэІутэу пкІэ зимы­Іэр шІункІыгъэм икуупІэ хэшъудз. Ащ дэжьым куохьау­ныгъэрэ цэ зэрэгъэшхыныгъэрэ щыхъущтых».

Ар къызеІо ужым, Исус мэкъэшхокІэ къыІуагъ:

–РыдэІонэу тхьакІумэ зиІэм зэхерэх.

 

ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо цІыф лъэпкъхэм хьмкум зэратыришІыхьащтыр

 

³¹–ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо* щытхушхо иІэу, имэлэІич пстэури игъусэхэу дунаем къызыкІожькІэ, итІысыпІэ лъа­пІэу щытхъушхо зиІэм тетІысхьащт. ³²Лъэпкъ пстэури ежьым ыпашъхьэ къыщызэрэугъоищтых, мэлахъом мэл­хэмрэ пчэнхэмрэ зэрэзэхидзыхэрэм фэдэуи, цІыфхэр зэ­хидзыщтых. ³³Мэлхэр иджабгъукІэ пчэнхэр исэмэгу­бгъукІэ ыгъэуцущтых.

³⁴–Джащыгъум Пачъыхьэм иджабгъумкІэ щытхэм ариІощт: «Сэ Сятэ лъапІэ ынэшІу зыщифагъэхэр, шъу­къакІуи, Тхьэм дунаер къызигъэхъугъэм къыщегъэжьагъэу къышъуфигъэхьазырыгъэ тетыгъор шъуиІэхьышІоу шъу­убыты. ³⁵Сыда пІомэ мэлакІэ сызэлІэм, сыжъугъэ­шхагъ; псыфалІэ сызэлІэми, псы сежъугъэшъуагъ; хы­мэу сызыщэтыми, сыкъежъугъэблэгъагъ, ³⁶зыщыслъэн зысемыІэми, сышъуфэпагъ; сызэсымаджэми шъукъы­слъыплъагъ; хьапсым сызычІэсыми, садэжь шъукъэ­кІуагъ».

³⁷–Джащыгъум шъыпкъагъэ зиІэ цІыфхэм къыраІо­жьыщт: «Зиусхьан, сыдигъо мэлакІэ улІэу утлъэгъуи узы­дгъэшхагъэр, е псыфалІэ улІэу псы узедгъэшъуагъэр?

 

25:31 ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо – еплъ 8:20.

 

³⁸Сыдигъуа хымэу утлъэгъуи узедгъэблэгъагъэр, е зыщы­плъэн уимыІэу узытфэпагъэр? ³⁹Усымаджэу е хьапсым учІэсэу сыдигъуа утлъэгъуи, уадэжь тыкъызыкІуагъэр?»

⁴⁰–Пачъыхьэм ахэмэ пэгъокІ аритыщт: «Шъыпкъэр шъосэІо. Сэ сшы* анахь цІыкІу дэдэхэм ащыщэу зыгорэм фэшъушІагъэр сэ къысфэшъушІагъэу мэхъу».

⁴¹–ЕтІанэ Пачъыхьэм исэмэгубгъукІэ щытхэм ари­Іощт: «Садэжь шъуІукІ, шъо Тхьэм ынае зыщифа­гъэхэр. Шэйтанымрэ ащ имэлэІичхэмрэ Тхьэм афигъэ­хьазырыгъэ мыкІосэжьын машІом шъукІу. ⁴²Сыда пІомэ мэлакІэ сызэлІэм, сыжъугъэшхагъэп; псыфалІэ сызэ­лІэми, псы сежъугъэшъуагъэп; ⁴³хымэу сызыщэтыми, сыкъежъугъэблэгъагъэп, зыщыслъэн зысемыІэми, сы­шъуфэпагъэп; сызэсымаджэми, хьапсым сызычІэсми, шъукъыслъыплъагъэп».

⁴⁴–Джащыгъум ахэми Пачъыхьэм къыраІожьыщт: «Зиусхьан, мэлакІэ улІэу, е псыфалІэ улІэу, е ухымэу, е зыщыплъэн уимыІэу, е усымаджэу, е хьапсым учІэсэу сы­дигъо утлъэгъуи, тишІуагъэ отымыгъэкІэу сыдигъуа укъы­зыдгъэнагъэр?»

⁴⁵–Джащыгъум Пачъыхьэм пэгъокІ аритыщт: «Шъы­пкъэр шъосэІо, мы цІыкІу дэдэмэ ащыщэу зыгорэм фэ­шъумышІагъэр сэ къысфэшъумышІагъэу мэхъу».

⁴⁶–Арэущтэу ахэмэ мыухыжьын къин ащэчынэу ІукІы­жьыщтых, ау шъыпкъагъэ зиІэ цІыфхэм мыкІодыжьын щыІэныгъэ къалъысынэу ІукІыжьыщтых.

 

 

ЯТЮКІЫРЭ ХЫНЭРЭШЪХЬ

 

Тхьэмэтэ Хэсэшхом щыщ тхьаматэхэм Исус тхьагъэпцІыгъэкІэ аукІынэу гухэлъ зэрашІыгъэр

(Марк 14:1-2; Лука 22:1-2; Иуан 11:45-53)

 

Исус а гущыІэ пстэури къызеІохэ ужым, игъогу рыкІохэрэм ариІуагъ:

25:40 шыхэр – еплъ 5:22.

²–Пасхъэ зыцІэ мэфэкІ мэфэшхор* къэсыным мэфитІу зэриІэр шъо шъошІэ. ЦІыф Лъэпкъым Ыкъуи къащым раІулІынэу тетыгъо зиІэхэм аІэкІэхьащт.

³Джащыгъум дин пэщэшхохэри, Тэурат егъэджэкІо па щэхэри*, цІыфмэ янахьыжъхэри дин пэщэшхоу* Кайафэ зыцІэм иунэшхо къыщызэІукІагъэх. ⁴Ахэмэ Исус тхьа­гъэпцІыгъэкІэ аубытынышъ, аукІынэу гухэлъ ашІыгъ.

⁵–Ау цІыфхэм бырсырышхо амышІыным пае, мэфэкІ мэфэшхом тефэу орэмыхъу,– аІуагъ ахэмэ.

 

Зы бзылъфыгъэ горэм Вифание къуаджэм дагъэу осэшхо зиІэр Исус зэрэщифагъэр

(Марк 14:3-9; Иуан 12:1-8)

 

⁶ЕтІанэ Исус Вифание къуаджэм щыІэу, Симонэу шъоджэ уз Іае зиІагъэм иунэ щыІагъ. ⁷Исус ащ дэжьым зыщэІэм, зы бзылъфыгъэ горэ унэм къихьагъ. А бзылъфыгъэм алавастэр зыцІэ мыжъом хэшІыкІыгъэу зы апч ыІыгъыгъ. А апчым осэшхо зиІэ дагъэу мэ ІэшІу зыпихырэр итыгъ. Исус Іанэм пэсэу, бзылъфы­гъэр къыбгъодахьи, Исусым ышъхьэ дагъэр тырикІагъ.

⁸Исус игъогу рыкІохэрэм ар залъэгъум, агу римыхьэу мырэущтэу аГуагъ:

–Сыд пае мы дагъэу осэшхо зиІэр хьаулыеу ыгъэ­кІодыгъа? ⁹Ар осэшІукІэ ащагъэмэ, тхьамыкІэхэм ахъщэр афагощын алъэкІыщтыгъ.

¹⁰ Ау Исус ащ гу лъити ариІуагъ:

–Сыд пае бзылъфыгъэр жъугъэукІытэра? Сыда пІомэ

 

26:2 Пасхъэ зыцІэ мэфэкІ мэфэшхор – Пасхъэ зыцІэ мэфэкІ мэфэ­шхомрэ Хьалыгъу Мыгъэтэдж зыщашхырэ мэфэкІ мэфэшхо мафэхэм­рэ зэдагъэлъапІэхэзэ, Тхьэм Мысырым (Египет) къызэрэригъэкІы­жьыгъагъэхэр джуртхэм агъэлъапІэ. Пасхъэ мэфэкІ мэфэшхор Нисан зыцІэ мазэм и 14-м тефэ (яплІэнэрэ мазэм иапэрэ мафэм пэгъунэгъу), Хьалыгъу Мыгъэтэдж зыщашхырэ мэфэкІ мэфэшхо мафэ­хэр Нисан и 15-22 мафэхэм къакІоцІ агъэлъапІэх. А мафэхэм тэджэпс тхьацум халъхьэрэп.

26:3 дин пэщэшхохэр – еплъ 2:4.

26:3 нахьыжъхэр – еплъ 16:21.

26:3 дин пэщэшхор – дин пащэхэм ятхьаматэуи Тхьэмэтэ Хэсэшхом итхьаматэуи щытыгъ.

 

ащ шІугъэ горэ къысфишІагъ. ¹¹ТхьамыкІэхэр къы­шъухэт зэпытых, ау сэ сышъухэт зэпытыщтэп. ¹²А бзылъфыгъэм мы дагъэр сэ спкъы къызытырекІэм, сызэрэчІалъхьажьыным сыфиухьазырыгъ. ¹³Шъыпкъэр шъосэІо, сэ къысфэлажьэрэ цІыфхэм чІылъэм зэкІэ къэбарышІур* тыдэ щагъэІуми, мы бзылъфыгъэм ышІа­гъэр къаІотэжьыщт, цІыфхэм а бзылъфыгъэр шІукІэ агу къагъэкІыжьыным пае.

 

Иудэ зыцІэм Исус дин пэщэшхохэм аІэкІигъэхьанэу зэрадиштагъэр

(Марк 14:10-11; Лука 22:3-6)

 

¹⁴Джащыгъум Исус игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІы­кІутІумэ ащыщэу, Иудэ ИскариоткІэ заджэхэрэр дин пэ­щэшхохэмэ адэжь кІуи, ¹⁵къыГуагъ:

–Исус къышъуІэкІэзгъахьэмэ, сыда къысфэшъушІэщтыр?

Ахэмэ тыжьын ахъщэ щэкІ къыратынэу къагъэгу­гъагъ. ¹⁶Ащ щегъэжьагъэу Исус ахэмэ аІэкІигъэхьаным пае, Іэрыфэгъу уахътэ Иудэ паплъэу ыублагъ.

 

Исус Пасхъэ пчыхьэшъхьашхэр игъогу рыкІохэрэм зэрадишІыгъэр

(Марк 14:12-21; Лука 22:7-14, 21-23; Иуан 13:21-30)

 

¹⁷Хьалыгъу Мыгъэтэдж зыщашхырэ мэфэкІ мэфэшхо мафэхэм* яапэрэ мафэм дэжь игъогу рыкІохэрэр Исус къыбгъодахьэхи къеупчІыгъэх:

–Пасхъэ пчыхьэшъхьашхэр щыпшІынэу тыдэ щыдгъэ­хьазырынэу уфая?

¹⁸–Къалэм шъудахь,– къыІожьыгъ Исус. –ЛІы гъэнэ­фагъэ горэм дэжь шъукІуи, ешъуІу: «Дин гъэсакІом еІо: Сэ сигъо къэблэгъагъ. Сэррэ сигъогу рыкІохэ­рэмрэ Пэсхъэ пчыхьэшъхьашхэр уиунэ щытшІыщт».

 

26:13 къэбарышІур – Исус Христос ехьылІэгъэ къэбарышІур ары. Тхьэм пегъымбархэм ягущыІэкІэ цІыфхэр къызэригъэгугъэгъэ Іофхэр Исус Христос Іофэу ышІагъэмкІэ къыгъэшъыпкъэжьыгъэх, арэущтэуи цІыфхэр мыкІодхэу къызэригъэнэжьынхэ гъогу афишІыгъ.

26:17 Хьалыгъу Мыгъэтэдж зыщашхырэ мэфэкІ мэфэшхо мафэхэр – еплъ 26:2, Пасхъэ зыцІэ мэфэкІ мэфэшхом.

 

¹⁹Исус зэрариІуагъэм тетэу, игъогу рыкІохэрэм ашІи, Пасхъэ пчыхьэшъхьашхэр агъэхьазырыгъ.

²⁰Пчыхьашъхьэр къызэсым, Исус игъогу рыкІорэ нэбгы­рэ пшІыкІутІур игъусэхэу Іанэм пэтІысхьагъ. ²¹Ахэр шхэ­хэ зэхъум, Исус къыІуагъ:

–Шъыпкъэр шъосэІо, шъуащыщ горэм тетыгъо зиІэхэм саІэкІигъэхьащт.

²²Ахэмэ лъэшэу агу къеуагъ. Зыр зым ыуж итэу къы­раІонэу фежьагъэх:

–Зиусхьан, сэрэп ар, арыба?

²³–Мы апсым сигъусэу зыІэкІэ хьалыгъу къыхэзы­гъаорэр ары тетыгъо зиІэхэм саІэкІэзыгъэхьащтыр,­пэгъокІ ытыжьыгъ Исус. ²⁴–Шъыпкъэ, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо* дунаем ехыжьыщт, ежьым ехьылІагъэу Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм зэрарытым фэдэу. Ау ЦІыф Лъэ­пкъым Ыкъо тетыгъо зиІэхэм аІэкІэзыгъахьэрэр сы­хьатмыгъо ежьагъ. А цІыфыр къэмыхъугъэмэ, ежьым­кІэ нахьышІущтыгъ.

²⁵Иудэу Исус тетыгъо зиІэхэм аІэкІэзыгъэхьанэу щы­тыгъэм къыІуагъ:

–Равви*, сэрэп ар, арыба?

–Оры, къызэрэпІорэм фэдэу,*– Исус ащ риІуагъ.

 

Зиусхьаным ипчыхьэшъхьашх

(Марк 14:22-26; Лука 22:15-20; 1 Кор. 11:23-25)

 

²⁶Ахэр шхэхэ зэхъум, Исус хьалыгъур къыштагъ, Тхьэм щытхъу фишІи, зэгуичи, игъогу рыкІохэрэм арити къыІуагъ:

-Ма, шъушхы, мы хьалыгъур сэ спкъы ары.

²⁷ЕтІани зы шъуалъэ къышти, Тхьэм щытхъу фишІи, арити къыІуагъ:

-Шъо зэкІэри мыщ итым щыщ шъуешъу. ²⁸Мы сэнэ­псыр сэ слъэу Тхьэм ежьымрэ ицІыфхэмрэ азыфагу

 

26:24 ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо – еплъ 8:20.

26:25 Равви – дин гъэсакІор ары.

26:25 –Оры, къызэрэпІорэм фэдэу,– е –О пшъхьэкІэ къэпІуагъ.

 

дилъхьэгъэ зэзэгъыныгъэр зыгъэшъыпкъэжьырэр* ары. ЦІыфыбэхэм яшІуагъэ къэкІонэу, лъэу сэ къыскІэ­кІыщтыр ары, япсэкІодхэр афэгъунхэм пае. ²⁹Сэ шъо­сэІо, джы щегъэжьагъэу Сятэ и Тетыгъошхо къызы­кІощтым нэсыфэ, сэнэшъхьэ къутамэм ипс сешъожьы­щтэп. А мафэм кІэу сэ сыкъыжъудешъожьыщт.

³⁰ЕтІанэ Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ тхьэщытхъу орэд къызаІо ужым, унэм икІыхи, Елеон Іуашъхьэм кІуагъэх.

 

«Сэ сыкъэмышІэу къэпІощт», Исус Петрэ зэрэриІуагъэр

(Марк 14:27-31; Лука 22:31-34; Иуан 13:36-38)

 

³¹ Ащ дэжьым Исус игъогу рыкІохэрэм ариІуагъ:

–Нычэпэ шъо пстэуми сизакъоу утыгум сыкъишъу­нэщт, сыда пІомэ Тхьэм къызэриІорэр игущыІэ тхыгъэхэм арыт:* «Сэ мэлахъор сыукІыщт, мэлы Іэхъогъури зэбгырыкІыжьыщт». ³²Ау лІагъэхэм сыкъызахэтэджы­кІыжьыкІэ, шъуапэ рапшІэу Галилей хэкум сыкІощт.

^З3–Пстэуми утыгум укъыранэми, сэ ныбжьи укъисы­нэщтэп, – къыриІуагъ Петрэ Исус.

³⁴–Шъыпкъэр осэІо,– риІожьыгъ Исус Петрэ, –мы ны­чэпэ дэдэм атакъэр Іоным ыпэкІэ, сэ сыкъэмышІэу гъого­гъуищэ къэпІощт.

³⁵–Сэ о сыбдэлІэн фаеу щытми, усымышІэу сІо­щтэп,- къыриІожьыгъ Петрэ Исус. Ащ фэдэ къабзэу Исус игъогу рыкІорэ адрэ лІы пстэуми къаІуагъ.

 

26:28 Сэ слъэу . . . зэзэгъыныгъэр зыгъэшъыпкъэжьырэр – пэсэрэ зэзэгъыныгъэу Тхьэм ежьымрэ ылъэпкърэ азыфагу дилъхьагъэр зыгъэшъыпкъэжьыгъагъэр къурмэныпхъэм ылъ арыгъэ. А лъыр цІыф­хэм атыраутхэгъагъ. Еплъ Пегъымбар Мусэ ятІонэрэ тхылъэу ытхы­гъэм 24:7-8. Ащ фэдэу зэзэгъыныгъакІэу Тхьэм ежьырэ ицІыфхэмрэ азыфагу дилъхьагъэр зыгъэшъыпкъэжьыгъэр Исус ылъэу къащым щыкІэкІыгъэр ары. А зэзэгъыныгъэм зэритым фэдэу, цІыф горэм ИсускІэ шІошъхъуныгъэ иІэ хъумэ, мыкІодэу Тхьэм ар къыгъэнэ­жьыщт.

26:31 Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт – еплъ Пегъымбар Зэкъарие тхылъэу ытхыгъэм 13:7.

 

Исус Гефсимание хатэм Тхьэм зэрэщелъэІугъэр

(Марк 14:32-42; Лука 22:39-46)

³⁶Ащ нэуж Гефсимание* зыцІэ чІыпІэ горэм Исус игъогу рыкІохэрэр игъусэхэу кІуагъэ.

–Мо шъуетІысэх, сэ модэ сыкІоу, Тхьэм селъэІуфэ,– ыІуи, Исус ахэмэ ариІуагъ. ³⁷ЕтІанэ Петрэрэ Зеведей ыкъуитІурэ зыдищэхи, ыгу къеоу, гумэкІэу ыублагъ. ³⁸Джащыгъум ахэмэ ариІуагъ:

–СылІэрэм фэдэу инэу сыгу хэкІы. Шъумычъыеу шъу­сакъэу мо садэжь шъущыІ.

³⁹ЕтІанэ зы тІэкІу ІукІоти, чІыгум бгъэгукІэ зыри­дзыхи, Тхьэм елъэІузэ къыІуагъ:

–Сэ Сят, амал иІэмэ, мы къин щэчыныгъэм ишъуалъэ сэ сІых. Ау сэ сызыфаер мыхъоу, о узыфаер орэхъу.

⁴⁰Ащ ыужым Исус игъогу рыкІорэ нэбгырищымэ адэжь къыгъэзэжьи, чъыехэу къыгъотыжьыгъэх.

–Арэущтэу зы сыхьат закъокІэ шъусигъусэу шъумы­чъыеу, шъусакъын шъулъэкІыгъэп, ара?– ыІуи, Исус Петрэ риІуагъ. ⁴¹–Шъумычъыеу шъусакъ, псэкІодшІэным шъудимыхьыхынэуи Тхьэм шъуелъэІу. Гур фай, ау пкъым ылъэкІырэп.

⁴²ЕтІанэ Исус ятІонэрэу ІукІыжьи, Тхьэм елъэІузэ къыІуагъ:

–Сэ Сят, мы къин щэчыныгъэм ишъуалъэ сІыпхынэу мыхъунэу щытмэ, о узыфаер орэхъу.

⁴³Джыри зэ Исус къызегъэзэжьым, а нэбгырищыр чъые­хэу къыгъотыжьыгъэх, сыда пІомэ анапІэхэр онтэгъоу хъугъэхэти ары. ⁴⁴Джыри зэ ахэр къыгъанэхи, ІукІи, а гущыІэ дэдэхэмкІэ ящэнэрэу Тхьэм елъэІугъ.

⁴⁵ЕтІанэ Исус игъогу рыкІохэрэм адэжь къыгъэзэжьи ариІуагъ:

–Зыжъугъэпсэфызэ джыри шъочъыя? Мары, сыхьатыр къэблэгъагъ. ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо псэкІод зышІэрэ цІыфхэм аІэкІэхьащт. ⁴⁶Шъукъэтэдж! НекІо, мары ахэмэ саІэкІэзыгъэхьащтыр къэблэгъагъ!

 

26:36 Гефсимание – Елеон (Зейтун) Іуашъхьэм итыгъэ къохьапІэ егъэзыхыгъом щыт хатэ гор.

 

Исус зэраубытыгъэр

(Марк 14:43-50; Лука 22:47-53; Иуан 18:3-12)

⁴⁷Исус джыри гущыІэзэ, игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІутІумэ ащыщэу Иудэу Исус тетыгъо зиІэхэм аІэкІэзыгъэхьанэу щытыгъэр къэкІуагъ. Сэшхохэмрэ умэхэмрэ аІыгъхэу, цІыф купышхо игъусагъ. Дин пэщэ­шхохэмрэ цІыфмэ янахьыжъхэмрэ ары ахэр къэзыгъэ­кІогъагъэхэр.

⁴⁸–Сэ сызэбэущтыр ары зыфасІорэр. Ар шъуубыт,– ыІуи, Иудэм Исус зэраІэкІигъэхьащт шІыкІэр игъусэхэм ариІогъагъ. ⁴⁹Иудэ зэрэнэсэу Исус екІуалІи,

–Опсэу, Равви!– ыІуи, Исус ебэугъ.

⁵⁰–Ныбджэгъу, сыда укъызкІэкІуагъэр?– ыІуи, Исус ащ риІуагъ.

Джащыгъум адрэхэр Исус къекІуалІэхи аубытыгъ. ⁵¹ОшІэ-дэмышІэу Исус игъусэхэм ащыщэу зыгорэм исэ­шхо къырихи, дин пэщэшхом иунэІут еуи, ытхьакІумэ лъэныкъо гуиупкІыгъ.

⁵²Джащыгъум Исус ащ риІуагъ:

–О уисэшхо сапІэм илъхьажь, сыда пІомэ сэшхом еІэрэ пстэури сэшхом екІодылІэжьыщтых. ⁵³Хьаури Сятэ се­мылъэІушъункІэ огугъа? СелъэІумэ, ащ джы дэдэм мэлэ­Іич дзэ пшІыкІутІум ехъоу къысфигъэкІощт. ⁵⁴Ау етІанэ сыдэущтэу Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арытхэр къэшъы­пкъэжьыщтха? Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арытба, мырэу­щтэу зэрэхъун фаер?

⁵⁵ А сыхьатым Исус а цІыф купышхом риІуагъ:

–ХъункІакІо горэ шъуубытыщтым фэдэу, сэшхохэмрэ умэхэмрэ шъуІыгъхэу шъукъыспэгъокІыгъа? Мафэ къэ-си Тхьэм иунэшхо цІыфхэм Тхьэм игущыІэхэр щязгъа-шІэхэзэ сычІэсыгъ, арышъхьакІэ сышъуубытыгъэп. ⁵⁶Ау мыр зэкІэ зыфэхъугъэр пегъымбармэ атхыгъэхэр къэ­шъыпкъэжьынхэр ары.

Джащыгъум Исус игъогу рыкІорэ пстэуми ежьыр уты­гум къырани хэхьажьыгъэх.

 

26:59 Тхьэмэтэ Хэсэшхор – еплъ 5:22.

 

Исус Тхьэмэтэ Хэсэшхом ыпашъхьэ зэрэращагъэр

(Марк 14:53-65; Лука 22:54-55; Иуан 18:13-14, 19-24)

 

⁵⁷Исус заубыты ужым, дин пэщэшхоу Кайафэ зыцІэм ыдэжь ащагъ. Ащ дэжьым Тэурат егъэджэкІо пащэ­хэмрэ нахьыжъхэмрэ къыщызэІукІагъэх. ⁵⁸Петри чыжьэ­кІэ Исус ыуж итэу, дин пэщэшхом ищагу нэсыфэ къы­кІэлъыкІуагъ. КІэухэу Исус фэхъущтыр ылъэгъуным пае, Петрэ щагум дахьи, ухъумакІохэм ахэтІысхьагъ.

⁵⁹Дин пэщэшхохэри, нахьыжъхэри, Тхьэмэтэ Хэсэ­шхом* щыщхэу адрэ тхьэмэтэ пстэури Исус укІ ты­ралъхьаным пае, шыхьатныгъэ нэпцІ лъыхъущтыгъэх. ⁶⁰Шыхьат нэпцІыбэхэр къэтэджыхи, Іаджи Исус ты­ралъхьагъэ пэтми, зыфаер къагъотыгъэп.

Ау ыкІэм ыкІэжьым шыхьат нэпцІитІу къэтэджыхи, ⁶¹мырэущтэу къаІуагъ:

–Мы лІым ыІощтыгъэ: «Тхьэм иунэшхо зэхэскъу­тэнышъ, мэфищкІэ зэтезгъэуцожьын слъэкІыщт».

⁶²ЕтІанэ дин пэщэшхор къэтэджыгъ.

–Сыд мы лІыхэм о къыптралъхьарэр? Сыда зи къы­зкІэмыІорэр?– къыриІуагъ ащ Исус. ⁶³Ау Исус зи къы­Іуагъэп.

–ЩыІэныгъэр къыздикІырэ Тхьэм ыцІэкІэ сыолъэІу, къытаІу, ора Христосэу Тхьэм Ыкъо?- къыриІуагъ дин пэщэшхом Исус.

⁶⁴–Ары, къызэрэпІорэм фэдэу,*– риІуагъ Исус. –Ау сэ шъосэІо, джы щегъэжьагъэу лъэкІыныгъэшхор зиІэ Тхьэм иджабгъукІэ госэу, ошъуапщэхэми ахэтэу, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо къакІоу шъулъэгъущт.

⁶⁵Джащыгъум дин пэщэшхом ищыгъынхэр къызэгу­итхъыгъэх.*

–Тхьэр ыгъэпцІыгъ,– къыІуагъ ащ. –Сыда нэмыкІ шыхьат зэрэтищыкІэгъэжьыр? Джары, Тхьэр зэригъэпцІы­гъэр шъо зэхэшъухыгъ. ⁶⁶Сыдэущтэу шъухаплъэра?

–УкІ ифэшъуаш,– пэгъокІ къатыжьыгъ ахэмэ.

⁶⁷Джащыгъум Исус ынэгу кІэужъунтхи, бжымкІэ

 

26:64 –Ары, къызэрэпІорэм фэдэу,– е –О пшъхьэкІэ къэпІуагъ.

26:65 ищыгъынхэр къызэгуитхъыгъэх – гущыкІыгъэшхомрэ щынэ­гъошхомрэ къахэкІыкІэ, дин пэщэшхом ищыгъынхэр къызэгуи­тхъыгъэх.

еуагъэх. НэмыкІхэри ынэпашъо еохэзэ, ⁶⁸раІуагъ:

–Христос, упегъымбармэ, хэтми къыоуагъэм ыцІэ къаІо!

 

Петрэ Исус ымышІэу къызэриІуагъэр

(Марк 14:66-72; Лука 22:54-62; Иуан 18:15-18, 25-27)

 

⁶⁹Джащыгъум Петрэ щагум дэсыгъ. Зы унэІут пшъашъэ горэ къекІуалІи къыІуагъ:

–Ори а Исусэу Галилей щыщым уригъусагъ.

⁷⁰–Хьау, зыфапІорэр сшІэрэп,– къыщиІуагъ Петрэ зэ­кІэмэ апашъхьэ.

⁷¹ЕтІанэ Петрэ щагум идэкІыпІэ Іухьэу фежьагъ. Джащыгъум нэмыкІ унэІут пшъашъэ горэм ар къылъэ­гъуи, ащ дэжьым щытхэм ариІуагъ:

–Мы лІыри Назарет щыщ Исус игъусагъ.

⁷²Джыри зэ Петрэ, –А лІыр сшІэрэп,– ыІуи, тхьэ ыІуагъ.

⁷³Зы тІэкІу тешІагъэу, ащ дэжьым щытхэм Петрэ къы­бгъодахьэхи къыраІуагъ:

–Шъыпкъэу ори ахэмэ уащыщ, сыда пІомэ уигущыІакІэ ар нафэ къешІы.

⁷⁴–Тхьэр сэгъэпцІы, къасІорэр мышъыпкъэмэ, а лІыр сшІэрэп,– ыІуи, Петрэ тхьарыІо ышІэу ыублагъ.

Ардэдэм атакъэр къэІуагъ. ⁷⁵Джащыгъум Исус къы­риІогъэгъэ гущыІэхэр Петрэ ыгу къэкІыжьыгъэх:

–Атакъэр Іоным ыпэкІэ, сэ сыкъэмышІэу гъогогъуищэ къэпІощт.

Ар ыгу къызэкІыжьым, Петрэ щагум дэкІи, лъэшэу гъыгъэ.

 

 

ЯТЮКІЫРЭ БЛЫНЭРЭШЪХЬ

 

Исус Іэшъхьэтетэу Пилат ыпашъхьэ зэрэращагъэр

(Марк 15:1-5; Лука 23:1-5; Иуан 18:28-38)

 

Нэф къызэшъым, дин пэщэшхо пстэумрэ цІыфмэ яна­хьыжъхэмрэ зэдеусэхи, Исус укІ тыралъхьанэу аухэсыгъ. ²Исус Іэхъу тыралъхьи, Іуащи, Іэшъхьэтетэу Понтый Пилат* ІэкІалъхьагъ.

 

Иудэ зэрэлІагъэр

(Апостол. 1:18-19)

 

³Иудэу Исус ахэмэ аІэкІэзыгъэхьагъэм Исус укІ зэрэ­тыралъхьагъэр зелъэгъум, кІэгъожьи, ратыгъэ тыжьын ахъщэ щэкІыр дин пэщэшхохэмрэ нахьыжъхэмрэ афи­хьыжьхи, ⁴ариІуагъ:

–Лъы хыер къызэрэшъуІэкІэзгъэхьагъэмкІэ псэкІод сшІагъэ.

–Ащ тэ тиІоф хэлъэп, о уиІоф нахь,– къыраІуагъ ахэмэ.

⁵Джащыгъум Иудэ а тыжьын ахъщэхэр Тхьэм иунэ­шхо кІоцІым щыритэкъухи, чІэкІыжьыгъ. ЕтІанэ кІуи, зитхьалэжьыгъ.

⁶Дин пэщэшхохэм тыжьын ахъщэхэр аштэжьхи къаІуагъ:

–Мыхэр Тхьэм пае ахъщэр зыдэлъ пхъуантэм хабзэкІэ даплъхьэ хъущтэп, сыда пІомэ ар лъыуасэшъ ары.

⁷Ащыгъум зэупчІыжьхи, хымэхэр чІалъхьажьынхэу къошынышІэм ихьасэ а ахъщэмкІэ къащэфынэу аухэ­сыгъ. ⁸Арэущтэу непэ нэсы а хьасэм «Лъыуасэ Хьасэ­кІэ» еджэх. ⁹Джащыгъум пегъымбар Иеремие мы гущы­Іэхэу къыІуагъэхэр* къэшъыпкъэжьыгъэх:

 

27:2 Пилат – Рим (Рум) цІыфхэм ащыщэу, Понтый Пилат, Исус къызэхъу нэужым 26-36 илъэсхэм къакІоцІ, хэкухэу Иудей, Самарие, Идумей яІэшъхьэтетэу щытыгъ.

27:9-10 пегъымбар Иеремие мы гущыІэхэу къыІуагъэхэр – еплъ Пегъым­бар Зэкъарие тхылъэу ытхыгъэм 11:12-13; Пегъымбар Иеремие тхылъэу ытхыгъэм 32:6-10.

 

«Шъхьэуасэу Израил цІыфхэм ежьым пае агъэнэфэгъэ тыжьын ахъщэ щэкІыр ашти, ¹⁰ахэмкІэ къошынышІэм ихьасэ къащэфыгъ, Зиусхьаным унашъо къызэрэсфишІы­гъэм тетэу».

 

Іэшъхьэтет Пилат Исус зэреупчІыгъэр

(Марк 15:2-5; Лука 23:3-5; Иуан 18:33-38)

 

¹¹Джащыгъум Исус Іэшъхьэтетэу Пилат ыпашъхьэ иу­цуагъ.

–О джуртмэ уряпачъыхьа?– ыІуи, Іэшъхьэтетыр Исус къеупчІыгъ.

–Ары, къызэрэпІорэм фэдэу,*– къыІожьыгъ Исус.

¹²Ау дин пэщэшхохэмрэ нахьыжъхэмрэ Исус загъэмы­сэм, Исус зи къыІуагъэп. ¹³Джащыгъум Пилат Исус къыриІуагъ:

–Къыптыралъхьарэр зыфэдизыр зэхэпхырэба?

¹⁴Ау Исус зы гущыІи къыІожьыгъэп. Зи къызэримы­Іожьыгъэм пае, Іэшъхьэтет Пилат лъэшэу ыгъэшІэ­гъуагъ.

 

Исус укІ зэрэтыралъхьагъэр

(Марк 15:6-15; Лука 23:13-25; Иуан 18:39-19:16)

 

¹⁵Пасхъэ зыцІэ мэфэкІ мэфэшхор* къэсымэ, цІыфхэр зы­кІэлъэІурэ хьапсчІэс горэ шъхьафитэу къафитІупщы­жьыныр Іэшъхьэтет Пилат ихабзэу щытыгъ. ¹⁶А мафэхэм Вараввэ ыцІэу, зы хьапсчІэс цІэрыІо горэ ахэмэ яІагъ. ¹⁷Арыти, ахэр къызызэІукІэхэм, Пилат яупчІыгъ:

–Хэта шъхьафитэу къышъуфэстІупщыжьынэу шъу­зфаер? Варавва, хьаури ХристоскІэ заджэхэрэ Исус ара?

¹⁸Пилат арэущтэу зыкІяупчІыгъэр шъугъоным къыхэ­кІэу ахэмэ Исус къызэрэІэкІалъхьагъэр ешІэти ары.

¹⁹Пилат унэшъошІ тІысыпІэм тесызэ, ишъуз лІыкІохэр къыфигъакІохи къыраригъэІуагъ:

 

27:11 –Ары, къызэрэпІорэм фэдэу,– е –О пшъхьэкІэ къэоІо. 27:15 Пасхъэ зыцІэ мэфэкІ мэфэшхор – еплъ 26:2.

 

–Мы лІэу шъыпкъагъэ зиІэм мыхъун горэ епшІэкъон, сыда пІомэ нычэпэ пкІыхьапІэ Іае слъэгъуи, мы лІым пае къин сщэчыгъэ.

²⁰Ау Пилат Вараввэ шъхьафитэу къырагъэтІупщыжьы­нэуи, Исус рагъэгъэкІодынэуи дин пэщэшхохэмрэ нахьы­жъхэмрэ цІыф купышхохэм араІуагъ.

²¹–ТІумэ язэу хэта шъхьафитэу къышъуфэстІупщыжьы­нэу шъузыфаер?– ыІуи, Іэшъхьэтетэу Пилат джыри зэ цІыфмэ ариІуагъ.

–Вараввэ ары,– къаІуагъ ахэмэ.

²²–Адэ, ХристоскІэ заджэхэрэ Исус сыд есшІэщт?– ариІуагъ Пилат.

–Къащым теІулІ!– къаІуагъ зэкІэ ахэмэ.

²³–Сыда ащ бзэджагъэу ышІагъэр?– къыІуагъ Пилат.

Ау ахэр нахь инэу къэзэрэгъэкууагъэх:

–Къащым теІулІ!

²⁴Пилат зи хишІыхьан ымылъэкІэу, цІыфхэр нахь къы­зэрэбырсырыхэрэр зелъэгъум, псы къышти, цІыфхэм апашъхьэ ыІэхэр щитхьакІыжьхи къыІуагъ:

–Мы лІэу шъыпкъагъэ зиІэм ылъ сэ къыстефэрэп. Ар шъо шъупшъэ илъ!

²⁵–Ащ ылъ тэри тибынхэми къыттерэф!– къаІуагъ зэкІэ цІыфхэм.

²⁶Джащыгъум Пилат Вараввэ шъхьафитэу афитІупщы­жьыгъ. ЕтІанэ дзэлІхэр Исус къамыщкІэ ригъаохи, къа­щым тыраІулІэнэу аІэкІилъхьагъ.

 

ДзэлІхэр Исус зэрэкІэнэкІагъэхэр

(Марк 15:16-20; Иуан 19:2-3)

 

²⁷Джащыгъум Іэшъхьэтет Пилат идзэлІхэм Исус пре­торием* зыцІэ унэшхом ыкІоцІ чІащагъ, адрэ къэнэгъэ дзэлІ купышхори Исус бгъу пстэумкІэ къыкІэлъырытхэу щызэхаугъоягъэх. ²⁸ЕтІанэ дзэлІхэм Исус ищыгъынхэр къыщахыхи, плъыжь чІапцІэу зы шъошэ кІыхьэ щалъагъ. ²⁹Панэм хэшІыкІыгъэ пачъыхьэ танджэ фабли, ышъхьэ тыралъхьи, ыІэ джабгъуи бэщ цІыкІу ІэкІалъхьагъ. Ащ нэужым лъэгонджэмышъхьэкІэ ыпашъхьэ къитІысхьэхи,

 

27:27 Преторие – Іэшъхьэтетэу Пилатым иунэшхо ары.

 

кІэнакІэхэзэ «Опсэу, джуртмэ япачъыхь!» къыраІуагъ. ³⁰ЕтІанэ теужъунтхагъэх, бэщкІэ ышъхьэ еощтыгъэх. ³¹Ахэр Исус зыкІэнакІэхэ ужым, шъошэ кІыхьэр щахыжьи, ежь ищыгъынхэр щалъэжьыгъэх. ЕтІанэ къащым тыраІу­лІэнэу преторием ращыжьыгъ.

 

Исус къащым зэрэтыраІулІагъэр

(Марк 15:21-32; Лука 23:26-43; Иуан 19:17-27)

 

³²Къалэм къыдэкІыхэзэ, Симон ыцІэу, Кириние къа­лэм* щыщэу зы лІы горэм ІукІагъэх. ЗыІокІэхэм, Исус икъащ ыхьынэу Симон рагъэзыгъ. ³³Исус къызащэм, Голгофэ зыфаІорэ чІыпІэм нэсыгъэх (Голгофэ къикІы­рэр «Шъхьэпкъ ЧІыпІэр» ары). ³⁴Ащ дэжьым зынэсхэм, сэнэпсрэ зэзыпс дыджырэ зэхэшІыхьагъэу зэфагощыгъэх. ³⁶ЕтІанэ ащ дэжьым тІысхи, Исус аухъумэщтыгъэх. ³⁷Исус къащым зыкІытыраІулІагъэр зы пхъэмбгъу горэм тетха­гъэу, ежь ышъхьагъкІэ къащым тыраІулІагъэу щытыгъ: «Мыр джуртхэм я Пачъыхьэу Исус ары». ^З8А чІыпІэм хъункІэкІуитІу, зыр иджабгъукІэ адрэр исэмэгубгъу­кІэ, Исус игъусэхэу къащхэм атыраІулІагъэх. ³⁹Къыблэ­кІырэ цІыфхэм Исус къехъоныхэзэ ашъхьэхэр агъэсысхэу, ⁴⁰мырэущтэу аІуагъ:

–О Тхьэм иунэшхо зэхэзыкъутэу, мэфищкІэ зэтезы­гъэуцожьыщтыр, умыкІодэу зыкъэгъэнэжь! О Тхьэм ури Къомэ, къащым къехыжь!

⁴¹Ащ фэдэу дин пэщэшхохэми, Тэурат егъэджэкІо пащэхэми, нахьыжъхэми Исус кІэнакІэхэу къаГуагъ:

⁴²–НэмыкІ цІыфхэр мыкІодхэу къыгъэнэжьыгъэх, ау ежь зыкъигъэнэжьышъурэп. Ежьыр Израил ипачъыхьэу щытмэ, къащым къерэхыжьи, ежьымкІэ шІошъхъуныгъэ тиІэ хъущт. ⁴³Ежьыр Тхьэм щэгугъы. Тхьэр ежьым къы­фаеу щытмэ, мыкІодэу къерэгъэнэжь. Сыда пІомэ «Сэ Тхьэм сыри Къу», ыІощтыгъэ.

⁴⁴Ащ фэдэу Исус игъусэхэу къащхэм араІулІыгъэ хъун­кІакІохэри ежьым къехъоныщтыгъэх.

 

27:32 Кириние къалэр – Ливие хэгъэгоу Африкэм итемыр лъэныкъом итым икъэлэшхоу щытыгъ.

 

Исус зэрэлІагъэр

(Марк 15:33-41; Лука 23:44-49; Иуан 19:28-30)

 

⁴⁵Щэджагъом* щегъэжьагъэу а хэгъэгум тыдэкІи шІункІ къыщыхъугъ, сыхьатыр щым* нэсы. ⁴⁶Сыхьатыр щым дэжь Исус мэкъэшхокІэ джагъэ:

–Или, Или! Лама савахфани?* (Ащ къикІырэр: –О Ситхь, о Ситхь! Сыд пае утыгум сизакъоу сыкъиунагъа?)

⁴⁷А чІыпІэм щытхэмэ ащыщхэм ар зызэхахым, аІуагъ: –Пегъымбар Иляс еджэ.

⁴⁸Ащ лъыпытэу ахэмэ ащыщэу зыгорэ Іулъади, кІышъо зэраІотырэр къыштагъ. Сэнэпс шІоІугъэр хиз ышІи, бэщ горэм пилъхьи, Исус кІигъэшъунэу фищэигъ.

⁴⁹–Зэ, пегъымбар Иляс къакІоу, мыкІодэу къыгъэ­нэжьмэ, тежъугъэплъ,– къаГуагъ адрэхэм.

⁵⁰Ау Исус джыри зэ мэкъэшхокІэ джи, ыпсэ ытыгъ.

⁵¹Джащыгъум Тхьэм иунэшхо ипэІухъо ыпшъхьэкІэ къыщегъэжьагъэу ыхэ нэсыфэ тІоу къызэготхъыгъ. ЧІы­гури къэсысыгъ, мыжъохэри зэгоутыгъэх. ⁵²Къэунэхэри зэІукІыхи, Тхьэм ицІыф лъапІэхэу лІагъэхэу щытхэм ащыщхэу бэ къэтэджыжьыгъэх. ⁵³Ахэр къэунэхэм къачІэ­кІыжьыгъэх, Исус лІагъэмэ къызахэтэджыкІыжьы ужыми, къэлэ лъапІэу Ерусалим дахьэхи, бэмэ зыкъарагъэлъэ-гъугъ.

⁵⁴Дзэ пащэми ащ игъусэхэу Исус зыухъумэщтыгъэхэми чІыгур къызэрэсысырэри зэкІэ хъугъэ-шІагъэри залъэ­гъум, лъэшэу щтагъэхэу аІуагъ:

–Шъыпкъэ дэдэу мыр Тхьэм Ыкъоу щытыгъ.

⁵⁵ЧыжьэкІэ къаплъэхэу, бзылъфыгъэ Іаджи ащ дэжьым щытыгъэх. Ахэр Исус ІэпыІэгъу фэхъухэзэ, игъусэхэу Галилей къикІыгъагъэх. ⁵⁶Мыхэр ахэмэ ахэтыгъэх: Маг-

 

27:45 щэджагъом – гущыІэ-гущыІэу зэбдзэкІымэ, «яхэнэрэ сыхьатыр» мэхъу. Ащ къикІырэр щэджагъор ары.

27:45 сыхьатыр щым – гущыІэ-гущыІэу зэбдзэкІымэ, «ябгъонэрэ сыхьа­тыр» мэхъу. Ащ къикІырэр щэджэгъоужым сыхьатыр щыр ары.

27:46 Или, Или, лама савахфани – еплъ Сэбур (Псалтыр) 22:1 (урыс библиемкІэ 21:1).

 

далэ къуаджэм* щыщ Мерэми, Зеведей ыкъохэм яни, нэмыкІ Мерэми. Ар Якъубэрэ Иосыйрэ янэу щытыгъ.

 

Исус ихьадэ къэунэм зэрэчІалъхьажьыгъэр

(Марк 15:42-47; Лука 23:50-56; Иуан 19:38-42)

 

⁵⁷Пчыхьашъхьэр къызэсым, Юсыф ыцІэу Аримафей къуаджэм щыщэу, зы лІы бай горэ къэкІуагъ. Ари Исус игъогу рыкІохэрэм ащыщыгъ. ⁵⁸Ар Пилат ыдэжь кІуи, Исус ихьадэ кІэлъэІугъ. Джащыгъум хьадэр Юсыф раты­жьынэу Пилат унашъо ышІыгъ. ⁵⁹Юсыф хьадэр къышти, чэфын къабзэ рищэкІи, ⁶⁰Іошъхьэ цакІэу аригъэкъута­гъэм ежьым пае кІэу къыхаригъэшІыкІыгъэ къэунэм чІилъхьажьыгъ. ЕтІанэ Юсыф къэунэ чІэхьапІэм мыжъо­шхо ІуигъэукІораий ІукІыжьыгъ. ⁶¹Магдалэ къуаджэм щыщ Мерэмрэ адрэ Мерэмрэ ащ дэжьым щыІагъэх, къэунэм пэІусхэу.

 

Къэунэм иухъумакІохэр

 

⁶²ЯтІонэрэ мафэу бэрэскэшхом къыкІэлъыкІорэ мафэм дин пэщэшхохэмрэ фарисейхэмрэ зэрэугъоихи, Іэшъхьэ­тет Пилат ыдэжь кІуагъэх.

⁶³–Тхьаматэ, а пцІыусым псау пэтэу, «Мэфищ нэужым лІагъэхэм сыкъахэтэджыкІыжьыщт», ыІуи, зэриІогъа­гъэр тыгу къэкІыжьыгъ,– къаІуагъ ахэмэ. ⁶⁴–Арышъ, ухъумакІохэр ящэнэрэ мафэм нэсыфэ къэунэм фэсакъы­хэзэ, аухъумэнэу унашъо шІы. Армырмэ игъогу рыкІохэ­рэр къэкІонхэшъ, ихьадэ атыгъунышъ, цІыфмэ араІощт: «ЛІагъэхэм къахэтэджыкІыжьыгъ». А аужырэ пцІыр апэ­рэ пцІым нахьи нахь дэеу хъущт.

⁶⁵–УхъумакІохэр шъосэтых, шъукІуи, шъо зэрэшъу­лъэкІэу къэунэр къэшъуухъум,– ариІуагъ Пилат.

⁶⁶Ахэр кІохи, къэунэм ухъумакІохэр Іуагъэуцуагъэх, мыжъоми мыхъур тырадзагъ.

 

27:56 Магдалэ къуаджэр – Галилей псыхъураем итыгъэ къохьапІэ лъэны­къомкІэ ит.

 

 

ЯТЮКІЫРЭ ИНЭРЭШЪХЬ

Исус лІагъэхэм къызэрахэтэджыкІыжьыгъэр

(Марк 16:1-8; Лука 24:1-12; Иуан 20:1-10)

Шэмбэтыр блэкІыгъэу, тхьамафэм иапэрэ мафэм нэф къызэшъым, Магдалэ къуаджэм щыщ Мерэмрэ адрэ Мерэмрэ къэунэм еплъынхэу кІуагъэх.

²ОшІэ-дэмышІэу чІыгур лъэшэу къэсысыгъ, сыда пІо­мэ Зиусхьаным имэлэІич уашъом къехи, къэунэм Іухьи, мыжъошхор ІуигъэукІорэикІыжьи, мыжъошхом тетІыс­хьагъ. ³Ащ итеплъэ пчыкІэм* фэдэу щытыгъ, ищыгъын-хэри осым фэдэу фыжьыбзэу щытыгъэх. ⁴УхъумакІохэр ащ зэрэщыщынэхэрэм пае кІэзэзыщтыгъэх, хьадашъуи яІэ хъугъэ.

⁵–Шъумыщын,– ариІуагъ мэлэІичым бзылъфыгъэмэ. –Исусэу къащым раІулІыгъэм шъузэрэлъыхъурэр сэ сэ­шІэ. ⁶Ар мыщ дэжьым щыІэжьэп. ЗэриІуагъэм тетэу, ар лІагъэхэм къахэтэджыкІыжьыгъ. ШъукъакІуи, шъуеплъ, мары Зиусхьаныр зыдэщылъыгъэ чІыпІэр. ⁷Джы шъо псын­кІэу шъукІуи, игъогу рыкІохэрэм яшъуІу: «Исус лІагъэхэм къахэтэджыкІыжьыгъ. Шъо шъуапэ рапшІэу ар Галилей кІощт. Ащ дэжьым ар щышъулъэгъужьыщт». Джары, къэ­барыр сэ шъосІуагъэ.

⁸Арэущтэу бзылъфыгъэхэр къэунэм ІукІыжьхи, агу изыгъэу гушІогъошхуи яІэу, макъэ арагъэІунэу Исус игъогу рыкІохэрэм адэжь чъэхэу фежьагъэх. ⁹Игъогу рыкІохэрэм макъэ арагъэІунэу а бзылъфыгъэхэр кІохэ­зэ, ошІэ-дэмышІэу Исус къаІукІи къариІуагъ:

–Шъопсэу.

Мыдрэхэр Исус ечъалІэхи, ыпашъхьэ лъэгонджэмышъ­хьэкІэ итІысхьэхи, ылъакъохэр аубытыгъэх. ¹⁰Джащыгъум Исус ариІуагъ:

–Шъумыщын. ШъукІохи, сшыхэр* Галилей кІонхэу макъэ яжъугъэІу. Ащ сэри сыщалъэгъущт.

28:3 пчыкІэ – шыблэм инэфынэ ары. 28:10 шыхэр – еплъ 5:22.

Дин пэщэшхохэмэ ухъумакІохэр къуалъхьэкІэ зэращэфыгъэхэр

¹¹Бзылъфыгъэхэр кІохэ зэхъум, ухъумакІохэм ащыщ­хэр къалэу Ерусалим дахьэхи, дин пэщэшхохэм адэжь кІохи, зэкІэ хъугъэр араІотагъ. ¹²Дин пэщэшхохэр, нахьы­жъхэр ягъусэхэу, зэрэугъоихи, зэупчІыжьыгъэх. Ахъща­бэ ухъумакІохэмэ арати, ¹³араІуагъ:

–«Чэщым тэ тызыхэчъыем, Исус игъогу рыкІохэрэр къакІохи, ихьадэ атыгъугъ», шъуІон фае. ¹⁴А къэбарыр Іэшъхьэтетым зызэхихыкІэ, дгъэсамбырынышъ, шъори зи къышъуимыІонэу тшІыщт.

¹⁵Арэущтэу ухъумакІохэм ахъщэр ашти, араІуагъэм тетэу зекІуагъэх. Непэ къэсыфэ а къэбарыр джуртмэ зэрахьэу ахэлъ.

Исус игъогу рыкІохэрэм Іофэу ашІэнэу апшъэ рилъхьагъэр

(Марк 16:14-18; Лука 24:36-49; Иуан 20:19-23; Апостол. 1:6-8)

¹⁶Ащ нэужым Исус игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІу­зыр Галилей кІохи, ежь зыфиІогъэгъэ Іуашъхьэм дэ­кІоягъэх. ¹⁷ЕтІанэ Исус залъэгъум, лъэгонджэмышъхьэ­кІэ ыпашъхьэ итІысхьагъэх; ау зышІошъ мыхъурэ заулэ ахэмэ ахэтыгъэх. ¹⁸Исус игъогу рыкІохэрэм къабгъода­хьи ариІуагъ:

–Уашъоми чІылъэми тетыгъошхор зэкІэ щысиІэу сІэ илъ. ¹⁹Арышъ, шъукІохи лъэпкъ пстэури сигъогу къы­тежъугъахьэх. Ты лъапІэми, Ыкъуи, Тхьэм Ыпсэ Лъа­пІи ацІэкІэ шъуумэхъыхи*, ²⁰унашъохэу шъосІуагъэхэр зэкІэ агъэцэкІэнхэу яшъуІу. ШъыпкъэмкІэ, дунаем икІэух нэсы сэ ренэу сышъуигъусэщт. Амин.

28:19 умэхъыныр – еплъ 3:1.

КЪЭБАРЫШІУР

МАРК

КЪЫЗЭРИЮТАГЪЭР

 

АПЭРЭШЪХЬ

 

УмэхъэкІо Иуан Тхьэм игущыІэхэр зэригъэІущтыгъэхэр

(Маттэ 3:1-12; Лука 3:1-9, 15-17; Иуан 1:19-28)

 

Тхьэм Ыкъоу Исус Христос ехьылІэгъэ къэбары­шІур мырэущтэу къеублэ.

²Тхьэм мыщ фэдэу къызэриІорэр пегъымбархэм ятхы­лъхэм арыт:

«Мары уапэ рапшІэу сэ силІыкІо къэсэгъакІо; ащ уигъогу къыпфигъэпсыщт. ³Ащ иджэ макъэ ары* мыщ фэдэу ыІозэ, шъоф нэкІым къыщыІурэр: Зиусхьаным игъогу фэжъугъэпси, игъогу лъагъохэр зэшъхьэ-зашъоу фэшъушІых».

 

1:3 Ащ иджэ макъэ ары – еплъ Пегъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 40:3.

 

⁴Тхьэм къызэриІуагъэм тетэу, умэхъэкІо* Иуан шъоф нэкІым къыщылъагъуи,* цІыфхэм Тхьэм игущыІэхэр ари­гъэІухэзэ, мырэущтэу къыІощтыгъ:

–ШъуипсэкІодхэм шъуафыкІэгъожьи, зысэжъугъэ­умэхъ, Тхьэм ахэр къышъуфигъэгъунхэм пае.

⁵Иудей хэкум* зэкІэ ис цІыфхэри, Ерусалим дэс цІыф пстэури Иуан ыдэжь кІощтыгъэх. ПсэкІодхэу ашІагъэ­хэр Тхьэм ыпашъхьэ ралъхьэхэти, Иордан псыхъом Иуан зыщырагъэумэхъыщтыгъ. ⁶Иуан махъшэцым хэшІыкІы­гъэу щыгъын щыгъыгъ, ыбги шъобгырыпх илъыгъ, ма­цІи шъоф шъоуи ышхыщтыгъ. ⁷Тхьэм игущыІэхэр цІыфхэм аригъэІухэзэ къыІощтыгъ:

–Сэщ нахьи нахь лъэкІыныгъэшхо иІэу зыгорэ саужкІэ къэкІощт. Зезгъэзыхэу ащ ицокъэлъэпсхэр фэстІэтэн­хэуи сифэшъуашэп. ⁸Сэ псымкІэ шъусыумэхъыгъ, ау ащ Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэкІэ шъуиумэхъыщт.

 

Иуан Исус зэриумэхъыгъэр

(Маттэ 3:13-17; Лука 3:21-22)

 

⁹А мафэхэм Галилей хэкум* щыщ Назарет къалэм* Исус къыдэкІи, Иордан псыхъом Иуан зыщыригъэумэ­хъыгъ. ¹⁰Исус псым къыхэкІыжьы пэтэу, уашъор зэгочи, Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэ тхьаркъом фэдэу ежьым къызэрэфе­хырэр ылъэгъугъ. ¹¹Уашъоми зы макъэ къиІукІыгъ:

–Сэ шІу слъэгъурэ Скъо кІасэу сыгу зэІурэр оры.*

 

1:4 умэхъакІо – еплъ Маттэ 3:1.

1:4 Иуан шъоф нэкІым къыщылъагъуи – умэхъэкІо Иуан (Яхья) иІоф зыублагъэр Исус къызэхъу нэужым 27-рэ илъэсым игъунэгъу ары. Еплъ Лука 3:1-3.

1:5 Иудей хэкур – еплъ Маттэ 2:1.

1:9 Галилей хэкур –еплъ Маттэ 2:22.

1:9 Назарет къалэр – еплъ Маттэ 2:23.

1:11 Сэ шІу слъэгъурэ Скъо кІасэу сыгу зэІурэр оры – еплъ Сэбур (Псалтыр) 2:7; Пегъымбар Мусэ апэрэ тхылъэу ытхыгъэм 22:2; Пе­гъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 42:1.

 

Шэйтаныр Исус псэкІод ригъэшІэнэу ыуж зэритыгъэр

(Маттэ 4:1-11; Лука 4:1-13)

 

¹²Ащ лъыпытэу Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэ Исус шъоф нэ­кІым ыщагъ. ¹³Шэйтаныр Исус псэкІод ригъэшІэнэу ыуж итэу, Исус мэфэ тІокІитІурэ шъоф нэкІым итыгъ. ХьакІэ­къуакІэхэм ахэтыгъ. МэлэІичхэри фэІофтабгэщтыгъэх.

 

Исус иІоф Галилей хэкум зэрэщиублагъэр

(Маттэ 4:12-17; Лука 4:14-15)

 

¹⁴УмэхъэкІо Иуан хьапсым зычІадзэ ужым,* Исус Гали­лей хэкум кІуи, Тхьэм и Тетыгъошхо ехьылІэгъэ къэбары­шІур щигъэІоу ыублагъ.

¹⁵–Мафэр къэсыгъ, Тхьэм и Тетыгъошхуи* къэблэгъагъ. ШъуипсэкІодхэм шъуафыкІэгъожьи, къэбарышІур шъу­шІошъ жъугъэхъу,– ыІощтыгъ.

 

Исус пцэжъыяшэ нэбгыриплІ игъогу рыкІонхэу къызэряджагъэр

(Маттэ 4:18-22; Лука 5:1-11)

 

¹⁶Исус Галилей псыхъураем* иІушъо рекІокІызэ, Си­монрэ ащ ышэу Индрысрэ хъытыур псым хадзэу ылъэгъу­гъэх, сыда пІомэ пцэжъыяшэхэу щытыгъэхэти ары. ¹⁷Исус ахэмэ ариІуагъ:

–Сауж шъукъырыкІу. Пцэжъые къэшъуубытыным пае, ыуж шъузэритыгъэм фэдэу, цІыфхэр сэ сигъогу къы-

 

1:14 Иуан Хьапсым зычІадзэ ужым – еплъ Маттэ 4:12.

1:15 Тхьэм и Тетыгъошхо – Тхьэм мы дунаеми, мы дунаем ицІыфхэми тетыгъошхоуи лъэкІыныгъэшхоуи афыриІэр ары. Инджылыр Тхьэм и Тетыгъошхо зытегущыІэкІэ, зыфиІорэр загъорэ мы уахътэм Тхьэм тет­ыгъошхоу иІэр ары, загъори къэкІощт уахътэм Тхьэм тетыгъошхоу иІэщтыр ары, загъори Тхьэм ыдэжь мыкІодыжьын щыІэныгъэ щыуиІэныр ары.

1:16 Галилей псыхъураер – еплъ Маттэ 4:18.

 

тежъугъэхьанхэм пае, ауж шъузэрихьащтыр шъозгъэ­шІэщт.

¹⁸ Ахэмэ а гущыІэхэр зэрэзэхахэу, хъытыухэр къабгынэхи, Исус ыуж ихьагъэх.

¹⁹Исус ащ тІэкІу ІукІотыгъэу, Зеведей ыкъохэу Якъубэ­рэ Иуанрэ къуашъом исхэу, яхъытыухэр агъэхьазырхэу ылъэгъугъэх. ²⁰Ащ лъыпытэу Исус ахэми яджагъ. Ятэу Зеведеирэ илэжьакІохэмрэ къуашъом исхэу къабгынэхи Исус ыуж ихьагъэх.

 

Исус лІы горэм джынэпцІэ Іае зэрэхифыгъэр

(Лука 4:31-37)

 

²¹ЕтІанэ Капернаум къалэм* дэхьагъэх. Шэмбэт мафэр* къызэсым, Исус синэгогум* чІахьи, цІыфхэм Тхьэм игу­щыІэхэр аригъашІэхэу ыублагъ. ²²ЦІыфхэм Исус Іофхэр зэраригъашІэщтыгъэ шІыкІэр агъэшІэгъуагъ, сыда пІо­мэ Тэурат егъэджэкІо пащэхэм* афэмыдэу, тетыгъошхо иІэу, Тхьэм игъогу цІыфхэм аригъашІэщтыгъэти ары. ²³ОшІэ-дэмышІэу джынэпцІэ Іае зыхэс лІы горэ синэго­гум къыщылъагъуи къахэкууагъ:

²⁴–Сыд уиІофэу къытхэлъыр, Назарет щыщ Исус? Ты­бгъэкІодынэу укъэкІуагъа? О хэтми узщыщыр сэшІэ: Тхьэм ыдэжь къикІыгъэ ЛъапІэр оры.

²⁵–Щыгъэт, мы лІым къыхэкІыжь!– къыІуагъ Исус джынапцІэм егыеу. ²⁶ДжынэпцІэ Іаем лІыр къыгъэкІэзэ­зи, мэкъэшхокІэ къэкууи лІым хэкІыжьыгъ.

²⁷ЦІыфхэм ар залъэгъум, пстэуми лъэшэу агъэшІагъуи зэраІожьыгъ:

–Сыда мыр? ІофыкІэхэр цІыфхэм арегъашІэх. Тетыгъо­шхуи иІэу, джынэпцІэ Іаехэми унашъо афишІызэ, егъэ­даІох.

 

1:21 Капернаум къалэр – Галилей псыхъураем итемыр тыгъэ къохьапІэ Іушъом Іут. Темыр зыфаІорэр арапыбзэкІэ «шэмал», тыркубзэкІи «кузей» ары.

1:21 шэмбэт мафэр – еплъ Маттэ 12:1.

1:21 синэгогу – еплъ Маттэ 2:4.

1:22 Тэурат егъэджэкІо пащэхэр – еплъ Маттэ 2:4.

 

²⁸Арэущтэу Галилей хэкум зэкІэ Исус икъэбар псынкІэу тыдэкІи щыІугъ.

 

Исус цІыфыбэхэр зэригъэхъужьыгъэхэр

(Маттэ 8:14-17; Лука 4:38-41)

 

²⁹ЕтІанэ ахэр синэгогум къызэрэчІэкІыжьхэу, Якъубэрэ Иуанрэ ягъусэхэу, Симонрэ Индрысрэ яунэ кІуагъэх. ³⁰Симон ишІугуащэ плъырстыркІэ сымаджэу пІэм хэ­лъыгъ. Ар зэрэсымаджэр занкІэу Исус къыраІуагъ. ³¹Исус ащ ыдэжь кІуи, ыІэ ыубыти, къыгъэтІысыгъ. ШІугуа­щэм плъырстырыр хэкІыжьи, къэтэджыжьи, ахэр къы­хьакІэхэу ыублагъ.

³²Пчыхьашъхьэм тыгъэр зыкъохьажьы ужым, сыма­джэхэмрэ джынапцІэ зыхэсхэмрэ зэкІэ Исус къыфаща­гъэх. ³³Къалэм дэс пстэури пчъэІупэм къыщызэІукІагъэх. ³⁴Ащ дэжьым Исус уз зэмылІэужыгъуабэ зиІэ сымаджэ Іаджи ыгъэхъужьыгъэх, джынэпцІабэхэри цІыфхэм ахи­фыгъэх, ау джынапцІэхэр къэгущыІэнхэу фит ышІыгъэ­хэп, сыда пІомэ ахэмэ ар зэрэ-Христосыр ашІэщтыгъэти арыгъэ.

 

Исус Галилей хэкур къыкІухьэзэ, Тхьэм игущыІэхэр цІыфхэм зэраригъэІущтыгъэхэр

(Лука 4:42-44)

 

³⁵Пчэдыжьым жьы дэдэу Исус къэтэджи, къалэм дэкІи, чІыпІэ Іудзыгъэ горэм кІуи, Тхьэм щелъэІугъ. ³⁶Симон­рэ игъусэхэмрэ Исус лъыхъунхэу дэкІыгъэх. ³⁷Къызагъо­тыжьым раІуагъ:

–ЗэкІэ цІыфхэр къыплъэхъух.

³⁸–Гъунэгъу къуаджэхэми къалэхэми тыжъугъакІу, ахэ­ми Тхьэм игущыІэхэр цІыфхэм щязгъэІунхэм пае,– къа­риІожьыгъ Исус, –сыда пІомэ джары сэ сыкъызфэкІуа­гъэр.

³⁹Арэущтэу Галилей хэкур зэкІэ къыкІухьэзэ, ясинэ­гогухэм цІыфхэм Тхьэм игущыІэхэр щаригъэІущтыгъэх, джынапцІэхэри цІыфхэм ахифыщтыгъэх.

 

Исус шъоджэ уз Іае зиІэ лІы горэ зэригъэхъужьыгъэр

(Маттэ 8:1-4; Лука 5:12-16)

 

⁴⁰Шъоджэ уз Іае зиІэ лІы горэ Исус ыдэжь къакІуи, лъэгонджэмышъхьэкІэ къэтІыси къелъэІугъ:

–Уфаемэ, сыбгъэхъужьын плъэкІыщт.

⁴¹ Исус ыгу егъугъ, ыІэ ыщэий, теІаби* ыІуагъ:

–Ары, сыфай, псаоу хъужь!

⁴²Ардэдэм шъоджэ узыр а лІым хэкІыжьи, къабзэу хъу­жьыгъэ.

⁴³ Ащ лъыпытэу Исус ар ытІупщыжьэу, фигъэпытэу ри­Іуагъ:

⁴⁴ –Фэсакъ, мыр зыми емыІотэжь, ау дин пащэм ыдэжь кІуи зегъэлъэгъу. Узэрэхъужьыгъэм пае, пегъымбар Мусэ иунашъо тетэу къурмэн шІы. Ар узэрэхъужьыгъэмкІэ цІыфхэм апашъхьэ шыхьат щыхъущт.

⁴⁵ Ау а лІыр ІукІыжьи, къехъулІэгъэ пстэури ыІуатэзэ къэбарыр цІыфхэм ариІоу ыублагъ. Арыти, цІыфхэм къа­лъэгъоу Исус зы къалэ горэмя дэхьан ымылъэкІы­жьы хъугъэ, ау чІыпІэ Іудзыгъэхэм ащыІагъ. Ау щытми, тыдэкІи къикІыхэу цІыфхэр ыдэжь къэкІощтыгъэх.

 

 

ЯТЮНЭРЭШЪХЬ

 

Исус лІы горэу зыІэпкъ-лъэпкъ узым зэкІиубытагъэр зэригъэхъужьыгъэр

(Маттэ 9:1-8; Лука 5:17-26)

 

Мафэ заулэ тешІагъэу Исус Капернаум къалэм къызе­гъэзэжьым, иунэ къызэрэкІожьыгъэр цІыфмэ зэхахыгъ. ²Зызэхахым, цІыфхэу къэзэрэугъоигъэхэр зэрэбагъэм пае, унэпчъэІупэми хэуцуапІэ имыІэжьэу хъугъэ, Исуси Тхьэм игущыІэхэр аригъэІухэу ыублагъ. ³Джащыгъум цІыф куп къэкІуагъ; ахэмэ ащыщэу нэбгыриплІым лІы горэу зыІэпкъ-лъэпкъ узым зэкІиубытагъэр къыздахьыгъ. ⁴ЦІыфхэр зэрэбагъэм къыхэкІыкІэ, сымаджэр Исус

 

1:41 теІаби – еплъ Маттэ 8:3.

 

рахьылІэн алъэкІыгъэп. ЗамылъэкІым, унашъхьэм да­хьыий, Исус зыдэщыІэм дэжь унашъхьэм щыщ тырахи, сымаджэр пІуаблэм телъэу ратІупщэхыгъ. ⁵Исус ахэмэ яшІошъхъуныгъэ зелъэгъум, лІэу зыІэпкъ-лъэпкъ узым зэкІиубытагъэм риІуагъ:

–СикІал, уипсэкІодхэр къыпфэгъугъэх.

⁶Тэурат егъэджэкІо пащэхэу ащ щысыгъэхэм ащыщхэм агухэмкІэ аІуагъ:

⁷–Сыд пае мы лІыр мырэущтэу гущыІэра? Ащ Тхьэр егъэпцІыба? Тхьэм нэмыкІэу, хэта псэкІодхэр зыгъэгъун зылъэкІырэр?

⁸Ардэдэм Исус ыгукІэ ахэмэ агухэм арылъыр ешІэти ариІуагъ:

–Сыд пае ащ фэдэ Іофхэр шъо шъугухэмкІэ шъуІора? ⁹Тара нахь псынкІагъор, лІэу зыІэпкъ-лъэпкъ узым зэ­кІиубытагъэу щытым «УипсэкІодхэр къыпфэгъугъэх», епІоныр ара, хьауми «Тэджи, уипІуаблэ къашти къэ­кІухь», епІоныр ара? ¹⁰Ау къэшъушІэным пае, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо* псэкІодхэр ыгъэгъунхэу дунаим теты­гъо зэрэщыриІэр,– джащыгъум Исус лІэу зыІэпкъ-лъэпкъ узым зэкІиубытагъэу щытым риІуагъ: ¹¹–Сэ осэІо, къэтэджи, уипІуаблэ къашти, шъуадэжь кІожь!

¹²Ар дэдэм лІыр къэтэджи, ипІуаблэ къышти, цІыф пстэуми алъэгъоу унэм икІыжьыгъ. Ар пстэуми инэу агъэшІагъозэ, Тхьэм щытхъу фашІэу аІуагъ:

–Мыщ фэдэ Іоф тэ ныбжьи тлъэгъугъэп.

 

Исус игъогу рыкІонэу Левый къызэреджагъэр

(Маттэ 9:9-13; Лука 5:27-32)

 

¹³Исус джыри Галилей псыхъурэе Іушъом Іухьажьыгъ. ЦІыф купышхо ыдэжь къэкІуагъэ, Исуси Тхьэм игущы­Іэхэр аригъашІэхэу ыублагъ. ¹⁴ЕтІанэ нахь чыжьэу кІозэ, хьакъулахь ахъщэр* зыщыхахырэ унэм Іусэу, Алфей ыкъо Левый ылъэгъугъ.

–Сауж къырыкІу,– риІуагъ Исус. Левый къэтэджи, Исус ыуж ихьагъ.

 

2:10 ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо – еплъ Маттэ 8:20.

2:14 хьакъулахь ахъщэр – еплъ Маттэ 5:46.

 

¹⁵ ЕтІанэ Исус Левый иунэ щышхэщтыгъ. Хьакъулахь ахъщэр хэзыххэрэмрэ псэкІод зышІэхэрэмрэ бэ хъухэу, Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ адашхэщтыгъэх; сыда пІомэ Исус ыуж итэу къэкІуагъэхэр бэ мэхъухэти ары. ¹⁶Тэурат егъэджэкІо пащэхэу фарисейхэм* ащыщхэм Исус хьакъулахь ахъщэр хэзыххэрэмрэ псэкІод зышІэхэрэмрэ адашхэу залъэгъум, Исус игъогу рыкІохэрэм араІуагъ:

–Хьакъулахь ахъщэр хэзыххэрэмрэ псэкІод зышІэхэ­рэмрэ сыда ар зыкІадашхэрэр ыкІи зыкІадешъорэр?

¹⁷ Исус ар зызэхехым, ариІуагъ:

–Псаухэр арэп Іазэ зищыкІагъэхэр, сымаджэхэр ары нахь. ІПъыпкъагъэ зиІэ цІыфхэм сяджэнэу арэп сыкъы­зфэкІуагъэр, псэкІод зышІэхэрэр япсэкІодхэм афыкІэгъо­жьынхэм пае, сяджэнэу ары нахь.

 

Джурт тхьаматэхэр нэкІыным ехьылІагъэу Исус къызэреупчІыгъэхэр

(Маттэ 9:14-17; Лука 5:33-39)

 

¹⁸УмэхъэкІо Иуан игъогу рыкІохэрэмрэ фарисейхэмрэ анэкІыщтыгъ*. ЦІыф заулэ къакІохи, Исус къыраІуагъ:

–Иуан игъогу рыкІохэрэмрэ фарисейхэмэ ягъогу рыкІо­хэрэмрэ анэкІы. О уигъогу рыкІохэрэм сыд зыкІамы­нэкІырэр?

¹⁹–ІПъаор ягъусэфэкІэ, шъаом игъусэхэр нэкІын алъэ­кІына? Хьау, шъаор ягъусэфэкІэ, нэкІынхэ алъэкІыщтэп,– ариІожьыгъ Исус ахэмэ. ²⁰–Ау шъаор затырахыщт ма­фэхэр къэкІощтых. А мафэр къызыкІокІэ, нэкІыщтых.

²¹–ШэкІыкІэм щыщ идэжьын щыгъыныжъым зыми ты­ридэрэп. Арэущтэу ышІымэ, шэкІыкІэм щыщ идэжьыным щыгъыныжъыр зэІитхъынышъ, гъуанэр нахь ин ышІыщт. ²²Джащ фэдэу, зыми сэнэпс шІыгъакІэр шъо­нтыжъхэм аригъахъорэп. Арэущтэу ышІымэ, сэнэпсым шъонтхэр къызэгуитхъынхэшъ, сэнэпсыри къичъыщт, шъонтхэри кІодыщтых. Ау сэнэпс шІыгъакІэр шъонты­кІэхэм арагъэхъон фае.

 

2:16 фарисейхэр – еплъ Маттэ 3:7.

2:18 анэкІыщтыгъ – агухэмкІэ фаехэу, фарисейхэм тхьамафэ къэс мэфитІум анэкІыщтыгъ.

 

Исус игъогу рыкІохэрэм шэмбэт мафэм коцышъхьэхэр къызэрэпачыгъэхэр

(Маттэ 12:1-8; Лука 6:1-5)

 

²³Шэмбэт мафэ горэм Исус коц хьасэхэм ахэтэу кІощтыгъ. Игъогу рыкІохэрэр кІохэзэ, коцышъхьэхэр къыпачыхэу аублагъ. ²⁴Фарисейхэм Исус къыраІуагъ:

–Еплъ, ахэмэ шэмбэт мафэм хабзэкІэ пшІэ мыхъу­щтыр* сыд пае ашІэра?

²⁵–Даутэрэ игъусэхэмрэ къин хэтхэу, мэлакІэ лІэхэ зэ­хъум, ащ ышІагъэм зыкІи шъуеджагъэба?– ариІожьыгъ Исус. ²⁶–Авиафар зыцІэ дин пэщэшхом* имафэхэм Даутэ Тхьэм иунэ ихьи, цІыфхэм Тхьэм ыпашъхьэ агъэтІылъы­гъэ хьалыгъур* ышхыгъ. А хьалыгъур дин пащэхэм анэмыкІ хабзэкІэ зыгорэм ышхы мыхъунэу щытыгъ, ау Даутэ ышхыгъ игъусэхэми аригъэшхыгъ.

²⁷ЕтІанэ Исус ариІуагъ:

–Тхьэм шэмбэт мафэр цІыфым пае къыгъэхъугъэ нахь, цІыфыр шэмбэт мафэм пае къыгъэхъугъэп. ²⁸Арышъ, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо шэмбэт мафэм итхьамат.

 

 

ЯЩЭНЭРЭШЪХЬ

 

Исус зыІэ лъэныкъо пыгъукІыгъэу щыт лІы горэ зэригъэхъужьыгъэр

(Маттэ 12:9-14; Лука 6:6-11)

 

Джыри зэ Исус синэгогум чІэхьажьыгъ. ЗыІэ лъэныкъо пыгъукІыгъэу щыт лІы горэ ащ дэжьым чІэтыгъ. ²Шэмбэт мафэм тефэу Исус а лІыр ыгъэхъужьыщтмэ, фарисейхэр еплъакІощтыгъэх, зэрагъэмысэн Іоф горэ къагъотыным

 

2:24 пшІэ мыхъущтыр – пегъымбар Мусэ и Тэурат хабзэ иунашъо тетэу шэмбэт мафэм лэжьыгъэ къэпхыныр мыхъунэу щытыгъ. Еплъ Пегъым­бар Мусэ ятІонэрэ тхылъэу ытхыгъэм 34:21.

2:26 дин пэщэшхор – еплъ Маттэ 26:3.

2:26 цІыфхэм Тхьэм ыпашъхьэ агъэтІылъыгъэ хьалыгъур – еплъ Пегъымбар Мусэ ящэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 24:5-9.

 

пае. ³Исус лІэу зыІэ лъэныкъо пыгъукІыгъэм риІуагъ:

–Къэтэджи, мо утыгум къихь.

⁴ЕтІанэ ахэмэ ариІуагъ:

–Шэмбэт мафэм шІугъэ пшІэныр ара, хьауми бзэджагъэ пшІэныр ара хабзэкІэ хъущтыр, псэ мыкІодэу къэбгъэ­нэжьыныр ара, хьауми бгъэкІодыныр ара?

Ау ахэмэ заушъэфыгъ.

⁵Ахэмэ ягуркъагъэ* Исус ыгу къеуи, губжыгъэу аха­плъи, лІым риІуагъ:

–О пІэ къэщэй.

ЛІым ыІэ къыщэий, адрэ Іэм фэдэу хъужьыгъ. ⁶Джащыгъум фарисейхэр синэгогум чІэкІыжьхи, ежьхэмрэ пачъыхьэ Ирод ыуж рыкІохэрэмрэ* Исус агъэкІо­дынэу гухэлъ ашІызэ, зэрагъэкІодыщт шІыкІэмкІэ зэ­упчІыжьыщтыгъэх.

 

ЦІыф купышхор Исус зэрэкІэлъыкІуагъэр

⁷Исус игъогу рыкІохэрэр игъусэхэу а чІыпІэм икІыжьи, Галилей псыхъураем кІуагъэ. Галилей хэкум щыщ цІы­фыбэхэр Исус ыуж ихьагъэх. ⁸Исус ышІэгъэ Іоф пстэу­ри зэхахыгъэти, Иудей хэкуми, Ерусалими, Идумей хэку­ми, Иордан псыхъом иадрабгъу щыІэ хэкуми, къалэхэу Тиррэ Сидонрэ* алъэныкъоми цІыфыбэхэр къарыкІыхи, Исус ыдэжь къэкІуагъэх. ⁹Ащ дэжьым цІыф купышхор тезэрэмыгъэбэнэнхэм пае, Исус игъогу рыкІохэрэм зы къуашъо ежьым хьазырэу фыщагъэтынэу ариІуагъ. ¹⁰Сы­да пІомэ Исус цІыфыбэхэр ыгъэхъужьхэу щытыгъэти, уз зиІэ пстэури нэсынхэу зытырадзэщтыгъ. ¹¹Джы­нэпцІэ Іаехэми Исус залъэгъукІэ ыпашъхьэ зырадзыхти куощтыгъэх: «О Тхьэм ури Къу». ¹²Ау Исус ежьыр хэт щыщми цІыфхэм къарамыгъэшІэнэу джынапцІэхэм ишъыпкъэу афигъэпытэщтыгъ.

 

3:5 гуркъагъэ – къайгъагъэкІэ къыбгурыІонэу умыдэныр, пІуагъэми утемыкІыныр ары.

3:6 пачъыхьэ Ирод ыуж рыкІохэрэр – еплъ Маттэ 22:16.

3:8 къалэхэу Тиррэ Сидонрэ – еплъ Маттэ 11:21.

 

Исус игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІутІур зэригъэнэфагъэхэр

(Маттэ 10:1-4; Лука 6:12-16)

 

¹³Исус Іуашъхьэм дэкІуаий, ежь зыфаехэм къяджи, ахэр ыдэжь къэкІуагъэх. ¹⁴Нэбгырэ пшІыкІутІу игъу­сэнхэуи, Тхьэм игущыІэхэр цІыфхэм арагъэІунхэм пае, ыгъэкІонхэуи ыгъэнэфагъэх. ¹⁵Ащ нэмыкІэу, сымаджэ­хэр агъэхъужьынхэуи, джынапцІэхэр цІыфхэм ахафын­хэуи тетыгъо аритыгъ. ¹⁶Исус нэбгырэ пшІыкІутІоу ыгъэнэфагъэхэр мыхэр арых: Симонэу Исус ятІонэрэ цІэу Петрэ зыфиусыгъэр; ¹⁷3еведей ыкъуитІоу Якъубэрэ Иуанрэ (ахэмэ ятІонэрэ цІэу Воанергес фиусыгъэх; Воа­нергес къикІырэр «Шыблэм ыкъохэр» ары); ¹⁸ЕтІанэ Индрыс, Филипп, Варфоломей, Маттэ, Фомэ, Алфей ыкъо Якъубэ, Фаддей, Симонэу зихэгъэгу ыгу етыгъэу фэлажьэ­щтыгъэр,* ¹⁹Иудэ Искариот. А Иудэ ары нэужым Исус тетыгъо зиІэхэм аІэкІэзыгъэхьанэу щытыгъэр.

 

Исусрэ джынапцІэхэм япащэу Велзевулрэ

(Маттэ 12:22-32; Лука 11:14-23; 12:10)

 

²⁰ЕтІанэ Исус унэм кІожьыгъэ. Ежьыррэ игъогу ры­кІохэрэмрэ шхэгъу амыгъотэу, джыри зэ цІыф купы­шхо къэзэрэугъоигъ. ²¹Исус иунэкъощхэм ежьым къы­зэригъэзэжьыгъэр зызэхахым, «Ащ зишІэжьырэп», аІо­ти, къащэжьынэу лъыкІуагъэх.

²²Тэурат егъэджэкІо пащэхэу Ерусалим къикІыгъэхэу къэкІуагъэхэм Исус ехьылІагъэу аІощтыгъ:

–Велзевул* ащ хэс, Велзевулэу джынапцІэхэм япащэ илъэкІыныгъэ ары джынапцІэхэр цІыфхэм зэрахифы­рэр.

²³Арыти, Исус ахэмэ къяджи, гъэсэныгъэ тхыдэхэмкІэ ариІуагъ:

–Шэйтаным сыдэущтэу шэйтаныр цІыф горэм хифын ылъэкІына? ²⁴3ы пачъыхьагъом лъэныкъуитІоу зигощымэ,

 

3:18 Симонэу зихэгъэгу ыгу етыгъэу фэлажьэщтыгъэр – еплъ Маттэ 10:4. 3:22 Велзевул – еплъ Маттэ 10:25.

 

щыІэжьын ылъэкІыщтэп. ²⁵Ащ фэдэу зы унэри лъэныкъуи­тІоу гощыгъэ хъумэ, щыІэжьын ылъэкІыщтэп. ²⁶Шэйтанри къэтэджэу, ежь ышъхьэ пэуцужьэу, лъэныкъуитІоу зэрэ­гъэхъумэ, ар щыІэжьын ылъэкІыщтэп, икІодыжьыгъо къэсыгъэ нахь. ²⁷3ыми кІуачІэ зиІэ лІы горэм иунэ ихьэу, ихьапщыпхэр къырихын ылъэкІыщтэп ыпэ рапшІэу а лІэу кІуачІэ зиІэр зэкІоцІимыпхэмэ. Ау а лІыр зэкІоцІипхэмэ, йунэ къытІэкІын ылъэкІыщт. ²⁸Шъыпкъэр шъосэІо, цІыфхэм япсэкІод пстэури сыд фэдизэу Тхьэр агъэпцІми, къафэгъушъущтых. ²⁹Ау хэти Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэ зыгъэ­пцІырэм егъашІэми къыфэгъущтэп, мыкІодыжьын псэкІод­кІэ мысэ хъугъэ нахь.

³⁰Исус ар зыкІиІуагъэр, «ДжынэпцІэ Іае хэс», аІоу, ахэмэ ежьым ехьылІагъэу аІуагъэти ары.

 

Исус янэрэ ышхэмрэ

(Маттэ 12:46-50; Лука 8:19-21)

 

³¹Джащыгъум Исус янэрэ ышхэмрэ къэкІуагъэх. Ща­гум дэтхэу, Исус къеджэнэу зыгорэ агъэкІуагъ. ³²ЦІыф купышхоу Исус къетІысэкІыгъэхэм къыраІуагъ:

–О уяни, пшыхэри, пшыпхъухэри щагум дэтхэу къыпкІэупчІэх.

^З3–Хэта сяни сшыхэри?– ариІожьыгъ Исус ахэмэ.

³⁴ ЕтІанэ къетІысэкІыгъэхэм ахаплъи къыІуагъ:

–Мыхэр ары сэ сянэри сшыхэри. ³⁵Хэти Тхьэр зы­фаер зыгъэцакІэрэр ары сэ сшыри, сшыпхъури, сянэри.

 

 

ЯПЛІЭНЭРЭШЪХЬ

 

Чылапхъэр зыпхъырэм ехьылІэгъэ гъэсэныгъэ тхыдэр

(Маттэ 13:1-9; Лука 8:4-8)

 

Исус джыри зэ псыхъурае Іушъом цІыфхэм Тхьэм игу­щыІэхэр щаригъашІэхэу ыублагъ. ЦІыфхэу Исус ыдэжь къыщызэрэугъоигъэхэр зэрэбагъэм пае, ежьыр псым тет къуашъо горэм дэкІуаий, итІысхьагъ. ЗэкІэ цІыф

купышхор псым игъунэгъоу Іушъом Іутыгъ. ²Гъэсэныгъэ тхыдэхэмкІэ цІыфхэм Іофыбэр аригъэшІагъ. ЦІыфхэм ари­гъашІэзэ, мыщ фэдэу ариІуагъ:

³–ШъукъэдаГу. ЛІы горэм чылапхъэ ыпхъынэу дэкІыгъ. ⁴Чылапхъэр ыпхъызэ, ащ щыщ тІэкІу гъогум тетэ­къуагъ. Бзыухэр къэбыбыхи, ар ашыпыгъ. ⁵Зы тІэкІуи ятІэ макІэ зыхэлъ чІыгу мыжъуалъэм тетэкъуагъ. ЧІы­гур куугъэпти, шІэх дэдэу къыхэкІыгъ, ⁶ау тыгъэр къы­зыдэкІуаем пыгъукІыгъ, лъэпсэ куу зэрямыІагъэм паий, гъугъэх. ⁷НэмыкІ тІэкІуи панэхэм ахэтэкъуагъ. Па­нэхэр къэкІыхи, чылапхъэу къыхэкІыгъэхэр атхьалэхи, зи къапагъэкІагъэп. ⁸ЕтІани зы тІэкІу чІыгу дэгъум хэтэкъуагъ. Ахэр къэкІыхи, къыдэкІуаехи, шъхьэхэр къа­пыкІагъэх. Зы шъхьэ налъэм коцыцэ щэкІ къыпыкІагъ, адрэм тІокІищ, адрэми коцыцишъэ къыпыкІагъ.

⁹ЕтІанэ Исус къыпигъэхъожьыгъ:

–РыдэІонэу тхьакІумэ зиІэм зэхерэх.*

 

Исус цІыфхэм Іофхэр аригъашІэхэзэ, гъэсэныгъэ тхыдэхэр къызыкІафиІотэщтыгъэхэр

(Маттэ 13:10-17; Лука 8:9-10)

 

¹⁰ЦІыфхэр зэбгырыкІыжьхи, Исус изакъоу къызэнэ­жьым, игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІутІумрэ игъусэхэм­рэ гъэсэныгъэ тхыдэхэм яхьылІагъэу къеупчІыгъэх.

¹¹–Тхьэм и Тетыгъошхо ишъэфхэр шъушІэнхэу Тхьэм фитыныгъэ къышъуитыгъ,– ариІуагъ Исус, –ау нэмыкІ цІыфхэм гъэсэныгъэ тхыдэхэмкІэ Іоф пстэури алъэІэсы. ¹²Арэущтэу*

«ахэр анэхэмкІэ еплъыхэ пэтми, зи алъэгъущтэп,

атхьакІумэхэмкІэ даІохэ пэтми, зи къагурыІощтэп.

Армырмэ Тхьэм ыдэжь къагъэзэжьыщтыгъ,

ащи япсэкІодхэр афигъэгъущтгъэх».

 

4:12 Арэущтэу. . . – еплъ Пегъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 6:9-10.

 

Чылапхъэр зыпхъырэм ехьылІэгъэ гъэсэныгъэ тхыдэм къикІырэр Исус игъогу рыкІохэрэм къызэрагуригъэІуагъэр

(Маттэ 13:18-23; Лука 8:11-15)

 

¹³Ащ ыужым Исус ахэмэ ариГуагъ:

–Мы гъэсэныгъэ тхыдэр къыжъугурымыІоу, адрэ гъэ­сэныгъэ тхыдэ пстэури сыдэущтэу къыжъугурыІощта? ¹⁴3ыпхъырэм Тхьэм игущыІэхэр епхъых. ¹⁵ЦІыфхэм ащыщэу зы купыр чылапхъэу гъогум тепхъагъэм фэд. Тхьэм игущыІэхэр зэрэзэхаххэу, шэйтаныр къэкІошъ, гущыІэхэу агухэм арылъ хъугъэхэр рехыжьых.

¹⁶–Адрэ цІыф купыр чІыгу мыжъуалъэм тепхъэгъэ чылапхъэм фэд. Тхьэм игущыІэхэр зэрэзэхаххэу, а гущыІэхэр гушІуагъокІэ аштэх. ¹⁷Ау ахэмэ агухэмкІэ лъа­псэ зэрямыІэм пае, шІошъхъуныгъэм игъогу бэрэ теты­жьхэрэп. Тхьэм игущыІэхэм апаекІэ, е гузэжъогъу зэрэхафэхэу, е цІыфхэм ахэмэ къин зэрарагъэщэчэу, шІошъхъуныгъэм игъогу текІыжьых. ¹⁸ЕтІанэ зы цІыф купыр панэхэм ахэпхъэгъэ чылапхъэм фэд. Ахэмэ Тхьэм игущыІэхэр зэхахых, ¹⁹ау мы дунаем игугъухэри, баиныгъэм игъэпцІэныгъэри, нэмыкІ Іоф мыхъомы­шІэхэм акІэхъопсэныри агухэм ехьэхэшъ, Тхьэм игущы­Іэхэу агухэм арылъхэр атхьалэхэшъ, а цІыфхэми шІу­гъэ къапыкІырэп. ²⁰ЕтІани нэмыкІ цІыф куп чІыгу дэ­гъум хэпхъэгъэ чылапхъэм фэд. Ахэмэ Тхьэм игущы­Іэхэр зэхахыхэшъ, а гущыІэхэр аштэх, ахэми шІугъэ къа­пэкІы, е фэдэ щэкІ, е фэдэ тІокІищ, е фэдишъэ.

 

Щэлъэ чІэгъым чІэт остыгъэр

 

²¹Ащ ыужым Исус ариІуагъ:

–Зыгорэм остыгъэр къыхьэу, щэлъэ чІэгъым е пІэ­кІор чІэгъым ар чІегъэуцуа? Остыгъэм итетыпІэ лъагэ тырегъэуцо нахь. ²²Сыда пІомэ сыд щыщми гъэбылъы­гъэр къэлъэгъожьыщт, сыд щыщми чІэухъумагъэри къэнэфэжьыщт. ²³РыдэІонэу тхьакІумэ зиІэм зэхерэх.

²⁴Исус етІанэ ариІуагъ:

–Зэхэшъухырэм тэрэзэу гу лъышъут. Шъо шапхъэу зэрэшъушырэм фэдэ шапхъэкІэ Тхьэм шъо къышъу­фишыжьыщт, нахьыбэуи къышъуфыхигъэхъощт. Тхьэм

²⁵ зиІэм нахьыбэ къыритыщт, ау Тхьэм зимыІэм иІэ тІэкІури Іихыжьыщт.

 

Чылапхъэу къэкІырэм ехьылІэгъэ гъэсэныгъэ тхыдэр

 

²⁶Исус мыри къыІуагъ:

–Тхьэм и Тетыгъошхо зыфэдэр мары. ЛІы горэм чыла­пхъэр чІыгум хепхъэ. ²⁷Чэщым мэчъые, мафэми къэ­ущы, чылапхъэр къэкІы, къыдэкІуае, ау ар зэрэхъурэр ащ ышІэрэп. ²⁸ЧІыгум ежь-ежьырэу къыхэкІы, ыпэ рапшІэу пкъыр къыхэкІы, етІанэ ар мэшъхьалъэ, етІанэ мэтІыргъо. ²⁹Шъхьэналъэхэр зытІыргъохэкІэ, хыныгъор къэсыгъэшъ, ахыжьы.

 

Горчицацэм ехьылІэгъэ гъэсэныгъэ тхыдэр

(Маттэ 13:31-32; Лука 13:18-19)

 

³⁰–Тхьэм и Тетыгъошхо сыдым фэдгъэдэн?– къыІуагъ Исус. –Хьауми сыд гъэсэныгъэ тхыдэкІэ ар зыфэдэр къэтІон? ³¹Ар зыфэдэр горчицацэр* ары. ЧІыгум хэ­фэфэ, дунаим тет цэ пстэуми анахь цІыкІу. ³²Ау чІыгум зыхафэкІэ, къэкІышъ, зы илъэс зыныбжь къэ­кІыгъэ пстэуми анахьи нахь инэу мэхъу. Ижьауи къо­лэбзыухэр чІэсынхэ алъэкІынэу къутэмэ инхэри къыго­кІэх.

³³Ащ фэдэ гъэсэныгъэ тхыдабэхэмкІэ цІыфхэм зэ­хашІыкІын зэралъэкІыщтым тетэу, Исус Тхьэм игущы­Іэхэр ариІощтыгъэх. ³⁴Гъэсэныгъэ тхыдэ хэмытэу цІыф­хэм адэгущыІэщтыгъэп. Ау игъогу рыкІохэрэр яза­къоу къызэнэжьхэкІэ, пстэури зэхаригъэшІыкІыщтыгъ.

 

Исус жьыбгъэ щынэгъошхор зэригъэуцугъэр

(Маттэ 8:23-27; Лука 8:22-25)

 

³⁵А мэфэ дэдэм пчъыхьэр къызэсым, Исус игъогу рыкІохэрэм ариІуагъ:

4:31 горчицэ – арапыбзэкІи тыркубзэкІи «хъардэл» ары.

–НекІо, псыхъураем иадрабгъу тызэпырыжъугъэкІ.

³⁶Игъогу рыкІохэрэр цІыф купышхом къыхэкІыхи, Исус къуашъоу зэрысым къыдитІысхьэхи ежьагъэх. НэмыкІ къуашъохэри игъусагъэх. ³⁷Жьыбгъэ щынэгъо­шхо къэхъуи, къуашъом псыорхэр къиохэу, псыр изы хъоу фежьагъ. ³⁸Исус ышъхьэ шъхьантэм телъэу, къошъо кІоцІым ыкІэкІэ щычъыещтыгъ. Ахэмэ къагъэущи ра­Іуагъ:

–Дин гъэсакІу, тызэрэкІодырэм уигъэгумэкІырэба?

³⁹Исус къэтэджи, жьыбгъэшхом егыий, псым риІуагъ:

–Самбыр! Щыгъэт!

Жьыбгъэр уцужьи, кІым-сым дэдэу къэхъугъ. ⁴⁰ЕтІанэ игъогу рыкІохэрэм ариІуагъ:

–Сыд пае ащ фэдизэу шъущтэрэ? ШІошъхъуныгъэ джыри шъуимыІэу ара?

⁴¹–Хэт мыр, жьыбгъэшхори псыри зыгъэдаІорэр?–зэраІожьыгъ ахэмэ щтагъэхэу.

 

 

ЯТФЭНЭРЭШЪХЬ

 

Исус джынапцІэ зыхэс лІы горэ зэригъэхъужьыгъэр

(Маттэ 8:28-34; Лука 8:26-39)

 

Галилей псыхъураем иадрабгъу ит хэкоу Гадарэ зыцІэ къалэм епхыгъэм нэсыгъэх. ²Исус къуашъом къызэри­кІэу, джынэпцІэ Іае зыхэс лІы горэ къэунэхэм алъэны­къокІэ къикІи къыпэгъокІыгъ. ³А лІыр къэунэхэм ахэ­сыгъ. ГъучІ Іэхъурэ лъэхэъурэкІэ зыми ыпхын ылъэкІы­щтыгъэп. ⁴Сыда пІомэ гъучІ Іэхъу-лъэхъу бэрэ ты­ралъхьэщтыгъ, ау Іэхъур ээпичыщтыгъ, лъэхъури зэ­пиутыщтыгъ. Арэущтэу зыми а лІыр ыгъэуцун ылъэкІы­щтыгъэп. ⁵Чэщи мафи къэунэхэмрэ Іуашъхьэхэмрэ ахэт зэпытыщтыгъ, куомэ-кІыизэ мыжъохэмкІэ зэожьы­щтыгъ.

⁶ЧыжьэкІэ а лІым Исус зелъэгъум, къачъи лъэгъон­джэмышъхьэкІэ ыпашъхьэ къитІысхьагъ. ⁷МэкъэшхокІэ къэкуозэ къыІуагъ:

–Исус, Тхьэу анахь Иным Ыкъу, сыда уиІофэу къы­схэлъыр? Тхьэм ыцІэкІэ сыолъэІу, къин сэмыгъэлъэгъу!

⁸А лІым арэущтэу зыкІиІуагъэр, Исус джынапцІэм, «О джынэпцІэ Іае, мы лІым хэкІыжь!» риІуагъэти ары.

⁹–Сыда о пцІэр?– еупчІыгъ Исус а лІым.

–Сэ сцІэр дзэ,– пэгъокІ къытыжьыгъ ащ, –сыда пІомэ бэ тэхъушъ ары.

¹⁰ЕтІанэ Исус ахэр а хэкум римыфынхэу лъэшэу къе­лъэІугъэх.

¹¹А чІыпІэ дэдэм зы къо Іэхъогъушхо Іошъхьэ нэпкъым щыхъущтыгъ. ¹²Джащыгъум джынэпцІэ Іаехэр Исус къе­лъэІугъэх:

–Къохэм адэжь тыгъакІуи, ахэмэ апкъыхэм тахэгъахь.

¹³Исус ахэр фит ышІыгъэх. ДжынэпцІэ Іаехэр лІым хэкІыжьхи, къохэм апкъыхэм ахэхьагъэх. Къо Іэхъогъур Іошъхьэ нэпкъым къечъэхи, псыхъураем хэлъадэхи, псым ытхьалагъэх. Ахэр минитІу фэдиз хъущтыгъэх.

¹⁴Къуахъохэр хэхьажьхи, къалэмрэ къуаджэхэмрэ хъу­гъэ-шІагъэр щаІотэжьыгъ, цІыфхэри хъугъэр зэрагъэ­лъэгъунэу къэкІуагъэх. ¹⁵Ахэр Исус ыдэжь къызэкІохэм, джынэпцІабэхэр къызхэкІыжьыгъэ лІыр фэпагъэу, иакъыл къыгъотыжьыгъэу, ащ дэжьым щысэу алъэ­гъугъ. Ар залъэгъум, къэщтагъэх. ¹⁶Джащыгъум къэхъугъэр зылъэгъугъэ цІыфхэм джынапцІэхэр зы­хэсыгъэ лІымрэ къохэмрэ къяхъулІагъэр цІыфхэм ара­Іотэжьыгъ. ¹⁷ЦІыфхэм ар зызэхахым, Исус яхэку ыбгынэнэу къелъэІугъэх.

¹⁸Исус къуашъом итІысхьажьы зэхъум, джынапцІэхэр къызхэкІыжьыгъэ лІыр ащ къелъэІугъ:

–Гъусэ сызыфэшІ.

¹⁹–О уибынхэм адэжь уиунэ кІожьи, Зиусхьаным къы­пфишІэгъэ шІугъэшхомрэ гукІэгъу къызэрэпфишІы­гъэмрэ яІотэжь,– риІуагъ Исус ар фимыдэу. ²⁰Арэущтэу ар кІуи, Исус къыфишІагъэр КъэлипшІ* зыцІэ хэкум щиІуатэу ыублагъ, цІыфхэми зэкІэ агъэшІэгъуагъ.

 

5:20 КъэлипшІ – еплъ Маттэ 4:25.

 

Исус Иаир зыцІэм ыпхъоу лІагъэр

къызэригъэтэджыжьыгъэр; Исус ищыгъын къынэсыгъэ

бзылъфыгъэр зэригъэхъужьыгъэр

(Маттэ 9:18-26; Лука 8:40-56)

 

²¹Исус къуашъомкІэ Галилей псыхъураем иадрабгъу зызэпырэкІыжьым, цІыф купышхо ежьым ыдэжь къы­щызэрэугъоигъ. Исус псы Іушъом Іутэу, ²²Иаир зыцІэ синэгогу пащэ горэ къэкІуагъ. Ащ Исус зелъэгъум, ылъакъохэм адэжь зыкъыщыридзыхи, ²³лъэшэу къелъэ­Іугъ:

–Сэ спхъу цІыкІу малІэ пэт. Хъужьынышъ, псаоу къэ­нэжьыным пае, къакІуи, пІэхэр телъхьэх.

²⁴Джащыгъум Исус а лІым игъусэу кІуагъэ. ЦІыф купышхо Исус тезэрэгъэбанэхэу игъусэхэу кІощты­гъэх. ²⁵А цІыфхэм зы бзылъфыгъэ горэ ахэтыгъ. Илъэс пшІыкІутІу хъугъэу, бэрэ ащ лъы къыкІэкІэу гуІэщтыгъ. ²⁶Іэзэ Іаджи еплъыгъагъэх, къиныби рагъэ­щэчыгъагъ. Бзылъфыгъэм иІэ пстэури ахэмэ атыригъэ­кІодэгъагъ, ау нахь Іае хъущтыгъэ нахь, ишІуагъэ къэ­кІуагъэп. ²⁷Ащ Исус икъэбар зэхихыгъэти, цІыф купы­шхом хэтэу Исус ыкІыбкІэ къакІуи, ищыгъын къы­нэсыгъ; ²⁸сыда пІомэ а бзылъфыгъэм мыщ фэдэу ыгу­кІэ ыІуагъэти ары: «Исус ищыгъынхэм санэс нэмыІэми, сыхъужьыщт». ²⁹Ардэдэм лъыкІэкІыныр уцужьыгъэ, зэ­рэхъужьыгъэри ыпкъыкІэ зэхишІагъ.

³⁰ Исус ыгукІэ кІуачІэ зэрэхэкІыгъэм занкІэу гу лъи­тагъ. ЦІыф купышхом хэтэу зыкъызэригъэзэкІи ари­Іуагъ:

–Хэта сищыгъынхэм къанэсыгъэр?

³¹ –ЦІыф купышхор къыптезэрэгъэбанэхэу плъэгъузэ, етІани, «Хэта къызнэсыгъэр?» оІуа?– къыраІуагъ игъогу рыкІохэрэм.

³² Ау Исус ар зышІагъэр ылъэгъуным пае, зиплъыхьэ­щтыгъ. ³³Джащыгъум бзылъфыгъэм къехъулІагъэр ешІэти, щтагъэу, кІэзэзэу къыІухьи, Исус ыпашъхьэ зыкъыщыридзыхи, шъыпкъэр зэкІэ къыриІуагъ.

³⁴–Сипшъашъ,– риІуагъ Исус, –уишІошъхъуныгъэ уи­гъэхъужьыгъ. Гъогу маф, гупсэфыныгъэ уиІэу опсэу. Узы­нчъэу ухъужьыгъ.

³⁵Исус гущыІэзэ, лІы заулэ синэгогу пащэм иунэ

къикІыгъэхэу, къакІохи, Иаир къыраІуагъ:

–Ппхъу дунаем ехыжьыгъ. Дин гъэсакІом сыд пае джыри къин ебгъэлъэгъужьыра?

³⁶Ау Исус ахэмэ къаІуагъэр зэрэзэхихэу, синэгогу пащэм риІуагъ:

–Умыщын, шІошъхъуныгъэ зигъаІэ къодый.

³⁷ЕтІанэ Петри, Якъуби, ащ ышы Иуани нэмыкІ зи зыдимыщэу, Исус гъогум техьажьыгъ. ³⁸Синэгогу пащэм иунэ къызэкІохэм, Исус цІыфхэр бырсырхэу, хьадагъэ ашІэу, пыхьэхэу ылъэгъугъэх. ³⁹Исус унэм къызехьэм, ариІуагъ:

–Сыд пае бырсыр къэшъуІэтэу, хьадагъэ шъушІыра? Пшъэшъэжъыер лІагъэп, мэчъые нахь.

⁴⁰Исус ар къызеІом, къыдэхьащхыгъэх. Ау Исус зэ­пстэури унэм къыригъэкІыхи, пшъэшъэжъыем ятэ-янэм­рэ игъусищрэ зыдищэхи, пшъэшъэжъыер зэрылъ унэм ихьагъ. ⁴¹ЕтІанэ пшъэшъэжъыем ыІэ къыубыти ри­Іуагъ:

–Талифэ кум! (Ащ къикІырэр, –Сипшъэшъэжъый, сэ осэІо, къэтэдж!)

⁴²Пшъэшъэжъыер ардэдэм къэтэджыжьи, унэ кІоцІыр къыкІухьагъ. Ар илъэс пшІыкІутІум итыгъ. Ар залъэ­гъум, лъэшэу агъэшІэгъуагъ. ⁴³Ау Исус хъугъэр зыми рамыІотэжьынэу унэшъо пытэ афишІыгъ. ЕтІанэ пшъэ­шъэжъыер агъэшхэнэу ариІуагъ.

 

 

ЯХЭНЭРЭШЪХЬ

 

Назарет дэс цІыфхэм Исус зэрамыштагъэр

(Маттэ 13:53-58; Лука 4:16-30)

 

Исус, игъогу рыкІохэрэр игъусэхэу, а чІыпІэм икІы­жьи, янэ икъалэ кІожьыгъэ. ²Шэмбэт мафэр къызэсым, синэгогум цІыфхэм Тхьэм игущыІэхэр щаригъашІэхэу ыублагъ. Ежьым едэІугъэ цІыфыбэхэм агъэшІагъоу къа­Іуагъ:

–Мы лІым къыІохэрэр тыдэ къырихыгъэха? Сыдэу зэ­хэшІыкІыныгъэшхо Тхьэм ащ къыритыгъа! Сыдэу Іо­фышхо гъэшІэгъонха ащ ыІэ къикІыхэрэр! ³Мерэм ыкъоу пхъашІэр арыба мыр, Якъубэ, Иосый, Иудэ, Симон ашыр? Ышыпхъухэри тэ къытхэсхэба?

Арэущтэу Исус пае агу мыхъун къырагъэхьагъ.

⁴–Пегъымбарым лъытэныгъэ фэзымышІыхэрэр ежь янэ икъалэ дэсхэр, ежь иблагъэхэр, ежь иунагъо щыщ­хэр ары ныІэп,– ариІуагъ Исус ахэмэ.

⁵Исус сымэджэ заулэм ыІэхэр атырилъхьэхэу зэри­гъэхъужьыгъэхэм нэмыкІ а чІыпІэм Іофышхо гъэшІэ­гъон зи щишІагъэп. ⁶Ахэмэ яшІошъмыхъуныгъи ыгъэ­шІэгъуагъ.

 

Исус игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІутІур Тхьэм фэлэжьэнхэу зэрэдигъэкІыгъэхэр

(Маттэ 10:1, 5-15; Лука 9:1-6)

 

ЕтІанэ цІыфхэм Тхьэм игущыІэхэр аригъашІэхэзэ, игъунэгъу къуаджэхэр къыкІухьащтыгъэх. ⁷Джащыгъум Исус игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІутІумэ къяджи, тІу­рытІоу дигъэкІыхэу ыублагъ. ДжынэпцІэ Іаехэр цІыф­хэм ахафынхэу тетыгъо аритыгъ. ⁸Мы унашъор афи­шІыгъ:

–Гъогум шъузытехьэкІэ, зы бэщ нэмыкІ зи зыдэшъу­мышт. Хьалыгъуи, Іалъмэкъи, бгырыпхым илъ ахъщи зыдэшъумыштэх. ⁹Ау цокъэ къызэрыкІохэр зыщы­шъулъэх. ДжэнитІуи зыщышъумылъ.

¹⁰–ХьакІэу зы унэ горэм шъуихьэмэ, а чІыпІэм шъу­къыдэкІыжьыфэ нэс, а унэм шъуис,– къыпигъэхъо­жьыгъ Исус. ¹¹–Зы чІыпІэ горэм шъущырамыгъэбла­гъэмэ е къыщышъомыдэІухэмэ, а чІыпІэм шъукъы­зикІыжькІэ, мыхъунэу ашІагъэмкІэ ахэмэ апашъхьэ шыхьат щыхъуным пае, шъуицуакъэхэм акІэрылъ сапэр акІэрыжъугъэтэкъужь. Шъыпкъэр шъосэІо, ахърэт мафэм а къалэм къинэу ыщэчыщтым нахьи, Содомрэ Гоморрэрэ къинэу ащэчыщтыр нахь мэкІэщт.

¹²Арэущтэу а нэбгырэ пшІыкІутІур гъогум техьэхи, «ШъуипсэкІодхэм шъуафыкІэгъожь», цІыфхэм араІозэ, агъэІоу аублагъ. ¹³ДжынэпцІабэхэр цІыфмэ ахафыщты­гъэх, сымаджэ Іаджи дагъэ щафэзэ агъэхъужьыщтыгъэх.

 

УмэхъэкІо Иуан ышъхьэ зэрэпаупкІыгъэр

(Маттэ 14:1-12; Лука 9:7-9)

 

¹⁴Исус цІэрыІоу хъугъэти, икъэбар пачъыхьэу Ирод* зэ­хихыгъ. Зызэхехым, мырэущтэу ыІуагъ:

–Мыр умэхъэкІоу Иуан ары. Ар лІагъэхэм къахэтэ­джыкІыжьыгъ, джары ащ фэдэ лъэкІыныгъэ зыхэлъ Іофышхохэр ыІэ къызкІикІыхэрэр.

¹⁵–Ар пегъымбар Иляс* ары,– аІощтыгъ нэмыкІ цІыф­хэм.

–Ар пегъымбар гор, пэсэрэ пегъымбархэм афэдэу,–аІощтыгъ етІани нэмыкІхэми.

¹⁶ Ау Ирод ахэмэ ягущыІэхэр зызэхеххэм, ыІуагъ: –Иуанэу зышъхьэ пязгъэупкІыгъэр лІагъэхэм къахэ­тэджыкІыжьыгъ.

¹⁷Ирод ар зыкІиІуагъэр мыры: Ежьым ышэу Филипп зыцІэр псаоу пэтми, Ирод а Филипп ишъузэу Иро­диадэ зыцІэр къыщэжьыгъ. ¹⁸Ащ къызэрищэжьыгъэм пае, Иуан Ирод риІощтыгъ: «О пшы ишъуз къэпщэ­жьыныр хабзэкІэ хъущтэп». ¹⁹Ащ пае Иродиадэ Иуан гужъ фыриІэу хъугъэ. Иродиадэ ихьатыркІэ Ирод идзэ­лІхэм Иуан аригъэубыти, хьапсым чІаригъэдзагъ. Иро­диадэ Иуан аригъэукІынэу фэягъ, ау ар къыдэхъугъэп. ²⁰Сыда пІомэ Иуан шъыпкъагъэ зиІэ цІыф лъапІэу зэрэщытыр Ирод ышІэщтыгъэти, щыщынэщтыгъ ыкІи ыухъумэщтыгъ. Иуан къыІохэрэм зядэІукІэ, инэу гу­мэкІыщтыгъ, ау щытми игуапэу едэІущтыгъ.

²¹Зы мафэ горэм Иродиадэ Іофэу зылъыхъущтыгъэр къыфифагъ. Ирод къызыхъугъэ мафэр ыгъэлъэпІэнэу икъулыкъушІэхэм, идзэ ипэщэшхохэм, Галилей хэ­кум итхьаматэхэм ешхэ-ешъошхо афишІи къыригъэ­блэгъагъэх. ²²Джащыгъум Иродиадэ ыпхъу унэм къихьи къафэшъуагъ. Иродрэ ихьакІэхэмрэ агу рихьыгъ.

–УзыфаемкІи къысэлъэІуи, укъызэрысэлъэІурэр къы­пфэсшІэщт,– риІуагъ пачъыхьэм пшъашъэм. ²³Тхьары­Іуи фишІыгъ:

 

6:14 пачъыхьэ Ирод – еплъ Маттэ 14:1. 6:15 пегъымбар Иляс – еплъ Маттэ 16:14.

 

–Сыд щыщми узыфаер остын, сипачъыхьагъу ыныкъо нэс.

²⁴Пшъашъэр унэм икІыжьи, янэ еупчІыжьыгъ:

–СыдкІэ селъэІущта?

–УмэхъэкІо Иуан ышъхьэкІэ елъэІу,– къыриІожьыгъ янэ.

²⁵Пшъашъэр псынкІэу унэм къилъэдэжьи, пачъыхьэм къыриІуагъ:

–Джыдэдэм умэхъэкІо Иуан ышъхьэ зы лэгъэшхо горэм илъэу къысэт.

²⁶Пачъыхьэм ар зызэхехым, ыгу лъэшэу къеуагъ, ары­шъхьакІэ хьакІэхэм апашъхьэ пшъашъэм тхьарыІоу фишІыгъэм пае игущыІэ епцІыжьынэу фэягъэп. ²⁷Ары­ти, ардэдэм зы дзэлІ горэ Иуан ышъхьэ къыхьынэу унашъо фишІи ыгъэкІуагъ. ²⁸Ар кІуи, Иуан ышъхьэ хьа­псым щыпиупкІи, лэгъэшхом илъэу къыхьи, пшъашъэм къыритыгъ. Пшъашъэм янэ ритыжьыгъ. ²⁹Иуан игъогу рыкІохэрэм хъугъэ-шІагъэр зызэхахым, къакІохи, Иуан ихьадэ хьапсым чІахыжьи, къэунэм чІалъхьажьыгъ.

 

Исус нэбгырэ минитф зэригъэшхагъэр

(Маттэ 14:13-21; Лука 9:10-17; Иуан 6:1-4)

 

³⁰Апостолхэр* Исус ыдэжь къыщызэрэугъоихи, Іофэу ашІэгъэ пстэумрэ цІыфхэм аригъэшІэгъэ Іоф пстэумрэ раІотэжьыгъэх. ³¹КъэкІо-накІохэр зэрэбагъэм пае, Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ шхэгъуи фифэжьыщтыгъэ­хэпти, Исус ахэмэ ариІуагъ:

–ЧІыпІэ Іудзыгъэ горэм тизакъоу тыкІонышъ, зы­жъугъэпсэфыщт.

³²Арыти, къуашъом исхэу Іудзыгъэ чІыпІэ горэм язакъоу кІуагъэх. ³³ЦІыфхэм ахэр къуашъом исхэу, ІукІыхэу алъэгъугъ, бэми къашІэжьыгъэх. ЦІыфхэр къэлэ пстэуми лъэсэу къадэчъыхи, Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ къуашъомкІэ зыдэкІощтыгъэ чІыпІэм нэмысхэ рапшІэу ахэр нэсхи, къэзэрэугъоигъэх. ³⁴Исус къуашъом къикІи, цІыф купышхор зелъэгъум, а цІыф­хэр мэлахъо зимыІэ мэл Іэхъогъум фэдэхэу щыты-

 

6:30 апостолхэр – еплъ Маттэ 10:2.

 

гъэхэти, ыгу ягъуи, Іофыбэхэр аригъашІэхэу ыублагъ.

³⁵Мафэр зыхэкІуатэм, игъогу рыкІохэрэр Исус къыбгъо­дахьэхи къаІуагъ:

–Мы чІыпІэр нэкІы, мафэри хэкІотэгъах. ³⁶Чы­лэ-къоджэ гъунэгъухэм кІонхэшъ, гъомлапхъэ къызфа­щэфыжьыным пае, цІыфхэр тІупщыжьых; сыда пІомэ, ашхын зи яІэп.

³⁷–Шъо ахэр жъугъашхэх,– ариІуагъ Исус ахэмэ.

–ТыкІонышъ, динар* шъитІум ауасэ хьалыгъу къэт­щэфына, мы цІыфхэм ядгъэшхынэу?– къыраІожьыгъ адрэхэм.

³⁸–Хьалыгъу тхьапша шъуиІэр?– ариІуагъ Исус. –Шъу­кІуи къызэжъугъашІ.

КъызэрагъашІи къаІуагъ:

–Хьалыгъуитфырэ пцэжъыитІурэ тиІ.

³⁹ЕтІанэ Исус цІыф пстэури куп-купэу уц шхъуантІэм хагъэтІысхьанхэу игъогу рыкІохэрэм унашъо афишІыгъ. ⁴⁰ЕтІанэ цІыфхэр шъэрышъэу, шъэныкъо-шъэныкъоу куп-купэу тІысыгъэх. ⁴¹ЕтІанэ Исус хьалыгъуитфымрэ пцэжъыитІумрэ къыштэхи, уашъом дэплъыий, Тхьэм щытхъу фишІыгъ. ЕтІанэ хьалыгъухэр зэгуичыхи, цІыф­мэ апашъхьэ ралъхьанхэу игъогу рыкІохэрэм ариты­гъэх. ПцэжъыитІури ахэмэ зэкІэми афигощыгъ. ⁴²ЦІыф пстэури шхагъэх ыкІи загъэшхэкІыгъ. ⁴³Ащ нэужым къялыжьыгъэ хьалыгъу такъырхэмрэ пцэжъыехэмрэ мэтэ пшІыкІутІу арызэу аугъоижьыгъэх. ⁴⁴Шхагъэхэр лІы минитф хъущтыгъэх.

 

Исус псы кІыІум тетэу зэрэкІуагъэр

(Маттэ 14:22-33; Иуан 6:16-21)

 

⁴⁵Исус цІыф купышхор етІупщыжьыфэ, игъогу ры­кІохэрэр ежьым ыпэ рапшІэу псыхъураем иадрабгъу ит Вифсайдэ къалэм зэпырыкІынхэу къуашъом ригъэтІыс­хьагъэх. ⁴⁶Исус цІыфхэр зетІупщыжьыхэ ужым, Тхьэм елъэІунэу Іуашъхьэм дэкІоягъ.

⁴⁷Пчыхьэр къызэсым, къуашъор псыхъурэе гу­зэгум нэсыгъагъ, Исуси изакъоу чІыгум къытенагъ.

 

6:37 динар – еплъ Маттэ 18:24.

 

⁴⁸Къуашъом исхэм жьыбгъэр къапеоти, ахэмэ ерагъэу къошъо бэщхэмкІэ афэу Исус ылъэгъугъэх. АтэкъэІо­гъум дэжь къуашъом исхэм алъэныкъокІэ псы кІыІум тетэу, Исус къэкІуагъ. Ахэмэ аблэкІы пэтыгъ. ⁴⁹Исус псы кІыІум тетэу къакІоу залъэгъум, хьадэджадэу ашІо­шІи, къэкууагъэх, ⁵⁰сыда пІомэ зэпстэуми ар алъэгъуи, лъэшэу щтагъэхэти ары.

Ардэдэм Исус къадэгущыІагъ:

–Шъугу шъумыгъэкІоды, сэры ар, шъумыщын.

⁵¹ЕтІанэ ахэмэ къуашъом адитІысхьи, жьыбгъэр уцу­жьыгъэ. Лъэш дэдэу агъэшІэгъуагъ, ⁵²сыда пІомэ Іофы­шхо гъэшІэгъонэу Исус хьалыгъухэмкІэ ышІэгъагъэр къагурымыІоу, гуркъэхэу* щытыгъэхэти ары.

 

Исус Геннисарет хэкум сымаджэхэр зэрэщигъэхъужьыгъэхэр

(Маттэ 14:34-36)

 

⁵³Псыхъураем зызэпырэкІыхэм, Геннисарет хэкум нэсхи, гъурзыр щырадзыхыгъ. ⁵⁴Къуашъом къызэрикІы­хэу, цІыфхэм Исус къашІэжьыгъ. ⁵⁵ЦІыфхэм а хэкур зэкІэ къачъыхьэу, сымаджэхэр пІуаблэхэм акІоцІылъхэу Исус зыдэщыІэу зыфаІорэ чІыпІэм къахьэу къаублагъ. ⁵⁶Къуаджэми, къалэми, чылэми Исус тыдэ кІуагъэми сымаджэхэр а чІыпІэхэм ягузэгупІэхэм ащагъэтІылъти, зи мыхъуми ищыгъын кІапэм нигъэсынхэу къелъэІущты­гъэх, Исус ищыгъын кІапэми нэсыгъэ пстэури хъужьы­щтыгъэх.

 

 

ЯБЛЭНЭРЭШЪХЬ

 

Тыжъхэм къакІэныжьыгъэ хабзэхэр

(Маттэ 15:1-20)

 

Фарисейхэри Ерусалим къикІыгъэ Тэурат егъэджэкІо пащэхэм ащыщхэри Исус ыдэжь къыщызэрэугъоигъэх.

 

6:52 гуркъэхэу – еплъ 3:5.

 

²Ахэмэ Исус игъогу рыкІохэрэм ащыщхэр Іэ мыкъа­бзэхэмкІэ, ащ къикІырэр аІэхэр амытхьакІыхэу, шхэхэу алъэгъугъ. ³Сыда пІомэ фарисейхэмрэ адрэ джурт пстэумрэ ятэжъхэм къакІэныжьыгъэ хабзэхэм атетхэу, аІэхэр амытхьакІыгъэхэу шхэхэрэп. ⁴Бэдзэрым къикІы­жьхэмэ, замыгъэкъэбзэжьыгъэу шхэхэрэп. А хабзэхэм анэмыкІэу, ятэжъхэм къакІэныжьыгъэ хэбзабэхэр зэ­рахьэ, гущыІэм пае, шъуалъэхэми, къумгъанхэми, лэ­гъупхэми ятхьакІынхэр.

⁵Арыти, фарисейхэмрэ Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ Исус къеупчІыгъэх:

–О уигъогу рыкІохэрэр тятэжъхэм къытфагъэнэгъэ хабзэхэм атемытхэу, Іэ шІоихэмкІэ сыд пае шхэхэра?

⁶–Пегъымбар Исайас шъо нэпитІу зиІэхэм шъыпкъэр къышъуиІолІагъ,– ариІожьыгъ Исус. –Мыщ фэдэу итхылъ ит:*

«Мы цІыфхэм аІупэхэмкІэ сагъэлъапІэ, ау агухэмкІэ спэчыжьэх. ⁷Ахэм цІыфхэм Іофхэр арагъашІэхэзэ, цІыфхэм яхабзэ Тхьэм иунашъо зэрэфагъадэрэм пае, сэ сызэрагъэлъапІэрэр хьаулый».

⁸–Тхьэм иунашъо къэжъугъэнагъэу, цІыфхэм къакІэ­ныжьыгъэ хабзэхэм шъуатет.

⁹–Шъуятэжъхэм къакІэныжьыгъэ хабзэхэр жъугъэцэ­кІэнхэм пае, Тхьэм иунашъо зы лъэныкъокІэ ешъогъэ­зы,– къыпигъэхъожьыгъ Исус. ¹⁰–Сыда пІомэ пегъымбар Мусэ ыГуагъ:* «Уятэрэ уянэрэ лъытэныгъэ афэшІ», ыкІи «Хэти щэрэт зятэ е зянэ ІэягъэкІэ тегущыІэрэр шъуукІын фае». ^11,12Ау шъо шъоІо: «Зы цІыф горэм ежьым ятэ е янэ мырэущтэу риІомэ: Сэ тынэу шъо шъостын слъэкІыщтгъэр джы корбан сшІыщт, ыІоу, (ащ къикІырэр Тхьэм пае тын сшІыщт), ащыгъум а цІыфым ятэ е янэ зи фимышІэнэу фит». ¹³Арэущтэу шъушІы­зэ, шъуятэжъхэм яхабзэхэу шъо шъукъохэм къафэ­жъугъанэхэрэмкІэ Тхьэм игущыІэхэр зы лъэныкъокІэ ешъогъэзых. Ащ фэдэ Іаджи шъошІэ.

 

7:6-7 Пегъымбар Исайас . . . итхылъ ит – еплъ Пегъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 29:13.

7:10 пегъымбар Мусэ ыІуагъ – еплъ Пегъымбар Мусэ ятІонэрэ тхылъэу ытхыгъэм 20:12; 21:17.

 

¹⁴Исус цІыф купышхом джыри зэ къяджи ариІуагъ:

–Шъо пстэури шъукъысэдэІу, къасІорэри зыгурыжъу­гъаГу. ¹⁵ЦІыфыр мыкъабзэу зышІын зылъэкІырэр шхы­нэу ышхырэр арэп, ыгу къикІыхэрэр ары нахь. ¹⁶Рыдэ­Іонэу тхьакІумэ зиІэм зэхерэх.

¹⁷Исус цІыф купышхом хэкІыжьи, унэм зехьажьым, игъогу рыкІохэрэр а гъэсэныгъэ къэбарым ехьылІагъэу къеупчІыгъэх.

¹⁸–Шъори зи къыжъугурымыІоу ара?– ариІожьыгъ Исус. –ЦІыфым шхынэу ышхырэм ежьыр мыкъабзэу ышІын зэримылъэкІырэр къыжъугурыІорэба? ¹⁹Сыда пІомэ цІыфым шхынэу ышхырэр ыгу ихьэрэп, ыныбэ ехьэ нахь, етІани пкъым хэкІыжьы. (А гущыІэхэмкІэ Исус шхын пстэури хьалэлэу ыІуагъ.)

²⁰–ЦІыфым ыгу къикІырэр ары мыкъабзэу зышІырэр,–къыпигъэхъожьыгъ Исус. ²¹–Сыда пІомэ цІыфым ыкІо­цІырэ ыгурэ ары мыхэр къызэрыкІыхэрэр: гупшысэ бза­джэхэр, зинэ шІэныр, тыгъоныр, цІыф укІыныр, ²²нэй­псыеныр, бзэджагъэр, тхьагъэпцІыгъэр, мыхъомышІэ псэу­кІэр, шъугъоныр, цІыфхэм ІэягъэкІэ атегущыІэныр, пэ­гагъэр, делагъэр. ²³А бзэджэгъэ пстэури гу кІоцІым къекІыхэшъ, цІыфыр мыкъабзэу ашІы.

 

Сирофиникие хэкум щыщ бзылъфыгъэм шІошъхъуныгъэу

иІагъэр

(Маттэ 15:21-28)

 

²⁴ЕтІанэ Исус а чІыпІэм икІи, къалэхэу Тиррэ Сидонрэ яІэгъо-благъо кІуагъэ. Зы унэ горэм зехьэм, ащ дэжьым ежьыр зэрэщыІэр зыми ышІэнэу фэягъэп, ау ар гъэбэ­лъыгъэу хъугъэп. ²⁵3ы бзылъфыгъэу джынапцІэ зыхэс пхъу зиІэм Исус къызэрэкІуагъэр зэрэзэхихэу къакІуи, ылъакъохэм адэжь зыщыридзыхыгъ. ²⁶А бзылъфыгъэр Сирофиникие хэкум щыщыгъ, ыбзи урымыбзагъ*. Ып­хъу джынапцІэр хифынэу Исус къелъэІугъ.

²⁷–Ыпэ рапшІэу сабыйхэм загъэгъэшхэкІ,– риІуагъ Исус а бзылъфыгъэм, –сыда пІомэ сабыйхэм хьалы­гъур аІыпхэу, хьэхэм ябгъэшхыныр тэрэзэп.

7:26 урымыбзэр – иунаныбзэр ары.

²⁸–Шъыпкъэ, тхьаматэ,– къыриІожьыгъ бзылъфыгъэм, –ау сабыйхэм къаІэпытэкъурэ хьалыгъу шкъойхэр Іэнэ чІэгъым чІэс хьэхэми ашхых.

²⁹–А гущыІэр къызэрэпІуагъэм пае, джынапцІэр о ппхъу хэкІыжьыгъ,– риІуагъ Исус. –О уиунэ кІожь.

³⁰Бзылъфыгъэр унэм къызэкІожьым, джынапцІэр хэ­кІыжьыгъэу, ыпхъу пІэм хэлъэу къыгъотыжьыгъ.

 

Исус дэгоу ыкІи гущыІэгъуаеу щыт лІы горэ зэригъэхъужьыгъэр

 

³¹Ащ ыужым Исус къалэхэу Тиррэ Сидонрэ* яІэ­гъо-благъо къикІыжьи, КъэлипшІ* зыцІэ хэкум кІоцІы­рыкІи, Галилей псыхъураем къэкІожьыгъ. ³²Джащыгъум дэгоу ыкІи гущыІэгъуаеу щыт лІы горэ цІыфхэм Исус къыфащи, ыІэ тырилъхьанэу къелъэІугъэх.

³³Исус а лІыр цІыфхэм зы лъэныкъокІэ ахищи, яза­къоу къызэнэжьхэм, ыІэхъуамбэхэр лІым ытхьакІумэхэм ариІухи, ужъунтхи, лІым ыбзэгу теІэбагъ. ³⁴ЕтІанэ уашъом дэплъыий, куоу хэщэтыкІи, а лІым риІуагъ: «Еффатэ!» (Еффатэм къикІырэр, «ПтхьакІумэхэм зыкъызэІуахы­жьыщт!») ³⁵Ардэдэм лІым ытхьакІумэхэм зэхахэу хъу­жьыгъэх, ыбзэгуи къытІупщыжьи, къабзэу къэгущыІэу ыублагъ.

³⁶Исус цІыфхэм ар зыми рамыІотэжьынэу унашъо афи­шІыгъ. Ау сыд фэдизэу унашъо афишІыгъэми, а Іофыр нахьыбэу агъэІущтыгъ. ³⁷ЦІыфхэм хъугъэ-шІагъэр ин дэдэу агъэшІагъозэ аІощтыгъ:

–ЗэкІэри дэгъоу ышІагъ. Дэгухэм зэхахэу егъэхъу­жьых, бзакохэри къегъэгущыІэх.

 

7:31 къалэхэу Тиррэ Сидонрэ – еплъ Маттэ 11:21. 7:31 КъэлипшІ – еплъ Маттэ 4:25.

 

 

ЯЕНЭРЭШЪХЬ

 

Исус нэбгырэ миниплІ зэригъэшхагъэр

(Маттэ 15:32-39)

 

А мафэхэм джыри зэ цІыф купышхо къэзэрэугъоигъ. Ахэмэ ашхын зи яІагъэпти, Исус игъогу рыкІохэрэм къяджи ариІуагъ:

²–ЦІыф купышхом сыгу ягъу, сыда пІомэ мэфищ хъугъэу сигъус, ышхыни иІэп. ³МэлакІэ лІэхэу пІыф­хэр стІупщыжьхэмэ, гъогум щызэхэфэщтых, сыда пІомэ чыжьэу къикІыгъэхэр ахэмэ ахэтых.

⁴–Мы шъоф нэкІым ахэмэ афырикъун хьалыгъу зы­горэм тыдэ къихын ылъэкІына?– аІуи, игъогу ры­кІохэрэм Исус къыраІожьыгъ.

⁵–Хьалыгъу тхьапша шъуиІэр?– яупчІыгъ Исус ахэмэ. –Хьалыгъуибл тиІ,– къаІожьыгъ ахэмэ. ⁶Джащыгъум Исус цІыф купышхор чІыгум етІысэхын­хэу унашъо ышІыгъ. Хьалыгъуиблыр къыштэхи, Тхьэм щытхъу фишІыгъ. ЕтІанэ хьалыгъухэр зэгуичыхи, цІыф купышхом ыпашъхьэ ралъхьанхэу игъогу рыкІохэрэм аритыгъэх. Ахэми арэущтэу ашІыгъ. ⁷Пцэжъые цІыкІу заули яІагъ. Ахэмэ апаий Исус Тхьэм щытхъу фишІи, ахэри цІыфмэ апашъхьэ ралъхьанхэу игъогу рыкІохэрэм ариІуагъ. ⁸ЦІыфхэр шхагъэх ыкІи загъэшхэкІыгъ. Ащ нэужым хьалыгъу такъырхэу къялыжьыгъэхэр мэтибл ар ызэу аугъоижьыгъэх. ⁹Шхагъэхэр нэбгырэ миниплІы фэдиз хъущтыгъэх. ЕтІанэ Исус цІыфхэр ытІупщыжьыгъэх. ¹⁰ ЦІыфхэр зетІупщыжьыхэ ужым, игъогу рыкІохэрэр игъу­сэхэу къуашъом итІысхьи, къуаджэу Далмануфэ иІэгъо­благъо кІуагъэ.

 

Зы нэшэнэ гъэшІэгъонышхо горэ уашъом къафыригъэхынэу фарисейхэр Исус къызэрелъэІугъэхэр

(Маттэ 16:1-4; Лука 11:29-32)

 

¹¹Фарисейхэр Исус ыдэжь къакІохи, гущыІэкІэ къены­къокъухэу къаублагъ. Ежьыр агъэунэфыным пае, зы нэ­шэнэ гъэшІэгъонышхо горэ уашъом къафыригъэхынэу фэягъэх. ¹²Исус ыгукІэ куоу хэщэтыкІи къыІуагъ:

–Джырэ цІыфхэр нэшэнэ гъэшІэгъонышхо сыд пае кІэупчІэхэра? Шъыпкъэр шъосэІо, Тхьэм джырэ цІыф­хэм нэшэнэ гъэшІэгъонышхо зи къаритыщтэп.

¹³ЕтІанэ Исус ахэр къыгъанэхи, къуашъом итІысхьи, псыхъураем иадрабгъу зэпырыкІыжьыгъ.

 

Фарисейхэм ятэджэпсырэ пачъыхьэ Ирод итэджэпсырэ

(Маттэ 16:5-12)

 

¹⁴Исус игъогу рыкІохэрэм икъун хьалыгъу къызда­хьынэу ащыгъупшэгъагъ. Къуашъом илъэу, зы хьалы­гъу закъо нэмыкІ зи къыздахьыгъэп. ¹⁵Исус ахэмэ афи­гъэпытэу ариІуагъ:

–Шъуфэсакъ, фарисейхэм ятэджэпсырэ пачъыхьэ Ирод итэджэпсырэ защышъуухъум.

¹⁶–Хьалыгъу тиІэпышъ ары ащ зыкІиІорэр,– зэраІоу, игъогу рыкІохэрэр а Іофым тегущыІагъэх.

¹⁷Исус ахэмэ аІорэм гу лъити ариІуагъ:

–Хьалыгъу зэрэшъуимыІэм сыд пае шъутегущыІэрэ? Джыри зи зэхэшъумышІыкІэу ыкІи къыжъугурымыІоу ара? Ащ фэдизэу шъугуркъэу* шъущыта? ¹⁸Нэ шъуиІэ пэтми, шъумылъэгъоу ара? ТхьакІумэ шъуиІэ пэтми, зэхэшъумыхэу ара? ¹⁹Шъугу къэкІыжьырэба, хьалыгъуи­тфыр цІыф минитфым зафызэгосэчым, хьалыгъу такъыр матэхэу сыд фэдиза арызэу шъуугъоижьыгъэхэр?

–Мэтэ пшІыкІутІу,– къыраІожьыгъ ахэмэ.

²⁰–Хьалыгъуиблыри цІыф миниплІым зафызэгосэчым, хьалыгъу такъыр матэхэу сыд фэдиза арызэу шъуугъои­жьыгъэхэр?

–Мэтибл,– къыраІожьыгъ ахэмэ.

²¹–Джыри зи къыжъугурымыІоу ара?– ариІуагъ Исус ахэмэ.

 

8:17 гуркъэ – еплъ 3:5.

 

Исус Вифсайдэ къуаджэм щыщэу лІы нэшъу горэ зэригъэхъужьыгъэр

 

²²ЕтІанэ Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ Вифсайдэ къу­аджэм* къэкІуагъэх. ЦІыфхэм лІы нэшъу горэ Исус къыфащи, теІэбэнэу елъэІугъэх. ²³Исус нэшъум ыІэ ыубыти, къуаджэм дищыгъ. ЕтІанэ нэшъум ынэхэм акІэужъунтхи, ыІэхэр нэшъум тырилъхьэхи еупчІыгъ:

–Зыгорэ олъэгъуа?

²⁴Нэшъум ышъхьэ къыІэти къыІуагъ:

–ЦІыфхэм къакІухьэу сэлъэгъух. Ахэр чъыгхэм афэ­дэх.

²⁵ЕтІанэ Исус ыІэхэр джыри зэ нэшъум ынитІумэ атырилъхьажьыгъэх. Ащ дэжьым лІым тэрэзэу ылъэ­гъоу хъугъэ. Ар хъужьи, пстэури нафэу ылъэгъоу хъужьыгъэ. ²⁶Ащ нэужым Исус а лІым риІуагъ:

–Къуаджэм удэмыхь, зыми зи емыІу.

ЕтІанэ ядэжь ыгъэкІожьыгъ.

 

«Оры Христосыр», ыІуи, Петрэ Исус зэрэриІуагъэр

(Маттэ 16:13-20; Лука 9:18-21)

 

²⁷Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ Кайсарфилипие къа­лэм* иІэгъо-благъо икъуаджэхэм алъэныкъомкІэ кІуа­гъэх. КІохэзэ, Исус игъогу рыкІохэрэм яупчІыгъ:

–ЦІыфхэм сэ хэт сыщыщэу аІора?

²⁸–Зы купым о уумэхъэкІо Иуанэу аІо,– къыраІо­жьыгъ ахэмэ. –НэмыкІхэми о упегъымбар Илясэу* аІо. ЕтІанэ адрэхэми о пегъымбархэмэ уащыщ горэу аІо.

²⁹–Адэ шъори, сэ хэт сыщыщэу шъуІора?– яупчІыгъ Исус ахэмэ.

–Оры Христосыр*,– ыІуи, Петрэ Исус къыриІожьыгъ.

 

8:22 Вифсайдэ къуаджэр – Вифсайдэ къуаджэр Иулиас зыцІэ къуаджэу Галилей псыхъураем итемыр тыгъэ къыкъокІыпІэ Іушъом Іутыгъэр арыщтын.

8:27 Кайсарфилипие къалэр – Галилей псыхъураем километрэ 40-кІэ пэчыжьэу, итемыр лъэныкъомкІэ итыгъ.

8:28 пегъэмбар Иляс – еплъ Маттэ 16:14.

8:29 Христос – еплъ Маттэ 1:17.

 

³⁰Ащ дэжьым Исус ар зыми рамыІотэжьынэу ахэмэ афигъэпытагъ.

 

Исус ежьыр зэраукІыщтри, лІагъэхэм къызэрахэтэджыкІыжьыщтри къызэриІуагъэр

(Маттэ 16:21-28; Лука 9:22-27)

 

³¹Джащыгъум Исус игъогу рыкІохэрэм мырэущтэу аригъашІэу ыублагъ:

–ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо* къиныбэ ыщэчын фаеу щыт. Нахьыжъхэми*, дин пэщэшхохэми*, Тэурат егъэджэ­кІо пащэхэми* ежьыр зэрамыпэсын ыкІи аукІын фаеу щыт, мэфищ нэужми лІагъэхэм къахэтэджыкІыжьын фаеу щыт.

³²Исус мы Іофхэр шъхьаихыгъэу къыІуагъэх. Джащы­гъум Петрэ Исус зы лъэныкъокІэ Іуищи, фимыдэу ыу­благъ.

³³Ау Исус зыкъызэригъэзэкІи, игъогу рыкІохэрэм яплъи, Петрэ егыигъ:

–Сауж икІ, шэйтан! О уигупшысакІэ Тхьэм игупшы­сакІэу щытэп, цІыфым игупшысакІэу щыт нахь.

³⁴ЕтІанэ Исус цІыф купышхомрэ игъогу рыкІохэрэм­рэ къяджи ариІуагъ:

–Зыгорэ сэ сауж къырыкІонэу фаемэ, ежьыр зыфэе Іофхэр къерэгъанэхи, лІэныгъэм икъащ къерэшти, сауж къырэрэкІу; ³⁵сыда пІомэ хэти зыпсэ мыкІодэу къэзы­гъэнэжьынэу фаем ыпсэ шІокІодыщт, ау хэти сэщ пае­рэ къэбарышІум* паерэ зыпсэ зышІокІодрэм ыпсэ мы­кІодэу къыгъэнэжьыщт. ³⁶Дунаер зэкІэ зы цІыфым ие хъоу, ежьыр кІодмэ, ишІуагъэу къэкІощтыр сыда? ³⁷ЦІы-

 

8:31 ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо – еплъ Маттэ 8:20.

8:31 нахьыжъхэр – еплъ Маттэ 16:21.

8:31 дин пэщэшхохэр – еплъ Маттэ 2:4.

8:31 Тэурат егъэджэкІо пащэхэр – еплъ Маттэ 2:4.

8:35 къэбарышІур – Исус Христос ехьылІэгъэ къэбарышІур ары. Тхьэм пегъымбархэм ягущыІэкІэ цІыфхэр къызэригъэгугъэгъэ Іофхэр Исус Христос Іофэу ышІагъэмкІэ къыыгъэшъыпкъэжьхэзэ ыгъэхъугъэх, арэущтэуи цІыфхэр мыкІодхэу къызэригъэнэжьыщтхэ гъогу афишІыгъ.

 

фым ыпсэ пае уасэу сыд ытышъущтыр? ³⁸Джырэ цІыф­хэу Тхьэр зымышІэхэу, псэкІод зышІэхэрэм ащыщэу хэти сэррэ сэ сигущыІэхэмрэ къыттеукІытыхьэрэм, сэ ЦІыф Лъэпкъым Ыкъуи а цІыфым сытеукІытыхьажьыщт, мэ­лэІич лъапІэхэр сигъусэхэу сэ Сятэ ищытхъушхо фэдэ щытхъушхо сиІэу сыкъызыкІожькІэ.

 

 

ЯБГЪОНЭРЭШЪХЬ

 

–Шъыпкъэр шъосэІо,– ариІуагъ Исус ахэмэ, –Тхьэм и Тетыгъошхо* лъэкІыныгъэшхокІэ къэкІуагъэу алъэ­гъуфэ, мыщ дэжьым щыт цІыфхэм ащыщхэу заулэм лІэныгъэр алъэгъущтэп.

 

Исус итеплъэ зэрэзэрихъокІыгъэр

(Маттэ 17:1-13; Лука 9:28-36)

 

²Мэфих зытешІэ ужым, Исус Петри, Якъуби, Иуани зыдищэхи, зы Іошъхьэ лъагэ горэм язакъоу дищэя­гъэх. Джащыгъум ахэмэ апашъхьэ Исус итеплъэ щызэри­хъокІыгъ. ³Дунаим тет гыкІакІо горэм щыгъынхэр фыжьэу зэригыкІышъущтхэм нахьи, Исус ищыгъынхэр нахь фыжьыбзэу, къэлыдэу хъугъэх. ⁴Ащ дэжьым пе­гъымбархэу Илясрэ Мусэрэ ахэм къафэлъэгъуагъэх, ахэри Исус къыдэгущыІэхэу щытыгъэх.

⁵–Равви, мыщ дэжьым тызэрэщыІэр дэгъу,– ыІуи, Петрэ Исус къыриІуагъ. –Чэлищ щыдгъэІэн, ощ пае зы, Мусэ паий зы, Иляс паий зы.

⁶Петрэ ыІон ышІагъэп; сыда пІомэ ахэр щтагъэхэти ары.

⁷Джащыгъум зы ошъуапщэ къакІуи къашъхьэщы­хьагъ. Ошъуапщэм зы макъэ горэ къыхэІукІыгъ:

–Мары сэ шІу слъэгъурэ Скъо кІасэр. Ащ ыІорэм шъуедэІу.*

 

9:1 Тхьэм и Тетыгъошхо – еплъ 1:15.

9:7 Мары сэ шІу слъэгъурэ Скъо кІасэр. Ащ ыІорэм шъуедэІу! – еплъ Сэбур (Псалтыр) 2:7; Пегъымбар Мусэ апэрэ тхылъэу ытхы­гъэм 22:2 ыкІи ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 18:15.

 

⁸ОшІэ-дэмышІэу, зызэплъэкІыжьхэм, ахэмэ ягъусэу Исус нэмыкІ зи алъэгъужьыгъэп.

⁹Ахэр Іуашъхьэм къехыжьхэзэ, ежьырэу ЦІыф Лъэ­пкъым Ыкъо лІагъэхэм къахэтэджыкІыжьыфэ, алъэгъу­гъэр зыми рамыІотэжьынэу Исус унашъо афишІыгъ. ¹⁰А гущыІэхэр агу раубытагъэх, «ЛІагъэхэм къахэтэджы­кІыжьынэу Исус зыфиІуагъэм къыригъэкІыгъэр сыда?» аІозэ зэупчІыжьыгъэх.

¹¹Ахэр Исус къеупчІыгъэх:

–Тэурат егъэджэкІо пащэхэм ыпэ рапшІэу пегъымбар Иляс къэкІон фаеу аІоу, сыда зыкІаІорэр?

¹²–Шъыпкъэ, ыпэ рапшІэу Иляс къэкІонышъ, Іоф пстэури тэрэзэу зэтыригъэуцожьын фае,– ариІожьыгъ Исус, –ау Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм зэрарытым фэдэу, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо къиныбэ ыщэчын фаеу щыт, цІыфхэми зэрамыпэсын фаеу щыт. ¹³Ау сэ шъосэІо, Иляс къэкІогъах,* Іоф бзэджагъэу ежьым рашІэнхэу зыфэягъэхэри рашІагъэх, ежьым ехьылІагъэу Тхьэм игу­щыІэ тхыгъэхэм зэрарытым фэдэу.

 

Исус джынапцІэ зыхэс кІалэ горэ зэригъэхъужьыгъэр

(Маттэ 17:14-20; Лука 9:37-43а)

 

¹⁴Исусрэ игъусищрэ адрэ нэбгырэхэу игъогу ры­кІохэрэм адэжь къызагъэзэжьым, цІыф купышхом ахэр къауцухьагъэхэу, Тэурат егъэджэкІо пэщэ куп ахэмэ къянэкъокъухэу алъэгъугъэх. ¹⁵Исус къызалъэгъум, цІыф купышхом зэкІэ агъэшІагъуи, къыбгъодэлъадэхи, шІуфэс къырахыгъ.

¹⁶–Сыдым ехьылІагъэу ахэмэ шъуянэкъокъура?–яупчІыгъ Исус игъогу рыкІохэрэм.

¹⁷ЦІыф купышхом хэтэу зыгорэм къыриІуагъ:

–Дин гъэсакІу, джынапцІэу сэ сикІалэ бзако зышІы­рэр хэсти, къыпфэсщагъ. ¹⁸ДжынапцІэр кІалэм къыха­хьэ къэс, чІыгум къытыредзэ. ЫІупс къыІутІэтІэу, ыцэ­хэр зэригъэшхыхэу зэтекъэ. О уигъогу рыкІохэрэм

 

9:13 Иляс къэкІогъах – Исус зыфиІуагъэр умэхъэкІоу Иуан (Яхьяр) ары. Иуан Христос игъогу ыгъэпсынэу Тхьэм къызэригъэгугъэгъэ пегъымбар Иляс ары. Еплъ Маттэ 16:14.

 

джынапцІэр хафынэу сялъэІугъ, арышъхьакІэ ахэмэ ар хафын алъэкІыгъэп.

¹⁹–Еоой, шъо джырэ цІыфхэу шІошъхъуныгъэ зимы­Іэхэр,– ариІожьыгъ Исус. –Сыд фэдизрэ сышъухэтын фая? Сыд фэдизрэ шъусщыІэн фая? А кІалэр къысфа­шъущ.

²⁰Ахэмэ кІалэр Исус къыфащагъ. Ау джынапцІэм Исус зэрилъэгъоу, кІалэр къыгъэкІэзэзыгъ. КІалэр чІы­гум къытефи, Іупсыр къыІутІэтІэу укІорэигъэ.

²¹–Сыд фэдиз хъугъэу мыщ фэдэу щыта?– еупчІыгъ Исус кІалэм ятэ.

–ИцІыкІугъэ къыщегъэжьагъэу арэущтэу щыт,– къы­Іожьыгъ ятэ. ²²–ДжынапцІэм ар ыгъэкІодыным пае, машІоми псыми бэрэ ахидзэщтыгъ. Зыгорэ пшІэн плъэ­кІымэ, гукІэгъу къытфэшІи къыддэІэпыІ.

²³–«Зыгорэ пшІэн плъэкІымэ», оІо,– риІуагъ Исус а лІым. –ШІошъхъуныгъэ зиІэм сыдрэ Іофи ышІэн елъэ­кІы.

²⁴Ардэдэм кІалэм ятэ къэкууагъ:

–Сэ сшІошъ мэхъу, сишІошъмыхъуныгъэ сытекІонэу къыздэІэпыІ, тхьаматэ.

²⁵Исус цІыф купышхо къэзэрэугъоигъэу зелъэгъум, джынэпцІэ Іаем егыий риІуагъ:

–О, цІыфхэр бзакоу ыкІи дэгоу зышІырэ джынапцІ, унашъо къыпфэсэшІы, мы кІалэм хэкІыжьи, ныбжьи укъыхэмыхьажь.

²⁶ДжынэпцІэ Іаер къыхэкуукІи, кІалэр лъэшэу къы­гъэкІэзэзи хэкІыжьыгъ. КІалэр хьадэм фэдэу хъугъэ. Арыти, а цІыфхэм ащыщыбэхэм, «Ар лІагъэ» аІуагъ. ²⁷Ау Исус кІалэм ыІэ къыубыти, ылъакъохэм атыригъэуцуагъ, кІалэри къэтэджыжьыгъ.

²⁸Ащ ыужым Исус унэ горэм зехьэм, игъогу рыкІохэрэм язакъоу къызынэжьхэм, къеупчІыгъэх:

–Сыд пае а джынапцІэр тэ хэтфын тымылъэкІыгъа?

²⁹–Мыщ фэдэ лъэпкъыр тхьэлъэІунымрэ нэкІынымрэ афэшъхьафкІэ цІыфым хэпфышъущтэп,– ариІожьыгъ Исус.

 

Исус ежьыр зэраукІыщтри, лІагъэхэм къызэрахэтэджыкІыжьыщтри ятІонэрэу къызэриІуагъэр

(Маттэ 17:22-23; Лука 9:43б-45)

 

³⁰Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ а чІыпІэм икІыхи, Галилей хэкум кІоцІырыкІыгъэх. Ахэр зыдэщыІэхэр Исус зыми къышІэнэу фэягъэп, ³¹сыда пІомэ игъогу рыкІо­хэрэм Іофхэр аригъашІэщтыгъэхэти ары. Ахэмэ мырэу­щтэу ариІуагъ:

–ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо цІыфхэм аІэкІэхьанышъ, ахэмэ ежьыр аукІыщт, ау заукІы ужым, мэфищ те­шІагъэу лІагъэхэм къахэтэджыкІыжьыщт.

³²Ау игъогу рыкІохэрэм а гущыІэхэм къарыкІырэр къагурыІуагъэп, ежьым къеупчІынхэуи щынэщтыгъэх.

 

Хэта анахь ин дэдэр?

(Маттэ 18:1-5; Лука 9:46-48)

 

³³Капернаум къалэм къэкІожьыгъэх. Унэм зехьэхэм, Исус игъогу рыкІохэрэм яупчІыгъ:

–Гъогум шъузытетым, сыда шъузытегущыІагъэр?

³⁴Ау ахэмэ заушъэфыгъ, сыда пІомэ ахэр гъогум зы­тетхэм, «Тэ тщыщэу хэт анахь ин дэдэр», аІоти зэнэ­къокъущтыгъэх.

³⁵Исус тІыси, игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІутІум къяджи ариІуагъ:

–Зыгорэ апэ итынэу фаемэ, ар ауж дэдэу хъун фае, пстэу­ми Іофтабгэуи афэхъун фае.

³⁶Зы сабый горэм ыІэ къыубыти, агузэгу ригъэуцуи, ІаплІ рищэкІи ариІуагъ:

³⁷–Хэти мыщ фэдэ сабыир сэ сцІэкІэ къезыгъэбла­гъэрэм сэ сыригъэблэгъагъэу мэхъу; хэти сэ сезыгъэ­благъэрэми сэ сизакъоу арэп ригъэблагъэрэр, сэ сыкъэ­зыгъэкІуагъэри ары.

 

Къытпэмыуцурэр тигъус

(Лука 9:49-50)

 

³⁸–Дин гъэсакІу, лІы горэм о пцІэкІэ джынапцІэхэр цІыфхэм ахифхэу тлъэгъугъэ,– ыІуи, Иуан Ису къыриІуагъ. –Ар тэ зэрэтщымыщым пае зэтетІэжьэнэу тыпылъыгъ.

³⁹–ЗэтешъумыІажь ар,– къыІуагъ Исус, –сыда пІомэ сэ сцІэкІэ Іофышхо гъэшІэгъон зышІэрэр ащ лъыпытэу ІэягъэкІэ къыстегущыІэн ылъэкІыщтэп. ⁴⁰Сыда пІомэ тэ къытпэмыуцурэр тигъусэшъ ары. ⁴¹Шъыпкъэр шъо­сэІо, Христос игъогу шъузэрэрыкІорэм пае, зы псы шъуалъэ шъуезыгъашъорэм ифэшъошэ ІэхьышІу шІо­кІодыщтэп.

 

ЦІыфхэм псэкІод ашІэнэу дэзыхьыхырэ Іофхэр

(Маттэ 18:6-9; Лука 17:1-2)

 

⁴²–Мы цІыкІухэм ащыщэу сэркІэ шІошъхъуныгъэ зиІэм псэкІод ышІэнэу хэти дэзыхьыхрэм ыпшъэтыкъ мыжъо шъхьал кІэрашІэу, хым хадзагъэмэ, ежьымкІэ нахьышІущтыгъ. ^43,44О пІэ псэкІод пшІэнэу удихьыхмэ, пыупкІыжь. УІитІу псаоу джэхьнэмэу цІыфылыр зышхы­щтэу, хьамлыухэр зыщымылІэжьыщтэу, зимашІуи мы­кІосэжьыщтым* укІоным нахьи, уІащэу мыкІодыжьын щыІэныгъэ бгъотыныр оркІэ нахьышІу. ^45,460 плъакъуи псэкІод пшІэнэу удихьыхмэ, пыупкІыжь. ПлъэкъуитІу псаоу джэхьнэмэу цІыфылыр зышхыщтэу, хьамлыухэр зыщымылІэжьыщтэу, зимашІуи мыкІосэжьыщтым упа­дзэным нахьи, улъащэу мыкІодыжьын щыІэныгъэ бгъо­тыныр оркІэ нахьышІу. ^47,48Ащ фэдэуи, о унэ псэкІод пшІэнэу удихьыхмэ, къитхъыжь. УнитІу псаоу джэхь­нэмэу цІыфылыр зышхыщтэу, хьамлыухэр зыщымылІэ­жьыщтэу, зимашІуи мыкІосэжьыщтым упадзэным нахьи, зы нэ нахь уимыІэми, Тхьэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ учІэхьаныр оркІэ нахьышІу. ⁴⁹Тхьэм хэтрэ цІыфи машІокІэ ыщыущт, сыдрэ къурмэныпхъэри щыгъукІэ ащыущт.

⁵⁰–Щыгъур дэгъу. Ау щыгъум ищыугъэ хэкІымэ, сы­дэущтэу ищыугъэ хэшъулъхьажьыщт? Щыугъэ зыхэжъу­гъэлъ, шъузэгурыІоуи шъузэдэпсэу.

 

9:43 хьамлыухэр зыщымылІэжьыщтэу, зимашІуи мыкІосэжьыщтыр –еплъ Пегъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 66:24.

 

 

ЯПШІЭНЭРЭШЪХЬ

Шъхъэгьусэ тІупщыжьыным ехьылІагъ

(Маттэ 19:1-12)

Исус а лъэныкъом икІыжьи, Иудей хэкоу Иордан псыхъом иадрабгъу щыІэм кІуагъэ. Джыри зэ цІыф купышхохэр ыдэжь къыщызэрэугъоигъэх, зэрихабзэуи Исус ахэмэ Тхьэм игущыІэхэр аригъашІэхэу ыублагъ.

²Джащыгъум фарисей заулэ Исус къыбгъодахьэхи, ежьыр хагъэукъоным пае, къеупчІыгъэх:

–ЛІым ишъуз ытІупщыжьыныр хабзэкІэ хъущта?

³–Пегъымбар Мусэ унашъоу сыда къышъуфишІыгъэр?–ариІожьыгъ Исус ахэмэ.

⁴–ЛІы горэм ишъуз зэритІупщыжьырэ тхылъ ытхы­мэ, шъузыр ытІупщыжьынэу пегъымбар Мусэ фит ышІыгъ*,– къаІожьыгъ ахэмэ.

⁵–Шъуигуркъагъэ* пае пегъымбар Мусэ а унашъор къышъуфитхыгъ,– ариІожьыгъ Исус ахэмэ. ⁶–Ау убла­пІэм дэжь Тхьэм щыІэр зэкІэ къызегъэхъум, цІыфхэр «хъулъфыгъэрэ бзылъфыгъэрэ къыгъэхъугъэх»*. ⁷«Ащ къыхэкІыкІэ* лІыр ятэ-янэхэм ахэкІынышъ, ишъуз гъусэ фэхъунышъ, ⁸итІур зыпкъы хъущтых». Арэу­щтэу ахэр зыпкъых нахь, пкъитІоу хъужьхэрэп. ⁹Арышъ, а тІоу Тхьэм гъусэ зэфишІыгъэхэр цІыфым зэгуигъэ­кІыжьы хъущтэп.

¹⁰ЕтІанэ унэм исхэу, игъогу рыкІохэрэр а ІофымкІэ Исус къеупчІыгъэх. ¹¹Исус ариІуагъ:

–Хэтми зишъуз зытІупщыжьэу, нэмыкІ бзылъфыгъэ къэзыщэжьырэм апэрэ шъузымкІэ зинэ ышІагъэу мэхъу. ¹²Шъузыри илІ гокІыжьэу нэмыкІ лІы горэм дэкІожьмэ, ащи зинэ ышІагъэу мэхъу.

10:4 Мусэ фит ышІыгъ – еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 24:1.

10:5 гуркъагъэ – еплъ 3:5.

10:6 хъулъфыгъэрэ бзылъфыгъэрэ къыгъэхъугъэх – еплъ Пегъымбар Мусэ апэрэ тхылъэу ытхыгъэм 1:27.

10:7-8 Ащ къыхэкІыкІэ – еплъ Пегъымбар Мусэ апэрэ тхылъэу ытхыгъэм 2:24.

Исусрэ сабыйхэмрэ

(Маттэ 19:13-15; Лука 18:15-17)

¹³ЕтІанэ цІыфхэм сабыйхэр Исус къыфащагъэх, Тхьэм ынэшІу ахэмэ къащифэным пае, Исус ахэмэ атеІэбэнэу. Ау Исус игъогу рыкІохэрэм афадагъэп. ¹⁴Исус ащ гу зы­лъетэм, ыгу ябгъэу ариІуагъ:

–Сабыйхэр садэжь къэрэкІох, зи яшъумыІоу, сыда пІомэ ащ фэдэхэр Тхьэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэ­тых. ¹⁵Шъыпкъэр шъосэІо, сабыим Тхьэм и Тетыгъошхо зэридэрэм фэдэу, хэтми Тхьэм и Тетыгъошхо зымыдэрэр а Тетыгъошхом ыІэчІэгъ чІэхьащтэп.

¹⁶ЕтІанэ Исус сабыйхэм ІаплІ арищэкІи, ыІэхэр аты­рилъхьэхи, Тхьэм ынэшІу къащифэнэу афелъэІугъ.

ЛІы баир

(Маттэ 19:16-30; Лука 18:18-30)

¹⁷Исус гъогум зытехьажьым, зы лІы горэ ыдэжь къачъи, лъэгонджэмышъхьэкІэ ыпашъхьэ къитІысхьи къе­упчІыгъ:

–Дин гъэсэкІо дэгъу, мыкІодыжьын щыІэныгъэ ІэхьышІоу къыслъысыным пае, сыда сшІэщтыр?

¹⁸–Сыда дэгъукІэ укъызкІысаджэрэр?– риІожьыгъ Исус а лІым. –Тхьэм нэмыкІэу зи дэгъу щыІэп. ¹⁹Тхьэм иуна­шъохэр ошІэх: «ЦІыф умыукІ, зинэ умышІэ, умытыгъу, нэмыкІ цІыфхэм пцІы атемылъхь, цІыфхэм яІэр гъэ­пцІэныгъэкІэ къатемых, уятэрэ уянэрэ лъытэныгъэ афэшІ».

²⁰–Дин гъэсакІу,– къыриІожьыгъ а лІым Исус, –си­кІэлэгъу къыщегъэжьагъэу ахэр зэкІэ сэгъэцакІэх.

²¹Джащыгъум Исус а лІым еплъи, ыгу еІуи риІожьыгъ: –Зы уищыкІагъ. КІуи, уиІэ пстэури щэжьи, ахъщэр

тхьамыкІэхэм ят. Джащыгъум уашъом мылъкушхо щы­уиІэ хъущт. ЕтІанэ къащыр къашти, къакІуи, сауж къырыкІу.

²²Ар Исус къызеІом, лІым ынэгу къызэІахьи, ыгу къеоу ІукІыжьыгъ, сыда пІомэ мылъкушхо иІагъэти ары.

²³Исус зиплъыхьи, игъогу рыкІохэрэм ариІуагъ:

–Мылъку зиІэхэмкІэ Тхьэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэхьанхэу сыдэу къин!

²⁴Исус игъогу рыкІохэрэм а гущыІэхэр зызэхаххэм, лъэшэу агъэшІэгъуагъ. Ау Исус джыри зэ ариІуагъ:

–Синыбджэгъухэр, мылъкум щыгугъыхэрэмкІэ Тхьэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэхьанхэр сыдэу къин! ²⁵Баир Тхьэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ чІэхьаным нахьи, ма­хъшэр мэстанэм икІыныр нахь ІэшІэх.

²⁶Исус игъогу рыкІохэрэм ар нахьыбэу агъэшІагъуи зэраІожьыгъ:

–Арэущтэу щытмэ, ежьым зимыгъэкІодэу, хэт зыкъэ­зыгъэнэжьын зылъэкІыщтыр?

²⁷Исус ахэмэ яплъи къыІуагъ:

–ЦІыфхэм ежьхэм замыгъэкІодэу зыкъагъэнэжьын алъэ­кІырэп, ау Тхьэм елъэкІы; сыда пІомэ Тхьэм ымылъэ­кІын Іоф зи щыІэп.

²⁸–Мо къэдаІолъ, тэ тиІэгъэ пстэури къэдгъани, о уауж тыкъырыкІуагъ,– ыІуи, Петрэ Исус риІоу ыублагъ.

^29,30–Шъыпкъэр шъосэІо,– къыІуагъ Исус, –хэт щыщми е зиунэ, е зышхэр, е зышыпхъухэр, е зянэ, е зятэ, е зишъуз, е зибынхэр, е зичІыгухэр сэщ паерэ къэбарышГум* паерэ къэзыгъэнагъэу, джы мы дунаем унэхэр, шыхэр, шыпхъухэр, ныхэр, бынхэр, чІыгухэрэ фэдишъэу щы­зымыгъотыжьыщт цІыф зи щыІэп, а цІыфыми къи­ныбэ рагъэщэчыщт. Адрэ дунаеми мыкІодыжьын щы­Іэныгъэ щыриІэ хъущт. ³¹Ау апэ итхэм ащыщхэу бэхэр ауж къинэщтых, ауж итхэри апэу хъущтых.

Исус ежьыр зэраукІыщтри, лІагъэхэм къызэрахэтэджыкІыжьыщтри ящэнэрэу къызэриІуагъэр

(Маттэ 20:17-19; Лука 18:31-34)

³²Ерусалим дэкІуаехэу гъогум зытетхэм, игъогу ры­кІохэрэм апэ итэу Исус кІуагъэ. Ахэмэ агъэшІагъоу, щынагъо агухэм арылъэу, ыуж итхэу кІощтыгъэх. Исус джыри зэ игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІутІур зы лъэ-

10:29-30 къэбарышІур – еплъ 8:35.

ныкъокІэ Іуищыхи, ежьым къехъулІэщтыр ариІоу ыублагъ.

^З3–Мары, тэ джы ЕрусалимкІэ тыдэкІуае,– ыІуагъ. –Ащ дэжьым ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо дин пэщэшхохэмрэ Тэу­рат егъэджэкІо пащэхэмрэ аІэкІэхьащт. Ахэмэ ежьым укІ къытыралъхьащт, хымэ лъэпкъхэми* аІэкІалъхьащт. ³⁴Ахэр къыкІэнэкІэщтых, къытеужъунтхэщтых, къа­мыщкІэ къеощтых ыкІи аукІыщт. Мэфищ нэужми ежьыр лІагъэхэм къахэтэджыкІыжьыщт.

Якъубэрэ Иуанрэ Іофэу Исус зыкІелъэІугъэхэр

(Маттэ 20:20-28)

³⁵Зеведей ыкъохэу, Якъубэрэ Иуанрэ Исус къыбгъо­дахьэхи къыраІуагъ:

–Дин гъэсакІу, тэ тыкъызэрэолъэІущтыр къытфэ­пшІэнэу тыфай.

^З6–Сыда къышъуфэсшІэнэу шъузыфаер?– ариІуагъ Исус.

³⁷–О уищытхъушхо къызыскІэ, зыр уиджабгъукІэ адрэр уисэмэгубгъукІэ тыкъэтІысынэу фит тыкъэшІ,– къыра­Іожьыгъ ахэмэ.

³⁸–Шъо шъузыкІэлъэІурэр шъушІэрэп,– ариІуагъ Исус. –Сэ сызэшъощт къиныгъэм ишъуалъэ итым шъо шъуе­шъон шъулъэкІыщта, хьауми цІыфхэм Іаеу сызэраумэ­хъыщт шІыкІэм фэдэу, зяжъугъэумэхъын шъулъэкІы­щта?

³⁹–ТлъэкІыщт,– къыраІожьыгъ ахэмэ.

–Сэ сызэшъощт къиныгъэм ишъуалъэ итым шъори шъуешъощт,– ариІуагъ Исус. –ЦІыфхэм сэ Іаеу сы­зэраумэхъыщт шІыкІэм фэдэу, шъори шъуаумэхъыщт. ⁴⁰Ау сэ сиджабгъукІэ е сисэмэгубгъукІэ шъукъэтІы­сынэу фит шъусшІын слъэкІыщтэп. А тІысыпІэхэр цІыфхэу Тхьэм зыфигъэхьазырыгъэхэм яй.

⁴¹Адрэ нэбгырипшІэу Исус игъогу рыкІохэрэм ар зы­зэхахым, Якъубрээ Иуанрэ афэгубжыгъэх. ⁴²Ащ дэжьым Исус игъогу рыкІохэрэм къяджагъ.

–Шъо шъошІэ,– ариІуагъ Исус, –мы дунаем пщы-

10:33 хымэ лъэпкъхэр – мыщ дэжьым ащ къикІырэр Рим (Рум) и цІыфхэу тетыгъо зиІэхэр ары.

кІэ щызаджэхэрэр цІыфхэм апшъэ зэрэдэсхэрэри, ятхьа­матэхэм цІыфхэм тетыгъо зэряфыряІэри шъошІэ. ⁴³Шъо шъуазыфагу арэп зэрэщытын фаер. Шъуащыщэу ин хъу­нэу фаер Іофтабгэу къышъуфэхъун фае. ⁴⁴Шъуащыщэу апэ итынэу фаери пстэуми пщылІ афэхъун фае. ⁴⁵Сы­да пІомэ ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо* цІыфхэм яшІуагъэ ежьым зэригъэкІыжьыныр арэп къызфэкІуагъэр, ежьым ишІуагъэ цІыфхэм аригъэкІыныр, цІыфыбэхэми апае ыпсэ шъхьэщэфыжьэу ытыныр ары нахь.

Исус Вартимей зыцІэ нэшъур зэригъэхъужьыгъэр

(Маттэ 20:29-34; Лука 18:35-43)

⁴⁶Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ Ерихон къалэм* къэ­кІуагъэх. ЦІыф купышхо ягъусэу ахэр къалэм зыдэкІы­жьхэм, Тимей ыкъоу Вартимей зыцІэу, зы лъэІокІо нэшъу горэ гъогу напцэм Іусыгъ. ⁴⁷Назарет щыщ Исус зэрэблэкІырэр зызэхехым, мэкъэшхокІэ къэ­джагъ:

–Даутэ Ыкъо* Исус, гукІэгъу къысфэшІ!

⁴⁸ЦІыфыбэхэм амыдэу «Щыгъэт!» раІуагъ. Ау ар джыри нахь мэкъэшхокІэ къэджагъ:

–Даутэ Ыкъу, гукІэгъу къысфэшІ!

⁴⁹Исус къызэтеуцуи къыІуагъ:

–Мо шъукъедж.

–Умыщын, къэтэдж, ежьыр къыоджэ,– аІуи, нэшъум къеджагъэх. ⁵⁰Нэшъум ищыгъын кІыІутелъ зытыридзы­жьи, къызщылъэти Исус ыдэжь къэкІуагъ.

⁵¹–Сыда къыпфэсшІэнэу узыфаер?– риІуагъ Исус а лІым.

–Равви, сынэхэр къэгъэплъэжьых,– къыриІуагъ нэшъум.

⁵²–КІожь,– риІуагъ Исус. –О уишІошъхъуныгъэ уи­гъэхъужьыгъ.

Ардэдэм нэшъум ынэхэр къэплъэжьыгъэх, Исуси ыуж итэу гъогум техьагъ.

10:45 ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо – еплъ Маттэ 8:20. 10:46 Ерихон къалэр – еплъ Маттэ 20:29. 10:47 Даутэ Ыкъо – еплъ Маттэ 9:27.

ЯПШІЫКІУЗЭНЭРЭШЪХЬ

 

Щытхъушхо иІэу, Исус Ерусалим зэрэдэхьагъэр

(Маттэ 21:1-11; Лука 19:28-40; Иуан 12:12-19)

 

Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ Ерусалим игъунэгъу хъугъэх. Елеон Гуашъхьэм* Іус къуаджэхэу Виффагиерэ Вифаниерэ къызынэсхэм, Исус игъогу рыкІохэрэм ащыщ­хэу нэбгыритІу апэ ыгъэкІуагъэх, ²мырэущтэу ариІозэ:

–ШъуапэкІэ ит къуаджэм шъудахь. Шъузэрэдахьэу, щыд къунанэу зы цІыф горэ ныбжьи зытемытІысхьагъэр епхыгъэу шъуапэ къифэщт. Ар къыкІэрышъутІэтыкІи, мо къашъущэ. ³«Сыда шъушІэрэр?» ыІоу, зыгорэ къы­шъоупчІымэ, «Зиусхьаныр ащ фай», ешъуІуи, занкІэу къэшъущэнэу фит шъуишІыщт.

⁴Ахэр кІохи, урамым тетэу къэлапчъэ горэм епхы­гъэу, щыд къунан горэ къагъоти, къыкІэратІэтыкІыгъ. ⁵А чІыпІэм щытхэм ащыщхэм къараІуагъ:

–Сыд пае а щыд къунаныр къыкІэрышъутІэтыкІыра?

⁶Исус зэриІуагъэм фэдэу пэгъокІ аратыжьи, адрэхэм щыд къунаныр ащэнэу фит къашІыгъэх. ⁷Щыд къунаныр Исус ыдэжь къащи, ящыгъынхэр тыралъхьагъэх. ЕтІанэ Исус щыд къунаным тетІысхьагъ. ⁸ЦІыфыбэхэм ящы­гъынхэр гъогум тыраубгъощтыгъэх, нэмыкІхэми чъыг къутамэхэр хатэхэм къащыпаупкІыхэти, гъогум тыра­лъхьэщтыгъэх. ⁹ЦІыфхэу Исус ыпэ итхэу кІощтыгъэ­хэми, ыуж итхэу кІощтыгъэхэми мэкъэшхокІэ аІощтыгъ: –Хьусаннэ!* Зиусхьаным ыцІэкІэ къакІорэм щы­тхъушхор ий! ¹⁰Тятэшхоу Даутэ и Тетыгъоу къэкІощтым щытхъу­шхор ий! Хьусаннэ! Анахь Иным щытхъушхор ий!*

¹¹Исус Ерусалим дахьи, Тхьэм иунэшхо чІэхьагъ. Зэпстэури къызеплъыхьэм ыуж, мафэр хэкІотагъэти, къалэм дэкІи, игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІутІур игъусэхэу Вифание къуаджэм кІуагъэ.

 

11:1 Елеон Іуашъхьэр – еплъ Маттэ 21:1.

11:9 Хьусаннэ – щытхъу гущыІэ ары.

11:9-10 Еплъ Сэбур (Псалтыр) 118:25-26 (урыс библиемкІэ 117:25-26).

 

Исус ынджыр чъыгым зэребгыгъэр

(Маттэ 21:18-19)

 

¹²ЯтІонэрэ мафэм Вифанием зыдэкІыжьхэм, Исус къэмэлэкІагъ. ¹³Тхьапэхэр зыпыт ынджыр чъыг чыжьэ­кІэ зелъэгъум, зыгорэ пытмэ еплъынэу кІуагъэ. Чъыгым зынэсым, тхьапэ нэмыкІ зи пымытэу къычІэкІыгъ, сыда пІомэ ынджырым игъо щытыгъэпти ары. ¹⁴Арэущтэу зэхъум, Исус чъыгым риІуагъ:

–Непэ щегъэжьагъэу о къыппыкІэу егъашІэми зыми зи ерэмышх.

Игъогу рыкІохэрэм Исус къыІуагъэр зэхахыгъ.

 

Исус щэн-щэфакІохэр Тхьэм иунэшхо къызэрэчІифыгъэхэр

(Маттэ 21:12-17; Лука 19:45-48; Иуан 2:13-22)

 

¹⁵ЕтІанэ Ерусалим нэсыгъэх. Исус Тхьэм иунэшхо чІахьи, щэн-щэфакІохэу ащ чІэтхэр* къычІифыхэу ыу­благъ. Ахъщэ зыхъожьхэрэм* яІанэхэмрэ, тхьаркъо зыщэ­хэрэм япхъэнтІэкІухэмрэ зэпыригъэзагъэх. ¹⁶Тхьэм иунэшхо кІоцІыкІэ зыми зи щызэпырихынэу ыдагъэп.¹⁷ЦІыфхэм шъыпкъэр аригъашІэзэ, мыщ фэдэу ариІуагъ:

–Тхьэм къызэриІорэр игущыІэ тхыгъэхэм арытба:* «Сэ сиунэ лъэпкъ пстэуми тхьэлъэІупІэу афэхъущт?» Ау шъо «хъункІэкІо гъэбылъыпІэм»* фэдэу шъушІыгъэ.

¹⁸Дин пэщэшхохэмрэ Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ Исус къыІуагъэхэр зызэхаххэм, ежьыр зэрагъэкІодыщт шІыкІэм лъыхъухэу аублагъ; сыда пІомэ Исус Іофхэу аригъашІэщтыгъэхэр цІыф купышхом ыгъэшІагъохэти, дин пэщэшхохэмрэ Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ Исус щыщынэщтыгъэх.

¹⁹ЕтІанэ пчыхьэр къызэсым, Исусрэ игъогу рыкІохэ­рэмрэ къалэм дэкІыжьыгъэх.

 

11:15 щэн-щэфакІохэу ащ чІэтхэр – еплъ Маттэ 21:12.

11:15 ахъщэ зыхъожьхэрэр – еплъ Маттэ 21:12.

11:17 Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арытба? – еплъ Пегъымбар Исайас тхылъэу ытхыгъэм 56:7.

11:17 хъункІэкІо гъэбылъыпІэ – еплъ Пегъымбар Иеремие тхылъэу ытхыгъэм 7:11.

 

Ынджыр чъыгэу гъугъэр

(Маттэ 21:20-22)

 

²⁰Пчэдыжьым ынджыр чъыгым къызыблэкІыжьхэм, ылъапсэ нэсэу ар зэрэгъугъэр алъэгъугъ. ²¹Петрэ ащ дэжьым Исус ыІогъагъэр ыгу къэкІыжьи къыриІуагъ:

–Равви, еплъ, ынджыр чъыгэу узэбгыгъэр гъугъэ!

²²–ТхьэмкІэ шІошъхъуныгъэ шъугухэм арыжъу­гъэлъ,– ариІожьыгъ Исус ахэмэ. ²³–Шъыпкъэр шъо­сэІо, зыгорэм ыгу щэч къыримыгъахьэу, къыІорэр хъун­кІэ шІошъхъуныгъэ иІэу, мы Іуашъхьэм, «ЗыкъэІэти хым зыхадз», зиІокІэ, ар къыдэхъущт. ²⁴Арышъ, шъо­сэІо, сыд щыщкІи Тхьэм шъуелъэІумэ, Тхьэм ар къы­зэрэшъуфишІэщтымкІэ шІошъхъуныгъэ шъугухэм ары­жъугъэлъи, къышъуфишІэщт. ²⁵Тхьэм шъузелъэІукІи, гукъанэ зыгорэм фышъуиІэмэ фэжъугъэгъу, Шъуятэ лъапІэу уашъом щыІэм шъо мыхъунхэу шъушІагъэхэр къышъуфигъэгъунхэм пае. ²⁶Ау шъо ащ фэшъумы­гъэгъумэ, Шъуятэ лъапІэу уашъом щыІэм шъо мы­хъунхэу шъушІагъэхэри къышъуфигъэгъущтхэп.

 

Джурт тхьаматэхэр Исус итетыгъо къезытыгъэмкІэ къызэреупчІыгъэхэр

(Маттэ 21:23-27; Лука 20:1-8)

 

²⁷Джыри зэ Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ Еруса­лим къэкІожьыгъэх. Исус Тхьэм иунэшхо къыкІухьэзэ, дин пэщэшхохэмри, Тэурат егъэджэкІо пащэхэри, на­хьыжъхэри къыбгъодахьэхи, ²⁸къыраІуагъ:

–Мы Іофхэр пшІэнхэу фитыныгъэр тыда къыздипхы­гъэр, е ахэр пшІэнхэу тетыгъор хэта о къыозытыгъэр?

²⁹–Сэри шъо зы Іоф горэкІэ сышъоупчІыщт,– ариІу­агъ Исус. –ПэгъокІ къысэшъутыжьмэ, сэри шъосІон мы Іофхэр сшІэнхэу фитыныгъэр къыздисхыгъэр. ³⁰Иуан цІыфхэр ыумэхъынхэу хэта къэзыгъэкІуагъэр? ЦІыфхэр ара, хьауми Тхьэр ара? ПэгъокІ къысэшъут.

³¹–«Тхьэр ары Иуан къэзыгъэкІуагъэр», тІомэ, ежьым къытиІожьышт: «Адэ, сыд пае Иуан къыІуагъэхэр шъу­шІошъ мыхъугъэха?»– аІозэ, ахэр зэупчІыжьыгъэх. ³²–«ЦІыфхэр ары Иуан къэзыгъэкІуагъэхэр», етІожьы­на?– ау ахэр цІыфхэм ащыщынэщтыгъэх; сыда пІомэ цІыф пстэуми Иуан шъыпкъэу пегъымбарэу зэрэщы­тыгъэр алъытэщтыгъэти ары. ³³Арыти,

–ТшІэрэп,– аІуи, Исус къыраІожьыгъ.

–Ащыгъум сэри шъосІощтэп мы Іофхэр сшІэнхэу фиты­ныгъэр къыздисхыгъэр,– ариІожьыгъ Исус ахэмэ.

 

 

ЯПШІЫКІУТЮНЭРЭШЪХЬ

СэнэшъхьэшІэ бзаджэхэм яхьылІэгъэ гъэсэныгъэ тхыдэр

(Маттэ 21:33-46; Лука 20:9-19)

Исус гъэсэныгъэ тхыдэхэмкІэ цІыфхэм адэгущыІэу ыублагъ:

–ЛІы горэм сэнэшъхьэ хатэ ыгъэтІысхьагъ. Мыжъо чэукІэ къышІыхьи, сэнэшъхьэ фызалъэ ышІи, унэ плъэ­пІэ лъаги дишІыхьагъ. ЕтІанэ сэнэшъхьашІэ* горэхэм ха­тэр аІэкІилъхьи, хымэ хэгъэгу горэм кІуагъэ. ²Сэнэшъхьэ пычыжьыгъор къызэсым, исэнэшъхьэ Іахьэ къаІихынэу унэІут горэ сэнэшъхьашІэхэм адэжь ыгъэкІуагъ. ³Ау ахэмэ унэІутыр къаубыти, къеохи, ІэнэкІэу къатІупщы­жьыгъ. ⁴ЕтІанэ сэнэшъхьэ хатэр зием нэмыкІ унэІут горэ сэнэшъхьашІэхэм адэжь ыгъэкІуагъ. Ащи ышъхьэ къео­хи, лые къырахыгъ. ⁵ЕтІанэ нэмыкІ унэІут горэ ыгъэ­кІуагъ; ар къаукІыгъ; нэмыкІ унэІутыбэхэри ыгъэкІуа­гъэх; зы купым къеуагъэх, адрэ купыри къаукІыгъ.

⁶–ШІу ылъэгъурэ ыкъо закъо къыфэнагъ. «Скъо лъы­тэныгъэ къыфашІын», ыІуи, ауж дэдэу ар сэнэшъхьа­шІэхэм адэжь ыгъэкІуагъ.

⁷–Ау сэнэшъхьашІэхэм зэраІожьыгъ: «Мыры сэнэшъхьэ хатэр къызыфэнэжьыщтыр. Ар тэжъугъэукІи, сэнэшъхьэ хатэр тэ къытфэнэжьыщт». ⁸Арэущтэу сэнэшъхьэ хатэр зием ыкъо къаубыти, къаукІи, сэнэшъхьэ хатэм къыда­дзыжьыгъ.

⁹–Сэнэшъхьэ хатэр зием сыда ышІэщтыр?– къыпигъэ­хъожьыгъ Исус. –Ар къэкІонышъ, сэнэшъхьашІэхэр ыгъэ-

12:1 сэнэшъхьашІэхэр – сэнэшъхьэ хатэм щылажьэхэрэр ары.

кІодынхэшъ, сэнэшъхьэ хатэр нэмыкІхэм аІэкІилъхьащт. ¹⁰Мы гущыІэхэу Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арытхэм* шъуяджагъэба:

«Унэ зышІыхэрэм зэрамыпэсэу чІадзыжьыгъэ

мыжъор мыжъо лъэпсэ дэдэу унэм фэхъугъ. ¹¹Мыр Зиусхьаным иІэшІагъэ Іоф, ари тэ гъэшІэгъонэу къытфэлъагъо»? ¹²Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ дин пэщэшхохэмрэ мы гъэсэныгъэ тхыдэр ежьхэм яхьылІагъэу Исус къызэриІо­тагъэр къагурыІуагъэти, Исус къаубытынэу пылъыгъэх, ау цІыф купышхом щыщынэщтыгъэхэти, ыуж икІыжьхи ІукІыжьыгъэх.

Хьакъулахь ахъщэм ехьылІагъ

(Маттэ 22:15-22; Лука 20:20-26)

¹³Ащ нэужым Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ дин пащэ­хэмрэ гущыІэ горэм тыраубытэным пае, фарисейхэм ащыщхэри пачъыхьэ Ирод ыуж рыкІохэрэм ащыщхэри Исус ыдэжь агъэкІуагъэх. ¹⁴Ахэр Исус ыдэжь къакІохи къыраГуагъ:

–Дин гъэсакІу, шъыпкъагъэ зиІэ лІэу узэрэщытри, цІыфхэм аІорэм узэримыгъапэрэри тэшІэ, сыда пІомэ цІыфхэм ятеплъэ уемыплъэу, цІыф пстэури уизэфэдэхэу щытых, шъыпкъагъэми тетэу, Тхьэм игъогу цІыфхэм яогъашІэ. Кайсарым* хьакъулахь ахъщэр* етты хъущта, мыхъущта? Еттына, еттымытына?

¹⁵Ау Исус ахэмэ янэпитІугъэ гу лъитагъэти ариІуагъ: –Сыд пае сыхэжъугъэукъонэу шъупылъа? Зы динар*

ахъщэ къысфэшъухьи сэжъугъэлъэгъу.

¹⁶Зы динар къыфахьыгъ.

12:10-11 мы гущыІэхэу Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арытхэм – еплъ Сэбур (Псалтыр) 118:22-23 (урыс библиемкІэ 117:22-23).

12:14 Кайсар – еплъ Маттэ 22:17.

12:14 хьакъулахь ахъщэр – еплъ Маттэ 5:46.

12:15 динар – еплъ Маттэ 18:24.

–Хэта зисурэт мыщ итыри, хэта зыцІэр мыщ тетхагъэри?–ариІуагъ Исус.

–Кайсарыр ары,– къаІуагъ ахэмэ.

¹⁷–Ащыгъум Кайсарым иер Кайсарым ешъутыжь, Тхьэм иери Тхьэм ешъутыжь,– ариІуагъ Исус.

Ахэмэ ежьыр бэу агъэшІэгъуагъ.

Саддукейхэр лІагъэхэм якъэтэджыжьын ехьылІагъэу Исус къызэреупчІыгъэхэр

(Маттэ 22:23-33; Лука 20:27-40)

¹⁸Саддукейхэу* лІагъэхэр къызэрэтэджыжьыщтхэр зы­шІошъ мыхъухэрэм ащыщхэу заулэ Исус ыдэжь къакІохи къеупчІыгъэх:

¹⁹–Дин гъэсакІу, пегъымбар Мусэ мырэущтэу къытфи­тхыгъ:* «ЛІы горэм ышы лІэу, бын имыІэу шъуз къыкІэн­мэ, ышы унагъо фишІыным пае, а лІым шъузабэр къыщэжьын фае». ²⁰3экъошибл щыІагъ. Ахэм ащыщэу апэрэм шъуз къыщагъ, ау бын къыкІэмынэу дунаем ехы­жьыгъ. ²¹ЯтІонэрэми а шъузыр къыщэжьыгъ. Ащи бын къыкІэмынэу дунаем ехыжьыгъ, ящэнэрэри ащ фэдагъ. ²²Блыми а шъузыр къащэжьыгъ, ау бын къакІэныгъэп. Зэпстэуми ауж дэдэу шъузыри дунаем ехыжьыгъ. ²³ЛІа­гъэхэр къызытэджыжьхэкІэ, хэта зишъузыщтыр ар? Сыда пІомэ блыми шъузэу яІагъэшъ ары,

²⁴–Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэмрэ Тхьэм илъэкІыныгъэ­шхомрэ зэрэшъумышІэхэрэр арыба шъузкІыхэукъорэр?–ариІожьыгъ Исус ахэмэ. ²⁵–Сыда пІомэ лІагъэхэр къы­зытэджыжьхэкІэ, шъуз къащэжьыщтэп, лІыми дэкІожьы­щтхэп, уашъом щыІэ мэлэІичхэм афэдэхэу щытыщтых нахь. ²⁶Ау лІагъэхэр къызэрэтэджыжьыщтхэр пегъым­бар Мусэ итхылъ зэритым шъуеджагъэба? Пэнэ куандэм икъэбар зэрыт чІыпІэм ыдэжь ит Тхьэр пегъымбар Мусэ къыдэгущыІэу мырэущтэу къызэриІуагъэр:* «Сэры Ибра-

12:18 Саддукейхэр – еплъ Маттэ 3:7.

12:19 пегъымбар Мусэ мырэущтэу къытфитхыгъ – еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 25:5-6.

12:26 Тхьэр Мусэ къыдэгущыІэу... къызэриІуагъэр – еплъ Пегъымбар Мусэ ятІонэрэ тхылъэу ытхыгъэм 3:2-6.

хьими, Исхьакъи, Якъуби я Тхьэр». ²⁷Ащ къикІырэр Тхьэр псаухэмрэ лІагъэхэу зыфаІохэрэмрэ я Тхьэу зэрэ­щытыр ары. Шъо инэу шъухэукъо.

Тхьэм иунашъохэм ащыщэу анахь ин дэдэр

(Маттэ 22:34-40; Лука 10:25-28)

²⁸Тэурат егъэджэкІо пащэхэм ащыщэу зыгорэм Исус­рэ саддукейхэмрэ зэнэкъокъухэу зэхихыгъ, Исус дэгъоу пэгъокІ къызэраритыгъэри ешІэти, къыбгъодахьи къе­упчІыгъ:

–Тхьэм иунашъо пстэуми ащыщэу анахь ин дэдэр тара?

²⁹–Анахь ин дэдэр* мыры: «ШъукъэдаІу, Израил цІыф­хэр, Зиусхьанэу ти Тхьэ ары зизакъоу Зиусхьаныр; ³⁰зэкІэ о угурэ упсэрэкІи, зэкІэ уизэхэшІыкІыныгъэкІи, зэкІэ пкІуачІэкІи Зиусхьанэу уи Тхьэ шІу лъэгъу». ³¹ЯтІонэрэ унашъор* мыры: «О пшъхьэ шІу зэрэплъэгъурэм фэдэу, уигъунэгъуи шІу лъэгъу». Мы унэшъуитІум анахьи уна­шъо нахь ин щыІэп,– къыІожьыгъ Исус.

³²–Дэгъоу, дин гъэсакІу,– ыІуи, Тэурат егъэджэкІо па­щэм Исус къыриІожьыгъ, –Тхьэр зэрэзакъор, ащ нэмы­кІэу Тхьэ зэрэщымыІэри шъыпкъэу къэпІуагъ. ³³ЗэкІэ о угурэ упсэрэкІи, зэкІэ уизэхэшІыкІыныгъэкІи, зэкІэ пкІуачІэкІи ар шІу плъэгъуныр, о пшъхьи шІу зэрэплъэ­гъурэм фэдэу, уигъунэгъуи шІу плъэгъуныр, Тхьэм пае агъэстырэ къурмэныпхъэ пстэумрэ тын пстэумрэ анахьи бэкІэ нахь лъапІ.

³⁴Исус Тэурат егъэджэкІо пащэм губзыгъэу пэгъокІ къызэритыгъэр зелъэгъум, риІуагъ:

–О Тхьэм и Тетыгъошхо ыІэчІэгъ учІэхьанэу упэчыжьэп.

Ащ къыщегъэжьагъэу ащ нэмыкІыкІэ Исус къеупчІы­жьынэу хэти тегушхуагъэп.

12:29-30 Анахь ин дэдэр – еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 6:4-5.

12:31 ЯтІонэрэ унашъор – еплъ Пегъымбар Мусэ ящэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 19:18.

Христос хэта зыкъор?

(Маттэ 22:41-46; Лука 20:41-44)

³⁵Исус Тхьэм иунэшхо чІэтэу, цІыфхэм Тхьэм игущы­Іэхэр аригъашІэхэзэ къыІуагъ:

–Тэурат егъэджэкІо пащэхэм Христос Даутэ ыкъоу сыдэущтэу аІонэу хъугъа? ³⁶Сыда пІомэ Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэ ежь Даутэ ыгу къырилъхьи, мырэущтэу къыри­гъэІуагъэба:*

«Тхьэу Зиусхьаным сэ си Зиусхьан къыриІуагъ: О уипыихэр плъэкъо чІэгъ къычІэсэгъэуцохэфэ, сэ сиджабгъукІэ къызготІысхь»? ³⁷–Ежь Даутэ Христос «си ЗиусхьанкІэ» еджэ,– къы­пигъэхъожьыгъ Исус. –Арэу зыхъукІэ, сыдэущтэу Хри­стос Даутэ ыкъоу хъура?

ЦІыф купышхор игуапэу Исус едэІущтыгъ.

Исус Тэурат егъэджэкІо пащэхэм ямысагъэ къызэригъэлъэгъуагъэр

(Маттэ 23:1-36; Лука 20:45-47)

³⁸Исус цІыфхэм Тхьэм игущыІэхэр аригъашІэхэзэ къы­Іуагъ:

–Тэурат егъэджэкІо пащэхэм шъуафэсакъ. Ахэмэ шъошэ кІыхьэхэр ащыгъхэу къакІухьаныр якІас. ЗэІукІэхэми ежьхэм аІэхэм цІыфхэр щарагъэбэунхэри, ³⁹синэгогухэм цІыфхэр зыщызэІукІэхэкІи, ешхэ-ешъошхохэм адэжьи тхьэмэтэ тІысыпІэхэр аубытынхэри якІас. ⁴⁰Шъузабэхэм яунэхэри къатырахых. ЦІыфхэм зыкъарагъэгъэшІэгъо­ным пае, тхьэлъэІухэр агъэкІыхьэх. Тхьэм ахэмэ яфэ­шъуашэ инэу аригъэпщыныжьыщт.

Шъузабэм ахъщэу Тхьэм пае ытыгъэр

(Лука 21:1-4)

⁴¹ЦІыфхэм Тхьэм тын фашІэу, ахъщэхэр зыдалъхьэрэ пхъуантэхэм апашъхьэ Исус тІысыгъэу, ахъщэхэр зэрэдалъ-

12:36 Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэ Даутэ... къыригъэІуагъэба? – еплъ Сэбур (Псалтыр) 110:1 (урыс библиемкІэ 109:1).

хьахэрэм еплъыщтыгъ. ЦІыф баибэхэм ахъщэ бэу далъ­хьагъ. ⁴²3ы шъузэбэ тхьамыкІэ горэ къакІуи, гъоплъэ ахъщитІу пхъуантэм дилъхьагъ. Ар зы чапыч* фэдиз мэхъу.

⁴³Джащыгъум Исус игъогу рыкІохэрэм къяджи ари­Іуагъ:

–Шъыпкъэр шъосэІо, мы шъузэбэ тхьамыкІэм изакъоу адрэ дэзылъхьэгъэ цІыф пстэуми анахьи нахьыбэ дилъ­хьагъ; ⁴⁴сыда пІомэ ахэмэ ахъщэу къялыжьыгъэм щыщ далъхьагъэти ары, ау а шъузабэм зэкІэ дилъхьагъ – зэрэ­псэунэу макІэ тІэкІоу иІэр зэкІэ ары.

ЯПШІЫКІУЩЭНЭРЭШЪХЬ

 

Исус Тхьэм иунэшхо зэрэзэхакъутэщтыр къызэриІуагъэр

(Маттэ 24:1-2; Лука 21:5-6)

 

Исус Тхьэм иунэшхо къычІэкІыжьызэ, игъогу рыкІо­хэрэм ащыщэу зыгорэм къыриІуагъ:

–Еплъ, дин гъэсакІу! Мыхэр сыдэу мыжъо джадэха! Мыхэр сыдэу унэ гъэшІэгъонха!

²–Мы унэшхохэр олъэгъуха?– ыІуи, Исус ащ риІо­жьыгъ. –МыжъуитІу къызэтемынэжьэу пстэури къызэ­хэтэкъощтых.

 

Къиныбэ щэчыныгъэм иублапІ

(Маттэ 24:3-14; Лука 21:7-19)

 

³Ащ ыужым Исус Тхьэм иунэшхо фэзанкІэу Елеон Іуа­шъхьэм тесэу, Петри, Якъуби, Иуани, Индрыси яза­къоу къызэнэжьхэм, къеупчІыгъэх:

⁴–КъытаІу, о зыфэпІогъэ Іофхэр сыдигъо къэхъущтых, ахэр зэкІэ къызэрэхъущтхэм янэшанэри сыда?

⁵–Зыми шъукъызэримыгъэпцІэщтым шъуфэсакъ,– ыІуи,

 

12:42 чапыч – арапыбзэкІи тыркубзэкІи «хъурышэ» мэхъу.

 

Исус ахэмэ ариІоу ыублагъ. ⁶–Сэ сцІэкІэ зэджэжьхэу, «Сэры Христос», аІоу, цІыфхэу къэкІощтхэр бэу хъу­щтых, цІыфыбэхэри агъэпцІэщтых. ⁷Ау благъэми чыжьэ­ми зэо къэбар зызэхэшъухыкІэ, шъумыщын. А Іофхэр къэхъунхэ фае, ау дунаем икІэух къэсыгъэу щытыгоп. ⁸3ы лъэпкъыр адрэ лъэпкъым, зы пачъыхьагъори адрэ пачъыхьагъом езэонэу къэтэджыщт. ЧІыпІэ-чІыпІэхэм­кІи чІыгур инэу щысысыщт, гъаблэхэри къэхъущтых. А Іофхэр къиныбэ щэчыныгъэм иублапІ.

⁹–Ау шъо шъузыфэсакъыжь. Тхьамэтэ хасэхэм апа­шъхьэ шъуращэщт, синэгогухэми къамыщкІэ къащы­шъоощтых. Сэ сигъогу шъузэрэрыкІорэм пае, Іэшъхьэ­тетхэмрэ пачъыхьэхэмрэ апашъхьэ къэбарышІум* шыхьат шъуфэхъунэу шъукъиуцощт. ¹⁰Ау ыпэ рапшІэу сэ къыс­фэлажьэрэ цІыфхэм къэбарышІур лъэпкъ пстэуми ара­гъэІун фаеу щыт. ¹¹ХьыкумышІэм* ыпашъхьэ шъуращэнэу шъузаубыткІэ, «Сыда тІощтыр?» шъуІоу, ыпэ рапшІэу шъу­мыгумэкІ. А сыхьат дэдэм гущыІэхэу Тхьэм Ыпсэ ЛъапІэ шъугухэм къарилъхьэхэрэр къашъуІох; сыда пІомэ шъо­рэп къэгущыІэщтыр, Тхьэм Ыпсэ ЛъапІ ары нахь.

¹²–Шым ежь ышы, тым ежь ибын тетыгъо зиІэхэм ари­гъэукІыным пае, аІэкІигъэхьащт. Бынхэри ятэ-янэхэм апэуцущтых, тетыгъо зиІэхэми арагъэукІыщтых. ¹³Шъо сэ сцІэ зэрэжъугъэлъапІэрэм пае, цІыф пстэуми шъуа­уджэгъущт. Ау кІэухым нэсыфэ теубытэныгъэ зиІэр мыкІодэу Тхьэм къыгъэнэжьыщт.

 

Гузэжъогъушхор

(Маттэ 24:15-28; Лука 21:20-24)

 

¹⁴–Ау «Зэхэзыкъутэрэ ГущыкІыгъоу»* пегъымбар Да­нил зытегущыІагъэр зыдэщымытын фэе чІыпІэм щытэу зышъулъэгъукІэ, (еджэрэм къыгурэрэІу), ащыгъум Иудей хэкум ис цІыфхэр Іуашъхьэхэм ярэкІолІэжьых. ¹⁵Уна­шъхьэм тетыри къызехыкІэ, зыгорэ зыдихьынэу унэм ерэмыхьажь. ¹⁶Губгъом итыми ищыгъын кІыІутелъ зы-

 

13:9 къэбарышІур – еплъ 8:35

13:11 хьыкумышІэр – еплъ Маттэ 5:21.

13:14 «Зэхэзыкъутэрэ ГущыкІыгъор» – еплъ Маттэ 24:15.

 

дихьынэу къерэмыгъэзэжь. ¹⁷А мафэхэм бзылъфыгъэ лъэрмыхьэхэмрэ сабый быдзашъо зиІэхэмрэ сыхьатмы­гъо ежьэщтых. ¹⁸Мы Іофхэр кІымафэм темыфэнхэу Тхьэм шъуелъэІу; ¹⁹сыда пІомэ а мафэхэм гузэжъогъушхо ду­наем щыхъущт. Ащ фэдэ гузэжъогъушхо Тхьэм дунаер къызигъэхъугъэм щегъэжьагъэу джырэ нэсыфэ щыІа­гъэп ыкІи щыІэжьыщтэп. ²⁰Зиусхьаным а мафэхэр нахь макІэ ымышІыгъэхэмэ, зы цІыфи мыкІодэу къэнэжьыщт­гъэп. Ау ежьым къыхихыгъэ цІыфхэм яхьатыркІэ Зиус­хьаным а мафэхэр нахь макІэ ышІыгъэх. ²¹А мафэхэм «Мары, Христос* мыщ дэжьым щыІ», ыІоу, е «Христос модэ щыІ», ыІоу зыгорэм къышъуиІомэ, шъушІошъ шъу­мыгъэхъу. ²²Христос нэпцІхэмрэ пегъымбар нэпцІхэмрэ къэлъэгъощтых. Ахэмэ нэшэнэ гъэшІэгъонышхохэри Іо­фышхо гъэшІэгъонхэри къагъэлъэгъощтых, алъэкІымэ, Тхьэм къыхихыгъэ цІыфхэр агъэпцІэнхэм пае. ²³Ау шъо шъузыфэсакъыжь, а Іоф пстэури къэхъунхэм ыпэкІэ ахэмэ якъэбар къышъосІуагъ.

 

ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо дунаем къызэрэкІожьыщтыр

(Маттэ 24:29-31; Лука 21:25-28)

 

²⁴–Ау а мафэхэм гузэжъогъушхом ыуж тыгъэр ушІун­кІыжьыщт, мазэри къэнэфыжьыщтэп. ²⁵Жъуагъохэри уа­шъом къефэхыщтых, уашъом щыІэ кІуачІэхэри хъые­щтых. ²⁶Джащыгъум ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо ошъуапщэ­хэм ахэтэу, лъэкІыныгъэшхорэ щытхъушхорэ иІэхэу, къакІоу цІыфхэм алъэгъущт. ²⁷Джащыгъум ЦІыф Лъэ­пкъым Ыкъо мэлэІичхэр ыгъэкІощтых, дунай лъэны­къуиплІым зы ошъо чапэм къыщегъэжьагъэу адрэ ошъо чапэм нэс, ежь ицІыфхэу къыхихыгъэхэр къыхищыхэзэ, ежьым къыфаугъоижьынхэу.

 

Ынджыр чъыгым шъыпкъагъэу къыдгуригъаІорэр

(Маттэ 24:32-35; Лука 21:29-33)

 

²⁸–Ынджыр чъыгым къехъулІэрэмкІэ Іоф горэ зэжъу­гъашІэ: икъутамэхэм псы къахахьэу, ытхьапэхэр къыпы­кІэхэ зыхъукІэ, гъэмафэр къызэрэблагъэр шъошІэ.

²⁹Ащ фэдэу шъори, мы Іофхэр къэхъухэу зышъулъэгъу­кІэ, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо гъунэгъоу, къэлапчъэм дэжь зэрэщытыр шъушІэ. ³⁰Шъыпкъэр шъосэІо, мы Іофхэр зэкІэ къэхъунхэм ыпэкІэ, мы лъэпкъыр кІодыщтэп. ³¹Уа­шъомрэ чІылъэмрэ кІодыжьыщтых, ау сэ сигущыІэхэр кІодыжьыщтхэп.

 

А мафэри а сыхьатри къызысыщтыр зыми ышІэрэп

(Маттэ 24:36-44)

 

³²–Ау а мафэр е а сыхьатыр къызысыщтыр зыми ышІэ­рэп. Уашъом щыІэ мэлэІичхэми ашІэрэп, Тхьэм Ыкъуи ышІэрэп. Ты лъапІэ изакъоу ары ныІэп ар зышІэрэр. ³³Шъу­зыфэсакъыжь! Шъумычъыеу шъусакъ, Тхьэми шъуелъэ­Іу; сыда пІомэ а сыхьатыр къызыкІощтыр шъушІэрэпышъ ары! ³⁴Ар зыфэдэр мары: лІы горэм чыжьэу къыкІу­хьанэу иунэ екІы. Хэти ежь иІоф ышІэнэу иунэІутхэм иунэ аІэкІелъхьэ, къэлапчъэм Іут ухъумакІори мычъыеу сакъынэу унашъо фешІы. ³⁵Арышъ, шъори шъумычъыеу шъусакъ; сыда пІомэ, пчыхьэшъхьапэр арыми, чэщны­къор арыми, атэкъэІогъур арыми, пчэдыжь нэфшъагъор арыми, унэр зиер къызыкІожьыщтыр шъушІэрэпышъ ары! ³⁶Ар шъумышІахэу къызыкІожькІэ, шъучъыеу шъу­пэмыплъэу зыкъешъумыгъэгъот. ³⁷Шъо къышъуасІорэр зэпстэуми ясэІо: шъумычъыеу шъусакъ!

 

 

ЯПШІЫКІУПЛІЭНЭРЭШЪХЬ

 

Тхьэмэтэ Хэсэшхом щыщ тхьаматэхэм Исус тхьагъэпцІыгъэкІэ аукІынэу гухэлъ зэрашІыгъэр

(Маттэ 26:1-5; Лука 22:1-2; Иуан 11:45-53)

 

Пасхъэ зыцІэ мэфэкІ мэфэшхомрэ Хьалыгъу Мыгъэ­тэдж зыщашхырэ мэфэкІ мэфэшхо мафэхэмрэ* къэсын-

 

14:1 Пасхъэ зыцІэ мэфэкІ мэфэшхомрэ Хьалыгъу Мыгъэтэдж зыща­шхырэ мэфэкІ мэфэшхо мафэхэмрэ – еплъ Маттэ 26:2.

 

хэкІэ мэфитІу къэнэжьыгъ. Дин пэщэшхохэмрэ Тэурат егъэджэкІо пащэхэмрэ Исус аукІыным пае, тхьагъэпцІы­гъэкІэ зэраубытыщт шІыкІэм лъыхъущтыгъэх. ²Сыда пІомэ ахэмэ аІуагъ:

–ЦІыфхэм бырсырышхо амышІыным пае, мэфэкІ мэ­фэшхом тефэу орэмыхъу.

 

Зы бзылъфыгъэ горэм Вифание къуаджэм дагъэу осэшхо зиІэр Исус зэрэщифагъэр

(Маттэ 26:6-13; Иуан 12:1-8)

 

³ЕтІанэ Исус Вифание къуаджэм щыІэу, Симонэу шъо­джэ уз Іае зиІагъэм иунэ Іанэм пэсэу щышхэщтыгъ. Шхэзэ, бзылъфыгъэ горэ унэм къихьагъ. А бзылъфы­гъэм алавастэр зыцІэ мыжъом хэшІыкІыгъэу, апч ыІыгъыгъ. Нард зыцІэ къэкІыгъэм идагъэ къабзэу ыкІи осэшхо зиІэу, мэ ІэшІу зыпихырэр а апчым итыгъ. Бзылъ­фыгъэм апчыр ыкъути, Исус ышъхьэ дагъэр тырикІагъ.

⁴Ар залъэгъум, зы куп губжи, мыщ фэдэу зэриІо­жьыгъ:

–Мы дагъэу осэшхо зиІэр хьаулыеу сыд пае ыгъэкІо­дыгъа? ⁵А дагъэр ащагъэмэ, динар шъищ нахьи нахьыбэ къыхьыщтыгъ, тхьамыкІэхэми афагощын алъэкІыщтыгъ.

Арэущтэу аІозэ, бзылъфыгъэм щыхьагъэх.

⁶–Ыуж шъуикІ,– къыІуагъ Исус. –Сыд пае бзылъфы­гъэр жъугъэукІытэра? Ащ шІугъэ къысфишІагъ. ⁷Тхьа­мыкІэхэр къышъухэт зэпытых, сыдигъо шъуфаеми шІугъэ афэшъушІэн шъулъэкІыщт, ау сэ сышъухэт зэпытыщтэп. ⁸Мы бзылъфыгъэм ылъэкІыгъэр ышІагъ. Ащ сэ спкъы дагъэ щифи, сызэрэчІалъхьажьыным сыфиухьазырыгъ. ⁹Шъыпкъэр шъосэІо, сэ къысфэлажьэрэ цІыфхэм чІы­лъэм зэкІэ къэбарышІур* тыдэ щагъэІуми, мы бзылъфы­гъэм ышІагъэр къаІотэжьыщт, цІыфхэм шІукІэ а бзы­лъфыгъэр агу къагъэкІыжьыным пае.

 

14:9 къэбарышІур – еплъ 8:35.

 

Иудэ зыцІэм Исус дин пэщэшхохэм аІэкІигъэхьанэу зэрадиштагъэр

(Маттэ 26:14-16; Лука 22:3-6)

 

¹⁰Исус игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІутІум ащыщэу Иудэ Искариот зыцІэр дин пэщэшхохэм адэжь кІуагъэ, Исус аІэкІигъэхьаным пае. ¹¹Ахэмэ ар зызэхахым, гушІуа­гъэх, ахъщи Иудэ къыратынэу къагъэгугъагъ. Арэущтэу Иудэ Исус ахэмэ аІэкІигъэхьаным пае, Іэрыфэгъу уахътэ паплъэу ыублагъ.

 

Исус Пасхъэ пчыхьэшъхьашхэр игъогу рыкІохэрэм зэрадишІыгъэр

(Маттэ 26:17-25; Лука 22:7-14, 21-23; Иуан 13:21-30)

 

¹²Хьалыгъу Мыгъэтэдж зыщашхырэ мэфэкІ мэфэшхо мафэхэм ащыщэу апэрэ мафэу Пасхъэ шъынэр зыщы­шІуабзыщтыгъэм дэжь игъогу рыкІохэрэм Исус къыра­Іуагъ:

–Пасхъэ пчыхьэшъхьашхэр щыпшІынэу тыдэ тыкІо­нышъ, щыдгъэхьазырынэу уфая?

¹³Арэущтэу Исус игъогу рыкІохэрэм ащыщэу нэбгыри­тІу къалэм ыгъэкІуагъэх, мырэущтэу ариІуагъэу:

–Къалэм шъудахьи, зы лІы горэм псы къошын ыхьэу, ащ дэжьым къыщышъуІукІэщт. А лІым ыуж шъуитэу шъукІу. ¹⁴А лІыр зэрыхьэрэ унэр зием ешъуІу: «Дин гъэсакІом еІо: Сэррэ сигъогу рыкІохэрэмрэ Пасхъэ пчы­хьэшъхьашхэр зыщытшІыщт хьакІэщыр тыдэ щыІа?» ¹⁵Джащыгъум гъэкІэрэкІагъэу, тегъэпсыхьагъэу хьэкІэщы­шхо лъагэ горэ шъуигъэлъэгъущт. Ащ дэжьым зэкІэри къыщытфэжъугъэхьазыр.

¹⁶Исус игъогу рыкІохэрэр дэкІыхи, къалэм дэхьагъэх. Исус зэрариІуагъэм тетэу пстэури къагъоти, Пасхъэ пчы­хьэшъхьашхэр агъэхьазырыгъ.

¹⁷Пчыхьашъхьэр къызэсым, Исус игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІутІур игъусэхэу къэкІуагъ. ¹⁸Ахэр Іанэм пэсхэу шхэхэ зэхъум, Исус къыІуагъ:

–Шъыпкъэр шъосэІо, шъо сэ къыздашхэхэрэм шъуащыщ горэм тетыгъо зиІэхэм саІэкІигъэхьащт.

¹⁹Ахэмэ агу къеуагъ. Зым зыр ыуж итэу къыраІонэу фежьагъэх:

–Ар сэрэп, арыба?

²⁰–Шъо пшІыкІутІум шъуащыщэу мы апсым сигъу­сэу хьалыгъу къыхэзыгъаорэр ары тетыгъо зиІэхэм са­ІэкІэзыгъэхьащтыр,– ариІуагъ Исус. ²¹–Шъыпкъэ, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо дунаем ехыжьыщт, ежьым ехьылІагъэу Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм зэрарытым фэдэу. Ау ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо тетыгъо зиІэхэм аІэкІэзыгъахьэрэр сы­хьатмыгъо ежьагъ! А цІыфыр къэмыхъугъэмэ, ежьымкІэ нахьышІущтыгъ.

 

Зиусхьаным ипчыхьэшъхьашх

(Маттэ 26:26-30; Лука 22:15-20; 1. Кор. 11:23-25)

 

²²Ахэр шхэхэ зэхъум, Исус хьалыгъур къыштагъ, Тхьэм щытхъу фишІи, зэгуичи, ахэм арити къыІуагъ:

–Ма, шъушхы, мы хьалыгъур сэ спкъы ары.

²³ЕтІанэ зы шъуалъэ къышти, Тхьэм щытхъу фишІи аритыгъ. Ахэр зэкІэ ащ итым щыщ ешъуагъэх.

²⁴–Мы сэнэпсыр сэ слъэу Тхьэм ежьымрэ ицІыфхэмрэ азыфагу дилъхьэгъэ зэзэгъыныгъэр къэзыгъэшъыпкъэ­жьырэр* ары,– ариІуагъ Исус. –ЦІыфыбэхэм яшІуагъэ къа­кІонэу, лъэу сэ къыскІэкІыщтыр ары. ²⁵Шъыпкъэр шъо­сэІо, Тхьэм и Тетыгъошхо къызыкІощтым нэсыфэ, сэнэ­шъхьэ къутамэм ипс сешъожьыщтэп. А мафэм кІэу сешъожьыщт.

²⁶ЕтІанэ Исусрэ игъогу рыкІохэрэмрэ тхьэщытхъу орэд къызаІо ужым, унэм икІыхи, Елеон Іуашъхьэм кІуагъэх.

 

«Сэ сыкъэмышІэу къэпІощт», Исус Петрэ зэрэриІуагъэр

(Маттэ 26:31-35; Лука 22:31-34; Иуан 13:36-38)

 

²⁷–Шъо пстэуми сизакъоу утыгум сыкъишъунэщт,– ари­Іуагъ Исус игъогу рыкІохэрэм, –сыда пІомэ Тхьэм къызэриІорэр игущыІэ тхыгъэхэм арыт:* «Сэ мэлахъор

 

14:24 Сэ слъэу... зэзэгъыныгъэр къэзыгъэшъыпкъэжьырэр – еплъ Маттэ 26:28.

14:27 Тхьэм... игущыІэ тхыгъэхэм арыт – еплъ Пегъымбар Зэкъарие тхылъэу ытхыгъэм 13:7.

 

сыукІыщт, мэлхэри зэбгырыкІыжьыщтых». ²⁸Ау лІагъэ­хэм сыкъызахэтэджыкІыжьыкІэ, шъуапэ рапшІэу Галилей хэкум сыкІощт.

²⁹–Пстэуми утыгум укъыранэми, сэ укъисынэщтэп,–къыриІуагъ Петрэ Исус.

³⁰–Шъыпкъэр осэІо,– риІожьыгъ Исус Петрэ, –мы ны­чэпэ дэдэм атакъэр тІо Іоным ыпэкІэ, гъогогъуищэ сэ сыкъэмышІэу къэпІощт.

³¹–Сэ сыбдэлІэн фаеу щытми, усымышІэу сІощтэп,–теубытагъэу къыІуагъ Петрэ. Ащ фэдэ къабзэу Исус игъо­гу рыкІорэ адрэ лІы пстэуми къаІуагъ.

 

Исус Гефсимание хатэм Тхьэм зэрэщелъэІугъэр

(Маттэ 26:36-46; Лука 22:39-46)

 

³²Ащ нэужым Гефсимание* зыцІэу чІыпІэ горэм нэ­сыгъэх.

–Мо шъуетІысэх, сэ Тхьэм селъэІуфэ,– ыІуи, Исус игъо­гу рыкІохэрэм ариІуагъ. ³³Исус етІанэ Петри, Якъуби, Иуани зыдищэхи, ыгу къеоу, гумэкІэу ыублагъ.

³⁴–СылІэрэм фэдэу инэу сыгу хэкІы,– ариІуагъ. –Шъу­мычъыеу шъусакъэу мо шъущыІ.

³⁵ЕтІанэ зы тІэкІу ІукІоти, чІыгум зыридзыхи, амал иІэмэ, къин щэчыныгъэм исыхьат блигъэкІынэу Тхьэм елъэІугъ.

^З6–Аввэу* сэ Сят, о умылъэкІын Іоф зи щыІэп,– ыІуагъ. –Мы къин щэчыныгъэм ишъуалъэ сэ сІых. Ау сэ сызыфаер мыхъоу, о узыфаер орэхъу.

³⁷Ащ ыужым Исус игъогу рыкІорэ нэбгырищымэ адэжь къыгъэзэжьи, чъыехэу къыгъотыжьыгъэх.

–Симон очъыя?– ыІуи, Исус Петрэ риІуагъ. –Зы сыхьат закъокІэ умычъыеу усакъын плъэкІыгъэп, ара? ³⁸Шъу­мычъыеу шъусакъ, псэкІодшІэным шъудимыхьыхынэуи Тхьэм шъуелъэІу. Гур фай, ау пкъым ылъэкІырэп.

³⁹Исус етІанэ ІукІыжьи, а гущыІэ дэдэхэмкІэ Тхьэм елъэІугъ. ⁴⁰Джыри зэ къызегъэзэжьым, а нэбгырищыр

 

14:32 Гефсимание – еплъ Маттэ 26:36. 14:36 Аввэ – «ты» ары.

 

чъыехэу къыгъотыжьыгъэх, сыда пІомэ анапІэхэр онтэ­гъоу хъугъэхэти ары. Ахэмэ Исус къыраІожьыщтыр ашІагъэп. ⁴¹Исус ящэнэрэу къызегъэзэжьым, ахэмэ ариІуагъ: –Зыжъугъэпсэфызэ джыри шъочъыя? Икъун! Сыхьатыр къэсыгъ. Мары, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо псэкІод зышІэрэ цІыфхэм аІэкІэхьащт. ⁴²Шъукъэтэдж! НекІо, мары ахэмэ саІэкІэзыгъэхьащтыр къэблэгъагъ.

 

Исус зэраубытыгъэр

(Маттэ 26:47-56; Лука 22:47-53; Иуан 18:3-12)

 

⁴³Ардэдэм Исус джыри гущыІэзэ, игъогу рыкІорэ нэб­гырэ пшІыкІутІум ащыщэу Иудэу Исус тетыгъо зиІэхэм аІэкІэзыгъэхьанэу щытыгъэр къэкІуагъ. Сэшхохэмрэ умэ­хэмрэ аІыгъхэу, цІыф купышхо игъусагъ. Дин пэщэшхо­хэри, Тэурат егъэджэкІо пащэхэри, нахьыжъхэри ары ахэр къэзыгъэкІогъагъэхэр.

⁴⁴–Сэ сызэбэущтыр ары зыфасІорэр,– ыІуи, Иудэ Исус зэраІэкІигъэхьащт шІыкІэр игъусэхэм ариІогъагъ. –Ар шъуубыти, шъуфэсакъызэ Іушъущ.

⁴⁵Иудэ зэрэнэсэу Исус екІуалІи, –Равви!– ыІуи, Исус ебэугъ. ⁴⁶Арэущтэу Исус аубытыгъ. ⁴⁷Ащ дэжьым щыт­хэм ащыщэу зым исэшхо къырихи, дин пэщэшхом иунэІут еуи, ытхьакІумэ лъэныкъо гуиупкІыгъ.

⁴⁸–ХъункІакІо горэ шъуубытыщтым фэдэу, сэшхохэмрэ умэхэмрэ шъуІыгъхэу шъукъыспэгъокІыгъа?– ариІуагъ Исус ахэмэ. ⁴⁹–Мафэ къэси Тхьэм иунэшхо цІыфхэм Тхьэм игущыІэхэр щязгъашІэхэу сышъухэтыгъ, арышъхьакІэ сы­шъуубытыгъэп. Ау мыр зыфэхъугъэр Тхьэм игущыІэ тхы­гъэхэм арытхэр къэшъыпкъэжьынхэр ары.

⁵⁰Джащыгъум Исус игъогу рыкІорэ пстэуми ежьыр уты­гум къырани хэхьажьыгъэх.

 

КІалэу хэхьажьыгъэр

 

⁵¹Зы кІалэ горэ чэсэй фыжь ыпкъ ещэкІыгъэу, Исус игъусэхэм ахэтыгъ. А кІалэр къаубытэу аублагъ, ⁵²ары­шъхьакІэ кІалэм чэсэй фыжьыр ахэмэ къаІэкІини, пцІанэу аІэкІэкІи хэхьажьыгъ.

 

Исус Тхьэмэтэ Хэсэшхом ыпашъхьэ зэрэращагъэр

(Маттэ 26:57-68; Лука 22:54-55, 63-71; Иуан 18:13-14, 19-24)

 

⁵³Исус дин пэщэшхом ыдэжь ащагъ, адрэ дин пэщэшхо­хэри, нахьыжъхэри, Тэурат егъэджэкІо пащэхэри зэкІэ ащ дэжьым къыщызэІукІагъэх. ⁵⁴Петри чыжьэкІэ Исус ыуж итэу, дин пэщэшхом ищагу нэсыфэ къыкІэлъыкІо­гъагъ. Ащ дэжьым машІом зыщыригъэоу, ухъумакІохэм ахэсыгъ.

⁵⁵Дин пэщэшхохэмрэ Тхьэмэтэ Хэсэшхом* щыщхэу адрэ тхьаматэ пстэумрэ Исус укІ тыралъхьаным пае, шыхьат лъыхъущтыгъэх, ау зи къагъотыгъэп. ⁵⁶Шыхьат нэпцІы­бэхэм Исус пцІы Іаджи тыралъхьагъ, арышъхьакІэ къа­Іуагъэхэр зэтефагъэхэп.

⁵⁷Арэущтэу зэхъум, шыхьат нэпцІ куп къэтэджи, мыр Исус тырилъхьагъ:

⁵⁸–Мы лІым мыщ фэдэу къыІоу зэхэтхыгъэ: «Тхьэм иунэшхоу цІыфхэм аІэкІэ ашІыгъэр сэ зэхэскъутэнышъ, цІыфхэм аІэкІэ амышІыгъэу нэмыкІ унэшхо мэфищкІэ зэтезгъэуцожьыщт».

⁵⁹Ау а шыхьатхэми Исус тыралъхьагъэхэр зэтефагъэ­хэп.

⁶⁰ЕтІанэ дин пэщэшхор къэтэджи, утыгум къиуцуагъ.

–Сыд мы лІыхэм о къыптралъхьэрэр?– еупчІыгъ ар Исус. –Сыда зи къызкІэмыІорэр?

⁶¹ Исус зиушъэфэу, зи къыІуагъэп.

–Ора Христосэу щытхъушхор зиІэ Тхьэм Ыкъо? –джыри зэ дин пэщэшхор еупчІыгъ.

⁶²–Сэры,– къыІуагъ Исус,– лъэкІыныгъэшхор зиІэ Тхьэм иджабгъукІи госэу, ошъуапщэми ахэтэу, ЦІыф Лъэпкъым Ыкъо къакІоу шъулъэгъущт.

⁶³Джащыгъум дин пэщэшхом ищыгъынхэр къызэгуи­тхъыгъэх*.

 

14:55 Тхьэмэтэ Хэсэшхор – еплъ Маттэ 5:22.

14:63 ищыгъынхэр къызэгуитхъыгъэх– еплъ Маттэ 26:65.

 

–Сыда нэмыкІ шыхьат зэрэтищыкІэгъэжьыр?– къыІуагъ ащ. ⁶⁴–Тхьэр зэригъэпцІыгъэр шъо зэхэшъухыгъ. Сыдэу­щтэу шъухаплъэра?

Ахэмэ зэкІэмэ Исус укІ ифэшъуашэу къаГуагъ. ⁶⁵3ы купыр Исус теужъунтхэхэу аублагъ. ЫнэкІуи рахъуи, бжымкІэ еуагъэх.

–Упегъымбармэ, хэтми къыоуагъэм ыцІэ къаІо!– раІуагъ. УхъумакІохэри Исус енэпэшъоуагъэх.

 

Петрэ Исус ымышІэу къызэриІуагъэр

(Маттэ 26:69-75; Лука 22:56-62; Иуан 18:15-18; 25-27)

 

⁶⁶Петрэ ыхэкІэ щагум зыдэтым, дин пэщэшхом иунэІут пшъашъэхэм ащыщ къэкІуагъ. ⁶⁷Петрэ машІом зыщыри­гъэоу зелъэгъум, еплъи риІуагъ:

–Ори а Исусэу Назарет щыщым уригъусагъ.

⁶⁸–Хьау, о зыфапІорэр сэ сшІэрэп ыкІи зэхэсшІы­кІырэп,– ыІуагъ Петр. ЕтІанэ щагум дэкІи, идэхьапІэ дэхьагъ. Атакъэр къэІуагъ.

⁶⁹УнэІут пшъашъэм Петрэ ащ дэжьым щытэу зелъэгъум, а чІыпІэм щытхэм джыри зэ ариІожьэу ыублагъ:

–Мыр ахэмэ ащыщ.

⁷⁰–Хьау, сэ ахэмэ сащыщэп,– джыри зэ ыІуагъ Петрэ.

Зы тІэкІу тешІагъэу ащ дэжьым щытхэм джыри зэ Петрэ къыраІожьыгъ:

–Шъыпкъэу ори ахэмэ уащыщ; сыда пІомэ Галилей хэкум ущыщба? ЯгущыІакІэкІэ укъэгущыІэ.

⁷¹–Тхьэр сэгъэпцІы къасІорэр мышъыпкъэмэ, а лІэу зыфашъуІорэр сшІэрэп,– ыІуи, Петрэ тхьарыІо ышІэу ыублагъ.

⁷²Ардэдэм ятІонэрэу атакъэр къэІуагъ. Джащыгъум Исус къыриІогъэгъэ гущыІэхэр Петрэ ыгу къэкІыжьы­гъэх:

–Атакъэр тІо Іоным ыпэкІэ, гъогогъуищэ сэ сыкъэмы­шІэу къэпІощт.

Ар ыгу къызэкІыжьым, Петрэ къэгъыгъ.

 

 

ЯПШІЫКІУТФЭНЭРЭШЪХЬ

 

Исус Іэшъхьэтетэу Пилат ыпашъхьэ зэрэращагъэр

(Маттэ 27:1-2, 11-14; Лука 23:1-5; Иуан 18:28-38)

 

Нэф къызэрышъэу, нахьыжъхэри, Тэурат егъэджэкІо пащэхэри, адрэ тхьаматэхэу Тхьэмэтэ Хэсэшхом щыщ­хэри ягъусэхэу, дин пэщэшхохэмэ хасэ ашІыгъ. Исус Іэхъу тыралъхьи, Іуащи, Іэшъхьэтетэу Пилат* ІэкІалъ­хьагъ.

²–О джуртхэм уряпачъыхьа?– ыІуи, Пилат Исус къе­упчІыгъ.

–Ары, къызэрэпІорэм фэдэу,*– риІожьыгъ Исус.

³Дин пэщэшхохэм ІэджыкІи Исус агъэмысэщтыгъ. ⁴Пи­лат джыри зэ Исус къеупчІыгъ:

–Сыда зи къызкІэмыІорэр? Къыптыралъхьэрэр зыфэди­зыр плъэгъурэба?

⁵Ау Исус зи къыІожьыгъэп. Зи къызэримыІожьыгъэм пае, Пилат ыгъэшІэгъуагъ.

 

Исус укІ зэрэтыралъхьагъэр

(Маттэ 27:15-26; Лука 23:13-25; Иуан 18:39-19:16)

 

⁶Пасхъэ мэфэкІ мэфэшхо къэсымэ, цІыфхэр зыкІэ­лъэІурэ хьапсчІэс горэ шъхьафитэу къафитІупщыжьыныр Пилат ихабзэу щытыгъ. ⁷А мафэхэм нэбгырэ заулэу цІыф­хэр къэзыгъэбырсыгъэхэу, лІы горэ зыукІыгъэхэр хьапсым чІэсыгъэх. Вараввэ зыцІэу зы лІы горэ ахэмэ ахэтыгъ. ⁸ЦІыфхэр купышхоу Пилат ыдэжь къакІохи, ихабзэ фэдэу къафишІэнэу къелъэІугъэх.

⁹–Джуртхэм япачъыхьэ шъхьафитэу къышъуфэстІуп­щыжьынэу шъуфая?– ариІожьыгъ Пилат. ¹⁰Пилат аущтэу зыкІяупчІыгъэр шъугъоным къыхэкІэу, дин пащэхэм Исус къызэрэІэкІалъхьагъэр къыгурыІуагъэти ары. ¹¹Ау Пилат Вараввэ шъхьафитэу къырагъэтІупщыжьыным пае,

 

15:1 Пилат – еплъ Маттэ 27:2.

15:2 –Ары, къызэрэпІорэм фэдэу,– е –О пшъхьэкІэ къэоІо.

 

дин пэщэшхохэм цІыф купышхор зэкІагъэплъыхьагъэх.

¹²–Адэ, джуртхэм япачъыхьэу зыфашъуІорэм сыда есшІэщтыр?– джыри зэ ариІуагъ Пилат.

¹³–Къащым теІулІ!– къэкууагъэх ахэр.

¹⁴–Сыд ащ бзэджагъэу ышІагъэр?– ариІуагъ Пилат.

Ау ахэр нахь инэу къэзэрэгъэкууагъэх:

–Къащым теІулІ!

¹⁵Джащыгъум Пилат цІыф купышхор ыгъэрэзэнхэу фэягъэти, Вараввэ шъхьафитэу къафитІупщыжьыгъ. ЕтІанэ дзэлІхэр Исус къамыщкІэ ригъаохи, къащым тыраІулІэнэу аІэкІилъхьагъ.

 

ДзэлІхэр Исус зэрэкІэнэкІагъэхэр

(Маттэ 27:27-31; Иуан 19:2-3)

 

¹⁶ДзэлІхэм преторие* зыцІэ унэшхом Исус чІащи, адрэ къэнагъэ дзэлІ купышхор ащ щызэхаугъоягъэх. ¹⁷ЕтІанэ плъыжь чІапцІэу зы шъошэ кІыхьэ Исус щалъи, панэ хэшІыкІыгъэу пачъыхьэ тандж фабли, ышъхьэ тыралъ­хьагъ. ¹⁸ Шъхьащэ фашІэу аублагъ: «Опсэу, о джуртхэм япачъыхь!» аІозэ. ¹⁹ЕтІанэ бэщкІэ ышъхьэ еощтыгъэх, теужъунтхэщтыгъэх ыкІи агъэлъапІэрэм фэдэу лъэгон­джэмышъхьэкІэ ыпашъхьэ къитІысхьэщтыгъэх. ²⁰Ахэр Исус зыкІэнакІэхэ ужым, шъошэ кІыхьэ плъыжь чІапцІэр щахыжьи, ежь ищыгъынхэр щалъэжьыгъэх. ЕтІанэ къа­щым тыраІулІэнэу преторием ращыжьыгъ.

 

Исус къащым зэрэтыраІулІагъэр

(Маттэ 27:32-44; Лука 23:26-43; Иуан 19:17-27)

 

²¹Кириние къалэм* щыщэу, Симон зыцІэу зы лІы горэ щыІагъ. Ар Александррэ Руфрэ ятэу щытыгъ. Ар губгъом къикІызэ блэкІ пэтэу, Исус икъащ ыхьынэу рагъэзыгъ. ²²Голгофэ зыфаІорэ чІыпІэм Исус ащагъ, (Голгофэ къи­кІырэр «Шъхьэпкъ ЧІыпІэр» ары). ²³Ащ дэжьым зынэс-

 

15:16 Преторие – еплъ Маттэ 27:27. 15:21 Кириние къалэр– еплъ Маттэ 27:32.

 

хэм, мур зыцІэ мыстхъу горэ зыхэлъ сэнэпс Исус фащэигъ, арышъхьакІэ аІихыгъэп. ²⁴ЕтІанэ Исус къащым тыраІу­лІагъ. Пхъэдз ашІызэ, ищыгъынхэм ащыщэу хэти иІахьэу къылъысыщтыр зэфагощыгъ.

²⁵Исус къащым зытыраІулІэм, пчэдыжьым сыхьатыр бгъум нэсыгъагъ. ²⁶Исус къащым зыкІыраІулІыгъэр зы пхъэм­бгъу горэм мырэущтэу тетхагъэу щытыгъ: «Джуртхэм я Пачъыхь». ²⁷А чІыпІэм хъункІэкІуитІу, зыр иджабгъу­кІэ адрэр исэмэгубгъукІэ, Исус игъусэхэу къащхэм атыра­ІулІагъэх. ²⁸Арэущтэу мы гущыІэхэу Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арытхэр* къэшъыпкъэжьыгъэх: «Хабзэм текІы­гъэхэм ащыщэу ежьыр алъытагъ».²⁹КъыблэкІырэ цІыфхэр Исус къехъонхэзэ, ашъхьэхэр агъэсысхэу, мырэущтэу аІуагъ:

–О Тхьэм иунэшхо зэхэзыкъутэу, мэфищкІэ зэтезыгъэ­уцожьыщтыр, ³⁰умыкІодэу зыкъэгъэнэжьи, къащым къе­хыжь!

³¹Ащ фэдэу дин пэщэшхохэмрэ Тэурат егъэджэкІо па­щэхэмрэ Исус кІэнакІэхэу зэраІожьыгъ:

–НэмыкІ цІыфхэр мыкІодэу къыгъэнэжьыгъэх, ау ежь зыкъигъэнэжьышъурэп. ³²Христосэу Израил ипачъы­хьэ джы къащым къерэхыжь. Ар тлъэгъумэ, шІошъхъу­ныгъэ тиІэ хъущт.

Исус игъусэхэу къащхэм атыраІулІагъэхэри ежь къехъо­ныщтыгъэх.

 

Исус зэрэлІагъэр

(Маттэ 27:45-56; Лука 23:44-49; Иуан 19:28-30)

 

³³Щэджагъом* щегъэжьагъэу сыхьатыр щым* нэс, а хэгъэгум тыдэкІи шІункІ къыщыхъугъ. ³⁴Сыхьатыр щым дэжь Исус мэкъэшхокІэ джагъэ:

–Элой, Элой! Лама савахфани? (Ащ къикІырэр, «О Ситхь, о Ситхь! Сыд пае утыгум сизакъоу сыкъиунагъ?»)

 

15:28 Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арытхэр – еплъ Пегъымбар Исайас тхы­лъэу ытхыгъэм 53:12.

15:33 щэджагъом – еплъ Маттэ 27:45.

15:34 сыхьатыр щым – еплъ Маттэ 27:45.

 

³⁵А чІыпІэм щытхэм ащыщхэм ар зызэхахым, аІуагъ:

–ШъукъэдаІу, ар пегъымбар Иляс еджэ.

³⁶Зыгорэ Іулъади, кІышъо зэраІотырэм сэнэпс шІоІу­гъэр хиз ышІи, бэщ горэм пилъхьи, Исус кІигъэшъунэу фищэигъ. ЕтІанэ ыІуагъ:

–Зэ, пегъымбар Иляс къакІоу къащым къыпихыжьмэ, тежъугъэплъ.

³⁷Ау Исус мэкъэшхокІэ джи, ыпсэ ытыгъ.

³⁸Джащыгъум Тхьэм иунэшхо ипэІухъо ыпшъэкІэ къы­щегъэжьагъэу ыхэ нэсыфэ тІоу къызэготхъыгъ.

³⁹ДзэлІхэм япащэу Исус къыфэзанкІэу щытым Исус мырэущтэу лІэу зелъэгъум, къыІуагъ:

–Шъыпкъэ дэдэу мы лІыр Тхьэм Ыкъоу щытыгъ.

⁴⁰ЧыжьэкІэ къаплъэхэу бзылъфыгъэхэри ащ дэжьым щытыгъэх. Мыхэр ахэмэ ахэтыгъэх: Магдалэ къуаджэм* щыщ Мерэми, Саломий, нэмыкІ Мерэми. А Мерэм Якъубэ нахьыкІэу зыфаІорэмрэ ышы Иосыирэ янэу щытыгъ. ⁴¹Исус Галилей хэкум зыщэІэм, ахэр игъусэщтыгъэх ыкІи ІэпыІэгъу фэхъущтыгъэх. Ахэмэ анэмыкІхэуи бзы­лъфыгъэ Іаджи Исус игъусэхэу Ерусалим къэкІуагъэхэу а чІыпІэм щытыгъэх.

 

Исус ихьадэ къэунэм зэрэчІалъхьажьыгъэр

(Маттэ 27:57-61; Лука 23:50-56; Иуан 19:38-42)

 

⁴²Бэрэскэшхо мэфагъ, шэмбэт мафэм ыпэрэ мафэр ары. Пчыхьэшъхьапэ хъугъэти, ⁴³Аримафей къуаджэм щыщ Юсыфыр къэкІуагъ. А Юсыф Тхьэмэтэ Хэсэшхом щыщэу, лъытэныгъэ зифэшъошэ тхьаматэу щытыгъ. Тхьэм и Тетыгъошхо къэсыным паплъэу щытыгъ. Ащ зигъэгушхуи, Пилат ыдэжь кІуи, Исус ихьадэ кІэлъэІугъ. ⁴⁴Исус зэрэлІагъэр Пилат ыгъэшІэгъуагъ. ДзэлІхэм япа­щэ къаригъащи еупчІыгъ:

–Исус бэшІагъа зылІагъэр?

⁴⁵Дзэ пащэм Исус зэрэлІагъэр Пилат къызыреІом, Юсыф Исус ихьадэ ыхьыжьынэу фит ышІыгъ. ⁴⁶Юсыф чэфын къыщэфи, хьадэр къащым къыпихыжьи, чэфыныр рищэкІи, Іошъхьэ цакІэу акъутагъэм къыхашІыкІыгъэ

 

15:40 Магдалэ къуаджэр – еплъ Маттэ 27:56.

 

къэунэм чІилъхьажьыгъ. ЕтІанэ къэунэ чІэхьапІэм зы мыжъошхо ІуигъэукІорэягъ. ⁴⁷Магдалэ къуаджэм щыщ Мерэмрэ Иосый янэ Мерэмрэ Юсыф хьадэр зычІилъхьа­жьыгъэр алъэгъугъ.

 

 

ЯПШІЫКІУХЭНЭРЭШЪХЬ

Исус лІагъэхэм къызэрахэтэджыкІыжьыгъэр

(Маттэ 28:1-8; Лука 24:1-12; Иуан 20:1-10)

Шэмбэтыр зыблэкІым, Магдалэ къуаджэм щыщ Мерэ­ми, Саломий, Якъубэ* янэ Мерэми къэунэм кІо­хэу, Исус ихьадэ дагъэ щафэным пае, мэ ІэшІу зыпихырэ щыфэн дагъэхэр ащэфыгъэх. ²Тхьамафэм иапэрэ мафэм* жьы дэдэу, тыгъэр къыкъокІыгъэ къодыеу, къэунэм кІонхэу гъогум техьагъэх.

³–Къэунэ чІэхьапІэм мыжъошхоу Іулъыр хэт тфыІуи­гъэукІорэикІына?– зэраІожьыгъ ахэмэ.

⁴3эплъэхэм, мыжъошхор, ар мыжъошхо ин дэдагъ, Іу­гъэукІорэикІыгъэу алъэгъугъ. ⁵Къэунэм зычІахьэхэм, щыгъын фыжьы кІыхьэкІэ фэпагъэу, зы кІалэ горэ джа­бгъу лъэныкъомкІэ щысэу алъэгъуи, агучІэ изыгъ.

⁶–ШъумыгумэкІ,– къариІуагъ ащ ахэмэ. –Назарет щыщ Исусэу къащым раІулІыгъэм шъузэрэлъыхъурэр сэшІэ. Ар мыщ дэжьым щыІэжьэп. Ар лІагъэхэм къахэтэджы­кІыжьыгъ! Мары чІыпІэу зычІалъхьажьыгъэр. ⁷Ау шъо шъукІуи, Петрэрэ адрэ лІыхэу Исус игъогу рыкІохэрэмрэ яшъуІу: «Шъо шъуапэ рапшІэу ар Галилей кІощт. Къы­зэрэшъуиІуагъэм тетэу ащ дэжьым щышъулъэгъужьыщт».

⁸Джащыгъум агучІэ изыгъэти, бзылъфыгъэхэр кІэзэз­хэу къэунэм къычІэкІыжьхи, хэхьажьыгъэх. Зыми зи раІуагъэп, сыда пІомэ джащ фэдизэу щынагъэхэти ары.

16:1 Якъубэ – еплъ 15:40.

16:2 Тхьамафэм иапэрэ мафэр – тхьаумэфэ мафэр ары.

Исус Магдалэ къуаджэм щыщ Мерэм зыкъызэрэригъэлъэгъугъэр

(Маттэ 28:9-10; Иуан 20:11-18)

⁹Тхьамафэм иапэрэ мафэм жьэу Исус лІагъэхэм къы­захэтэджыкІыжьым, ыпэ рапшІэу Магдалэ къуаджэм щыщ Мерэм зыкъыригъэлъэгъугъ. А Мерэм ары Исус джы­нэпцІибл зыхифыгъагъэр. ¹⁰Мерэм цІыфхэу Исус игъусэ­гъагъэхэу, джы шъыгъохэу гъыщтыгъэхэм адэжь кІуи, хъугъэ-шІагъэр ариІуагъ. ¹¹Исус зэрэпсаурэри Мерэм ар зэрилъэгъугъэри зызэхахым, ашІошъ хъугъэп.

Исус игъогу рыкІохэрэм ащыщхэу нэбгыритІу зыкъызэраригъэлъэгъугъэр

(Лука 24:13-35)

¹²ЕтІанэ игъогу рыкІохэрэм ащыщхэу нэбгыритІу гу­бгъомкІэ кІохэзэ, нэмыкІ теплъэ иІэу, Исус зыкъаригъэ­лъэгъугъ. ¹³Ахэми агъэзэжьи, адрэ цІыфхэу Исус игъогу рыкІохэрэм къэбарыр араІотэжьыгъ, ау ахэмэ ашІошъ хъугъэп.

Исус игъогу рыкІохэрэм Іофэу ашІэнэу апшъэ рилъхьагъэр

(Маттэ 28:16-20; Лука 24:36-49; Иуан 20:19-23; Апостол. 1:6-8)

¹⁴Ащ ыужым игъогу рыкІорэ нэбгырэ пшІыкІузыр шхэ­хэзэ, Исус зыкъаригъэлъэгъугъ. Ахэмэ яшІошъмыхъу­ныгъэмрэ ягуркъагъэрэ* апаий, ежьыр лІагъэхэм къахэ­тэджыкІыжьыгъэу зылъэгъугъэхэм къаІотагъэр ашІошъ зэрэмыхъугъэм паий ягыигъ.

¹⁵–Дунаер зэкІэ къэшъукІухьи,– ариІуагъ Исус ахэмэ, –цІыф пстэуми къэбарышІур* яжъугъэІу. ¹⁶Хэти зы­шІошъ хъоу, зыгорэм зезыгъэумэхъырэр* мыкІодэу Тхьэм къыгъэнэжьыщт, ау хэти зышІошъ мыхъурэр Тхьэм ыгъэ-

16:14 гуркъагъэр – еплъ 3:5. 16:15 къэбарышІур – еплъ 8:35. 16:16 умэхъыныр – еплъ Маттэ 3:1.

мысэщт. ¹⁷Мы нэшанэхэр шІошъхъуныгъэ зиІэ цІыфхэм ягъусэщтых: Сэ сцІэкІэ цІыфхэм джынапцІэхэр ахафы­щтых; амышІэрэ бзэхэмкІэ гущыІэщтых; ¹⁸аІэхэмкІи блэ­хэр къаштэщтых; лІэныгъэ къызхэкІын шъоным ешъохэми, зи къаришІэщтэп; ахэмэ аІэхэр зытыралъхьэрэ сыма­джэхэр хъужьыщтых.

Исус уашъом зэрэдэкІоежьыгъэр

(Лука 24:50-53; Апостол. 1:9-11)

¹⁹3иусхьан Исус игъогу рыкІохэрэм къызадэгущыІэм ыуж, Тхьэм ар уашъом дищэежьыгъ, Тхьэм иджабгъу­кІи щысынэу готІысхьагъ. ²⁰Исус игъогу рыкІохэрэр ежьагъэхэу, Тхьэм игущыІэхэр тыдэкІи щагъэІущтыгъэх. Зиусхьаныр адэлажьэу, нэшэнэ гъэшІэгъонышхохэу ежь игущыІэхэм гъусэу афишІэу щытыгъэхэмкІэ а гущыІэхэр ыгъэшъыпкъэжьыщтыгъэх. Амин.

 

КЪЭБАРЫШІУР ЛУКА КЪЫЗЭРИIОТАГЪЭР

 

АПЭРЭШЪХЬ

 

Мы тхылъыр зыкІэстхыгъэр

 

Хъугъэ-шІагъэхэу тапашъхьэ щыхъугъэхэм якъэбархэр цІыфыбэмэ атхыжьынхэу пылъыгъэх. ²Ахэмэ атхыгъэхэр цІыфхэу а Іофхэр ублапІэм щегъэжьагъэу нэкІэ зылъэгъугъэхэрэмрэ Тхьэм игущыІэхэм афэлажьэхэрэмрэ къызэрэтаІотэжьыгъэхэм атетэу ары. ³ Арэущтэу сэри мы хъугъэшІэгъэ Іоф пстэуми яублапІэ щегъэжьагъэу сыфэсакъыпэу зысэгъэунэфы ужым, о, лъытэныгъэ зифэшъошэ Феофил*, зэкІэлъыкІоу пфэстхынхэу тесыубытагъ, ⁴о къыуагъэшІэгъэ Іофхэм яшъыпкъагъэ пшІэным пае.

 

1:3 Феофил – Лука мы тхылъыр зыфитхырэр ары, еплъ Апостол. 1:1. Феофил тхьаматэ горэу щытыгъ, Мэссихь ехьылІэгъэ къэбарышІуми щыгъуазэу щытыгъ. Ащ нэмыкІэу Феофил икъэбар зи тиІэп.

 

МэлэІич ДжэбраIил умэхъэкІо Иуан къызэрэхъущтыр къызэриІуагъэр

 

⁵Иудей хэкум* ипачъыхьэ Ирод* имафэхэм Зэчрей зыцІэу зы дин пащэ горэ щыІагъ. Ар АвиекІэ заджэхэрэ дин пэщэ купым хэтыгъ. Ишъхьэгъусэ Елизаветэ Хьарун къытехъукІыгъэ цІыфхэм ащыщыгъ. ⁶ТІуми Тхьэу ЗиусхьанымкІэ шъыпкъагъэ яІэу, иунашъохэмрэ ихабзэхэмрэ атетхэу, зэрагъэмысэн Іоф зи абгъэдэмылъэу псэущтыгъэх. ⁷ Бын яІагъэп, сыда пІомэ Елизаветэ бын къыхэкІэу щытыгъэп, тІури ныбжькІэ хэкІотагъэхэу щытыгъэх. ⁸3эчрей зыхэт дин пэщэ купыр Тхьэм иунэшхо щылэжьэнэу игъо къызынэсым, Зэчрей дин пащэу Тхьэм ыпашъхьэ Іоф щишІэщтыгъ. ⁹Дин пащэхэм яхабзэ тетэу пхъэдз зашІым, Зиусхьаным иунэшхо кІоцІ чІэхьанышъ, мэ ІэшІу зыпихырэ уцыр Тхьэм пае ыгъэстынэу Зэчрей къытефагъ. ¹⁰Уцыр зыщагъэстын фэе сыхьатыр къызэсым, Зэчрей уцыр ыгъэстыфэкІэ, зэкІэ цІыфхэр Тхьэм иунэшхо щагу Тхьэм щелъэІущтыгъэх.

¹¹Джащыгъум уц гъэстыпІэм иджабгъукІэ щытэу, Зиусхьаным имэлэІич горэ Зэчрей къыщыфэлъэгъуагъ. ¹²3эчрей ар зелъэгъум, къащти щынэгъэшхо хэфагъ. ¹³Джащыгъум мэлэІичыр къыдэгущыІагъ:

–Укъэмыщт, Зэчрей. УилъэІу Тхьэм къызэхихыгъ. Уишъхьэгъусэ Елизаветэ къо къыфэхъущт, ащи Иуан цІэу о фэуусыщт. ¹⁴Ар гушІогъошхорэ тхъэгъошхорэ къыпфэхъущт, ар къызэрэхъугъэм пае, цІыфыбэхэри гушІощтых. ¹⁵ ЗиусхьанымкІэ лІышхоу щытыщт, сэнэпсымрэ узыгъэутэшъон шъонымрэ яшъощтэп, янэ ышъо зыхидзагъэм щегъэжьагъэуи Тхьэм ы Псэ ЛъапІэ инэу ыгу илъыщт. ¹⁶Израил цІыфыбэхэри Зиусхьанэу я Тхьэ игъогу къытыригъэхьажьыщтых. ¹⁷Тхьэм ы Псэ ЛъапІэ пегъымбарэу Илясым* ыгу зэрилъыгъэм фэдэу, ащ ыгу илъэу, Иляс кІуачІэ зэриІагъэм фэдэуи кІуачІэ иІэу, Зиусхьаныр къэкІоным ыпэкІэ, ар къэкІощт. Тыхэмрэ къохэмрэ агухэр шIу зэфишIыжьыщтых, Тхьэм

 

1:5 Иудей хэкур – зэкІэ Палестинэ хэгъэгур ары.

1:5 Ирод – Ирод Иныр ары. Хьисэ къэхъуным ыпэкІэ 37-4 илъэсхэм къакІоцІ Израил хэгъэгум зэкІэ ипачъыхьэу щытыгъ.

1:17 Пегъымбар Иляс – еплъ Пегъымбар Малахие тхылъэу ытхыгъэм 4:5-6.

 

емыдэІухэрэри шъыпкъагъэ зиІэ цІыфхэм ягъогу тыригъэхьащтых. Арэущтэу Зиусхьаным фэшъошэ лъэпкъ хъунэу ащ Израил лъэпкъыр ыгъэхьазырыщт.

¹⁸ –Ар зэрэшъыпкъэр сыдэущтэу сшІэщта?– ыІуи, Зэчрей мэлэІичым риІуагъ. –Сэ лІыжъы сыхъугъ, сишъхьэгъуси ныбжькІэ хэкІотагъ.

¹⁹–Тхьэм ыпашъхьэ ит мэлэІичэу ДжэбраIил сэры,– къыриІожьыгъ мэлэІичым. –Мы къэбарышІур осІоным пае, сыкъыбдэгущыІэнэу Тхьэм сыкъигъэкІуагъ. ²⁰Джары, сэ къыосІуагъэр пшІошъ хъугъэпышъ, а зыфэсІогъэ Іофхэр охъухэфэ, умыгущыІэшъоу, бзакоу ущытыщт. Игъо къызысыкІэ, ахэр къэхъунхэ фае.

²¹ Ащ нэсыфэ Зэчрей Тхьэм иунэшхо къызэрэчІэмыкІыжьыгъэр цІыфхэм агъэшІагъоу ащ ежэщтыгъэх. ²²ЕтІанэ Зэчрей Тхьэм иунэшхо къызычІэкІыжьым, цІыфхэм къадэгущыІэн ылъэкІыгъэп. Джащыгъум Тхьэм иунэшхо зыгорэ къызэрэщыфэлъэгъуагъэр зэхашІыкІыгъ. Зэчрей зыфаер ыІэхэмкІэ къагуригъаІоу, бзакоу къэнагъ.

²³Тхьэм иунэшхо Іофэу щишІэщтыгъэхэм ямафэхэр зытекІыхэм, Зэчрей иунэ ыгъэзэжьыгъ. ²⁴Бащэ темышІэу ишъхьэгъусэ Елизаветэ ышъо сабый хидзагъ, мэзитфыкІи цІыфмэ къахэхьагъэп. ²⁵«Зиусхьаным мыр сэ къысфишІагъ», ыІуагъ ащ. «Мы мафэхэм ынэшІу къысщифэу, цІыфхэмэ апашъхьэ симыгъуагъэ щыстырихыгъ».

 

МэлэІичэу ДжэбраIил Хьисэ къызэрэхъущтыр Мерэм къызэрэриІуагъэр

 

²⁶Елизаветэ мэзихкІэ лъэрмыхьэу, Тхьэм имэлэІич ДжэбраIил Галилей хэкум* щыщэу, Назарет зыцІэ къалэ горэм* къыгъэкІуагъ. ²⁷ Ар къызфигъэкІуагъэр Мерэм зыцIэ пшхагъэ горэ ары. Юсыф

 

1:26 Галилей хэкур – Израил хэгъэгум итемыр лъэныкъо ит. Архелай ышэу Ирод Антипэ зыцІэр а хэкум ипщэу щытыгъ.

1:26 Назарет зыцІэ къалэр - Галилей псыхъураем икъыблэ цыпэм километр 26-кІэ пэчыжьэу, итыгъэ къохьэпІэ лъэныкъокІэ ит.

 

лІэу пачъыхьэ Даутэ къытехъукІыгъэ цІыфхэм ащыщым а Мерэм къыщэнэу ыгъэунэфыгъэу щытыгъ. ²⁸Мерэм зыдэщыІэм мэлэІичыр къакІуи къыІуагъ:

–ГушІо, о Тхьэм ынэшІу зыщифагъэр, Зиусхьаныр уигъусэ!

²⁹МэлэІичым къыІуагъэм Мерэм лъэшэу къыгъэгузэжъуагъ, а шІуфэс гущыІэу къыриІуагъэм къикІырэми егупшысагъ.

³⁰ –Укъэмыщт, Мерэм,– ыІуи, мэлэІичым ащ къыриІуагъ, –Тхьэм ынэшІу къыпщифагъ. ³¹ О пшъо сабый хидзэнышъ, къо къыпфэхъущт. Ащ Хьисэ* цІэу о фэуусышт. ³²Ар цІыфышхоу хъущт, анахь Иным ы КъокІи еджэщтых. Ятэшхо пачъыхьэ Даутэ итІысыпІэ лъапІэ Зиусхьанэу Тхьэм ащ къыритыщт, ³³ мыкІодыжьын тетыгъуи Якъубэ ылъэпкъ фыриІэщт. Итетыгъошхуи егъэшІэм кІэух иІэщтэп.

³⁴ –Ар сыдэуштэу хъуна?– еупчІыгъ Мерэм мэлэІичым. –Сэ пшъэшъэ дэмыкІуагъэу сыщыт.

³⁵ –Тхьэм ы Псэ ЛъапІэ къыпфехыщт, анахь Иным ыкІуачІи уигъусэщт,– къыриІожьыгъ мэлэІичым. –Арышъ, кІэлэ лъапІэу къэхъущтым Тхьэм ы КъокІэ еджэщтых. ³⁶Мары, уиблагъэ Елизаветэу бын къызхэмыкІынэу зыфаІощтыгъэм ижъышъхьэм ышъо хидзагъэу, джы яхэнэрэ мазэм ит; ³⁷сыда пІомэ Тхьэм ымылъэкІын Іоф зи щыІэп.

³⁸–Мары, сэ Зиусхьаным сырипщылІ,– къыІуагъ Мерэм. –О зэрэпІуагъэм тетэу къыздэрэхъу.

ЕтІанэ мэлэІичым Мерэм къыгъани, ІукІыжьыгъ.

 

Мерэм Елизаветэ ыдэжь зэрэкІуагъэр

 

³⁹ А мафэхэм Мерэм зигъэхьазыри, Іошъхьэ хэкум щыщэу Иудэ зыцІэ унэгъо лъэпкъыр зыдэс къуаджэ горэм псынкІэу кІуагъэ. ⁴⁰А къуаджэм зынэсым, Мерэм Зэчрей иунэ ихьи, Елизаветэ шІуфэс рихыгъ. ⁴¹ Елизаветэ Мерэм ишІуфэс гущыІэ зызэхехым, сабыеу ыныбэ

 

1:31 Хьисэ – а цІэм къикІырэр «цІыфхэр мыкІодхэу Къэзыгъэнэжьырэр» ары.

 

илъым зыкъигъэхъыягъ. Джащыгъум Тхьэм ы Псэ ЛъапІэ Елизаветэ ыгу инэу илъ хъуи, ⁴²Елизаветэ мэкъэшхокІэ къыІуагъ:

–Бзылъфыгъэ пстэумэ анахьи Тхьэм ынэшІу о нахь къыпщифагъ, о пкъы къыхэкІыщт сабыими Тхьэм ынэшІу къыщифагъ. ⁴³ Сэ сыхэт, си Зиусхьан янэ садэжь къэкІонэу? ⁴⁴ О уишІуфэс гущыІэ сэ стхьакІумэ зынэсым, сыныбэ илъ сабыим гушІуагъокІэ зыкъигъэхъыягъ. ⁴⁵ Зиусхьаным къыриІуагъэр къехъулІэнкІэ зышІошъ хъугъэр сыхьатмафэ ежьагъ!

 

Мерэм Зиусхьаным щытхъушхо зэрэфишІыгъэр

 

⁴⁶ЕтІанэ Мерэм къыІуагъ:

–Сэ спсэкІэ Зиусхьаным ииныгъэ щытхъушхор фэсэшІы,

⁴⁷сымыкІодэу сыкъэзыгъэнэжьырэ Тхьэм инэу сыщэгушІукІы,

⁴⁸сыда пІомэ Зиусхьаныр ипщылІ тхьамыкІэ нэшІукІэ къеплъыгъ.

Мары, джы щегъэжьагъэу лъэхъан пстэуми яцІыфхэм

сэ сыхьатмафэ сежьагъэу аІощт,

⁴⁹сыда пІомэ ЛъэкІыныгъэшхо ЗиІэм Іоф гъэшІэгъонхэр къысфишІагъэх.

Ежьым ыцІэр ары лъапІэр.

⁵⁰Тхьэм ежь ищынагъо зыгу илъ цІыфхэм гукІэгъу афешІы,

ятэ щегъэжьагъэу ыкъо хиубытэу.

⁵¹ Іоф гъэшІэгъонхэр ыІэкІэ ыгъэхъагъэх,

пэгагъэ зыгу илъхэр зэбгырифыгъэх.

⁵²Тетыгъо зиехэм ятІысыпІэхэм къаридзыхыгъэх,

пэгагъэ зыгу имылъхэр къыІэтыгъэх.

⁵³ЩыкІагъэ зиІэхэм тынышІухэр аритыгъэх,

ау байхэр ІэнэкІэу къыгъэнагъэх.

^{54, 55} ИпщылІэу Израил лъэпкъым кІэлъэплъэ.

Тятэшхохэр къызэригъэгугъагъэхэм атетэу,

Ибрахьимрэ ащ къытехъукІыгъэ цІыфхэмрэ

гукІэгъу афишІынэу ыгу илъ зэпыт.

 

⁵⁶Елизаветэ дэжь Мерэм мэзищкІэ щыІагъ, етІанэ ядэжь ыгъэзэжьыгъ.

 

УмэхъэкІо Иуан къызэрэхъугъэр

 

⁵⁷Елизаветэ илъфэгъу мафэ къэси, къо къыфэхъугъ. ⁵⁸Елизаветэ игъунэгъухэмрэ иблагъэхэмрэ Зиусхьаным гукІэгъушхо ащ къызэрэфишІыгъэр зызэхахым, Елизаветэ фэгушІуагъэх.

⁵⁹Яенэрэ мафэм сабыир сунэт ашІынэу зэрэугъоихэ зэхъум, цІэу ятэ Зэчрей ыцІэ фаусынэу аублагъ. ⁶⁰ Ау сабыим янэ афидагъэп.

–Хьау, ащ Иуан ыцІэщт,– ыІуагъ.

⁶¹ –О уиблагъэхэм зи ахэтэп ащ фэдэ цІэ зиІэр, –къыраІожьыгъ ахэмэ.

⁶² Ащ нэуж сабыим ятэ ІэкІэ зэхырагъэшІыкІызэ, цІэу фиусынэу зыфаемкІэ еупчІыгъэх. ⁶³Ащ пхъэмбгъу парчэ горэ къахьынэу агуригъэІуагъ. Ар къызахьым, ащ тыритхагъ:

–Ащ ыцІэщтыр Иуан.

Ахэмэ зэкІэми ар агъэшІэгъуагъ. ⁶⁴Ардэдэм ыбзэрэ ыбзэгурэ къытІупщыжьхи, Тхьэм щытхъу фишІэу къэгущыІэжьыгъ. ⁶⁵ Гъунэгъухэу къегъэтІысыкІыгъэхэр зэкІэ щынэгъошхом хэфагъэх, Иудей Іошъхьэ хэкум тыдэкІи а Іофхэри зэкІэ зэлъашІэ хъугъэх. ⁶⁶А Іофхэр зэхэзыхыгъэ пстэуми ахэр агухэм ралъхьэхэу аІощтыгъ:

–Мы сабыир сыд фэдэу хъущта?

Сыда пІомэ Зиусхьаным ынэшІу ащ щифагъ.

 

Зэчрей ыгу Тхьэм къырилъхьэгъэ гущыІэхэр къызэриІуагъэхэр

 

⁶⁷Тхьэм ы Псэ ЛъапІэ сабыим ятэу Зэчрей ыгу инэу илъ хъуи, мы гущыІэхэр къыригъэІуагъэх:

⁶⁸ –Зиусхьанэу Израил и Тхьэ щытхъушхор ий,

сыда пІомэ ылъэпкъэу Израил нэшІукІэ къеплъи,

шъхьафитныгъэ къыритыгъ.

⁶⁹Тхьэм ежьым фэлажьэрэ пачъыхьэ Даутэ къытехъукІыгъэ

цІыфхэм ащыщэу лъэкІыныгъэшхо зиІэу,

тымыкІодэу тыкъэзыгъэнэжьыщтыр къытфигъэкІуагъ,

⁷⁰пасэм щегъэжьагъэу ипегъымбар лъапІэхэм агухэм къарилъхьи,

къызэраригъэІуагъэм фэдэу.

⁷¹ Ащ типыйхэм тащиухъумэу, тымыкІодэу тыкъигъэнэжьыщт,

тызыуджэгъухэрэми тыкъаІэкІихыжьыщт.

⁷²Арэущтэу Тхьэм тятэжъышхохэм гукІэгъушхо къафешІы,

зэзэгъыныгъэ лъапІэу ежьымрэ тятэжъышхоу Ибрахьимэрэ

азыфагу гущыІэ пытэкІэ дилъхьагъэри егъэцакІэ.

⁷³ А гущыІэ пытэр мырыгъэ:

⁷⁴ Тэ типыйхэм тыкъаІэкІихыжьыщт,

щынагъуи тыгухэм арымылъэу, ежьым тыфэлэжьэнэу тигъэлъэкІыщт,

⁷⁵ ежьым ыпашъхьэ тигъашІэкІэ гукъэбзагъэрэ шъыпкъагъэрэ тиІэхэзэ.

 

⁷⁶ЕтІанэ Зэчрей къыпигъэхъожьыгъ:

–О сикІал, анахь Иным урипегъымбарэу аІощт,

сыда пІомэ Зиусхьаным игъогу бгъэпсынэу ежьым ыпэ укІощт.

⁷⁷ О Зиусхьаным ылъэпкъ ебгъэшІэщт, япсэкІодхэр зэрафигъэгъухэрэмкІэ

ахэр мыкІодхэу, Тхьэм къызэригъэнэжьхэрэр.

⁷⁸ Ти Тхьэ гукІэгъуныгъэу иІэр ины.

Ежьыр къыкъокІырэ тыгъэм фэдэу уашъом къикІэу къытфэкІощт,

⁷⁹лІэныгъэм ищынагъо хэтхэмрэ шІункІыгъэм хэтхэмрэ атепсэным паий,

мамырныгъэ гъогум тытыригъэхьаным паий.

⁸⁰ Сабыим хахъуи, ыгуи ыпси хэхъуагъ. Израил цІыфмэ апашъхьэ къызщихьащт мафэм нэс шъоф нэкІым щыІагъ.

 

 

 

 

ЯТЮНЭРЭШЪХЬ

Хьисэ къызэрэхъугъэр

(Маттэ 1:18-25)

 

А мафэхэм Рим* къэралыгъошхом зэкІэ ис цІыф пстэури алъытэнхэу ыкІи ацІэхэр атхынхэу Кайсар Аугуст* зыцІэм унашъо къыдигъэкІыгъ. ²Мыр апэ дэдэу цІыфхэр зыщалъытагъэхэр ары. Ар къызыхъугъэр Сирие хэкум* иІэшъхьэтетэу Квириный зыцІэм илъэхъан ары. ³Арыти, хэтрэ цІыфи ежь ыцІэ аригъэтхыным пае, ятэ-янэхэр зыщыщ къалэм кІуагъэ.

⁴ Арэущтэу Юсыф пачъыхьэ Даутэ къытехъукІыгъэ цІыфхэм зэращыщым пае, Галилей хэкум щыщэу Назарет зыцІэ къалэм дэкІи, Иудей хэкум щыщэу Даутэ икъалэу Бэтлэхьэм* зыцІэм дэкІоягъ.

⁵ Юсыф Мерэмэу къыщэнэу ыгъэунэфыгъэм игъусэу ежь ыцІэ аригъэтхыным пае, Бэтлэхьэм дэкІоягъ. Мерэм ышъо сабый хидзагъ, ⁶ыкІи ащ дэжьым щыІэхэу, илъфэгъу мафэ къэсыгъ. ⁷Джащыгъум Мерэм ыкъоу щыпэбыныр къыфэхъуи, хъэдэным кІоцІищыхьагъ. ХьакІэщым ахэмэ апае чІыпІэ нэкІ иІэжьэпти, былымхэр зычІэт цощым ит Іус шхынлъэ горэм дилъхьагъ.

 

МэлэІичыр мэлэхъохэм къазэрэфэлъэгъуагъэр

 

⁸А Іэгъо-благъом мэлэхъо заулэ ямэлхэм апэсхэу чэщым губгъом итыгъэх. ⁹Тхьэм имэлэІич горэ ахэмэ къафэлъэгъуагъ. Зиусхьаным инэфынэ гъэшІэгъонышхо мэлахъохэр къызеуцухьэм, ахэр лъэшэу къэ-щтагъэх. ¹⁰Ау мэлэІичым къариІуагъ:

 

2:1 Рим – Рум ары.

2:1 Аугуст – Кайсар Гай Октавиан цІэу зэреджагъэхэм ащыщ. Хьисэ къэхъуным ыпэкІэ 27-рэ илъэсым щегъэжьагъэу Хьисэ къызэхъу нэужым 14-рэ илъэсым нэсыфэ ар Рим и Кайсарэу щытыгъ.

2:2 Сирие хэкур – Сирие зыцІэ хэкур Рим къэралыгъошхом щыщ хэкоу щытыгъ. Израил хэгъэгур Сирие хэкум щыщыгъ.

2:4 икъалэу Бэтлэхьэм – Ерусалим километрийкІэ пэчыжьэу, икъыблэ лъэныкъокІэ щыт.

 

–Шъукъэмыщт, ау шъукъэдаIу! ЗэкІэ шъулъэпкъ пае къэбар гушІогъошхо къышъосІощт: ¹¹Шъуи КъэгъэнэжьакIо Даутэ икъалэ* непэ къыщыхъугъ, Зиусхьанэу Мэссихь ары. ¹²Мыр шъоркІэ нэшанэ хъущт: Зы сабый горэ хъэдэным кІоцІыщыхьагъэу, Іус шхынлъэм дэлъэу къэжъугъотыщт.

¹³ЕтІанэ ошІэ-дэмышІэу мэлэІичым ыдэжь уашъом щыщэу мэлэІич купышхо къыщылъэгъуагъ. Тхьэм щытхъушхо фашІэу мырэущтэу къаІуагъ:

¹⁴–Щытхъушхор уашъомкІэ Тхьэм ий,

чІылъэмкІэ цІыфхэу Тхьэр разэ зыфэхъухэрэм гупсэфыныгъэр яй!

¹⁵ МэлэІичхэр ІукІыжьхи, уашъом зыдэкІоежьхэм, мэлахъохэм зэраІожьыгъ:

–Зиусхьаным зикъэбар къытфигъэІугъэ хъугъэ-шІагъэр тлъэгъунэу Бэтлэхьэм тыжъугъакІу.

¹⁶Арыти, Бэтлэхьэм псынкІэу кІохи, Мерэми Юсыфи Іус шхынлъэм дэлъ сабыйри къагъотыгъэх. ¹⁷Ахэмэ ахэр залъэгъухэм, мэлэІичым сабыим ехьылІагъэу къариІуагъэхэр аІотэжьыгъэх. ¹⁸Мэлахъохэм къаІуагъэхэр зэхэзыхыгъэ цІыф пстэуми агъэшІэгъуагъэх. ¹⁹Ау Мерэм мы Іофхэр зэкІэ ыгу риубытэхи ягупшысагъ. ²⁰Мэлахъохэм зэхахыгъэ пстэумрэ алъэгъугъэ пстэумрэ апае Тхьэр агъэлъапІэзэ, щытхъу фашІызэ, агъэзэжьыгъ. А Іофхэр зэрэхъугъэхэр мэлэІичым ахэмэ къызэрариІуагъэм тетэу ары.

 

Юсыфрэ Мерэмрэ сабыеу Хьисэ Зиусхьаным ыпашъхьэ зэрэрахьагъэр

 

²¹ Мэфий тешІагъэу сабыир сунэт ашІын фаеу зэхъум, Мерэм ышъо хидзэным ыпэкІэ, мэлэІичым ащ къызэрэриІогъагъэм тетэу Хьисэ фаусыгъ.

²² Пегъымбар Мусэ и Тэурат хабзэ иунашъо тетэу* Юсыфрэ Мерэмрэ зызыщагъэкъэбзэжьын фэе мафэхэр зыблэкIхэм, сабыир Зиусхьаным ыпашъхьэ рахьаным пае, Ерусалим зыдахьыгъ, ²³мы унашъоу

 

2:11 Даутэ икъалэ – Бэтлэхьэм ары.

2:22 Пегъымбар Мусэ и Тэурат хабзэ иунашъо тетэу – еплъ Пегъымбар Мусэ ящэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 12:2-4.

 

Зиусхьаным ихабзэ итым тетэу:* «Хэтрэ хъулъфыгъэ щыпэбыныр Зиусхьаным иеу щытын фае». ²⁴Ащ нэмыкІэуи Ерусалим зыфэкІуагъэхэр Зиусхьаным ихабзэ иунашъо тетэу*, ежьхэр къабзэу хъунхэм пае, «губгъо тхьаркъо цІыкІуитІу е тхьаркъо щыр цІыкІуитІу» къурмэныпхъэу ахьыныр ары.

²⁵ А мафэхэм Симеон зыцІэу зы лІы горэ Ерусалим дэсыгъ. Ар шъыпкъагъэ зиІэу, Тхьэм ищынагъо зыгу илъ лІэу щытыгъ. Израил игукъао Тхьэм тырихыжьыным ежэу щытыгъ. Тхьэм ы Псэ ЛъапІи ыгу илъыгъ. ²⁶Тхьэм ы Псэ ЛъапІэ Симеон зэхэригъэшІыкІыгъ, Зиусхьаным ыдэжь къикІынэу щытыгъэ Мэссихь* ылъэгъуным ыпэкІэ, лІэныгъэр зэримылъэгъущтыр. ²⁷Арэущтэу зыхъукІэ, Тхьэм ы Псэ ЛъапІэ Симеон Тхьэм иунэшхо чІигъэхьагъ. Тэурат хабзэм иунашъо тетэу, сабыир Тхьэм ыпашъхьэ рахьаным пае янэрэ ятэрэ сабыеу Хьисэ Тхьэм иунэшхо къызычІахьэм, ²⁸Симеон сабыир ІаплІкІэ къышти, мы гущыІэхэр ыІохэзэ, Тхьэм щытхъу фишІыгъ:

²⁹–Зиусхьан, сызэрэбгъэгугъагъэм тетэу, сэ о

уиIорышIэр гупсэфыныгъэ сыгу илъэу джы дунаим серэхыжь;

^{30, 31} сыда пІомэ цІыф лъэпкъ пстэуми апашъхьэ

о щыбгъэхьазырыгъэу, цІыфхэр мыкІодхэу къэзыгъэнэжьыщтыр

сэ сынэхэмкІэ слъэгъугъэ.

³² Ар нэфынэу хымэ лъэпкъхэм* шъыпкъагъэр

языгъэшІэщтыр ары,

о плъэпкъ Израил щытхъушхо иІэ зыгъэхъущтри ары.

 

2:23 Зиусхьаным ихабзэ итым тетэу – еплъ Пегъымбар Мусэ ятІонэрэ тхылъэу ытхыгъэм 13:2.

2:24 Зиусхьаным ихабзэ иунашъо тетэу – еплъ Пегъымбар Мусэ ящэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 12:8.

2:26 Мэссихь – Мессихьыр ары. Пачъыхьэ Даутэ ылъэпкъ къытехъукІыгъэу, пегъымбархэм къызэраІуагъэм тетэу, Израил

цІыфхэм шъхьафитныгъэрэ мамыр тетыгъомрэ аригъэгъотынхэу Тхьэм ахэр къызэригъэгугъэгъэ пщы лъапІэр ары.

2:32 хымэ лъэпкъхэр – мыджуртхэр ары.

 

³³Юсыфрэ сабыим янэрэ Симеон сабыим ехьылІагъэу къыІогъэ гущыІэхэр агъэшІэгъуагъэх. ³⁴ЕтІанэ ахэмэ ынэшІу къащифэнэу Симеон Тхьэм афелъэІуи, сабыим янэ Мерэм риІуагъ:

–Израил щыщ цІыфыбэхэр мы сабыим текІодэнхэм паий, цІыфыбэхэри мыкІодхэу къыгъэнэжьынхэм паий, нэшанэу цІыфхэр къызпэуцущтыр хъуным паий, Тхьэм ар къыгъэкІуагъ.

³⁵ Арэущтэу цІыфыбэмэ агухэм арылъхэр нафэ къэхъущтых. Сэшхом фэдэу гукъэошхом о угуи къыуІэщт.

³⁶Асир зыцІэ унагъом щыщэу, Фануил ыпхъоу Аннэ ыцІэу зы пегъымбар бзылъфыгъэ горэ щыІагъ. ЫныбжькІэ лъэшэу хэкІотагъэу щытыгъ. ЗыдэкІо ужым илъэсиблэ илІ игъусагъ. ³⁷ЕтІанэ лІыр лІи, бзылъфыгъэр ыныбжь тІокІиплІырэ плІырэ охъуфэ шъузабэу щытыгъ. Чэщи мафи Тхьэм иунэшхо къычІэмыкІэу, нэкІэу, Тхьэм елъэІоу, чэщи мафи Тхьэм фэлажьэу щытыгъ. ³⁸А ныор а сыхьат дэдэм Мерэмрэ Юсыфрэ абгъодахьи, Тхьэм щытхъу фишІи, Тхьэм Ерусалим шъхьафитныгъэ къызэрэритыщтым паплъэхэу щытыгъэ цІыфхэм сабыим игугъу къафишІы зэпытыщтыгъ.

³⁹ Мерэмрэ Юсыфрэ Зиусхьаным ихабзэ иунашъо тетэу, зэкІэри загъэцакІэ ужым, Галилей хэкум щыщ якъалэу Назарет агъэзэжьыгъ. ⁴⁰Сабыим хахъуи, ыгуи ыпсэми ахэхъуагъ, акъылышIуагъэ иІэ хъугъэ, Тхьэм ынэшІуи ащ къыщифэу щытыгъ.

 

КІалэу Хьисэ Тхьэм иунэшхо зэрэкІуагъэр

 

⁴¹ Илъэс къэс Хьисэ янэ-ятэхэр Пасхъэ зыцІэ мэфэкІ мэфэшхом* дэжь Ерусалим кІощтыгъэх. ⁴²КІалэр илъэс пшІыкІутІу зэхъум, хабзэм тетэу мэфэкІ мэфэшхом пае Ерусалим кІуагъэх. ⁴³ МэфэкІ

 

2:41 Пасхъэ зыцІэ мэфэкІ мэфэшхор – Пасхъэ зыцІэ мэфэкІ мэфэшхомрэ Хьалыгъу Мыгъэтэдж зыщашхырэ мэфэкІ мэфэшхохэмрэ зэдагъэлъапІэхэзэ, Тхьэм Мысырым (Египет) къызэрэригъэкІыжьыгъагъэхэр джуртхэм агъэлъапІэ. Пасхъэ мэфэкІ мэфэшхор Нисан зыцІэ мазэм и 14-м тефэ (яплІэнэрэ мазэм иапэрэ мафэ пэгъунэгъу). Хьалыгъу Мыгъэтэдж зыщашхырэ мэфэкІ мэфэшхохэм Нисан и 15-22 мафэхэм къакІоцІ агъэлъапІэ. А мафэхэм тэджэпс тхьацум халъхьэрэп.

 

мэфэшхо мафэхэр зыблэкІхэм, янэ-ятэхэм якъалэ къагъэзэжьы зэхъум, ахэмэ амышІэу кІалэу Хьисэ Ерусалим къыдэнагъ. ⁴⁴Адрэ ягъусэхэм ахэтэу гугъэхэу, янэ-ятэхэр зы мафэ гъогум тетыгъэх. ЕтІанэ яблагъэхэмрэ яныбджэгъухэмрэ адэжь кІалэм щылъыхъухэу аублагъ. ⁴⁵ Къызамыгъотыжьым, лъыхъухэзэ, Ерусалим къагъэзэжьыгъ.⁴⁶Мэфищ ужым Тхьэм иунэшхо чІэсэу, дин гъэсакІохэмэ ахэсэу, ахэмэ къаІорэм едэІоу ыкІи яупчІэу къагъотыжьыгъ. ⁴⁷ КІалэм ыІорэм къедэІущтыгъэ пстэуми игубзыгъагъэрэ ипэгъокІхэмрэ агъэшІагъощтыгъэх. ⁴⁸ Янэ-ятэхэм кІалэр залъэгъум, агъэшІэгъуагъ.

–А кІал, сыда къытэпшІагъэр?– къыриІуагъ янэ. –Уяти сэри гумэкІыгъом тыхэтэу тыкъыплъэхъу.

⁴⁹–Сыд пае шъукъыслъыхъура?– ариІожьыгъ ежьым. –Сэ Сятэ иунэшхо сычІэсын зэрэфаер шъушІэрэба?

⁵⁰ Ау кІалэм гущыІэхэу къариІуагъэхэр къагурыІуагъэхэп ахэмэ.

⁵¹ ЕтІанэ янэ-ятэхэм ягъусэу Хьисэ Назарет ехыжьыгъ, афэІорышІэуи щытыгъ. Янэ мы Іофхэр зэкІэ ыгу риубытагъэх. ⁵²Хьисэ хахъозэ, иакъылышIуагъи хахъозэ, Тхьэми цІыфхэми агу къеІугъ.

 

 

ЯЩЭНЭРЭШЪХЬ

 

УмэхъэкІо Иуан Тхьэм игущыІэхэр зэригъэІущтыгъэхэр

(Маттэ 3:1-12; Марк 1:1-8; Иуан 1:19-28)

 

Кайсар Тиверый* итетыгъо ипшІыкІутфэнэрэ илъэсыр арыгъэ; Понтый Пилат* зыцІэр Иудей хэкум иІэшъхьэтетэу щытыгъ; Ироди* Галилей хэкум ипщэу щытыгъ; ышы Филипп* Итурей хэкумрэ

 

3:1 Тиверый – Хьисэ къызэхъу нэужым я 14-37 илъэсхэм къакІоцІ Рим (Рум) Кайсарэу щытыгъ.

3:1 Понтый Пилат – Рим цІыфхэм ащыщэу, Понтый Пилат, Хьисэ къызэхъу нэужым я 26-36 илъэсхэм къакІоцІ, хэкухэу Иудей, Самарие, Идумей яІэшъхьэтетэу щытыгъ.

3:1 Ирод - Ирод Антипэ ары. Хьисэ къэхъуным ыпэкІэ я 4-рэ илъэсым к ьыщегъэжьагъэу Хьисэ къызэхъу нэужым я 39-рэ илъэсым нэсыфэ, ар Галилей хэкумрэ Перей хэкумрэ япщэу щытыгъ.

 

 Трахонит хэкумрэ япщэу щытыгъ. Лисание зыцІэр Авилиней хэкум ипщэу щытыгъ. ²Аннэрэ Кайафэрэ* дин пэщэшхохэу* щытыгъэх. А мафэхэр ары Зэчрей ыкъо Иуанэу шъоф нэкІым щыпсэущтыгъэм Тхьэм игущыІэхэр къызыфехыгъэхэр. ³ Иуан Иордан псыхъом иІэгъо-благъо зэкІэ къыкІухьэу, цІыфхэм Тхьэм игущыІэхэр аригъэІухэзэ, мырэущтэу къыІощтыгъ:

–ШъуипсэкІодхэм шъуафыкІэгъожьи, зысэжъугъэумэхъ*, Тхьэм ахэр къышъуфигъэгъунхэм пае.

⁴Мы Іофхэр зэкІэ хъугъэх, пегъымбар Ешай игущыІэхэр зэрыт тхылъым зэритым фэдэу,*

«ПІъоф нэкІым зы джэ макъэ горэ къыщэІу:

Зиусхьаным игъогу фэжъугъэпси,

игъогу лъагъохэр зэшъхьэ-зэшъоу фэшъушІых.

⁵ Сыдрэ къуладжи сэищт, сыдрэ Іуашъхьи бги къефэхыщт.

Гъогу ІонтІагъэхэр занкІэу хъущтых.

Зэшъхьэ-зашъоу щымыт гъогухэр зэшъхьэ-зашъоу хъущтых.

⁶ЦІыфхэр мыкІодхэу Тхьэм къызэригъэнэжьхэрэр

            цІыф пстэуми алъэгъущт».

 

 

3:1 Филипп – Хьисэ къэхъуным ыпэкІэ 4-рэ илъэсым щегъэжьагъэу Хьисэ къызэхъу нэужым я 34-рэ илъэсым нэсыфэ, Итурей хэкумрэ Трахонит хэкумрэ япщэу щытыгъ. Ахэр хэгъэгум итемыр тыгъэ къыкъокІыпІэ лъэныкъом итыгъэх.

3:2 Аннэрэ Кайафэрэ – Хьисэ къызэхъу нэужым я 6-15 илъэсхэм къакІоцІ Аннэ дин пэщэшхоу щытыгъ. Кайафэу Аннэ ыпхъум илІ я 18-36 илъэсхэм къакІоцІ дин пэщэшхоу щытыгъ.

3:2 дин пэщэшхор – дин пащэхэм ятхьаматэуи Тхьэмэтэ Хэсэшхом итхьаматэуи щытыгъ.

3:3 умэхъыныр – «ШъуипсэкІодхэм шъуафыкІэгъожьи, зысэжъугъэумэхъ, Тхьэм ахэр къышъуфигъэгъунхэм пае», ыІоти, умэхъэкІо Иуан (Яхья) цІыфхэр псым чІигъаощтыгъэх (ыумэхъыщтыгъэх). Хьисэ уашъом зыдэкІоежьыгъэм къыщегъэжьагъэу, цІыфхэм диным ехьылІагъэу тетыгъо зиІэ цІыф горэм зырагъэумэхъы – а цІыфым ахэр псым чІегъаох, е псы тІэкІу ашъхьэхэм атыреутхэ. Арэущтэу ХьисэкІэ шІошъхъуныгъэ яІэ зэрэхъугъэр къагъэлъагъо. Ащ нэмыкІэуи Хьисэ лІи, лІагъэхэм къызэрахэтэджыкІыжьыгъэм пае япсэкІодхэр къафэгъугъэхэу, мыкІодыжьын щыІэныгъэ яІэ зэрэхъугъэми шыхьат фэхъух.

3:4-6 пегъымбар Ешай игущыІэхэр зэрыт тхылъым зэритым фэдэу - еплъ Пегъымбар Ешай тхылъэу ытхыгъэм 40:3-5.

 

⁷ ЦІыф купышхохэм зырагъэумэхъынэу Иуан ыдэжь къыдэкІыгъэх. Ежьым ахэмэ ариІуагъ:

–Шъо блэщылъфхэр!* Тхьэм игубжэу къэкІощтым шъуІэкІэкІынэу хэта шъушъхьэ къизылъхьагъэр? ⁸ШъуипсэкІодхэм шъуафыкІэгъожьыным фэшъошэ ІофышІухэр жъугъэцакІэх. «Ибрахьим тэ тят ары», шъугукІэ шъуІон шъуфитэу шъумыгугъ, сыда пІомэ сэ шъосэІо, Тхьэм мы мыжъохэм Ибрахьимэ пае бынхэр къахигъэхъукІынхэ ылъэкІыщт. ⁹ Ощыр чъыг лъапсэхэм атыраубытэгъах. Арэущтэу сыдрэ чъыгэу шІугъэ къызпымыкІэрэр раупкІынышъ, машІом падзэщт.

¹⁰ЦІыф купышхохэр Иуан къеупчІыгъэх:

–Сыда адэ тэ тшІэщтыр?

¹¹–Хэти джэнитІу зиІэм джанэ зимыІэм зыр рерэт,– ариІожьыгъ ахэмэ. –Шхын зиІэми шхын зимыІэм рерэт.

¹²Хьакъулахь ахъщэр* хэзыххэрэми зырагъэумэхъыным пае, Иуан ыдэжь къакІохи къеупчІыгъэх:

–Дин гъэсакІу, тэ сыда тшІэщтыр?

¹³ –ЦІыфхэм къаІышъухын фаем нахьыбэ къаІышъумых,– ариІожьыгъ ахэмэ.

¹⁴–Адэ, тэ сыда тшІэщтыр?– аІуи, дзэлІхэри Иуан къеупчІыгъэх.

–Зыми егъэзыныгъэкІэ иахъщэ къытешъумых, зыми пцІыкІэ шъуемыдау. Ахъщэ лэжьапкІэу къышъуатырэм шъуезэгъ,– ариІожьыгъ ахэмэ.

¹⁵ –Мы Иуан Мэссихьэу* зыфаІорэр ары шъуІуа?–аІоу, гугъапІэ яІэу цІыфхэр зэкІэ агухэмкІэ зэупчІыжьыщтыгъэх.

 

3:7 блэщылъф – блэм къыхэкІырэ лъфыгъэр ары.

3:12 хьакъулахь ахъщэр – цІыфхэр къалэ горэм дахьэхэ е дэкІыхэ зыхъукІэ, псэуалъэхэу, хьапщыпхэу, лэжьыгъэхэу яІэхэм Рим (Рум) къэралыгъошхом (хьыкумэтым) ахъщэу атырилъхьащтыгъэр ары. ЦІыфхэм, анахьэу дин тхьаматэхэм, хьакъулахь ахъщэр хэзыххэрэр зэрапэсыщтыгъэхэп, гъэнэфэгъэ дин унашъохэр къырамыдзэхэу зэрэщытыгъэхэм пае.

3:15 Мэссихь – Мессихьыр ары. Пачъыхьэ Даутэ ылъэпкъ къытехъукІыгъэу, пегъымбархэм къызэраІуагъэм тетэу, Израил цІыфхэм шъхьафитныгъэрэ мамыр тетыгъорэ аригъэгъотынхэу Тхьэм ахэр къызэригъэгугъэгъэ пщы лъапІэр ары.

 

¹⁶–Сэ псымкІэ шъусэумэхъы, ау сэщ нахьи нахь лъэкІыныгъэшхо иІэу зыгорэ къэкІощт,– ариІуагъ Иуан ахэмэ зэкІэ. –Ащ ицокъэлъэпсхэр фэстІэтэнхэуи сифэшъуашэп. Ащ Тхьэм ы Псэ ЛъапІэрэ машІомрэкІэ шъо шъуиумэхъыщт. ¹⁷Ащ ихьанцэ ыІэ кІэлъ, ихьамэщи ыукъэбзыжьынышъ, икоци иконхэм аритэкъожьыщт, ау уарзэр мыкІосэжьын машІомкІэ ыгъэстыщт.

¹⁸Арэущтэу Иуан цІыфмэ нэмыкІ Іофыбэхэр аригъашІэхэзэ, къэбарышІур аригъэІущтыгъ.

¹⁹Пщы Ирод, ежь ышы* псаоу пэтми, а шым ишъузэу Иродиадэ зыцІэр къызэрищэжьыгъэм паий, ащ нэмыкІ бзэджагъэу ышІэгъэ пстэуми апаий, Иуан пщы Ирод егыигъ. ²⁰Джащыгъум Ирод бзэджагъэу ышІэгъэ пстэуми ахигъахъуи, идзэлІхэм Иуан хьапсым чІаригъэдзагъ.

 

Иуан Хьисэ зэриумэхъыгъэр

(Маттэ 3:13-17; Марк 1:9-11)

 

Иуан цІыф пстэури ыумэхъыхэ зэхъум, Хьисэи ыумэхъыгъ. Хьисэ Тхьэм зелъэІум, уашъор зэІукІи, ²²тхьаркъом ыпкъ фэдэу пкъы иІэу, Тхьэм ы Псэ ЛъапІэ Хьисэ къыфехыгъ. Уашъом зы макъэ горэ къиІукІыгъ:

–Оры сэ шІу слъэгъурэ с Къо кІасэр. Сэ сыгу о къыоІугъ.*

 

Хьисэ лъэпкъэу къызхэкІыгъэр

(Маттэ 1:1-17)

 

²³Хьисэ иІоф зеублэм, илъэс щэкІ ыныбжьыгъ. ЦІыфмэ къызэрашІошІыгъэм фэдэу, ар Юсыф ыкъуагъ. Ар Илый ыкъуагъ. ²⁴Ар Матфат ыкъуагъ. Ар Левый ыкъуагъ. Ар Мелхый ыкъуагъ. Ар Ианнай

 

3:19 ыш - ышы Филиппэу (еплъ Марк 6:17) Рим (Рум) къэлэшхом щыпсэущтыгъэр ары.

3:22 Оры сэ шІу слъэгъурэ Скъо кІасэр. Сэ сыгу о къыоІугъ - еплъ Сэбур (Псалтыр) 2:7; Пегъымбар Мусэ апэрэ тхылъэу ытхыгъэм 22:2; Пегъымбар Ешай тхылъэу ытхыгъэм 42:1.

 

ыкъуагъ. Ар Юсыф ыкъуагъ. ²⁵Ар Маттафый ыкъуагъ. Ар Амос ыкъуагъ. Ар Наум ыкъуагъ. Ар Еслим ыкъуагъ. Ар Наггей ыкъуагъ. ²⁶Ар Мааф ыкъуагъ. Ар Маттафый ыкъуагъ. Ар Семей ыкъуагъ. Ар Юсыф ыкъуагъ. Ар Иудэ ыкъуагъ. ²⁷Ар Иоаннан ыкъуагъ. Ар Рисай ыкъуагъ. Ар Зоровавел ыкъуагъ. Ар Салафиил ыкъуагъ. Ар Нирый ыкъуагъ. ²⁸Ар Мелхый ыкъуагъ. Ар Аддый ыкъуагъ. Ар Косам ыкъуагъ. Ар Елмодам ыкъуагъ. Ар Ир ыкъуагъ. ²⁹Ар Иосие ыкъуагъ. Ар Елиезер ыкъуагъ. Ар Иорим ыкъуагъ. Ар Матфат ыкъуагъ. Ар Левый ыкъуагъ. ³⁰Ар Симеон ыкъуагъ. Ар Иудэ ыкъуагъ. Ар Юсыф ыкъуагъ. Ар Ионан ыкъуагъ. Ар Елиаким ыкъуагъ. ³¹ Ар Мелеай ыкъуагъ. Ар Майнан ыкъуагъ. Ар Маттафай ыкъуагъ. Ар Нафан ыкъуагъ. Ар Даутэ ыкъуагъ. ³²Ар Иессе ыкъуагъ. Ар Овид ыкъуагъ. Ар Вооз ыкъуагъ. Ар Сэлмон ыкъуагъ. Ар Наасон ыкъуагъ. ³³ Ар Аминадав ыкъуагъ. Ар Арам ыкъуагъ. Ар Есром ыкъуагъ. Ар Фарес ыкъуагъ. Ар Иудэ ыкъуагъ. ³⁴Ар Якъубэ ыкъуагъ. Ар Исхьакъ ыкъуагъ. Ар Ибрахьимэ ыкъуагъ. Ар Фаррэ ыкъуагъ. Ар Нахор ыкъуагъ. ³⁵ Ар Серух ыкъуагъ. Ар Рагав ыкъуагъ. Ар Фалек ыкъуагъ. Ар Евер ыкъуагъ. Ар Салэ ыкъуагъ. ³⁶Ар Кайнан ыкъуагъ. Ар Арфаксад ыкъуагъ. Ар Сим ыкъуагъ. Ар Нухьэ ыкъуагъ. Ар Ламех ыкъуагъ. ³⁷Ар Мафусал ыкъуагъ. Ар Енох ыкъуагъ. Ар Иаред ыкъуагъ. Ар Малелеил ыкъуагъ. Ар Кайнан ыкъуагъ. ³⁸Ар Енос ыкъуагъ. Ар Сиф ыкъуагъ. Ар Адэм ыкъуагъ. Ар Тхьэм ий.

 

 

ЯПЛІЭНЭРЭШЪХЬ

Шэйтаныр Хьисэ псэкІод ригъэшІэнэу ыуж зэритыгъэр

(Маттэ 4:1-11; Марк 1:12-13)

 

Тхьэм ы Псэ ЛъапІэ инэу ыгу илъэу, Хьисэ Иордан псыхъом къыІукІыжьыгъ. ²Тхьэм ы Псэ ЛъапІэ ежьыр шъоф нэкІым ыщагъ. А чІыпІэм шэйтаныр ежьым псэкІод ригъэшІэнэу мэфэ тІокІитІурэ ыуж итыгъ. А мафэхэм Хьисэ зи ышхыгъэп, ахэри зытешІэхэ ужым къэмэлэкІагъ.

³Джащыгъум шэйтаным Хьисэ къыриІуагъ: -О Тхьэм ури Къомэ, мы мыжъор хьалыгъу хъунэу унашъо фэшІ. ⁴–Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт,–* риІожьыгъ Хьисэ, –«Хьалыгъу закъор арэп цІыфыр зэрэпсэущтыр, сыдрэ гущыІэу Тхьэм ыдэжь къикІырэр ары нахь». ⁵ЕтІанэ шэйтаным Хьисэ чІыпІэ лъагэ горэм дищаий, зы нэплъэгъукІэ дунаим тет пачъыхьагъо пстэури къыригъэлъэгъугъэх. ⁶Ащ Хьисэ къыриІуагъ:

–Мы пачъыхьагъохэм ятетыгъо пстэумрэ щытхъушхоу яІэмрэ о остыщтых, сыда пІомэ сІэ илъых ыкІи сэ сызфаем естынэу сыфит. ⁷ Лъэгонджэмышъхьэу укъэтІысэу, сэ сыбгъэлъапІэмэ, ахэр зэкІэри оуие хъущтых. ⁸–Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт,–* риІожьыгъ Хьисэ, –«Зиусхьанэу уи Тхьэ бгъэлъапІэзэ, ежьым изакъоу уфэлэжьэн фае».

⁹Ащ ыужым шэйтаным Хьисэ Ерусалим ыщи, Тхьэм иунэшхо нахь лъэгапІэу иІэм тыригъэуцуи къыриІуагъ: –О Тхьэм ури Къомэ, мыщ дэжьым зыщедзых; ^{10, 11} сыда пІомэ Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт:*

«Тхьэм имэлэІичхэм укъаухъумэнэу унашъо къафишІыщт,

о плъакъокІи мыжъом уемыутэкІыным пае, аІэхэмкІэ уаІэтыщт».

¹² –Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт,–* риІожьыгъ Хьисэ, –«Зиусхьанэу уи Тхьэ умыушэты».

¹³ ЕтІанэ шэйтаным Хьисэ псэкІод зэригъэшІэн Іэмал пстэури зеухым, игъо къыфифэмэ къыгъэзэжьынэу ІукІыжьыгъ.

 

4:4 Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт – еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 8:3.

4:8 Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт – еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 6:13.

4:10-11 Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт – еплъ Сэбур (Псалтыр) 91:11-12 (урыс библиемкІэ 90:11-12).

4:12 Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арыт – еплъ Пегъымбар Мусэ ятфэнэрэ тхылъэу ытхыгъэм 6:16.

 

Хьисэ иІоф Галилей хэкум зэрэщиублагъэр

(Маттэ 4:12-17; Марк 1:14-15)

 

¹⁴ЕтІанэ Тхьэм ы Псэ ЛъапІэ илъэкІыныгъэкІэ Хьисэ Галилей хэкум ыгъэзэжьыгъ. Хьисэ икъэбар а хэкум зэкІэ щыІугъ. ¹⁵ЦІыф пстэуми щытхъу къыфашІэу, Хьисэ ахэмэ ясинэгогухэм* Тхьэм игущыІэхэр щаригъашІэщтыгъэх.

 

Назарет дэс цІыфхэм Хьисэ зэрамыштагъэр

(Маттэ 13:53-58; Марк 6:1-6)

 

¹⁶Хьисэ зыщапІугъэ Назарет къалэм* къэкІуагъ. Зэрихабзэу шэмбэт мафэм* синэгогум чІэхьагъ. ЗычІахьэм, Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм ащыщхэм афяджэнэу апашъхьэ къиуцуагъ. ¹⁷Пегъымбар Ешай итхылъ къыратыгъ. Тхылъыр къызэІуихи, мырэущтэу зэрытхэгъэ чІыпІэр къыгъотыгъ:*

¹⁸ «Зиусхьаным ы Псэ ЛъапІэ сыгу илъ хъугъэ;

сыда пІомэ Тхьэм дэгъэ лъапІэр къысщифагъ.

КъызкІысщифагъэр тхьамыкІэхэм къэбарышІур язгъэІуныр ары.

Зыгу кІодыгъэхэр згъэхъужьынхэуи, хьапсчІэсхэр шъхьафит зэрэхъужьыщтхэр

язгъэІунэуи,

нэшъухэр къэзгъэплъэжьынхэуи, къин зыщэчыхэрэр шъхьафит сшІыжьынхэуи Тхьэм сыкъигъэкІуагъ.

¹⁹ Зиусхьаным ынэшІу цІыфхэм къазыщифэщт илъэсыр къызэрэсыгъэм икъэбар язгъэІунэуи

сыкъигъэкІуагъ».

²⁰Хьисэ етІанэ тхылъыр зэгуилъхьэжьи, синэгогу ІофышІэм ритыжьи тІысыгъэ. Синэгогум чІэс

 

4:15 синэгогу – джуртмэ ятхьэлъэІупІэ ары.

4:16 Назарет къалэр – еплъ 1:26.

4:16 шэмбэт мафэр – джуртхэм ямэфэ лъапІ ары. А мафэм хэти Іоф ышІэн фитэп.

4:17-19 зэрытхэгъэ чІыпІэр къыгъотыгъ – еплъ Пегъымбар Ешай тхылъэу ытхыгъэм 61:1-2; 58:6.

 

цIыф пстэуми анэхэр тырагъэкъагъэхэу ежьым еплъыщтыгъэх. ²¹ Хьисэ ахэмэ ариІоу ыублагъ:

–Зэхэшъухы пэтзэ, мы гущыІэхэу Тхьэм игущыІэ тхыгъэхэм арытхэр непэ къэшъыпкъэжьыгъэх.

²²ЦІыфхэм агу инэу Хьисэ еІугъ, игущыІэ дахэхэри агъэшІэгъуагъэх. Ахэмэ къаГуагъ:

–Юсыф ыкъу арыба мыр?

²³–Щэч хэмылъэу, мы гущыІэжъыр къысэшъуІощт: «Іазэ, зыгъэхъужь!»– ариІуагъ Хьисэ. –Капернаум къалэм Іофэу щыпшІагъэхэу зэхэтхыгъэхэр мы къалэу уянэ икъалэ щышІэх.

²⁴ Хьисэ етІани къыпигъэхъожьыгъ:

–Шъыпкъэр шъосэІо, хэтрэ пегъымбар янэ икъалэ щадэрэп. ²⁵Ау шъыпкъэр шъосэІо, пегъымбар Иляс* имафэхэм илъэсищырэ мэзихырэ уашъом щыІэ Тхьэм ощхыр къемыщхэу зыпеупкІым, хэкум тыдэкІи гъэблэшхуи зыщэхъум, Израил хэгъэгум шъузэбэ Іаджи исыгъэх. ²⁶ Ау щытми, ахэмэ ащыщ горэм ыдэжь Тхьэм Иляс ыгъэкІуагъэп, Сидон къалэм иІэгъо-благъо щыщ Сарептэ къуаджэм дэс шъузабэ горэм ыдэжь ыгъэкІуагъэ нахь. ²⁷Ащ фэдэуи, пегъымбар Елисей* имафэхэм шъоджэ уз Іаер зиІэ цІыфыбэхэр Израил исыгъэх, ау Елисей ахэмэ ащыщэу зи ыгъэхъужьыгъэп. Сирие хэкум щыщэу Неман зыцІэр ыгъэхъужьыгъэ нахь.

²⁸ Ар зызэхахым, синэгогум чІэс цІыф пстэури лъэшэу къэгубжыгъэх. ²⁹Къызщылъэтхи, Хьисэ къалэм дафи, къалэр зытет бгышъхьэм радзыхынэу ащагъ. ³⁰Ау Хьисэ ахэмэ азыфагу дэдэм кІоцІырыкІи ІукІыжьыгъ.

 

Хьисэ лІы горэм джынэпцІэ Іае зэрэхифыгъэр

(Марк 1:21-28)

 

³¹ ЕтІанэ Хьисэ Галилей хэкум щыщ Капернаум къалэм* къехи, шэмбэт мафэм цІыфхэм Тхьэм игущыIэхэр аригъашIэхэу ыублагъ. ³² ЦIыфхэм Хьисэ Iофхэр

 

4:25-26 пегъымбар Иляс – еплъ Пачъыхьэхэм якъэбархэр зэрыт апэрэ тхылъым (3-я Царств) 17:1.

4:27 пегъымбар Елисей – еплъ Пачъыхьэхэм якъэбархэр зэрыт ятІонэрэ тхылъым (4-я Царств) 5:1-4.

4:31 Капернаум къалэр – Галилей псыхъураем итемыр тыгъэ къохьэпІэ Іушъом Іут.

 

ЗраригъашIэщтыгъэ шIыкIэр лъэшэу агъэшIэгъуагъ, сыда пIомэ тетыгъошхо иIэу, ахэмэ адэгущыIэщтыгъэ ары.

            ³³ Синэгогум джынэпцIэ Iае зыхэс лIы горэ щыIагъ. Ар мэкъэшхокIэ къахэкууагъ:                            

            ³⁴ - Еоой, сыд уиIофэу къытхэлъыр, Нахарет щыщ Хьисэ? ТыбгъэкIодынэу укъэкIуагъа?  О хэтми узыщыщыр сэшIэ: Тхьэм ыдэжь къикIыгъэ ЛъапIэр оры!

            ³⁵ -Щыгъэт, мы лIым хэкIыжь!- къыIуагъ Хьисэ джынапцIэм егыеу. ДжынапцIэм зэкIэмэ апашъхьэ лIыр къыриути, зи римышIэу хэкIыжьыгъ.

            ³⁶ЗэкIэми лъэшэу агъэшIагъоу зэраIожьыщтыгъ:

- Мыр сыда? Тетыгъошхорэ лъэкIыныгъэшхорэ иIэу, джынэпцIэ Iаехэм унашъо афишIызэ, цIыфхэм ахефых.  

³⁷ Джаущтэу Хьисэ икъэбар Iэгъо-блэгъо хэкум тыдэкIи щыIугъ.

 

Хьисэ цIыфыбэхэр зэригъэхъужьыгъэхэр

(Маттэ 8:14-17; Марк 1:29-34)

 

³⁸ Хьисэ синэгогум къычIэкIыжьи, Симон иунэ ихьагъ. Симон ишIугуащэ плъырстырэм инэу ригъэзыгъэу пIэм хэлъыгъ. Хьисэ ар ыгъэхъужьынэу елъэIугъэх.

³⁹ Хьисэ сымаджэм шъхьэщыуцуи, плъырстырэм егыий, хигъэкIыжьыгъ. Бзылъфыгъэр занкIэу къэтэджыжьи, ахэр къыхьакIэу ыублагъ.

         ⁴⁰ Тыгъэр къохьажьы зэхъум, уз зэфэшъхьаф зиIэ сымаджэхэр зэкIэри Хьисэ къыфащэхэу цIыф пстэуми аублагъ. Ахэмэ ащыщ пэпчъ ыIэ тырилъхьэзэ, ыгъэхъужьыщтыгъэх. ⁴¹ ДжынапцIэхэр цIыфыбэхэм къахэкIыжьыщтыгъэх ыкIи къэкуощтыгъэх:

         - Оры Мэссихьэу Тхьэм ы Къор!

         Ар зэрэ Мэссихьыр ахэмэ ашIэщтыгъэти, Хьисэ ягыити, къэгущыIэнхэу фит ышIыщтыгъэхэп.

 

Хьисэ Галилей хэкур къыкІухьэзэ, Тхьэм игущыІэхэр цІыфхэм зэраригъэІущтыгъэхэр

(Марк 1:35-39)

 

⁴²Нэф къызэшъым, Хьисэ къалэм дэкІи, чІыпІэ Іудзыгъэ горэм кІуагъэ. Ау цІыф купышхохэр ежьым лъыхъухи къызагъотыжьым, адэжь къагъэнэнэу пылъыгъэх.

⁴³ –НэмыкІ къалэхэми Тхьэм и Тетыгъошхо* ехьылІэгъэ къэбарышІур цІыфмэ щязгъэІун фае. Джары Тхьэм сыкъызфигъэкІуагъэр,- ариІуагъ Хьисэ.

⁴⁴Арэущтэу Галилей хэкум ит синэгогухэм Тхьэм игущыІэхэр цІыфмэ щаригъэІущтыгъэх.